İtirazen şikâyete konu ihalenin 490’ıncı kısmında yerli malı teklif eden başvuru sahibi istekli lehine %15 oranında fiyat avantajı uygulanması ve ortaya çıkan duruma göre teklif bedellerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde idarelere verilen takdir yetkisi göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Yerli malı teklif eden istekli lehine fiyat avantajı uygulandıktan sonra ortaya çıkan duruma göre teklif bedellerinin güncellenmiş yaklaşık maliyete (78,8981 TL) göre yüksek olduğu anlaşılmış olup, yukarıda aktarılan Tebliğ’in 16.3’üncü maddesindeki açıklamalar çerçevesinde, ihale komisyonunun, verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese edeceği ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurmak suretiyle teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahip olduğu belirtilmiş olup, idarece yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde ek ödeneği bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında ihale komisyonu tarafından tekliflerin kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebileceği, bu durumda da sorumluluğun idareye ait olduğu belirtilmiştir.

KURUMCA YAPILAN İNCELEME VE DEĞERLENDİRME :

Başvuruya ilişkin olarak 2019/497 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR :

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, “2019- 2020 Yılları 639 Kalem İlaç ve Serum Alımı” ihalesinin açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği ve 3 turlu e-eksiltme yapıldığı, taraflarınca 490’ıncı kısım için son turda 79,52 TL birim fiyat teklif edildiği, diğer istekli Gül Ecza Deposu Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından ise 71,00 TL birim fiyat teklif edildiği, e-eksiltme sonucunda anılan kalemin İdari Şartname’nin “İhalenin yabancı isteklilere açıklığı ve yerli malı teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 8’inci maddesi uyarınca yerli malı teklif eden yerli istekli lehine fiyat avantajı uygulamasıyla kendi üzerlerinde bırakıldığının belirtildiği, ancak 16.04.2019 tarihli ihale komisyonu kararı ile söz konusu kısımla ilgili olarak ihale tarihinde açıklanan 62,6625 TL’lik yaklaşık maliyetin düşük olduğu ve ihale sonrasında güncelleme yapılarak yeni yaklaşık maliyetin 78,8981 TL olarak belirlendiği ve teklif değerlendirmesi yeni yaklaşık maliyete göre yapıldığında, tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin anılan kısmının Gül Ecza Deposu Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin üzerinde bırakıldığı, ancak teklif fiyatlarının güncel depocu satış fiyatının da altında olduğu ve teklif edilen ürünün yerli malı özelliği taşıdığı, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinin dördüncü fıkrasındaki “Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.” hükmü gereğince Gül Ecza Deposu Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından teklif edilen fiyatın %15’inin teklif tutarına eklenmesi ile anılan isteklinin yeni teklif fiyatının 81,65 TL olacağı ve bu durumda ihalenin anılan kısmında avantajlı teklif sahibi olacakları, sonuç itibariyle yerli malı teklif ettikleri kısımda fiyat avantajı uygulanmadan tekliflerinin yeni yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmalarının mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesinde “İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır:

…

c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine, %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.

…

e) Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce teklif edilen malın yerli malı olduğu, bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

…

(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

…

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatla