Belgenin tamam� i�in program� sat�n alman�z gerekmektedir.

+90 (555) 801 30 49

+90 (242) 248 23 55

+90 (212) 654 88 15

+90 (312) 231 81 36

+90 (242) 248 23 32

	5275 Ceza ve G�venlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�nda Kanun		29.12.2004 25685
	Kabul Tarihi	13.12.2004

5275
Ceza ve Tedbirlerin �nfaz� Hakk�nda Kanun

( Genel Gerek�e )

T.C. Ba�bakanl� Kanunlar ve Kararlar Genel M�d�rl��
Say�	B.02.0.KKG.0.10/101-706/5542
30.11.2004

T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S� BA�KANLI�INA

Adalet Bakanl��nca haz�rlanan ve Ba�kanl��n�za arz� Bakanlar Kurulunca 23.11.2004 tarihinde kararla�t�r�lan "Ceza ve Tedbirlerin �nfaz� Hakk�nda Kanun Tasar�s�" ile gerek�esi ili�ikte g�nderilmi�tir.

Gere�ini arz ederim.

R. Tayyip Erdo�an
Ba�bakan

GENEL GEREK�E

Ceza ve tedbirlerin infaz�na ili�kin mevzuat esasta, ceza adalet sistemi �er�evesinde ger�ekle�tirilen yarg�lamalar sonucunda verilen kararlar�n, her t�rl� yarg� derecelerinden ge�erek kesinle�melerinden sonra, fiilen ve maddeten ceza ve tedbirlerin infaz�n� kapsayan ve b�y�k k�sm� itibar�yla, idari nitelikte olan g�rev ve faaliyetleri i�eren h�k�mlerden olu�maktad�r.

Hakim ve mahkemeler, esas hakk�ndaki kararlar�n� verince, art�k i�ten ellerini �ekmeleri ceza muhakemesi hukukunun temel ilkesidir. Ancak "kesin karardan sonra davay� b�rakma" ilkesinin istisnalar� da bulunmaktad�r. Bir kere, hakim veya mahkeme, karar�ndaki m�phem, teredd�tl� k�s�mlar� talep �zerine yorumlay�p a��klayabilir; karar�n�n i�erebilece�i maddi hatalar� d�zeltebilir. Ancak karara yeni h�k�mler, yeni gerek�eler eklenemez.

13.7.1965 tarihli ve 647 say�l� Cezalar�n �nfaz� Hakk�nda Kanun, mahkeme kararlar�n�n kesinle�mesinden �nceki kovu�turma evresinde yap�lacak yarg�sal i�lemleri ve verilecek kararlar� d�zenleyen h�k�mleri de i�ermektedir. 647 say�l� Kanunun bu �ekilde haz�rlanmas�ndaki temel d��nce, 1960'larda art�k eskidi�i anla��lm�� olan T�rk Ceza Kanununun, hi� de�ilse, cezalar sistemini d�zeltmek, bu bak�mdan bir reforma tabi tutmak olmu�tur. S�z konusu Kanunun, meydana getirildi�i d�nem itibar�yla, bir reform kanunu kimli�ini ta��d�� s�ylenebilir.

�nfaz hukukunun kaynaklar�n� �lkemizin kabul etti�i milletleraras� s�zle�melerde, kararlarda, tavsiye kararlar�nda, �zellikle hapis cezalar�n�n fiilen ve maddeten infaz�na ili�kin h�k�mler ve ilkeler yer almaktad�r: Bunlar aras�nda, Avrupa �nsan Haklar� S�zle�mesi, Birle�mi� Milletler �nsan Haklar� Bildirisi, �ocuk Haklar�na Dair S�zle�me, Siyasi ve Medeni Haklar S�zle�mesi, Birle�mi� Milletlerin di�er bildirileri, Avrupa �nsan Haklar� Bakanlar Komitesinin tavsiye kararlar�, Birle�mi� Milletlerin h�rriyeti ba�lay�c� cezalara ili�kin olarak meydana getirdi�i minimum standartlar ve Avrupa Konseyinin yay�nlad�� hapis cezas� kurallar� say�labilir.

�nfaz hukukunun Anayasa ba�ta gelmek �zere milli ve milletleraras� kaynaklar� da mevcut bulunmaktad�r. Bu kaynaklar aras�nda Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesince 12 �ubat 1987 tarihinde (No. R (87) 3) numaral� "Avrupa Hapis Cezas� Kurallar�" ve yine Birle�mi� Milletlerce kabul edilmi� olan "Mahpuslar�n Islah� ��in Asgari Standart Kurallar� ve ��kenceyi �nleme S�zle�mesi", "��kenceyi �nleme Komitesi Raporlar�" en �nemlileridir. Bu nedenle, infaz kanunu yap�l�rken, mutlaka s�z konusu milletleraras� metinlerde yer alan bu ilkelerin daima g�z �n�nde bulundurulmas� gerekmektedir.

�lkemizde, �zellikle hapis cezalar�n�n infaz� konusunun uzun bir s�reden beri �a�da� telakkilerden uzak kalm�� bulunmakla kalmayarak, �zellikle ter�r su�lular�n�n b�y�k say�larda infaz kurumlar�nda yer almalar�ndan sonra, ter�r�n bir t�r kayna�� haline geldi�i bilinmektedir. Ancak b�y�k �abalar g�sterilerek bu k�t� durumdan ��k�lm��t�r. Halen uygun cezaevlerinin in�as�na �al��lmakta, b�ylece i�ine d��lm�� olan k�t� durumun temel kayna��ndaki ko�u� sisteminden ��k�lmas�na gayret edilmektedir.

"Ceza ve Tedbirlerin �nfaz� Hakk�nda Kanun Tasar�s�" haz�rlan�rken, yukar�da belirtilen milletleraras� kaynaklardan, geni� �l��de yararlan�lm�� ve bu metinlerle T�rk �nfaz Hukuku aras�nda uyum sa�lanmas�na �al��lm��t�r. Tasar�n�n temel yap�s� �u esaslara dayanmaktad�r:

Tasar�n�n amac�, 1 inci maddede a��kland�� gibi, mevzuatta yer alan ceza ve tedbirlerin ne suretle yerine getirilece�ini g�stermektir.
Baz� �lkelerde, s�zgelimi Almanya'da, infaza ili�kin �zel bir kanun bulunmaktad�r. Baz�lar�nda ise, Fransa'da oldu�u gibi, infaza ili�kin h�k�mler, �zellikle Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununda yer almakta ve h�k�mler, �ok geni� bi�imde d�zenlenen t�z�k ve y�netmeliklerle tamamlanmaktad�r.
Tasar�, bu iki t�r uygulamaya g�re daha farkl� bir sistemi benimsemi�tir: Cezalar�n ve tedbirlerin infaz�nda ama�lar, temel ilkeler, �zellikle hapis cezalar�n�n infaz�na ili�kin hususlar Tasar�da yer alm�� ve temel strateji olarak da iyile�tirmeye, ba�ta gelen �nem verilmi�tir.
�nfaz kurumlar�n�n tan�mlar� yap�lm�� ve bununla ilgili esaslar saptanm��t�r, iyile�tirme amac�n�n yeterince izlenebilmesi bak�m�ndan h�k�ml�lerin g�zlem ve s�n�fland�r�lmalar� zorunlu oldu�undan, Tasar�da bu hususlara ili�kin h�k�mlere yer verilmi�tir.
26.9.2004 tarihli ve 5237 say�l� T�rk Ceza Kanunu ile �ift �eritli yapt�r�m esas� benimsenmi�tir. Buna g�re, yapt�r�mlar, cezalar ve g�venlik tedbirleri olmak �zere iki ana tasnife tabi tutulmu�, hapis cezalar� a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�, m�ebbet hapis cezas� ve s�reli hapis cezas� olarak tasnif edilmi�tir. Tasar�, esasen bu temel yap�n�n infaz�na ili�kin d�zenlemeleri kapsamaktad�r.
Ceza infaz kurumlar�n�n idaresinde, mutlaka birlikte ve dengeli olarak varl��n� s�rd�rmesi gereken d�rt g�rev veya fonksiyon bulunmaktad�r. Bunlar:
1. G�venlik, h�k�ml�lerin kurumda muhafazas�, ka�malar�n�n �nlenmesi,
2. Kurumda d�zenin sa�lanmas�,
3. �nfaz kurumunun temel amac�n�n h�k�ml�lerin iyile�tirilmeleri oldu�unun esas ilke olarak kabul� ve bunun gere�inin �a�da� penoloji esaslar�na g�re yerine getirilmesi,
4. H�k�ml� hakk�nda uygulanacak i�lem ve yapt�r�mlar bak�m�ndan adalet esaslar�n�n egemen k�l�nmas� ve bunun gere�i olan hukuki mekanizman�n tesisi.
Bu d�rt fonksiyon veya g�rev aras�nda e�it bir �ncelik tesisinin �a�da� bir infaz kurumu idaresinde daima g�z �n�nde tutulmas� gere�i belirtilmi� ve Tasar�da yukar�da belirtilen d�rt fonksiyon ve g�revin gerekti�i gibi yerine getirilmesini sa�lamak �zere uygun h�k�mlere yer verilmi�tir.
Kriminolojinin bir k�sm�n� olu�turan "cezalara ait bilim (penoloji)" verilerinin uygulanmas�n� sa�layacak ilkeler ve hatta baz� ayr�nt�lar� belirten h�k�mler Tasar�da yer almaktad�r. Kriminoloji su�a oranla ne ise, penoloji de infaz hukukuna g�re o niteliktedir. Bilimin esaslar�na dayal� uygulama bi�imlerinin esasta infaz hukukunu belirten bir Tasar�da yer almas� b�t�n�yle m�mk�n olamayaca��ndan, noksanlar�n ve ayr�nt�lar�n Tasar�ya dayal� olarak meydana getirilecek t�z�k ve y�netmeliklerle giderilmesi ve infaz sisteminin b�ylece tamamlanmas� �ng�r�lm��t�r. Bu itibarla infaza ili�kin di�er normatif d�zenlemeler, t�z�k ve y�netmeliklerle tamamlanacak ve b�ylece amaca �ok daha kolayl�kla ula��labilecektir.
Tasar�da, ceza ve tedbirlerin infaz�nda mutlaka g�z �n�nde bulundurulmas� gerekli ve �a�da� temel insan haklar�na sayg�l� bir ceza infaz sisteminde bulunmas� zorunlu zihniyeti a��klayan ilkeler yer almaktad�r. Bunlar, milletleraras� metinlerde de vurgulanmakta ve milli �er�evede meydana getirilecek olan infaz kanunlar�na ��k tutmaktad�rlar. Tasar�n�n hapis cezalar�n�n infaz�na ili�kin h�k�mleri ise, yukar�da a��klanan ve �a�da� bir infaz kurumunun i�lev ve g�revlerini belirten d�rt hususun bir arada ve e�it bir �ncelikle nas�l yerine getirilmesi gerekti�ini saptayan esaslar� i�ermektedir:
1. Tasar�da, ceza infaz kurumlar�ndaki h�k�ml�lerin firarlar�n� �nlemek suretiyle, muhafaza alt�nda tutulmalar� i�levinin yerine getirilmesine ili�kin h�k�mlere, bu maksad�n ge�erlili�ini sa�lamak �zere, �e�itli b�l�mler i�erisinde yer verilmi�tir. S�z konusu i�levi, kurumda g�venli�in sa�lanmas� terimi ile de belirtilmi�tir. G�venli�i sa�lamak bak�m�ndan kurumda pasif ve dinamik g�venlik ara�lar� kullan�lacakt�r. Bu husus Tasar�da infaz kurumlar� t�rleri belirlenirken a��klanmaktad�r. G�venli�in �ok s�k� muhafaza ve tecrit uygulamalar�na g�t�rmesi halinde, uzmanlar, daha fazla �iddete neden olundu�unu saptad�klar�n� ifade etmektedirler. O halde aktif ve pasif g�venlik, penolojinin verilerine uygun olarak dengele�tirilmeli ve y�netmelik h�k�mleri ile sa�lanmal�d�r. Tasar� bu hususu vurgulay�c� h�k�mleri i�ermektedir.
2. Kurumda "g�venlik" ile "d�zen" aras�nda fark bulunmaktad�r: G�venlik, h�k�ml�n�n, zorunlu oldu�u s�rece toplumun d��nda muhafaza edilmesini gerektiren bir i�levdir. Oysa d�zen, ceza infaz kurumu i�erisinde ve d��ar� ile temaslarda g�z �n�nde bulundurulacak esaslara ili�kin bir kavramd�r; d�zenin temel amac� h�k�ml�n�n iyile�tirilmesini sa�layacak b�t�n faaliyetlerin, nizas�z ve ahenkli bir �ekilde cereyan�n� ve h�k�ml�n�n bunlara kat�labilmesini sa�lamakt�r. D�zen, hapis cezas�n�n emin bi�imde ve ko�ullar�na uygun olarak �ekilmesini sa�layacak b�t�n faaliyetler olarak da belirlenebilir. �nfaz kurumunda d�zen olumsuz y�nleri ele al�narak da tan�mlanabilir ve bu halde d�zen, �iddetin, �eki�melerin ve sosyal al��kanl�klar�n bertaraf edilmesi, yok edilmesi tehlikesinin, riskinin yoklu�unu ifade edebilir.
  Bu itibarla, g�venlik ve d�zen kurum idaresini bazen bir ikilem ile yani s�z konusu iki i�levden birisini se�me durumu ile kar�� kar��ya b�rakabilir. Kurum idaresince, ka�man�n �nlenmesine, isyan riskine �ncelik verildi�inde bu hal, h�k�ml�lerin ya�am vasf�n�n azalmas�na neden olabilir. G�venlik ve d�zenin birlikte ge�erli olmas�, kurum i�erisinde, elbette ki g��l� ve etkin bir denetim d�zeninin varl��na ba�l�d�r. Tasar� bu gerekleri vurgulayan h�k�mlere yer vermi� ve b�ylece, �e�itli h�k�mleri ile g�venlik ve d�zen aras�ndaki dengeyi sa�lam��t�r: H�k�ml�lerin tasnifi, y�k�mleri, y�k�mlerinin ihlali halinde disiplin d�zeni, h�k�ml�n�n haklar�, bunlar�n teminat�, infaza ili�kin kararlar�n �ikayet �zerine 16.5.2001 tarihli ve 4675 say�l� Kanun h�k�mleri uyar�nca infaz hakiminin denetimine tabi olmas�, 14.6.2001 tarihli ve 4681 say�l� Kanunla infaz kurumlar�n� izleme kurullar�n�n kurulmas� gibi.
  B�t�n bu hususlara ili�kin h�k�mleri ile Tasar�, s�z konusu dengeyi sa�lama olanaklar�n� tesis etmi� bulunmaktad�r.
3. Tasar�da h�k�ml�n�n temel y�k�m� olarak cezay� �ekme, buna katlanma belirtilmi� ve bunu a��klayan �e�itli h�k�mlere yer verilmi�tir. Besinleri reddetmek, �l�m orucu yapmak veya bu hususa tahrik fiilleri Tasar�da yapt�r�mlarla kar��lanm��t�r. Ancak yapt�r�mlar bak�m�ndan adalet esaslar�na uygun surette hareket edilmesi vurgulanm��t�r.
4. Tasar� iki kitaptan, her kitap k�s�mlardan ve k�s�mlar da b�l�mlerden olu�maktad�r. Bu tasnif bi�iminin kabul�nde esas d��nce, ceza ve tedbirlerin infaz� hususundaki temel ilkeleri a��klad�ktan sonra, uygulay�c�lar�n kolayl�kla h�k�ml�lerin tabi tutulacaklar� rejimin esaslar�n� alg�layarak gereklerini yerine getirmelerini sa�lamak olmu�tur.
�te yandan Tasar�da, T�rk Ceza Kanunu ile getirilen yeni yapt�r�m t�rlerinin infaz�nda uygulanacak h�k�mler, esas ve ilke d�zeyinde tespit edilmi�tir. �artla sal�verilme kavram� cezan�n bireyselle�tirilmesi ve bu kavram�n amac� da dikkate al�narak yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�, yukar�da belirtilen ama�larla haz�rlanm��t�r.

H�K�MET�N TEKL�F ETT�� MET�N
CEZA VE TEDB�RLER�N �NFAZI HAKKINDA KANUN TASARISI

B�R�NC� K�TAP
Ama� ve Temel �lkeler, Hapis Cezas� ve G�venlik Tedbirleri

B�R�NC� KISIM
Ama� ve Temel �lkeler

B�R�NC� B�L�M
Kanunun Amac�

Madde - 1. Ama�

(1) Bu Kanunun amac�, ceza ve g�venlik tedbirlerinin infaz�na ili�kin usul ve esaslar� d�zenlemektir.

�K�NC� B�L�M
Temel �lkeler

Madde - 2. �nfazda temel ilke

(1) Ceza ve g�venlik tedbirlerinin infaz�na ili�kin kurallar h�k�ml�lerin �rk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, do�um, felsefi inan�, milli veya sosyal k�ken ve siyasi veya di�er fikir yahut d��nceleri ile ekonomik g��leri ve di�er toplumsal konumlar� y�n�nden ay�r�m yap�lmaks�z�n ve hi�bir kimseye ayr�cal�k tan�nmaks�z�n uygulan�r.

(2) Ceza ve g�venlik tedbirlerinin infaz�nda, zalimane, insanl�k d��, a�a��lay�c� ve onur k�r�c� davran��larda bulunulamaz.

Madde - 3. �nfazda temel ama�

(1) Ceza ve g�venlik tedbirlerinin infaz�ndaki temel ama�, h�k�ml�n�n pi�manl�k g�stermesini sa�lamak, yeniden su� i�lemesini engelleyici etkenleri g��lendirerek sosyalle�mesini te�vik etmek, �retken, hukuka ve toplumsal kurallara sayg�l�, sorumluluk ta��yan bir ya�am bi�imine uyumunu kolayla�t�rmak ve toplumu su�ludan korumakt�r.

Madde - 4. �nfaz�n ko�ulu

(1) Mahkumiyet h�k�mleri kesinle�medik�e infaz olunamaz.

Madde - 5. �nfaz�n dayanaklar� ve kimin taraf�ndan izlenece�i

(1) Mahkeme, kesinle�en ve yerine getirilmesini onaylad�� cezaya ili�kin h�km� Cumhuriyet ba�savc�l��na g�nderir. Bu h�kme g�re cezan�n infaz� Cumhuriyet savc�s� taraf�ndan izlenir ve denetlenir.

�K�NC� KISIM
Hapis Cezalar� ve G�venlik Tedbirleri

B�R�NC� B�L�M
Hapis Cezalar� ve G�venlik Tedbirlerinin �nfaz�nda G�zetilecek �lkeler

Madde - 6. Hapis cezalar�n�n infaz�nda g�zetilecek ilkeler

(1) Hapis cezalar�n�n infaz rejimi, a�a��da g�sterilen temel ilkelere dayal� olarak d�zenlenir.

H�k�ml�ler, ceza infaz kurumlar�nda g�venli bir bi�imde ve ka�malar�n� �nleyecek tedbirler al�narak, d�zen, g�venlik ve disiplin �er�evesinde muhafaza olunurlar.
Ceza infaz kurumlar�nda h�k�ml�lerin d�zenli bir hayat s�rd�rmeleri sa�lan�r. Hapis cezas�n�n zorunlu k�ld�� h�rriyetten yoksunluk, insan onuruna sayg�n�n korunmas�n� sa�layan maddi ve manevi ko�ullar alt�nda �ektirilir.
Ceza infaz kurumlar�nda h�k�ml�lerin ya�ama haklar� ile beden ve ruh b�t�nl�klerini korumak �zere her t�rl� koruyucu tedbirin al�nmas� zorunludur.
Cezan�n infaz�nda h�k�ml�n�n iyile�tirilmesi i�in uygulanacak programlar, h�k�ml�lerin ki�ilikleri ve bireysel ihtiya�lar� g�z �n�nde bulundurularak belirlenir.
Cezan�n infaz�nda adalet esaslar�na uygun hareket edilir. Bu maksatla ceza infaz kurumlar�, kanun, t�z�k ve y�netmeliklerin verdi�i yetkilere dayanarak nitelikli elemanlarca denetlenir.
H�k�ml�, infaz�n amac�na uygun olarak kanun, t�z�k ve y�netmeliklerin belirtti�i h�k�mlere uymakla y�k�ml�d�r.
T�z�kte belirlenen disipline ayk�r� tutum ve davran��lar�yla kurum d�zenini bozanlar hakk�nda bu Kanunda g�sterilen disiplin cezalar� uygulan�r.

Madde - 7. �yile�tirmede ba�ar� �l��t�

(1) Hapis cezalar�n�n infaz�nda iyile�tirmenin �l��t�n�, h�k�ml�n�n g�sterdi�i pi�manl�k ve bu s�re�te uygulanan programlara uyum hususundaki gayret ve ba�ar�s� olu�turur.

�K�NC� B�L�M
Ceza �nfaz Kurumlar�n�n T�rleri

Madde - 8. Kapal� ceza infaz kurumlar�

(1) Kapal� ceza infaz kurumlar�, i� ve d�� g�venlik personeli bulunan, firara kar�� teknik, mekanik, elektronik veya fiziki engellerle donat�lm��, oda ve koridor kap�lar� kapal� tutulan, ancak mevzuat�n belirtti�i hallerde ayn� oda d��ndaki h�k�ml�ler aras�nda ve d�� evre ile temas�n olanakl� bulundu�u, yeterli d�zeyde g�venlik sa�lanm�� ve h�k�ml�n�n gereksinimine g�re bireysel, grup halinde veya toplu olarak iyile�tirme y�ntemlerinin uygulanabilece�i tesislerdir.

Madde - 9. Y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumlar�

(1) Y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumlar�, i� ve d�� g�venlik personeline sahip, firara kar�� teknik, mekanik, elektronik ve fiziki engellerle donat�lm��, oda ve koridor kap�lar� s�rekli kapal� tutulan, ancak mevzuat�n belirtti�i hallerde ayn� oda d��ndaki h�k�ml�ler aras�nda ve d�� evre ile temaslar�n ge�erli oldu�u s�k� g�venlik rejimine tabi h�k�ml�lerin bir veya �� ki�ilik odalarda bar�nd�r�ld�klar� tesislerdir. Bu kurumlarda bireysel veya grup halinde iyile�tirme y�ntemleri uygulan�r.

(2) A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkum olanlar ile s�resine bak�lmaks�z�n, su� i�lemek amac�yla �rg�t kurmak, y�netmek veya bu �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde, T�rk Ceza Kanununda yer alan,

�nsanl��a kar�� su�lardan (madde 77, 78),
Kasten �ld�rme su�undan (madde 81),
Uyu�turucu veya uyar�c� madde imal ve ticareti su�undan (madde 188),
Devletin g�venli�ine kar�� su�lardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
Anayasal d�zene ve bu d�zenin i�leyi�ine kar�� su�lardan (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315)

mahkum olanlar�n cezas�, bu kurumlarda infaz edilir.

(3) Bu Kanun h�k�mlerine g�re disipline ayk�r� davran��lar� dolay�s�yla disiplin cezas� olarak hakk�nda s�k� g�venlik rejimi uygulanmas� gerekenler bu kurumlara g�nderilirler.

(4) Birinci f�krada tan�m� yap�lan kurumlar�n ihtiyac� kar��lama bak�m�ndan yetersiz olmas� halinde, di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n y�ksek g�venlikli b�l�mleri kullan�l�r.

(5) Toplam cezas�n�n ��te birini bu kurumlarda ge�irerek pi�manl�k ve iyi hal g�steren h�k�ml�lerin, tutum ve ki�iliklerine uygun di�er ceza infaz kurumlar�na g�nderilmelerine karar verilebilir.

Madde - 10. Kad�n kapal� ceza infaz kurumlar�

(1) Kad�n kapal� ceza infaz kurumlar�, kad�n h�k�ml�lerin, hapis cezalar�n�n infaz edildi�i bu Kanunun 8 ve 9 uncu maddelerine g�re kurulmu� kurumlard�r. Bu kurumlarda i� g�venlik personeli kad�nlardan olu�turulur.

(2) Bu maksatla kurulmu� kurumlar�n ihtiyac� kar��lama bak�m�ndan yetersiz olmas� halinde, kad�n h�k�ml�lerin hapis cezalar� di�er kurumlar�n, erkek h�k�ml�lerin kald�� b�l�mlerle ba�lant�s� olmayan b�l�mlerinde infaz edilir.

Madde - 11. �ocuk kapal� ceza infaz kurumlar�

(1) �ocuk tutuklular�n ya da �ocuk e�itimevlerinden disiplin veya di�er nedenlerle kapal� ceza infaz kurumlar�na nakillerine karar verilen �ocuklar�n bar�nd�r�ld�klar� ve firara kar�� engelleri olan i� ve d�� g�venlik personeli bulunan, e�itim ve ��retime dayal� kurumlard�r.

(2) Oniki-onsekiz ya� grubu �ocuklar cinsiyetleri ve fiziki geli�im durumlar� g�z �n�ne al�narak bu kurumlar�n ayr� ayr� b�l�mlerinde bar�nd�r�l�rlar.

(3) Bu h�k�ml�ler, kendilerine �zg� kurumun bulunamad�� hallerde kapal� ceza infaz kurumlar�n�n �ocuklara ayr�lan b�l�mlerine yerle�tirilirler. Kurumlarda ayr� b�l�mlerin bulunmamas� halinde, k�z �ocuklar� kad�n kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bir b�l�m�nde veya di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n kendilerine ayr�lan b�l�mlerinde bar�nd�r�l�rlar.

(4) Bu kurumlarda �ocuklara e�itim ve ��retim verilmesi ilkesine tam olarak uyulur.

Madde - 12. Gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�

(1) Gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�, cezan�n infaz�na ba�land�� tarihte onsekiz ya��n� bitirmi� olup da, yirmibir ya��n� doldurmam�� gen� h�k�ml�lerin cezalar� �ektikleri, e�itim ve ��retim esas�na dayal�, firara kar�� engelleri olan, i� ve d�� g�venlik personeli bulunan kurumlard�r.

(2) Bu h�k�ml�ler i�in, ayr� bir kurum kurulamad�� takdirde, yukar�daki f�kra kapsam� i�erisindeki h�k�ml�ler, di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n gen�lere ayr�lan b�l�mlerinde bu maddedeki esaslara g�re bar�nd�r�l�rlar.

(3) 9 uncu madde kapsam�ndaki gen�lerin cezalar� gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�n�n g�venlikli b�l�mlerinde yerine getirilir.

Madde - 13. G�zlem ve s�n�fland�rma merkezleri

(1) H�k�ml�lerin durumlar�na uygun kurumlara da��t�m�, 23 �nc� maddede belirtilen g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerince yap�l�r.

(2) G�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerinin kurulu�, g�rev, �al��ma esas ve usulleri bir y�netmelikte g�sterilir.

Madde - 14. A��k ceza infaz kurumlar�

(1) A��k ceza infaz kurumlar�, h�k�ml�lerin iyile�tirilmelerinde, �al��t�r�lmalar� ve meslek edindirilmelerine �ncelik verilen, firara kar�� engelleri ve d�� g�venlik personeli bulunmayan, g�venlik bak�m�ndan kurum personelinin g�zetim ve denetimi ile yetinilen kurumlard�r.

A��k ceza infaz kurumlar� ihtiyaca g�re ayr�ca;

Kad�n a��k ceza infaz kurumlar�,
Gen�lik a��k ceza infaz kurumlar�,

�eklinde kurulabilir.

(2) H�k�ml�lerin a��k cezaevlerine ayr�lmalar�na ili�kin esas ve usuller y�netmelikte g�sterilir.

(3) �lk kez su� i�leyen, iki y�l veya daha az s�reyle hapis cezas�na h�k�ml� bulunanlar�n cezalar� do�rudan a��k ceza infaz kurumlar�nda yerine getirilebilir.

(4) A��k ceza infaz kurumunda bulunan h�k�ml�lerden k�namadan ba�ka bir disiplin cezas� alanlar ve h�k�ml� olduklar� su�tan ba�ka bir fiilden dolay� haklar�nda tutuklama karar� veya soru�turma konusu olan su�un kanunda �ng�r�len cezas�n�n �st s�n�r� yedi y�ldan az olmayan bir ba�ka su�tan haz�rl�k soru�turmas� veya b�yle bir su�tan tutuksuz yarg�lamas� devam etmekte olanlar ile ya�, sa�l�k durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bak�m�ndan �al��ma ko�ullar�na uyum sa�layamayacaklar� saptananlar, kurum y�netim kurulunun karar� ile kapal� ceza infaz kurumlar�na geri g�nderilirler. Bu karar infaz hakiminin onay�na sunulur.

Madde - 15. �ocuk e�itimevleri

(1) �ocuk e�itimevleri, �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda verilen cezalar�n, h�k�ml�lerin e�itilmeleri, meslek edinmeleri ve yeniden toplumla b�t�nle�tirilmeleri ama�lar� g�d�lerek yerine getirildi�i tesislerdir. Bu kurumlarda firara kar�� engel bulundurulmaz; kurum g�venli�i i� g�venlik personelinin g�zetim ve sorumlulu�unda sa�lan�r.

(2) Kurum i�inde veya d��nda herhangi bir e�itim ve ��retim program�na devam eden ve onsekiz ya��n� dolduran �ocuklar�n, e�itim ve ��retimlerini tamamlayabilmeleri bak�m�ndan yirmibir ya��n� bitirinceye kadar bu tesislerde kalmalar�na izin verilebilir.

(3) Haklar�nda tutuklama karar� bulunanlar ile 11 inci madde kapsam�na girenler hari� olmak �zere, bu tesislerde bulunan �ocuk h�k�ml�ler kapal� ceza infaz kurumlar�na g�nderilmezler.

��NC� B�L�M
Cezan�n �nfaz�n�n Ertelenmesi

Madde - 16. Hapis cezas�n�n infaz�n�n hastal�k nedeni ile ertelenmesi

(1) Ak�l hastal��na tutulan h�k�ml�n�n cezas�n�n infaz� geriye b�rak�l�r ve h�k�ml� iyile�inceye kadar T�rk Ceza Kanunun 57 nci maddesinde belirtilen sa�l�k kurumunda koruma ve tedavi alt�na al�n�r. Sa�l�k kurumunda ge�en s�reler cezaevinde ge�mi� say�l�r.

(2) Di�er hastal�klarda, cezan�n infaz�na, resmi sa�l�k kurulu�lar�n�n mahkumlara ayr�lan b�l�mlerinde devam olunur. Ancak bu durumda bile hapis cezas�n�n infaz� mahkumun hayat� i�in kati bir tehlike te�kil ediyorsa mahkumun cezas�n�n infaz� iyile�inceye kadar geri b�rak�l�r.

(3) Yukar�daki f�kralarda belirtilen geri b�rakma karar�, Adli T�p Kurumunca d�zenlenen ya da Adalet Bakanl��nca belirlenen tam te�ekk�ll� hastanelerin sa�l�k kurullar�nca d�zenlenip Adli T�p Kurumunca onaylanan rapor �zerine, infaz�n yap�ld�� yer Cumhuriyet ba�savc�l��nca verilir. Geri b�rakma karar�, mahkumun tabi olaca�� y�k�ml�l�kler belirtilmek suretiyle kendisine ve yasal temsilcisine tebli� edilir. Mahkumun geri b�rakma s�resi i�inde bulunaca�� ve/veya olaca�� yer, kendisi veya yasal temsilcisi taraf�ndan ilgili Cumhuriyet ba�savc�l��na bildirilir. Mahkumun sa�l�k durumu, geri b�rakma karar�n� veren Cumhuriyet ba�savc�l��nca veya onun istemi �zerine mahkumun bulundu�u veya tedavisinin yap�ld�� yer Cumhuriyet ba�savc�l��nca, sa�l�k raporunda belirtilen s�relere, bir s�re bulunmad�� takdirde ��er ayl�k d�nemlere g�re bu f�krada yaz�l� usule uygun olarak incelettirilir. �nceleme sonu�lar�na g�re geri b�rakma karar�n� veren Cumhuriyet ba�savc�l��nca geri b�rakman�n devam edip etmeyece�ine karar verilir. Geri b�rakma karar�n� veren Cumhuriyet ba�savc�l��n�n istemi �zerine, mahkumun izlenmesine y�nelik tedbirler, bildirimin yap�ld�� yerde bulunan kolluk makam ve memurlar�nca yerine getirilir. Bu f�krada yaz�l� y�k�ml�l�klere ayk�r� hareket edilmesi halinde geri b�rakma karar�, karar� veren Cumhuriyet ba�savc�l��nca kald�r�l�r. Bu karara kar�� infaz hakimli�ine ba�vurulabilir.

(4) Hapis cezas�n�n infaz�, gebe olan veya do�urdu�u tarihten itibaren alt� ay ge�memi� bulunan kad�nlar hakk�nda geri b�rak�l�r. �ocuk �lm�� veya anas�ndan ba�ka birine verilmi� olursa, do�umdan itibaren iki ay ge�ince ceza infaz olunur.

Madde - 17. H�k�ml�n�n istemiyle infaz�n ertelenmesi

(1) �� y�l ve daha az s�reli hapis cezalar�n�n derhal infaz�n�n, h�k�ml� veya ailesi i�in mahkumiyetin amac� d��nda a��r bir zarara neden olaca�� anla��l�rsa; h�k�ml�n�n istemi �zerine infaz� Cumhuriyet ba�savc�l��nca ertelenebilir. Erteleme s�resi alt� ay� ge�emez.

(2) Erteleme isteminin kabul� g�vence g�sterilmesine veya di�er bir ko�ula ba�lanabilir.

Madde - 18. Psikiyatri ceza infaz kurumlar�

(1) Psikiyatri ceza infaz kurumlar�, i� ve d�� g�venlik personeli ile yeterli say�da t�p personeli bulunan, firar, sald�r�, kriz ve buna benzer kurum d�zenini bozan olaylara t�bbi, fiziki, mekanik ve elektronik g�venlik �nlemleri bulunan ancak mevzuatla belirlenen hallerde ve t�p g�revlilerinin muvafakatiyle ayn� oda d��ndaki h�k�ml�ler aras�nda ve d�� evre ile temas�n olanakl� bulundu�u t�bbi ve e�itsel iyile�tirme y�ntemlerinin uyguland�� tesislerdir.

(2) Bu kurumlar�n ruh ve sinir hastal�klar� hastanelerine yak�n yerlerde kurulmas�na �zen g�sterilir.

(3) Bu kurumlarda hapsedilme veya di�er nedenlerden kaynaklanan psikiyatrik, sinirsel, depresif gibi rahats�zl�klar� bulunup da ruh ve sinir hastal�klar� hastanelerinde tutulmalar� gerek g�r�lmeyerek kurumlara geri g�nderilenler bar�nd�r�l�r.

(4) Bu kurumlar i�in gerekli olan uzman ve di�er t�p personeli Sa�l�k Bakanl��nca, t�bbi hizmete gerekli olan fiziki ortam, tesis ve ara�lar Adalet Bakanl��nca sa�lan�r.

Madde - 19. Yakalama emri

(1) H�k�ml�, hapis cezas� veya g�venlik tedbirinin infaz� i�in g�nderilen davetiyenin tebli�i �zerine on g�n i�inde gelmez, ka�ar ya da ka�aca��na dair ��phe uyand�r�rsa, Cumhuriyet savc�s� yakalama emri ��kar�r.

(2) �� y�ldan fazla hapis cezalar�n�n infaz� i�in do�rudan yakalama emri ��kar�l�r.

D�RD�NC� B�L�M
H�k�ml�lerin Ceza �nfaz Kurumlar�na Kabul ��lemleri

Madde - 20. Cumhuriyet ba�savc�l��nca yap�lacak i�lemler

(1) Hapis cezas�n� i�eren kesinle�mi� mahkumiyet kararlar�, mahkemece, hangi h�k�ml� ve hangi cezan�n infaz�na ili�kin oldu�u a��k�a belirtilmek suretiyle Cumhuriyet ba�savc�l��na verilir.

(2) Cumhuriyet ba�savc�l��nca infaz defterine kaydedilen ilamdaki cezan�n t�r� ve s�resi g�zetilerek h�k�ml� hakk�nda davetiye veya yakalama emri ��kar�l�r.

(3) Davetiye, h�k�mde g�sterilen adrese tebli� edilir. H�k�ml�, adres de�i�ikliklerini mahkemeye veya Cumhuriyet ba�savc�l��na bildirmekle y�k�ml�d�r. Aksi halde h�k�mde g�sterilen adreste yap�lan tebligat ge�erlidir.

(4) H�k�ml�ye, Cumhuriyet ba�savc�l��nca d�zenlenen ceza infaz kurumuna al�nd�� ve sal�verilece�i tarih ile ceza s�resini ve cezan�n hangi h�kme ili�kin bulundu�unu belirten bir belge verilir.

Madde - 21. Kuruma al�nma ve kay�t i�lemleri

(1) Haklar�nda, kesinle�mi� hapis cezas�n� i�eren mahkumiyet ve �denmeyen adli para cezalar�n�n hapis cezas�na �evrilmesine ili�kin karar bulunanlar, Cumhuriyet ba�savc�l��n�n yaz�l� emriyle, �stleri ve e�yalar� arand�ktan sonra kabul odalar�na konulur ve tabip muayenesinden sonra kuruma yerle�tirme i�lemleri yap�l�r.

(2) Ceza infaz kurumuna al�nan h�k�ml�lerin ad� ve soyad�, i�ledikleri su�, cezalar�n�n t�r� ve s�resi, mahkumiyet ilam�n�n tarih ve numaras� ve infaza ba�land�� g�n "h�k�ml� defteri"ne kay�t olunur. Bu defterdeki s�ra numaras�, h�k�ml�n�n numaras�n� olu�turur.

(3) Tan�ya y�nelik olarak, h�k�ml�lerin parmak ve avu� i�i izleri al�n�r, foto�raflar� �ekilir, kan gruplar�, v�cutlar�n�n d�� zellikleri ve �l��leri belirlenir. Kay�t alt�na al�nan s�z konusu bilgiler h�k�ml�n�n ki�isel dosyas�nda ve/veya elektronik ortamda saklan�r. Bu bilgiler, Kanunun zorunlu k�ld�� haller d��nda hi�bir kurum ve ki�iye verilemez.

Madde - 22. H�k�ml�ler ile yak�nlar� ve ilgililerin bilgilendirilmesi

(1) H�k�ml�lere, kuruma al�nd�klar�nda uygulanacak iyile�tirme �al��malar�, disiplin su�lar� ve cezalar�, bilgi edinme ve �ikayet yollar�, hak ve sorumluluklar� gibi konular ile kurumdaki ya�am bi�imine uyum sa�lamalar� i�in gereken bilgiler, kurum y�neticileri taraf�ndan s�zl� olarak anlat�l�r ve yaz�l� olarak tebli� olunur. �nfaz sonras� koruma ve yard�m konusunda ayr�ca bilgi verilir. T�rk�e bilmeyen yabanc� uyruklu h�k�ml�lere kendi dilinde, m�mk�n olmad��nda �ngilizce, Frans�zca veya Almanca olarak bildirilir. Duyma ve konu�ma engellilere i�aret diliyle anlat�l�r. G�rme engellilere ise kendi alfabeleri ile yaz�lm�� kitap��k verilir.

(2) H�k�ml�lerin ceza infaz kurumlar�na al�nmalar�nda, ba�ka kuruma nakillerinde ve hastaneye yat�r�lmalar�nda, istekleri �zerine ailelerine veya g�sterdikleri ki�ilere; h�k�ml� yabanc� ise, uyru�u oldu�u devletin diplomatik temsilcilik veya konsoloslu�una durum bildirilir.

(3) Askerlik �a��na giren, halen silah alt�nda bulunan ki�ilerin ceza infaz kurumlar�na al�nmalar�nda, ba�ka kuruma nakillerinde veya kurumda iken askerlik �a��na girmeleri veya sal�verilmeleri halinde durum, kay�tl� bulunduklar� askerlik �ubesine bildirilir.

(4) H�k�ml�lerin �l�m� halinde de yukar�daki h�k�mler uygulan�r ve ayr�ca durum ailelerine derhal bildirilir.

BE��NC� B�L�M
H�k�ml�lerin S�n�fland�r�lmas� ve Cezalar�n �nfaz�

Madde - 23. H�k�ml�lerin g�zlem ve s�n�fland�r�lmas�

(1) H�k�ml�lerin g�zlem ve s�n�fland�r�lmas� a�a��daki esaslara g�re yap�l�r:

(2) H�k�ml�lerin ki�isel �zellikleri, bedensel, akli ve sa�l�k durumlar�, su� i�lemeden �nceki ya�amlar�, sosyal �evre ve ili�kileri, sanat ve meslek faaliyetleri, ahlaki e�ilimleri, su�a bak�� a��lar�, h�k�ml�l�k s�releri ve su� t�rleri belirlenerek, durumlar�na uygun infaz kurumlar�na ayr�lmalar� ve bunlara g�re saptanacak infaz ve iyile�tirme rejimi, g�zlem, inceleme ve de�erlendirme y�ntemiyle �al��an g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerinde veya kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bu hizmete ayr�lan b�l�mlerinde yap�l�r. H�k�ml�ler, i�ledikleri su� tiplerine, g�sterdikleri e�ilimlere, tutum ve davran��lar� nedeniyle s�k� g�zetim ve denetim alt�nda bulundurulmalar� gerekip gerekmedi�ine g�re y�ksek g�venlikli ceza infaz kurumlar�na veya normal g�venlikli ceza infaz kurumlar�na veya a��k ceza infaz kurumlar�na g�nderilirler.

(3) Bu merkezlerde; m�mk�n oldu�unca kriminoloji, penoloji, davran�� bilimleri, adalet psikolojisi veya ceza hukuku alan�nda bilgi ve deneyime sahip y�neticiler, psikiyatrist, tabip, adli t�p uzman�, psikolog, pedagog, sosyal �al��mac�, psikolojik dan��ma ve rehberlik uzman� ve ��retmen gibi uzman personel ile di�er kurum personeli bulundurulur.

(4) Kad�n, �ocuk, k��k ve gen� h�k�ml�ler ile ilgili g�zlem ve s�n�fland�rma, gerekli g�r�len yer veya b�lgelerdeki ayr� g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerinde veya bunlar�n noksanl�� halinde kad�n, �ocuk, k��k ve kad�n ve erkek gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bu hizmete ayr�lan b�l�mlerinde yerine getirilir.

(5) H�k�ml�lerin g�zlemleri, g�zlem kurulunca kuruma kabul tarihinden ba�layarak tek ki�ilik odalarda yap�l�r. Ancak kurumun tek ki�ilik odas� bulunmamas� veya k�s�tl� say�da olmas� durumunda tahsis edilmi� �zel b�l�mlerinde de yap�labilir. H�k�ml�l�k s�resi iki y�ldan fazla olanlar, su�un niteli�i ile cezan�n t�r� ve s�resine g�re altm�� g�n� ge�memek �zere g�zleme tabi tutulurlar.

(6) A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis ve m�ebbet hapis cezalar�na veya bir y�ldan fazla s�reli hapis cezas�na mahkum olanlar, haklar�nda uygulanacak rejimi ve g�nderilmeleri gereken infaz kurumunu ve bu maksatla ki�isel ve sosyal �zelliklerini belirlemek i�in kanunda g�sterilen esaslar uyar�nca g�zleme tabi tutulurlar. G�zlem s�resi altm�� g�n� ge�emez.

(7) H�k�ml�, ki�ili�ine, sair hallerine, su�un i�lenmesindeki �zelliklere g�re gerekti�inde Kanunda belirtilen usule g�re g�zleme tabi tutulmayabilir.

(8) G�zlem sonunda, g�zlem merkezi h�k�ml�ye ait dosyay� g�r�� ile birlikte Adalet Bakanl��na g�nderir. G�zlem sonucuna g�re h�k�ml�n�n g�nderilece�i infaz kurumu Bakanl�k�a belirlenir.

(9) H�k�ml�lerin g�zleme tabi tutulmas�na ve cezaevlerinin s�n�fland�r�lmas�na dair h�k�mler, askeri cezaevleri ve buralarda cezalar� infaz olunan h�k�ml�ler hakk�nda uygulanmaz.

(10) K�sa s�reli hapis cezalar�, kanunda g�sterilen esaslara g�re infaz olunur. Bu t�r cezalara mahkum olanlar g�zleme tabi tutulmazlar.

Madde - 24. H�k�ml�lerin grupland�r�lmas�

(1) H�k�ml�ler;

�lk defa su� i�leyenler, m�kerrirler, itiyadi su�lular veya su� i�lemeyi meslek edinenler,
Akli ve bedensel durumlar� nedeniyle veya ya�lar� itibar�yla �zel bir infaz rejimine tabi tutulmas� gerekenler,
Tehlike hali ta��yanlar,
Ter�r su�lular�,
Su� �rg�tlerine veya ��kar ama�l� su� �rg�tlerine mensup olan su�lular,

gibi gruplara ayr�l�rlar.

(2) H�k�ml�ler ayr�ca ya�lar�, h�k�ml�l�k s�releri ve su� t�rleri itibar�yla da grupland�r�l�rlar.

Madde - 25. A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n infaz�

(1) A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n infaz� rejimine ait esaslar a�a��da g�sterilmi�tir:

H�k�ml�, tek ki�ilik odada bar�nd�r�l�r.
H�k�ml�ye, g�nde bir saat a��k havaya ��kma ve spor yapma hakk� tan�n�r.
Risk ve g�venlik gerekleri ile iyile�tirme ve e�itim �al��malar�nda g�sterdi�i gayret ile pi�manl�k e�ilimine g�re;
H�k�ml�n�n, a��k havaya ��kma ve spor yapma s�resi uzat�labilece�i gibi kendisi ile ayn� �nitede kalan h�k�ml�lerle temasta bulunmas�na s�n�rl� olarak izin verilebilir.
H�k�ml�, ya�ad�� yerin olanak verdi�i ve idare kurulunun uygun g�rece�i bir sanat veya meslek etkinli�ini y�r�tebilir.
H�k�ml�, kurum idare kurulunun uygun g�rd�� hallerde ve onbe� g�nde bir kez olmak �zere (f) bendinde g�sterilen ki�ilere s�resi on dakikay� ge�memek �zere telefon edebilir.
H�k�ml�y�, e�i, altsoy ve �stsoyu, karde�leri ve vasisi, belirlenen g�n, saat ve ko�ullar i�erisinde onbe� g�nl�k aral�klarla ve g�nde bir saati ge�memek �zere ziyaret edebilirler.
H�k�ml� hi�bir suretle ceza infaz kurumu d��nda �al��t�r�lamaz ve kendisine izin verilmez.
H�k�ml�, kurum i� y�netmeli�inde belirtilenlerin d��nda herhangi bir spor ve iyile�tirme faaliyetine kat�lamaz.
H�k�ml�n�n cezas�n�n infaz�na, hi�bir surette ara verilemez. H�k�ml� hakk�nda uygulanacak t�m sa�l�k tedbirleri, t�bbi tetkik ve zorunluluklar hari� ceza infaz kurumlar�nda, m�mk�n olmad�� takdirde tam te�ekk�ll� Devlet ya da �niversite hastanelerinin tek ki�ilik ve y�ksek g�venlikli mahkum ko�u�lar�nda uygulan�r.

ALTINCI B�L�M
H�k�ml�n�n Y�k�ml�l�kleri

Madde - 26. Cezay� �ekme, g�venlik ve iyile�tirme program�na uyma

(1) H�k�ml� hapis cezas�n�n yerine getirilmesine katlanma ve bu ama�la d�zenlenen infaz rejimine uygun tutum ve davran��lar i�inde bulunmakla y�k�ml�d�r.

(2) H�k�ml� ceza infaz kurumunun g�venlik ve iyile�tirme programlar�na tam bir uyum g�stermekle y�k�ml�d�r. Her ne ama�la olursa olsun, bilerek kendi ya�amlar�n� ve bedensel b�t�nl�klerini tehlikeye d��recek eylemlere giri�meleri cezan�n yerine getirilmesine katlanma y�k�ml�l��n�n ihlali say�l�r.

Madde - 27. Sa�l��n korunmas� kurallar�na uyma

(1) H�k�ml�, sa�l��n�n korunmas� ve salg�n hastal�klar�n �nlenmesi i�in gerekli ve al�nm�� tedbirlere uymak, ki�i sa�l�� i�in tehlike do�uran durumlar� gecikmeksizin kurum y�netimine bildirmek, kendi ve i�inde ya�ad�� ortam�n temizli�ine uygun davran��lar g�stermek zorundad�r.

(2) H�k�ml�, hem kendi, hem de di�er h�k�ml�lerin sa�l��n� tehlikeye d��rebilecek eylemlerden ka��nmakla y�k�ml�d�r.

Madde - 28. Bina ve e�yan�n korunmas�

(1) H�k�ml� bar�nd�r�ld�� oday�, kurum binas�n�, y�netimce kendisine b�rak�lan �eyleri d�zenli bir bi�imde kullanmak ve bunlarla di�er ki�ilere ait e�yay� �zenle korumakla y�k�ml�d�r.

Madde - 29. H�k�ml�lerin �al��t�r�lmas�

(1) Kurum tabibi taraf�ndan ruhsal ve bedensel olarak sa�l�kl� oldu�u belirlenen meslek sahibi olmayan h�k�ml�ler ile meslek sahibi olan istekliler kurum imkanlar� �l��s�nde belirlenen �cret kar��l��nda at�lye veya i�yurtlar�nda �al��t�r�labilirler.

(2) �al��t�rman�n amac�, h�k�ml�lerin sal�verilmelerinden sonra ya�amlar�n� s�rd�recek meslek ve sanatlar� ��renmelerini sa�lamak, �al��ma ve �retme isteklerini geli�tirmek veya g��lendirmektir. �al��t�rmada h�k�ml�n�n yetenek, beceri, e�ilim ve zihinsel ve bedensel durumlar� g�z �n�nde bulundurulur.

(3) �ocuk h�k�ml�lerin �al��t�r�lmas� yaln�zca meslek e�itimine y�nelik olur. ��retim kurumlar�na veya �rg�n e�itime devam eden �ocuk ile gen� h�k�ml�ler ��retim y�l� i�inde at�lye ve i�yerlerinde �al��t�r�lmazlar.

(4) Bunlar�n �al��t�r�lmalar�nda 5.6.1986 tarihli ve 3308 say�l� Mesleki E�itim Kanununun bu Kanuna ayk�r� olmayan h�k�mleri uygulan�r.

Madde - 30. Kurum d��nda �al��t�rma

(1) A��k ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar ile kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunup da a��k ceza infaz kurumlar�na ayr�lmaya hak kazanm�� h�k�ml�ler, kurum d��ndaki i� alanlar�nda �al��t�r�labilirler.

(2) A��k ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar ceza infaz kurumu personeli g�zetiminde, kapal� ceza infaz kurumunda bulunanlar ise i� ve d�� g�venlik personelince al�nacak tedbirler alt�nda �al��t�r�l�rlar.

(3) �ocuk e�itimevlerinde bulunan h�k�ml�lerin, kurum d��nda �al��t�r�lmalar� s�ras�nda, kurum personelinin g�zetimi ve muhafazas� aranmaz.

(4) �� alanlar�na sahip kurulu�lar�n h�k�ml� �al��t�rmalar� te�vik olunur.

(5) H�k�ml�lerin kurum d��nda �al��ma esaslar� t�z�kte g�sterilir.

Madde - 31. Kurum hizmetinde �al��t�rma

(1) Kurum y�netimi, cezas�n�n en az bir y�l�n� iyi halli olarak �ekmi� bulunan h�k�ml�leri, durumlar�na uygun kurum i�i hizmetlerde �al��t�rabilir. �ocuk h�k�ml�ler, kendi ya�am alanlar� veya e�itsel ama�lar d��nda �al��t�r�lamazlar.

(2) H�k�ml�, y�neticilerin ve personelin ki�isel i�lerinde �al��t�r�lamaz.

Madde - 32. �cret ve sosyal haklar

(1) �al��an h�k�ml�lere �rettiklerinden elde edilen gelirden, �al��malar� kar��l�� cret �denir ve bu h�k�ml�ler sosyal haklardan yararland�r�l�rlar.

(2) Sosyal g�venlik kurumlar�na tabi olanlar ile bunlar�n hak sahiplerine yap�lan her t�rl� yard�m ve giderler, kendi mevzuatlar� �er�evesinde ilgili sosyal g�venlik kurumunca kar��lan�r.

YED�NC� B�L�M
Ceza �nfaz Kurumlar�nda D�zen ve G�venlik

Madde - 33. Kurumlar�n i� g�venli�i

(1) Kurumlar�n i� g�venli�i, Adalet Bakanl��na ba�l� infaz ve koruma personeli taraf�ndan sa�lan�r. �� g�venlik personeli gerekti�inde d�� g�venlik personeli ile i�birli�i yapar.

(2) A��k kurumlar ile �ocuk e�itimevlerindeki idare ile infaz ve koruma personeli; firarlar�n �nlenmesi, asayi� ve disiplinin sa�lanmas� i�in g�zetim ve denetimle y�k�ml�d�r.

Madde - 34. Kap�lar�n a��lmamas� ve temas�n �nlenmesi

(1) Kapal� ceza infaz kurumlar�nda oda ve koridor kap�lar� kapal� tutulur. Kap�lar a�a��daki hallerde a��l�r:

Kurum tabibine, revir, hamam ve berbere gitme, ba�ka odaya nakil,
Hastane ve duru�maya g�nderme ve ba�ka kuruma nakil,
Tahliye, ziyaret, arama, say�m, denetim, e�itim, ��retim, spor ve iyile�tirme �al��malar�, kurumda �al��t�rma,
Kurullara �a�r�lma,
�l�m ile deprem, yang�n gibi ola�an�st� haller,
Cezaevi idaresince gerekli g�r�len haller.

(2) H�k�ml�ler, yukar�da say�lan haller d��nda, di�er odalardaki h�k�ml�ler ve kurum personeli ile temasta bulunamazlar.

Madde - 35. Oda ve eklentilerinde bulundurulabi-lecek ki�isel e�yalar

(1) Kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�lerin oda ve eklentilerinde bulundurabilecekleri veya bulunduramayacaklar� ki�isel e�ya, g�da, t�bbi malzeme ve di�er ihtiya� maddeleri y�netmelikle d�zenlenir.

Madde - 36. Arama

(1) Kurumlarda, odalar ve eklentilerinde, h�k�ml�lerin �st ve e�yas�nda habersiz olarak her zaman arama yap�labilir. Her ay bir kez mutlaka arama yap�l�r.

(2) Aramalar, gerekti�inde d�� g�venlik personeli veya kolluk kuvvetleriyle veya di�er kamu g�revlilerince ortakla�a ger�ekle�tirilebilir.

SEK�Z�NC� B�L�M
Disiplin Ceza ve Tedbirleri, �d�llendirme

Madde - 37. Disiplin cezalar�n�n niteli�i ve uygulama ko�ullar�

(1) H�k�ml� hakk�nda, kurumda, d�zenli bir ya�am�n s�rd�r�lmesi, g�venli�in ve disiplinin sa�lanmas� bak�m�ndan, kanun, t�z�k, y�netmelikler ile idarenin uyulmas�n� emretti�i veya gerekli k�ld�� davran�� ve tutumlar�, kusurlu olarak ihlal etti�inde, eyleminin niteli�i ile a��rl�k derecesine g�re kanunda belirtilen disiplin cezalar� uygulan�r.

(2) Su� olu�turan eylemlerden dolay� a��lan kamu davas�, disiplin soru�turmas� yap�lmas�n� ve cezan�n uygulanmas�n� engellemez.

Madde - 38. Disiplin cezalar� ve tedbirleri

(1) �ocuklar haricindeki h�k�ml� hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar� a��rl�k derecesine g�re �unlard�r:

K�nama,
Baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma,
�cret kar��l�� al��lan i�ten yoksun b�-rakma,
Haberle�me veya ileti�im ara�lar�ndan yoksun b�rakma veya k�s�tlama,
Ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma,
H�creye koyma,

Toplu, bedensel, zalimane, insanl�k d�� veya k��lt�c� cezalar disiplin cezas� olarak uygulanamaz.

Madde - 39. K�nama

(1) K�nama cezas�, h�k�ml�ye eyleminin k�t� niteli�inin ve uygunsuzlu�unun a��klanmas� ve tekrar� durumunda do�uraca�� sonu�lara dikkatinin �ekilmesidir.

(2) K�nama cezas�n� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

Madde - 40. Baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma

(1) Baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma cezas�, h�k�ml�n�n bir aydan �� aya kadar s�reyle kurumun k�lt�rel ve spor etkinliklerine kat�lmaktan yoksun b�rak�lmas�d�r.

(2) Baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma cezas�n� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

Madde - 41. �cret kar��l�� al��lan i�ten yoksun b�rakma

(1) �cret kar��l�� bir i�ten yoksun b�rakma cezas�, h�k�ml�n�n kurum y�netiminde �cret kar��l�� al��t�� i�ten bir aydan �� aya kadar yoksun b�rak�lmas�d�r.

(2) �cret kar��l�� bir i�ten yoksun b�rakma cezas�n� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

Madde - 42. Haberle�me veya ileti�im ara�lar�ndan yoksun b�rakma veya k�s�tlama

(1) Haberle�me veya ile-ti�im ara�lar�ndan yoksun b�rakma veya k�s�tlama cezas�, h�k�ml�n�n bir aydan �� aya kadar mektup ve telgraf almak ve yollamaktan, televizyon izlemekten, radyo dinlemekten, telefon etmekten ve di�er ileti�im ara�lar�ndan yararlanmas�ndan tamamen veya k�smen yoksun b�rak�lmas�d�r.

(2) Bu cezay� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

(3) H�k�ml�ye gelen mektup, faks ve telgraflar, disiplin cezas�n�n infaz�ndan sonra kendisine verilir. Ayn� t�rden olsa bile sonraki disiplin cezas�n�n infaz�na bu i�lem yap�lmadan ba�lanamaz.

(4) Anne, baba, e�, �ocuk ve karde�lerin �l�m veya a��r hastal�klar� ile do�al afet hallerinde yap�lmas� gereken haberle�meler ve avukat ile ili�kilerde bu madde h�km� uygulanmaz.

Madde - 43. Ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma

(1) Ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma cezas�, h�k�ml�n�n bir aydan �� aya kadar ziyaret�i g�r��ne ��kar�lmamas�d�r.

(2) Ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma cezas�n� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

(3) Resmi ve yetkili merciler ile avukatlar ve yasal temsilcilerle g�r��melerde bu madde h�km� uygulanmaz.

Madde - 44. H�creye koyma

(1) H�creye koyma cezas�, h�k�ml�n�n eylemlerinin nitelik ve a��rl��na g�re bir g�nden on be� g�ne kadar, a��k havaya ��kma hakk� sakl� kalmak �zere, geceli ve g�nd�zl� bir h�crede tek ba��na tutulmas� ve her t�rl� temastan yoksun b�rak�lmas�d�r.

(2) H�creye koyma cezas�n� gerektiren eylemler t�z�kte g�sterilir.

(3) H�cre, ya�amsal gereksinmeleri kar��layacak bi�imde d�zenlenir. H�creye konulan h�k�ml�n�n resmi ve yetkili merciler ve avukat ile g�r��mesine engel olunmaz.

Madde - 45. �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulana-bilecek disiplin i�lem ve cezalar�

(1) �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanacak disiplin i�lem ve cezalar� �unlard�r:

Disiplin cezas�n� gerektiren eylemin ger�ekle�me riskinin bulunmas� halinde, bu riski ortadan kald�rmak veya soru�turma s�rerken telafisi g�� ve imkans�z zararlar�n do�mas�n� �nlemek amac�yla uygulanan ve ceza niteli�i ta��mayan koruma ve �nleme ama�l� disiplin tedbirleri,
Kurumun i�inde veya d��nda uyulmas� gereken kurallar�n ihlali halinde uygulanacak disiplin cezalar�.

(2) Disiplin i�lemleri ile ilgili esas ve usuller t�z�kte belirlenir.

Madde - 46. �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar�

(1) �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar� �unlard�r.

Uyarma,
K�nama,
Onarma, tazmin etme ve eski hale getirme,
Baz� faaliyetlere kat�lmaktan al�koyma,
Harcamalar�na s�n�r koyma,
Te�vik esasl� ayr�cal�klar� geri alma,
�znin ertelenmesi veya kald�r�lmas�,
Odaya kapatma.

(2) Uyarma; �ocu�a eyleminin k�t� niteli�inin ve uygunsuzlu�unun a��klanmas� ve tekrar� durumunda do�uraca�� sonu�lara dikkatinin �ekilmesidir.

(3) K�nama; uyar� cezas� verilmesine sebep olan davran��n ikinci kez tekrar� halinde davran��n sonu�lar�na �ocu�un ikinci kez dikkatinin �ekilmesidir.

(4) Onarma, tazmin etme ve eski hale getirme; disiplin cezas� gerektiren eylemin sonu�lar�n�n, istekli olmas� halinde �ocuk taraf�ndan, onarma, tazmin etme veya eski hale getirme suretiyle giderilmesidir.

(5) Baz� faaliyetlere kat�lmaktan al�koyma; �ocu�un t�z�kte g�sterilen s�relerde sosyal, k�lt�rel ve sportif faaliyetlere kat�lmaktan yoksun b�rak�lmas�d�r.

(6) Harcamalar�na s�n�r koyma; �ocu�un �al��mas� kar��l��nda ald�� cret ve ailesinden gelen paran�n harcanmas�na belli oranda s�n�r konulmas�d�r.

(7) Te�vik esasl� ayr�cal�klar� geri alma; �ocu�un, beklenen davran��lar� g�stermeleri halinde tan�nan ayr�cal�klar�n geri al�nmas�d�r.

(8) �znin ertelenmesi veya kald�r�lmas�; disiplin cezas� gerektiren eylemin niteli�ine ve a��rl�k derecesine g�re �ocu�un izninin, t�z�kte �ng�r�len s�relerle ertelenmesi veya kald�r�lmas�d�r.

(9) Odaya kapatma; �ocu�un, eylemin nitelik ve a��rl��na g�re t�z�kte �ng�r�len s�relerle, a��k havaya ��kma hakk� sakl� kalmak �zere gece ve g�nd�z tek ba��na bir odada tutulmas�d�r.

Madde - 47. Disiplin soru�turmas�

(1) K�nama ve baz� etkinliklerden al�koyma cezalar� kurumun en �st amiri taraf�ndan verilir ve uygulan�r.

(2) H�k�ml�lerin di�er disiplin cezalar�n� gerektiren eylemlerinin ��renilmesinden itibaren derhal ve en ge� iki g�n i�inde kurum en �st amirince atanan bir g�revli taraf�ndan soru�turmaya ba�lan�r.

(3) Soru�turma en ge� yedi g�n i�erisinde tamamlan�r ve d�zenlenen rapor ve ekleri disiplin kuruluna sunulur. Soru�turma s�resi eylemin ve soru�turman�n niteli�ine g�re infaz hakiminin yaz�l� onay� ile yedi g�ne kadar uzat�labilir.

(4) Savunma al�nmadan disiplin cezas� verilemez. Haklar�nda disiplin soru�turmas� yap�lanlara, y�klenen eylemin niteli�i ve sonu�lar� ile �� g�n i�inde savunmalar�n� vermeleri, aksi halde bu haklar�ndan vazge�mi� say�lacaklar� yaz�l� olarak bildirilir. Savunma yaz�l� olarak sunulabilece�i gibi s�zl� olarak da yap�labilir. S�zl� savunma tutanakla saptan�r. T�rk�e bilmeyenlerle, sa��r ve dilsizlerin savunmalar� terc�man arac�l��yla al�n�r.

(5) Disiplin cezalar� disiplin kurulunca evrak �zerinden g�r��lerek en ge� �� g�n i�inde karara ba�lan�r. Disiplin kurulu, yasada yaz�l� disiplin cezas� uygulanmas�na veya disiplin cezas� verilmesine yer olmad��na karar verebilir. Disiplin kurulu kararlar� gerek�eli olarak yaz�l�r ve kararda �ikayet mercii ve s�resi a��k�a g�sterilir.

(6) Disiplin kurulu karar�, haklar�nda soru�turma yap�lanlara y�netim taraf�ndan derhal tebli� edilir.

(7) Kurumun i� d�zenini ve h�k�ml�lerin ya�am ve beden b�t�nl�klerinin ciddi tehlike alt�nda bulunmas� nedeniyle derhal tedbir al�nmas� zorunlu olan hallerde, kurumun en �st amiri 49 uncu maddede belirtilen tedbirleri almakla beraber soru�turmay� ba�lat�r. Bu halde infaz hakimine bilgi verilir.

Madde - 48. Disiplin cezalar�n�n infaz� ve kald�r�lmas�

(1) Disiplin cezalar�n�n infaz�:

H�creye koyma cezas�na ili�kin h�k�mler sakl� kalmak �zere, kesinle�en disiplin cezalar�n�n infaz�na derhal ba�lan�r. Birden fazla disiplin cezas� verilmi� olmas� halinde, bu cezalar kesinle�me tarihleri s�ras�na g�re ayr� ayr� infaz edilir. Bir cezan�n infaz� tamamlanmadan di�erinin infaz�na ba�lanmaz.
Disiplin cezalar�n�n tamam� infaz edilip kald�r�lmad�k�a �artla sal�verilme i�lemi yap�lmaz, ancak bu s�re bihakk�n sal�verme tarihini ge�emez.
H�creye koyma cezas�na ili�kin disiplin cezalar�n�n infaz�ndan �nce ve infaz� s�ras�nda h�k�ml�, tabip taraf�ndan muayene edilir. �lgilinin bu cezaya katlanamayaca�� anla��l�rsa cezan�n infaz� sonraya b�rak�l�r veya tabibin belirleyece�i aral�klarla infaz edilir. �artla sal�verilme tarihine kadar h�k�ml�n�n iyile�emeyece�inin, tam te�ekk�ll� devlet veya �niversite hastanesi sa�l�k kurulu raporu ile saptanmas� halinde h�creye koyma cezas� infaz edilmez; yerine ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma cezas� iki kat� s�reyle uygulan�r. Raporlar infaz dosyas�na konulur.

(2) Disiplin cezas�n�n kald�r�lmas�nda ve iyi halin kazan�lmas�nda a�a��da belirtilen s�reler esas al�n�r:

�nfaz edildi�i tarihten itibaren k�nama cezas� onbe� g�n, baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma cezas� bir ay sonunda kurumun �st amiri taraf�ndan; haberle�me veya ileti�im ara�lar�ndan yoksun b�rakma veya k�s�tlama cezas� iki ay, �cret kar��l�� al��lan i�ten yoksun b�rakma cezas� �� ay, ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma cezas� �� ay, h�creye koyma cezas� veya h�creye koyma cezas�ndan �evrilme ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma cezas� alt� ay sonunda, disiplin cezas� almamak ve iyi halli olmak ko�uluyla, kurumun en �st amirinin �nerisi ve disiplin kurulu karar�yla kald�r�l�r.
�ocuk h�k�ml�ler hakk�nda verilen disiplin cezalar�n�n kald�r�lmas�:
1. Uyarma ve k�nama cezalar� kararla birlikte; onarma, tazmin etme ve eski hale getirme cezas� yedi g�n; baz� faaliyetlere kat�lmaktan al�koyma cezas� onbe� g�n; harcamalar�na s�n�r koyma cezas� otuz g�n; te�vik esasl� ayr�cal�klar� geri alma cezas� k�rkbe� g�n, iznin ertelenmesi veya kald�r�lmas� cezas� altm�� g�n; odaya kapatma cezas� doksan g�n�n ge�mesi ile kendili�inden kalkm�� say�l�r.
2. Disiplin kurulu, kurum kurallar�na uyma, iyile�tirme program�nda ilerleme veya verilen ceza ile ama�lanan sonucun ger�ekle�mesi durumunda �ocuk hakk�nda vermi� oldu�u cezay� s�re ko�ulu aranmaks�z�n her zaman kald�rabilir.

Madde - 49. Y�netim taraf�ndan al�nabilecek tedbirler

(1) Y�netim, disiplin soru�turmas� yap�lan h�k�ml�n�n odas�n�, i� ve �al��ma yerini de�i�tirebilir, h�k�ml�y� kurumun ba�ka kesimine nakledebilir veya di�er h�k�ml�lerden ay�rabilir.

(2) Kurumun d�zeninin ve ki�ilerin g�venliklerinin ciddi tehlikeyle kar�� kar��ya kalmas� halinde, asayi� ve d�zeni sa�lamak i�in kanunda a��k�a belirtilmeyen di�er tedbirler de al�n�r. Tedbirlerin uygulanmas�, disiplin cezas�n�n verilmesine engel olmaz.

Madde - 50. Zorlay�c� ara�lar�n kullan�lmas�

(1) Hi�bir halde zincir ve demire vurmak tedbir olarak uygulanmaz. Kelep�e ve bedensel hareketleri k�s�tlay�c� ara�lar;

Yetkili makam�n �n�ne getirildi�inde ��kar�lmak kayd�yla, sevk ve nakil s�ras�nda ka�may� �nlemek i�in,
Tabibin talimat ve g�zetiminde olmak �zere t�bbi nedenlerle,
Di�er kontrol usullerinin yetersizli�i halinde h�k�ml�n�n kendisine veya ba�kalar�na zarar vermesine veya e�yay� tahrip etmesine engel olmak i�in kurum en �st amirinin emriyle,

Kullan�labilir.

(2) �ocuk h�k�ml�ler i�in birinci f�kran�n (a) bendi h�km� uygulanmaz.

Madde - 51. �d�llendirme

(1) Kurum i�indeki veya d��ndaki genel durumlar�, iyile�tirme faaliyetlerine ilgileri ve uyumlar�, kurum d�zenine kar�� tutumlar�, kendilerine verilen i�lerdeki gayretleri gibi beklenen davran�� ve tutumlar� g�steren h�k�ml�lere te�vik esasl� ayr�cal�klar tan�n�r.

(2) Birinci f�kra h�km�, �ocuk h�k�ml�ler i�in de ge�erlidir.

(3) �d�llendirme sisteminin esas ve usulleri t�z�kte g�sterilir.

Madde - 52. �ikayet ve itiraz

(1) Disiplin cezalar�na ve tedbirlerine kar�� ikayet ve itiraz durumunda 16.5.2001 tarihli ve 4675 say�l� �nfaz Hakimli�i Kanunu h�k�mleri uygulan�r.

(2) Di�er mevzuattan kaynaklanan dilek�e ve �ikayet hakk� sakl�d�r.

DOKUZUNCU B�L�M
H�k�ml�lerin Nakilleri

Madde - 53. Nakiller

(1) H�k�ml�ler, kendi istekleri veya toplu sevk, disiplin, asayi� ve g�venlik, hastal�k, e�itim, ��retim, su� ve yarg�lama yeri nedenleriyle ba�ka bir kuruma nakledilebilirler.

(2) H�k�ml� nakilden �nce aran�r ve kurum tabibine, yoksa di�er bir resmi tabibe muayene ettirilir; muayene sonucu yola ��kar�lamayaca�� anla��lanlar, kurumun en �st amirince derhal resmi bir sa�l�k kurulu�una sevk edilir. Mazeretinin, biri hastal��n uzman� olmak �zere en az iki uzman tabibin imzalad�� ve hastane ba�tabibinin onaylad�� resmi rapor ile belgelenmesi halinde nakil, mazeret ortadan kalk�ncaya kadar geri b�rak�l�r ve durum Adalet Bakanl��na bildirilir.

Madde - 54. Kendi istekleri ile nakil

(1) H�k�ml�lerin kendi istekleri ile bulunduklar� kurumdan ba�ka kurumlara nakledilebilmeleri i�in:

Gitmek istedikleri kurumlardan durumlar�na uygun en az �� yeri belirten bir dilek�e vermeleri,
Nakil giderlerini pe�in olarak �demeyi kabul etmeleri,
�artla sal�verilmelerine be� aydan az s�re kalmam�� olmas�,
�yi hal g�stermeleri, disiplin cezas� al�nmam�� veya kald�r�lm�� olmas�,
�stekte bulunulan kurumda yer, kapsama g�c� ve s�n�f�n�n uygun bulunmas� ve tutukevi olmamas�,
Mahkumiyet s�relerine uygun h�k�ml�lerin bar�nd�r�ld�� bir kurum olmas�,
Daha �nce disiplin nedeniyle ayr�lmak zorunda kald�klar� kurum olmamas� gerekir.

(2) Bu h�k�ml�ler nakledildikleri kurumlarda, e�itim ��retim veya hastal�k nedeniyle nakil hari� bir y�l kalmak zorundad�rlar. �ocuklar bak�m�ndan bu s�re alt� ay olarak uygulan�r.

Madde - 55. Disiplin nedeniyle nakil

(1) H�k�ml�, h�creye koyma cezas�n� gerektiren eylemlerde bulunmas� halinde kurum y�netimince hakk�nda disiplin i�lemi yap�l�r ve kurum en �st amirinin istemi �zerine Bakanl�k�a ba�ka kurumlara nakledilebilir. Disiplin cezalar� yeni kurumlarda �ektirilir.

(2) Bu h�k�ml�ler nakledildikleri kurumlarda, mahkeme karar�, kurum g�venli�i, can g�venli�i veya hastal�k sebepleriyle nakil hari�, alt� ay kalmak zorundad�rlar.

Madde - 56. Zorunlu nedenlerle nakil

(1) Kurumlar�n elveri�siz ve yetersiz kalmas�, kapsama g�c�n�n a��lmas�, kullan�lamaz hale gelmesi, asayi�, g�venlik, do�al afet, yang�n ve b�y�k onar�m gibi zorunlu nedenlerle ba�ka kurumlara nakledilmeleri gerekli g�r�len h�k�ml�ler, yarg� �evresi d��nda Adalet Bakanl��nca belirlenen ve konumlar�na uygun olan di�er kurumlara nakledilebilirler.

Madde - 57. Hastal�k nedeniyle nakil

(1) Hastaneye sevki zorunlu g�r�len h�k�ml�, bulundu�u yere en yak�n tam te�ekk�ll� Devlet veya �niversite hastanesinin h�k�ml� ko�u�una yat�r�l�r.

(2) Bu hastanelere g�nderilen h�k�ml�lerin ba�ka yerlerdeki hastanelere sevki, sa�l�k kurulu raporuyla, acil ve ya�amsal tehlikesi bulunmas� halinde, varsa biri hastal��n uzman� olmak �zere iki uzman tabip�e verilip, ba�tabip taraf�ndan onaylanan ve hastal��n sebebi, tedavinin hangi sebeple bulundu�u hastanede ger�ekle�tirilemedi�i, hastaya nerede ve ne t�r bir tedavi gerekti�ini a��k�a belirten bir raporla m�mk�nd�r. Bu durumda da en yak�n ve h�k�ml� ko�u�u bulunan Devlet veya �niversite hastaneleri tercih edilir.

(3) H�k�ml�n�n bu hastanelerde kontrol ve tedavisinin devam edip etmeyece�inin sa�l�k kurulu raporuyla belgelendirilmesi gerekir; aksi halde h�k�ml� ait oldu�u kuruma iade edilir.

(4) H�k�ml�, acil haller d��nda �zel sa�l�k kurulu�lar�nda tedavi edilemez. Acil hallerin varl�� halinde Adalet Bakanl��na bilgi verilir.

(5) H�k�ml�, sa�l�k nedenleriyle bulundu�u kurumda kalmas�n�n uygun olmad��, kurum tabibinin �nerisi ve en �st amirinin iste�i �zerine al�nacak sa�l�k kurulu raporuyla belirlendi�i takdirde, ba�ka kurumlara nakledilebilir.

Madde - 58. Nakillerde al�nacak tedbirler

(1) H�k�ml�lerin kuruma veya ba�ka bir yere g�t�r�l�p getirilmesi s�ras�nda, halkla bir araya gelmelerine ve ba�kalar� taraf�ndan g�r�lmelerine engel olacak tedbirler al�n�r.

(2) H�k�ml�, havaland�rma ve ��k durumu yetersiz ara�larla, eziyet verici veya onur k�r�c� �ekilde nakledilemez. Nakil s�ras�nda al�nacak tedbirler, h�k�ml�n�n firar�n� �nleyici ve yukar�daki f�krada yaz�l� engelleri ger�ekle�tirici s�n�rlar� a�amaz ve birbirleriyle ve g�revlilerle herhangi bir tart��maya girmelerini engelleyici boyutlar� ge�emez.

(3) A��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerine nakiller kurum personelinin g�zetiminde yap�l�r.

(4) Nakil s�ras�nda h�k�ml�n�n ia�e ve bedensel ihtiya�lar� giderilir.

��NC� KISIM
Ceza �nfaz Kurumunda H�k�ml�n�n Haklar�, G�venceleri ve K�s�tlamalar

B�R�NC� B�L�M
Savunma Haklar�n�n Kullan�lmas�, K�lt�r ve Sanat Etkinliklerine Kat�lma, �fade �zg�rl��

Madde - 59. Avukat ve noterle g�r��me hakk�

(1) H�k�ml�, avukatl�k mesle�inin icras� �er�evesinde avukatlar� ile vekaletnamesi olmaks�z�n en �ok iki kez g�r��me hakk�na sahiptir.

(2) Avukat ve noter ile g�r��me, meslek kimliklerinin ibraz� �zerine, tatil g�nleri d��nda ve �al��ma saatleri i�inde, bu i� i�in ayr�lan g�r��me yerlerinde, konu�ulanlar�n duyulama-yaca��, ancak g�venlik nedeniyle g�r�lebilece�i bir bi�imde yap�l�r.

(3) Avukatlar, vekaletnameleri olsa da ayn� anda birden fazla h�k�ml� ile g�r��me yapa-mazlar.

(4) Avukatlar�n savunmaya ili�kin belgeleri, dosyalar� ve m�vekkilleri ile yapt�klar� konu�malar�n kay�tlar� incelemeye tabi tutu-lamaz.

(5) Yabanc� �lkelerde haklar�nda soru�turma veya kovu�turma yap�lmakta olan, yabanc� �lke veya uluslararas� yarg� mercilerinde dava a�mak isteyen, leh veya aleyhine a��lm�� davas� olan T�rk vatanda�� veya yabanc� uyruklu h�k�ml�lerle yabanc� uyruklu avukatlar�, bu soru�turma, kovu�turma, a��lacak veya a��lm�� davalarla s�n�rl� olmak ve vekaletname sunmak ko�uluyla g�r��ebilirler. Vekaletnamesi olmayan yabanc� uyruklu avukatlar, h�k�ml� ile T�rkiye barolar�na kay�tl� bir avukatla birlikte g�r��me yapabilirler.

Madde - 60. K�lt�r ve sanat etkinliklerine kat�lma, ifade �zg�rl��

(1) Ceza infaz kurumlar�nda, olanaklar elverdi�ince, k�lt�r�n ve sanat�n �e�itli dallar�n� temsil eden programlar haz�rlan�r ve h�k�ml�lerin bunlara kat�lmalar� hususundaki usuller d�zenlenir.

(2) Bu programlar�n temel hedefi, h�k�ml�lerin ifade yeteneklerini geli�tirmelerini ve bilgilerini art�rmalar�n� sa�lamakt�r.

(3) Kurumun k�lt�r ve sanat programlar�, Adalet Bakanl��nca belirlenen esaslara g�re kurum en �st amiri taraf�ndan d�zenlenir. Bu maksatla devletin k�lt�r ve sanat i�leriyle g�revli kurulu�lar� gerekli yard�mlar� yaparlar.

(4) H�k�ml�lerin ifade �zg�rl�� er�evesinde ger�ekle�tirebilecekleri yay�n etkinlikleri, kurumda �al��ma esaslar�n� d�zenleyen h�k�mlere ve bu husustaki ko�ullara ba�l�d�r.

Madde - 61. K�t�phaneden yararlanma

(1) Ceza infaz kurumlar�nda, kurumun b�y�kl��ne g�re, k�t�phane veya kitapl�k olu�turulur. K�t�phanelerde veya kitapl�klarda verilen derslere kaynakl�k edecek kitaplar�n yan� s�ra, olanaklar �l��s�nde h�k�ml�lerin bo� zamanlar�n� de�erlendirmelerini, okuma al��kanl�� edinmelerini ve k�lt�r bak�m�ndan ufuklar�n� geli�tirmelerini sa�layacak kitaplar da bulundurulur.

(2) H�k�ml�ye kurum k�t�phanesinden yararlanma imkan� verilir.

(3) Bu hizmet gezici kitapl�klarla da yerine getirilebilir.

Madde - 62. S�reli veya s�resiz yay�nlardan yararlanma hakk�

(1) H�k�ml�, mahkemelerce yasaklanmam�� olmas� ko�uluyla s�reli ve s�resiz yay�nlardan bedelini �deyerek yararlanma hakk�na sahiptir.

(2) Resmi kurumlarla, �niversiteler, kamu kurumu niteli�indeki meslek kurulu�lar� ile mahkemelerce yasaklanmam�� olmas� ko�uluyla bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tan�nan vak�flar ve kamu yarar�na �al��an dernekler taraf�ndan ��kart�lan gazete, kitap ve bas�l� yay�nlar, h�k�ml� ve tutuklulara �cretsiz olarak ve serbest�e verilir. E�itim ve ��retimine devam eden h�k�ml� ve tutuklular�n ders kitaplar� denetime tabi tutulamaz.

(3) Odalarda, ihtiya�tan �ok yay�n bulundurulmaz. Bu nedenle el konulan yay�nlar h�k�ml� ad�na emanet e�ya deposunda korunur. Kurum g�venli�ini tehlikeye d��ren veya m�stehcen haber, yaz�, foto�raf ve yorumlar� kapsayan her t�rl� yay�n h�k�ml�ye verilmez.

�K�NC� B�L�M
G�nl�k Ya�amda Haklar ve Y�k�ml�l�kler

Madde - 63. H�k�ml�n�n bar�nd�r�lmas� ve yat�r�lmas�

(1) Tehlikeli hali bulunan h�k�ml� ancak bir veya �� ki�ilik odalarda, di�er h�k�ml�ler ise kurumun fizik� yap�s�, kapasite durumu ve g�venlik gerekleri g�z �n�ne al�narak cezaevi y�netimi taraf�ndan belirlenecek say�da mahkumun kalabilece�i odalarda bar�nd�r�l�rlar.

(2) Her h�k�ml�ye y�resel iklime uygun nitelikte tek tip yatak ve yeterli say�da yatak tak�m� verilir.

(3) Kad�nlar�n erkeklerle, h�k�ml�lerin tutuklularla, �ocuklar�n ve k��klerin birbirleriyle ve yeti�kinlerle, �rg�t veya ��kar ama�l� �rg�t su�lular� ile ter�r su�lular�n�n Kanunda say�lan haller d��nda bir araya gelmelerine ve ba�lant� kurmalar�na izin verilmez.

(4) Odalarda ve k�s�mda iklim ko�ullar� g�z �n�ne al�narak yeterli yer, ��k, �s�nma ve havaland�rma ve hijyen sa�lan�r.

Madde - 64. H�k�ml�n�n giydirilmesi

(1) Muhta� h�k�ml�lere talepleri halinde, idare taraf�ndan iklime ve sa�l��a uygun giysiler verilir.

(2) H�k�ml�lerin giysileri, i� ve d�� g�venlik personelinin giymekte oldu�u �niformalara benzer �ekil ve renkte olamaz.

Madde - 65. H�k�ml�n�n bak�ma muhta� �ocuklar�n�n bar�nd�r�lmas�

(1) Analar� h�k�ml� olup da d��ar�da korumas�na b�rak�lacak kimsesi bulunmayan s�f�r-alt� ya� grubundaki �ocuklar, analar�n�n yan�nda kalabilirler. Bu �ocuklar g�nd�zleri ceza infaz kurumu b�nyesindeki veya Sosyal Hizmetler ve �ocuk Esirgeme Kurumu veya di�er kurum ve kurulu�lara ait kre� ve g�nd�z bak�mevlerinde bar�nd�r�l�rlar.

(2) Analar�n�n yan�nda kalan �ocuklara, ya� ve durumlar�na ve ihtiya�lar�na g�re yiyecek ve i�ecek verilir.

(3) �� ya��n� doldurmu� �ocuklar, hakim karar�yla �ocuk yuvalar�na veya yeti�tirme yurtlar�na yerle�tirilebilirler. Bu �ocuklar�n belirlenecek bir program ve usule g�re zaman zaman analar�yla temaslar� sa�lan�r.

Madde - 66. H�k�ml�n�n telefon ile haberle�me hakk�

(1) Kapal� ceza infaz kurumlar�ndaki h�k�ml�ler, T�z�kte belirlenen esas ve usullere g�re idarenin kontrol�ndeki �cretli telefonlar ile g�r��me yapabilirler. Telefon g�r��mesi idarece dinlenir ve kay�t alt�na al�n�r. Bu hak tehlikeli halde bulunan ve �rg�t mensubu h�k�ml�ler bak�m�ndan k�s�tlanabilir.

(2) A��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerinde h�k�ml�ler, �cretli telefonlarla serbest�e g�r��me yapabilirler.

(3) A��k ve kapal� ceza infaz kurumlar�ndaki h�k�ml�ler altsoy, �stsoy, e� ve karde�lerinin �l�m veya a��r hastal�k hallerinde, kuruma ait telefon ve faks cihaz�ndan derhal yararland�r�l�rlar. G�r��meler, tutanak ile belgelenir ve tutanaklar �zel bir dosyada saklan�r.

(4) H�k�ml�ler a��k ve kapal� ceza infaz kurumlar�nda, �ocuk e�itimevlerinde ara� telefonu, telsiz telefon veya cep telefonu ve benzeri ileti�im ara�lar�n� bulunduramaz ve kullanamazlar.

Madde - 67. H�k�ml�n�n radyo, televizyon yay�nlar� ile internet olanaklar�ndan yararlanma hakk�

(1) H�k�ml�, ceza infaz kurumlar�nda merkezi yay�n sistemi bulundu�u takdirde bu sisteme ba�l� olarak radyo ve televizyon yay�nlar�n� izleme hakk�na sahiptir.

(2) Merkezi yay�n sistemi bulunmayan kurumlarda yararl� olmayan yay�nlar�n izlenmesini ve dinlenmesini engelleyecek �nlemler al�nmak suretiyle ba��ms�z anten kullan�larak televizyon ve radyo izlenmesine ve dinlenmesine izin verilir. Bu cihazlar bedeli kendisi taraf�ndan �denmek ko�uluyla h�k�ml� ad�na kurumca sat�n al�n�r. Her ne bi�imde olursa olsun d��ardan gelenler taraf�ndan getirilen radyo, televizyon ve bilgisayarlar kuruma al�nmaz. Ancak, Adalet Bakanl��n�n uygun g�rmesi halinde e�itim ve k�lt�rel ama�l� olarak bilgisayar�n ceza infaz kurumuna al�nmas�na izin verilebilir.

(3) Kapal� ve a��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk ve k��k e�itimevlerinde ancak, e�itim ve iyile�tirme programlar� �er�evesinde kurum y�netimince belirlenen yerlerde g�rsel ve i�itsel e�itim ara� ve gere�lerinin kullan�m�na izin verilebilir. E�itim ve iyile�tirme programlar� gerekli k�ld�� takdirde denetim alt�nda internetten yararlan�labilir. H�k�ml� odas�nda bilgisayar bulunduramaz.

(4) Bu haklar, tehlikeli halde bulunan veya �rg�t mensubu h�k�ml�ler bak�m�ndan k�s�tlanabilir.

Madde - 68. H�k�ml�n�n mektup, faks ve telgraflar� alma ve g�nderme hakk�

(1) H�k�ml�, bu maddede belirlenen k�s�tlamalar d��nda, kendisine g�nderilen mektup, faks ve telgraflar� alma ve �cretleri kendisince kar��lanmak ko�uluyla, g�nderme hakk�na sahiptir.

(2) H�k�ml� taraf�ndan g�nderilen ve kendisine gelen mektup, faks ve telgraflar; mektup okuma komisyonu bulunan kurumlarda bu komisyon, olmayanlarda kurumun en �st amirince denetlenir.

(3) Kurumun asayi� ve g�venli�ini tehlikeye d��ren, g�revli personeli hedef g�steren, ter�r ve ��kar ama�l� su� �rg�t� veya di�er su� �rg�tleri mensuplar�n�n haberle�melerine neden olan, ki�i veya kurulu�lar� pani�e y�neltecek yalan ve yanl�� bilgileri, tehdit ve hakareti i�eren mektup, faks ve telgraflar h�k�ml�ye verilmez. H�k�ml� taraf�ndan yaz�lm�� ise g�nderilmez.

(4) H�k�ml� taraf�ndan resmi makamlara veya savunmas� i�in avukat�na g�nderilen mektup, faks ve telgraflar denetime tabi de�ildir.

Madde - 69. H�k�ml�ye d��ar�dan g�nderilen hediyeyi kabul etme hakk�

(1) Kapal� ceza infaz kurumlar�ndaki h�k�ml� dini bayram, y�lba�� veya kendi do�um g�nlerinde, d��ar�dan g�nderilen ve kurum g�venli�i i�in tehlikeli olmayan bir hediyeyi kabul etme hakk�na sahiptir. Bunun esas ve usulleri t�z�kte g�sterilir.

Madde - 70. Din ve vicdan �zg�rl��

(1) H�k�ml� ceza infaz kurumunda, mensup bulundu�u dinin ibadetlerini, d�zeni bozmayacak ve �al��may� engellemeyecek bi�imde serbest�e yerine getirebilir ve ibadette kullan�lan e�yay�, dini ya�am� bak�m�ndan zorunlu olan kitap ve eserleri temin ve bulundu�u yerlerde muhafaza edebilir.

(2) H�k�ml�n�n, mensup bulundu�u dinin g�revlilerince ziyaret edilmesine ve onlarla ileti�im kurmas�na, kurum g�venli�ini tehlikeye d��rmemek ko�uluyla, izin verilir.

Madde - 71. H�k�ml�n�n muayene ve tedavi istekleri

(1) H�k�ml� beden ve ruh sa�l��n�n korunmas�, hastal�klar�n�n tan�s� i�in muayene ve tedavi olanaklar�ndan, t�bbi ara�lardan yararlanma hakk�na sahiptir. Bunun i�in h�k�ml� �ncelikle kurum revirinde, m�mk�n olmamas� halinde Devlet veya �niversite hastanelerinin mahkum ko�u�lar�nda tedavi ettirilir.

Madde - 72. H�k�ml�n�n beslenmesi

(1) H�k�ml�ye Adalet ve Sa�l�k Bakanl�klar�nca birlikte belirlenecek kalori esas�na g�re, sa�l�kl� ve g��l� kalmas� i�in nitelik ve nicelik olarak besleyici, sa�l�k ko�ullar�na uygun, makul �e�itlilikte, ya�, sa�l�k, �al��t�� i�in �zelli�i, dini ve k�lt�rel gerekleri g�z �n�nde tutularak besin verilir ve i�me suyu sa�lan�r.

(2) H�k�ml� kendisine verilen g�nl�k besin ve ihtiya� maddeleri d��ndaki ihtiya�lar�n� kurum kantininden sa�layabilir. Kantini bulunmayan kurumlarda, bu maddeler, idarenin izin ve kontrol� alt�nda d��ardan sa�lanabilir.

(3) Hasta h�k�ml�ye kurum tabibinin belirleyece�i besinler verilir.

Kurumda annesiyle birlikte kalan �ocuklara ve s�t emziren annelere durumlar�na uygun g�da verilir.

D�RD�NC� KISIM
�yile�tirme

B�R�NC� B�L�M
Bireyselle�tirme

Madde - 73. �yile�tirme rejiminin belirlenmesi

(1) H�k�ml�n�n ge�mi�i, su�luluk nedenleri, su� sicili, fizik yetene�i ve ruhsal yap�s�, ki�isel do�as�, arzedebilece�i tehlike halleri, hapis cezas�n�n s�resi, sal�verildikten sonraki beklentisi dikkate al�narak, toplumun hukuka uygun hareket eden ve �retken bir �yesi olarak ya�am�n� s�rd�rmesini sa�layacak ve bireysel ihtiya�lar�na uygun bir bi�imde iyile�tirme programlar� uygulan�r. Bu programlar�n haz�rlanmas� ve uygulanmas� amac�yla ceza infaz kurumlar�nda e�itim ve psiko-sosyal hizmet servisleri olu�turulur.

(2) H�k�ml� amaca uygun iyile�tirme gereklerinin ger�ekle�tirilebilece�i kurumlara veya b�l�mlere yerle�tirilir.

Madde - 74. H�k�ml�lerin say�s� ve uygulanacak g�venlik tedbirleri

(1) H�k�ml�lerin yerle�tirildikleri kurum veya b�l�mlerde bireyselle�tirmeyi m�mk�n k�lacak say�da bulundurulmalar�na �zen g�sterilir.

(2) �yile�tirme programlar� uygulanan gruplar�n �zelliklerine g�re de�i�ik g�venlik tedbirlerine yer verilir.

(3) Tehlikeli halde olduklar� saptanan h�k�ml�ler, bireyselle�tirilmeleri i�in yap�lacak �al��malarda on ki�iyi a�acak bi�imde grupland�r�lamaz

�K�NC� B�L�M
E�itim

Madde - 75. E�itim programlar�

(1) Ceza infaz kurumlar�nda bulundu�u s�re i�inde h�k�ml�ye, ki�ili�ini geli�tirecek, e�itimini g��lendirecek, yeni beceriler elde etmesini, su� i�leme e�ilimini yok etmeyi sa�layacak ve sal�verilme sonras�na haz�rlayacak programlar uygulan�r.

H�k�ml�n�n ya�, ceza s�resi ve yeteneklerine �ncelik verilerek ekonomik ve k�lt�r durumuna uygun bi�imde d�zenlenen e�itim programlar�; temel e�itim, orta ve y�ksek��retim, meslek e�itimi, din e�itimi, beden e�itimi, k�t�phane ve psiko-sosyal hizmet konular�n� kapsar.

Madde - 76. ��retimden yararlanma

(1) A��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerinde bulunan h�k�ml�lerin �rg�n ve yayg�n, kapal� ceza infaz kurumunda bulunan h�k�ml�lerin yayg�n ��retimden, yararlanmalar� sa�lan�r.

Madde - 77. Dernekler, vak�flar, g�n�ll� kurulu�lar ve kamu kurum ve kurulu�lar� ile ili�kiler

(1) H�k�ml�lerin iyile�tirilme �abalar�nda ba�ar�ya ula��lmas� i�in dernekler, vak�flar ve g�n�ll� ki�i ve kurulu�lar ile i�birli�i yap�labilir. Kamu kurum ve kurulu�lar� bu maksatla olanaklar� �l��s�nde, gerekli yard�mlar� yapmakla y�k�ml�d�rler.

��NC� B�L�M
Sa�l��n Korunmas� ve T�bbi M�dahaleler

Madde - 78. H�k�ml�n�n muayene ve tedavisi

(1) Kurumun sa�l�k ko�ullar�n�n d�zenlenmesi, h�k�ml�n�n acil veya ola�an muayene ve tedavisi kurumun yetkili tabibince yap�l�r ve genel veya hastal�k nedeniyle yap�lan t�m muayene ve tedavi sonu�lar�, sa�l�k izleme kart�na i�lenir ve dosyas�nda saklan�r.

(2) Sa�l�k Bakanl�� ve �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakanl�� ile zorunlu durumlarda �niversitelerin sa�l�k kurulu�lar� h�k�ml�lerin tedavileri bak�m�ndan gerekli yard�mlar� yapmakla g�revlidirler.

(3) R�zas� olsa bile hi�bir h�k�ml� �zerinde t�bbi deney yap�lamaz.

Madde - 79. Sa�l�k denetimi

(1) Kurum tabibi, kurumu ayda en az bir kez denetleyerek genel ve �zel �nlem al�nmas� gereken hastal�klar ile kurumda sa�l�k ko�ullar� y�n�nden al�nmas� gereken �nerileri i�eren bir rapor d�zenler ve kurum y�netimine verir.

Madde - 80. Hastaneye sevk

(1) H�k�ml�n�n sa�l�k nedeniyle hastaneye sevkine gerek duyuldu�unda durum kurum tabibi taraf�ndan derhal bir raporla ceza infaz kurumu y�netimine bildirilir.

Madde - 81. �nfaz� engelleyecek hastal�k hali

(1) Kurum tabibi veya g�revli tabip taraf�ndan yap�lan muayene ve incelemeler sonucunda h�k�ml�n�n cezas�n� yerine getirmesine engel olabilecek hastal�� saptan�rsa, durum kurum y�netimine bildirilir.

Madde - 82. H�k�ml�n�n kendisine verilen yiyecek ve i�ecekleri reddetmesi

(1) H�k�ml�ler, hangi nedenle olursa olsun, kendilerine verilen yiyecek ve i�ecekleri s�rekli olarak reddettikleri takdirde; bu hareketlerinin k�t� sonu�lar� ile b�rakaca�� bedensel ve ruhsal hasarlar konusunda ceza infaz kurumu tabibince bilgilendirilirler. Psiko-sosyal hizmet birimince de bu hareketlerinden vazge�meleri yolunda �al��malar yap�l�r ve sonu� al�namamas� halinde, beslenmelerine kurum tabibince belirlenen rejime g�re uygun ortamda ba�lan�r.

(2) Beslenmeyi reddederek a�l�k grevi veya �l�m orucunda bulunan h�k�ml�lerden, birinci f�kra gere�ince al�nan tedbirlere ve yap�lan �al��malara ra�men hayati tehlikeye girdi�i veya bilincinin bozuldu�u tabip�e belirlenenler hakk�nda, isteklerine bak�lmaks�z�n kurumda, olanak bulunmad�� takdirde derhal hastaneye kald�r�lmak suretiyle muayene ve te�hise y�nelik t�bbi ara�t�rma, tedavi ve beslenme gibi tedbirler, sa�l�k ve hayatlar� i�in tehlike olu�turmamak �art�yla uygulan�r.

(3) Yukar�da belirtilen haller d��nda, bir sa�l�k sorunu olup da muayene ve tedaviyi reddeden h�k�ml�lerin sa�l�k veya hayatlar�n�n ciddi tehlike i�inde olmas� veya ceza infaz kurumunda bulunanlar�n sa�l�k veya hayatlar� i�in tehlike olu�turan bir durumun varl�� halinde de ikinci f�kra h�k�mleri uygulan�r.

(4) Bu maddede �ng�r�len tedbirler, kurum tabibinin tavsiye ve y�netimi alt�nda uygulan�r. Ancak kurum tabibinin zaman�nda m�dahale edememesi veya gecikmesi h�k�ml� i�in hayati tehlike do�urabilecek ise, bu tedbirlere ikinci f�krada belirtilen �artlar aranmaks�z�n ba�vurulur.

(5) Bu madde uyar�nca h�k�ml�lerin sa�l�klar�n�n korunmas� ve tedavilerine y�nelik zorlay�c� tedbirler, onur k�r�c� nitelikte olmamak �art�yla uygulan�r.

D�RD�NC� B�L�M
D��ar�yla �li�kiler

Madde - 83. H�k�ml�y� ziyaret

(1) H�k�ml�, belgelendirilmesi ko�uluyla e�i, ��nc� dereceye kadar kan ve kay�n h�s�mlar� ile vasisi veya kayy�m� taraf�ndan haftada bir kez ve ayr�ca kuruma kabullerinde, zorunlu haller d��nda bir daha de�i�tirilmemek �zere, ad ve adreslerini bildirdi�i en fazla �� ki�i taraf�ndan, yar�m saatten az ve bir saatten fazla olmamak �zere �al��ma saatleri i�inde ziyaret edilebilir.

(2) Birinci f�krada belirtilen ki�iler d��ndaki kimselerin ziyaretine Cumhuriyet ba�savc�l�� taraf�ndan yaz�l� olarak izin verilebilir.

(3) G�r��ler, ko�ul ve s�releri Adalet Bakanl��nca belirlenecek y�netmeliklerle kapal� ve a��k olmak �zere iki bi�imde yapt�r�l�r.

Madde - 84. Yabanc� h�k�ml�leri ziyaret

(1) Yabanc� h�k�ml�lerin vatanda�� oldu�u devletin diplomatik temsilcili�i veya konsoloslu�unun ziyaret istemleri mevzuatta belirlenen esas ve usullere uygun olarak geciktirilmeden yerine getirilir.

(2) Diplomatik temsilcili�i veya konsoloslu�u bulunmayan devletler vatanda�l��ndaki h�k�ml�ler ile m�lteci veya vatans�z olan h�k�ml�lerin, yararlar�n� koruyan devletin diplomatik temsilcili�i veya bu gibi kimseleri koruma g�revini �stlenmi� ulusal veya uluslararas� kurulu�larla g�r��t�r�lmelerinde yukar�daki f�kra h�km� uygulan�r.

(3) 83 �nc� madde h�k�mleri sakl�d�r.

Madde - 85. Heyetlerin ceza infaz kurumlar�n� ziyaretleri

(1) Resmi kurum ve kurulu�lar, heyet halinde veya bireysel olarak ceza infaz kurumlar�n� ziyaret edebilmek ve h�k�ml�lerle g�r��ebilmek i�in Adalet Bakanl��ndan izin almak zorundad�rlar. Bilimsel ara�t�rma yapanlarla g�rsel ve yaz�l� bas�n mensuplar� hakk�nda da bu h�k�m uygulan�r.

(2) H�k�ml� denetim amac�yla yaln�zca, T�rkiye'nin taraf oldu�u uluslararas� s�zle�melerle yetkisi kabul edilen kurum ve kurulu�lar�n temsilcileri taraf�ndan gerek�esi belirtilmek suretiyle ve Adalet Bakanl��n�n izniyle ziyaret edilebilir.

(3) Bu ziyaret ve g�r��melerde g�venli�i tehlikeye d��rmeyecek tedbirler kurum y�netimince al�n�r. Ziyaret ve g�r��meler yasal zorunluluk olmad�k�a kurum personelinin g�zetiminde yap�l�r.

(4) G�venlik bak�m�ndan bir araya getirilemeyecek h�k�ml�lerle toplu g�r��me yap�lamaz. �nceden izin verilmi� olsa bile do�al afet, yang�n ve ayaklanma gibi ola�an�st� durumlarda ziyaret ve g�r��meler ertelenebilir.

Madde - 86. Ziyaret ve g�r��lerde uyulacak esaslar

(1) Kapal� ve a��k ceza infaz kurumlar�na ziyaret veya g�r��e gelen resmi heyet ve �zel ki�iler, kurum g�venli�ini tehlikeye sokacak davran��larda bulunamaz, kurum g�venli�i i�in al�nan ve uygulanan yasal ve idari tedbirlerin de�i�tirilmesini isteyemezler.

(2) Kurumun d�zen ve g�venli�ini, h�k�ml�lerin sa�l��n� bozabilecek nitelikteki e�ya ve maddeler ile her t�rl� ileti�im ara�lar� ve ta��ma izin belgesi olsa da silahlar kuruma sokulamaz. Ziyaret ve g�r��lerde h�k�ml�lere para, k�ymetli evrak ve e�ya verilemez.

(3) Kurum personeli ve d�� g�venlik personeli dahil olmak �zere, s�fat ve g�revi ne olursa olsun, ceza infaz kurumlar�na girenler duyarl� kap�dan ge�mek zorundad�r. Bu ki�ilerin �stleri metal dedekt�rle aran�r; e�yalar� x-ray cihaz�ndan veya benzeri g�venlik sistemlerinden ge�irilir, ayr�ca ��phe halinde elle aran�r. Bu cihazlar�n bulunmad�� yerlerde arama ve kontrol elle yap�l�r. Ancak milletvekilleri, m�lki amirler, hakim, Cumhuriyet savc�lar� ve bu s�n�ftan say�lanlar, avukatlar, noterler, ceza infaz kurumlar� ve tutukevleri kontrol�rleri, izleme kurulu ba�kan ve �yeleri, uluslararas� s�zle�melerle yetkileri tan�nm�� ki�i ve kurulu�lar�n temsilcileri, ceza infaz kurumu ve tutukevi koruma birlik komutan� ile kurum m�d�r�n�n �stleri a��r cezay� gerektiren su��st� halleri d��nda elle aranamaz. Duyarl� kap� cihaz�n�n ikaz�n�n s�rmesi halinde bu ki�iler ancak, elle aramay� kabul ettikleri takdirde kuruma girebilirler. Ziyaret yerleri de ziyaret �ncesi ve bitiminde aran�r.

(4) Ceza infaz kurumlar�na giren avukatlarca, savunmaya ili�kin oldu�u yaz�l� olarak beyan edilen belge ve dosyalar incelemeye tabi tutulmaz. Konusu su� te�kil etmemekle birlikte ceza infaz kurumlar�na sokulmas� yasak olan her t�rl� e�ya ��k��ta sahibine verilmek �zere idare taraf�ndan muhafaza alt�na al�n�r.

(5) H�k�ml�ler, odalar�ndan ��k�� ve d�n��lerinde ayr� yerlerde ve farkl� memurlarca �st ve e�ya aramas�na tabi tutulurlar.

(6) Aramalarda insan onuruna sayg� esast�r.

(7) Ziyaret ve g�r��lerde kurallara uymayan heyet ve ki�ilerin ziyaret ve g�r��meleri s�rd�rmelerine derhal son verilir. Su� olu�turan davran��lar, ilgili idari ve adli makamlara bildirilir. G�r��me hakk�na sahip �zel ki�ilerin kurum g�venli�inin korunmas� amac�yla al�nan tedbirlere ayk�r� davran��lar� ve istekleri nedeniyle g�r��me haklar�, kurumun en �st amirince bir aydan bir y�la kadar k�s�tlanabilir. Mevzuat�n avukatlar bak�m�ndan getirdi�i h�k�mler sakl�d�r.

BE��NC� B�L�M
Beden E�itimi ve Bo� Zaman Etkinlikleri

Madde - 87. Beden e�itimi

(1) H�k�ml�n�n toplumsal, ruhsal ve bedensel geli�melerini sa�lamak amac�yla, fizik ve ruhsal sa�l�k durumlar�n�n elverdi�i �l��de spor, beden e�itimi ve e�lendirici etkinliklere kat�lmas�na m�saade olunur ve olanaklar �l��s�nde yer ve ara� sa�lan�r.

(2) A��k havada �al��mayan veya kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�ye, hava ko�ullar� elverdi�i �l��de, g�nde en az bir saat a��k havada gezinmek olana�� verilir. Bu s�re i�erisinde bireysel spor da yap�labilir. Kurum d��ndaki etkinliklere a��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerinde bulunan h�k�ml�ler kat�labilirler.

Madde - 88. K�t�phane ve kurslardan yararlanma

(1) H�k�ml�, �al��ma saatleri d��nda ve belirlenecek d�zenine g�re idarece tertiplenen kurslara kat�labilir ve k�t�phaneden yararlanabilir. Bu konudaki programlar uzmanlar�n �nerileri ve h�k�ml�n�n istekleri dikkate al�narak kurum y�netimince belirlenir.

ALTINCI B�L�M
Sal�verilme ��in Haz�rlama

Madde - 89. �artla sal�verilmede iyi halin saptanmas�

(1) H�k�ml�n�n, bu Kanunun 107 nci maddesinde �ng�r�len s�releri, ceza infaz kurumlar�n�n d�zen ve g�venli�i amac�yla konulmu� kurallara i�tenlikle uyarak, haklar�n� iyi niyetle kullanarak, y�k�ml�l�klerini eksiksiz yerine getirerek ge�irmi� ve uygulanan iyile�tirme programlar�na g�re de toplumla b�t�nle�meye haz�r oldu�unun disiplin kurulunun g�r�� al�narak idare kurulunca saptanm�� bulunmas� gerekir.

Madde - 90. Sal�verilme �ncesi i�in �nlem ve ili�kiler

(1) H�k�ml�n�n sal�verildikten sonraki gelece�ini d�zenlemeyi d��nmesini sa�lay�c� tedbirler al�n�r ve toplumla uyumu ile ailesinin ��karlar� i�in bu konularda hizmet veren resmi ve �zel kurulu� veya ki�ilerle ili�ki kurmas� do�rultusunda katk� ve yard�mda bulunulur

Madde - 91. H�k�ml�ye i� bulmada yard�m

(1) H�k�ml�, sal�verildi�inde i� bulmas� veya kendi i�ini kurmas� y�n�nde �zendirilir. Bu konuda g�n�ll� ki�i ve kurulu�lar ile resmi kurumlarla i�birli�i yap�l�r. Bu husustaki ayr�nt�lar t�z�kte g�sterilir.

YED�NC� B�L�M
�zinler

Madde - 92. Kapal� ceza infaz kurumu d��na ��kma halleri

(1) H�k�ml�, izin, hastaneye, Cumhuriyet ba�savc�l��na veya duru�maya sevk, e�itim, ��retim, i�yurdu, cezan�n ertelenmesi, sal�verilme, nakil, deprem, sel gibi do�al afet ve yang�n halleri d��nda ve yetkili makamca verilmi� yaz�l� bir emir olmad�k�a kapal� kurumun d��na ��kar�lamaz.

Madde - 93. �zinler

(1) Y�ksek g�venlikli ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar d��ndaki h�k�ml�lere, mazeret izni, �zel izin veya i� arama izni verilebilir. �zinde ge�en s�reler h�k�ml�l�kte ge�mi� say�l�r.

(2) �zinlerin kulland�r�lmas� ile ilgili ayr�nt�lar t�z�kte g�sterilir.

Madde - 94. Mazeret izni

(1) H�k�ml�l�k s�resinin ��te birini iyi halle ge�irmi� olanlara;

Ana, baba,e�, karde� veya �ocu�unun �l�m� nedeniyle istekleri �zerine ceza infaz kurumu en �st amirinin �nerisi ve Cumhuriyet ba�savc�l��n�n onay� ile,
Yukar�daki bentte say�lan yak�nlar�ndan birisinin ya�amsal tehlike olu�turacak �nemli ve a��r hastal�k hallerinin veya deprem, su bask�n�, yang�n gibi felaketler nedeniyle zarara u�rad�klar�n�n belgelendirilmesi ko�uluyla,

H�k�ml�n�n iste�i, kurum en �st amirinin g�r��, Cumhuriyet ba�savc�l��n�n �nerisi ve Adalet Bakanl��n�n onay� ile, yol d��nda on g�ne kadar mazeret izni verilebilir.

(2) Tehlikeli h�k�ml�ler hari� olmak �zere, h�k�ml�, infaz kurumunun bulundu�u yerde olmak ve d�� g�venlik personelinin refakatinde bulunmak �art�yla, h�k�ml�n�n talebi ve Cumhuriyet ba�savc�s�n�n onay� ile ana, baba, e�, karde� ve �ocuk cenazesine kat�lmas�na izin verilebilir.

Madde - 95. �zel izin

(1) A��k ceza infaz kurumlar�nda bulunanlarla, kapal� ceza infaz kurumunda olup da a��k ceza infaz kurumlar�na ayr�lmaya hak kazananlara, aileleriyle ba�lar�n� s�rd�rmelerini veya g��lendirmelerini ve d�� d�nyaya uyumlar�n� sa�lamak amac�yla kurum en �st amirinin �nerisi ve Cumhuriyet ba�savc�l��n�n onay� ile y�lda en �ok �� kez olmak �zere her defas�nda yol hari� �� g�ne kadar izin verilebilir.

Madde - 96. �� arama izni

(1) Ceza infaz kurumlar�nda h�k�ml�l�k s�relerinin en az alt� ay�n� kesintisiz ge�irmi� ve �artla sal�verilmelerine bir ay kalm�� h�k�ml�lere ola�an ya�ant�lar�na d�nd�klerinde uyum sorunu ile kar��la�mamalar� ve i� bulma olanaklar� sa�lanmak �zere kurum en �st amirinin �nerisi ve Cumhuriyet ba�savc�l��n�n onay� ile �al��ma g�nleri i�inde sekiz saate kadar izin verilebilir.

Madde - 97. �zinden d�nmeme, ge� d�nme

(1) �zinden d�nmeyen veya iki g�nden fazla bir s�re ge�tikten sonra d�nen h�k�ml�ler hakk�nda, T�rk Ceza Kanununun 292 nci ve izleyen maddelerinde yaz�l� h�k�mler uygulan�r.

(2) �zin s�resini iki g�n veya daha az bir s�re ge�iren h�k�ml�ler hakk�nda disiplin i�lemi yap�l�r. �zinli iken firar eden h�k�ml�ye bir daha izin verilmez.

SEK�Z�NC� B�L�M
�nfazla �lgili Kararlar

Madde - 98. Mahkumiyet h�km�n�n yorumunda veya �ektirilecek cezan�n hesab�nda teredd�t

(1) Mahkumiyet h�km�n�n yorumunda veya �ektirilecek cezan�n hesab�nda teredd�t edilir, cezan�n k�smen veya tamamen yerine getirilip getirilemeyece�i ileri s�r�l�r ya da sonradan y�r�rl��e giren kanun h�k�ml�n�n lehinde olursa; teredd�d�n giderilmesi veya yerine getirilecek cezan�n belirlenmesi i�in h�km� veren mahkemeden karar istenir.

(2) Bu Kanunun 16 nc� madde gere�ince cezas�n�n ertelenmesi isteminin reddi halinde de ayn� h�k�m uygulan�r.

(3) Yukar�daki f�kralar uyar�nca yap�lan ba�vurular cezan�n infaz�n� ertelemez. Ancak, mahkeme olay�n �zelli�ine g�re infaz�n ertelenmesine veya durdurulmas�na karar verebilir.

Madde - 99. Birden fazla h�k�mlerdeki cezalar�n toplanmas�

(1) Bir ki�i hakk�nda ba�ka ba�ka kesinle�mi� h�k�mler bulunur ve mahkemece cezalar�n toplanmas� kural�n�n uygulanmam�� oldu�u g�r�l�rse, T�rk Ceza Kanununun bu hususa ili�kin h�k�mleri gere�ince bir ceza belirlenmesi i�in mahkemeden karar istenir.

Madde - 100. Hastanede ge�en s�renin cezadan indirilmesi

(1) Cezan�n infaz�na ba�land�ktan sonra hastal�k nedeniyle h�k�ml�n�n ceza infaz kurumu hastanesinden ba�ka bir hastaneye kald�r�lmas� halinde burada ge�irdi�i s�re, cezadan indirilir.

(2) Ancak, cezan�n infaz�n� durdurmak i�in h�k�ml� hastal��na kendisi neden olmu�sa bu h�k�mden yararlanamaz. Bu halde Cumhuriyet savc�s� mahkemeden bir karar al�r.

Madde - 101. �nfaz s�ras�nda verilecek kararlar�n mercii ve usul�

(1) Cezan�n infaz� s�ras�nda, 98 ila 100 �nc� maddeler gere�ince mahkemeden al�nmas� gereken kararlar duru�ma yap�lmaks�z�n verilir. Karar verilmeden �nce Cumhuriyet savc�s� ve h�k�ml�n�n g�r��lerini yaz�l� olarak bildirmeleri istenebilir.

(2) 98 inci madde gere�ince cezalar�n toplanmas� kural� uyar�nca bir ceza belirlenmesi gerekti�inde bu hususta h�k�m vermek yetkisi, en a��r t�rden cezaya h�kmetmi� olan mahkemeye, e�er cezalar ayn� t�rden ise en fazla cezaya h�kmetmi� bulunan mahkemeye, bu son durumda birden �ok mahkeme yetkili ise son h�km� vermi� olan mahkemeye; h�k�mlerden biri do�rudan do�ruya b�lge adliye mahkemesi taraf�ndan verilmi� ise, b�lge adliye mahkemesine, Yarg�tay taraf�ndan verilmi� ise Yarg�taya aittir.

(3) B�lge adliye mahkemesi veya Yarg�taydan ba�ka mahkemeler taraf�ndan verilmi� olan bu kararlara kar�� acele itiraz yoluna gidilebilir.

BE��NC� KISIM
Sal�verilme �ncesi ve Sonras� H�k�ml�ye ve Eski H�k�ml�ye Yard�m

B�R�NC� B�L�M
�nfaz Kurumuna D�� Yard�mlar ve H�k�ml�ler Aras� Yard�mla�malar

Madde - 102. �nfaz kurumuna d�� yard�mlar

(1) H�k�ml�lerin ceza infaz kurumlar�ndan sal�verilmelerinden �nce veya sal�verilmelerinden sonra ki�isel zorluklar�n� a�malar�n�, iyile�tirilmelerini ve d��ar�daki ya�ama uyumlar�n� sa�lamak amac�yla ilgili bakanl�klar, kamu kurum ve kurulu�lar� ile kamu t�zel ki�ileri g�rev alanlar�na giren konularda gerekli deste�i ve hizmeti vermekle y�k�ml�d�rler.

(2) Bu konuda g�n�ll� ki�i, kurum ve kurulu�lardan yard�m al�nabilir.

(3) Bu y�k�ml�l�k ve yard�mlar�n y�ntem ve esaslar� t�z�kte belirlenir.

Madde - 103. H�k�ml�ler aras� yard�mla�ma

(1 ) Meslek ve sanatlar�nda becerili olan h�k�ml�ler, �al��ma yetene�ine sahip ve istekli di�er h�k�ml�lere, y�netimle i�birli�i yaparak ceza infaz kurumunda ve sal�verilmelerinden sonraki ya�amlar�nda i�, meslek veya sanat ��renmelerini sa�lamak amac�yla katk�da bulunabilirler.

�K�NC� B�L�M
Denetimli Serbestlik ve Yard�m Merkezi ile Koruma Kurulu

Madde - 104. Denetimli serbestlik ve yard�m merkezi ile koruma kurulu

(1) Cezalar� ertelenen, tahliye olan veya haklar�nda hapis ceza d�� herhangi bir tedbire h�kmedilen h�k�ml�lerin toplum i�inde izlenmesi, iyile�tirilmesi, psiko-sosyal problemlerinin ��z�lmesi, tahliye sonras� korunmas� ve yarg�lanan ki�iler hakk�nda sosyal ara�t�rma raporlar�n�n d�zenlenmesi ve ma�durun korunmas� gibi g�revleri yerine getirmek �zere denetimli serbestlik ve yard�m merkezi kurulur.

(2) Tahliye sonras�nda h�k�ml�lere i� sa�lanmas� i�in Cumhuriyet ba�savc�s�n�n ba�kanl��nda belediye ba�kan�, ceza infaz kurumu m�d�r�, milli e�itim m�d�r�, sosyal hizmetler m�d�r�, te�kilat� bulunan yerlerde T�rkiye �� Kurumu il m�d�r� veya bunlar�n g�revlendirecekleri yard�mc�lar�, varsa ticaret ve sanayi odalar�, ticaret odalar�, sanayi odalar�, deniz ticaret odalar�, ziraat odalar� ve esnaf ve sanatkarlar birli�inden g�revlendirilecek birer temsilciden olu�an koruma kurullar� kurulur.

(3) Denetimli serbestlik ve yard�m merkezi ile koruma kurulunun kurulu�u, �al��ma usul ve esaslar� kanununda d�zenlenir.

�K�NC� K�TAP
Di�er Cezalar, Tedbirler, �artla Sal�verilme ve Tutukluluk

B�R�NC� KISIM
Di�er Cezalar

B�R�NC� B�L�M
Kamuya Yararl� Bir ��te �al��t�rma ve Adli Para Cezalar�n�n �nfaz�

Madde - 105. Kamuya yararl� bir i�te �al��t�rma

(1) T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (f) bendinde yer alan k�sa s�reli hapis cezas�n�n yapt�r�m se�eneklerinden kamuya yararl� bir i�te �al��t�rma; h�k�ml�n�n, �cretsiz olarak, bir kamu kurumunun veya kamu yarar�na hizmet veren bir �zel kurulu�un belirli hizmetlerinde �al��t�r�lmas�d�r.

(2) Denetimli serbestlik ve yard�m merkezleri, b�lgelerinde bulunan bu t�r kurumlardan h�k�ml�leri ne suretle �al��t�rabileceklerine dair bilgi al�rlar ve bir hizmetler listesini olu�tururlar. Bu listeler mahkemelere verilir.

Mahkeme, bu listelerden uygun g�rd�� hizmeti ve s�resini h�k�ml�ye �nerir ve bunu reddetme hakk�na sahip oldu�unu hat�rlat�r.

(3) Di�er bir hapis cezaya h�kmedildi�inde kamu yarar�na �al��t�rma karar� verilemez.

(4) K�sa s�reli hapis cezaya h�k�ml� olanlar ile iki y�l cezaya mahkum olanlardan h�k�ml�l�k s�resinin yar�s�n� iyi halle ge�irenlerin, istekleri bulunmak ko�uluyla kendilerinin veya yasal temsilcilerinin veya Cumhuriyet ba�savc�s�n�n istemi �zerine, mahkumiyet s�relerinin geriye kalan yar�s�n� kamuya yararl� bir i�te �al��t�r�lmalar�na mahkemece karar verilebilir.

(5) Mahkeme karar�nda belirtilen �al��ma esaslar� ile rejimlere uymama halinde, geri kalan ceza aynen �ektirilir.

Madde - 106. Adli para cezalar�n�n infaz�

(1) Adli para cezas�, T�rk Ceza Kanununun 52 nci maddesinin birinci f�kras�nda belirtilen usule g�re tayin olunacak bir miktar mebla��n Devlet hazinesine �denmesinden ibarettir.

(2) Adli para cezas�n�n h�km�n� bildiren ilam kesinle�ince, Cumhuriyet ba�savc�l��na verilir. Cumhuriyet savc�s� bir ay i�erisinde adli para cezas�n�n �denmesi i�in h�k�ml�ye bir �deme emri tebli� eder.

(3) H�k�ml�, tebli� olunan �deme emri �zerine belli s�re i�inde adli para cezas�n� �demezse, Cumhuriyet savc�s�n�n karar� ile �denmeyen k�sma kar��l�k gelen g�n miktar�nca hapsedilir.

(4) �ocuklar hakk�nda verilen adli para cezalar� ile k�sa s�reli hapis cezas�ndan �evrilen adli para cezalar� �denmemesi halinde, bu cezalar, hapse �evrilemez.

(5) Adli para cezas�n�n hapse �evrilece�i mahkeme ilam�nda yaz�l� olmasa bile ��nc� f�kra h�km� Cumhuriyet ba�savc�l��nca uygulan�r.

(6) H�k�mde, adli para cezas� taksite ba�lanmam�� ise, bir ayl�k s�re i�inde adli para cezas�n�n ��te birini �deyen h�k�ml�n�n iste�i �zerine geri kalan k�sm�n�n birer ay ara ile iki e�it taksitte �denmesine izin verilir. �lk taksitin s�resinde �denmemesi halinde, verilen ikinci taksite ili�kin izin h�k�ms�z kal�r.

(7) Adli para cezas� yerine �ektirilen hapis s�resi �� y�l� ge�emez. Birden fazla h�k�mle adli para cezalar�na mahkumiyet halinde bu s�re be� y�l� ge�emez.

(8) H�k�ml�, hapis yatt�� g�nlerin d��ndaki g�nlere kar��l�k gelen paray� �derse hapisten ��kart�l�r.

(9) T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (a) bendi sakl� kalmak �zere, adli para cezas�ndan �evrilen hapsin infaz� ertelenemez ve bunun infaz�nda �artla sal�verilme h�k�mleri uygulanamaz. Hapse �evrilmi� olmas�na ra�men hak yoksunluklar� bak�m�ndan esas al�nacak olan, adli para cezas�d�r.

(10) T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (a) bendine g�re k�sa s�reli hapis cezas�ndan �evrilen adli para cezalar�n�n infaz�nda ayn� maddenin alt�nc� ve yedinci f�kralar� h�k�mleri sakl�d�r.

(11) �nfaz edilen hapis cezas�n�n s�resi adli para cezas�n�n tamam�yla kar��lanmam�� olursa geri kalan adli para cezas�n�n tahsili i�in ilam, Cumhuriyet ba�savc�l��nca mahallin en b�y�k mal memuruna verilir. Bu makamlarca 6183 say�l� Amme Alacaklar�n�n Tahsil Usul� Hakk�ndaki Kanuna g�re kalan adli para cezas� tahsil edilir.

�K�NC� B�L�M
�artla Sal�verilme, M�kerrirlere �zg� �nfaz Rejimi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri

Madde - 107. �artla sal�verilme

(1) A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkum edilmi� olanlar, otuzalt� y�l�n�, m�ebbet hapis cezas�na mahkum edilmi� olanlar otuz y�l�n�, di�er mahkumlar cezalar�n�n ��te ikisini infaz kurumunda �ektikleri takdirde, �artla sal�verilmeden yararlanabilirler. �artla sal�verilmeden yararlanabilmek i�in, mahkumun kurumdaki infaz s�resini iyi halli olarak ge�irmesi gerekir.

(2) �artla sal�verilme s�resinin hesaplanmas�nda, h�k�ml�n�n onsekiz ya��n� dolduruncaya kadar infaz kurumunda ge�irdi�i bir g�n, iki g�n olarak dikkate al�n�r.

(3) Su� i�lemek i�in �rg�t kurmak veya y�netmek ya da �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde i�lenen su�tan dolay� mahkumiyet halinde; h�k�ml�, mahkum oldu�u a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n otuzdokuz y�l�n�, m�ebbet hapis cezas�n�n otuzd�rt y�l�n�, s�reli hapis cezas�n�n d�rtte ��n� infaz kurumunda iyi halli olarak �ekti�i takdirde �artla sal�verilebilir.

(4) T�rk Ceza Kanunu �kinci Kitap, D�rd�nc� K�s�m, "Devletin G�venli�ine Kar�� Su�lar" ba�l�kl� D�rd�nc� B�l�m, "Anayasal D�zene ve Bu D�zenin ��leyi�ine Kar�� Su�lar" ba�l�kl� Be�inci B�l�m, "Milli Savunmaya Kar�� Su�lar" ba�l�kl� Alt�nc� B�l�m alt�nda yer alan su�lardan birinin bir �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde i�lenmesi dolay�s�yla a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet halinde, �artla sal�verilme h�k�mleri uygulanmaz.

(5) �artla sal�verilme i�in infaz kurumunda ge�irilmesi gereken s�re;

Birden fazla a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na veya a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas� ile m�ebbet hapis cezas�na ya da birden fazla m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet halinde, k�rk,
A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas� veya m�ebbet hapis cezas� ile s�reli hapis cezas�na ya da birden fazla s�reli hapis cezas�na mahkumiyet halinde, en fazla k�rk,

Y�ld�r.

(6) �artla sal�verilen h�k�ml�n�n tabi tutulaca�� denetim s�resi, infaz kurumunda ge�irdi�i s�renin yar�s� kadard�r.

(7) H�k�ml�, denetim s�resinde, infaz kurumunda ��rendi�i meslek veya sanat� icra etmek �zere, bir kamu kurumunda veya �zel olarak ayn� meslek veya sanat� icra eden bir ba�kas�n�n g�zetimi alt�nda, �cret kar��l��nda �al��t�r�labilir.

(8) Onsekiz ya��ndan k��k olan h�k�ml�ler, denetim s�resinde, e�itimlerine, gerekti�inde bar�nma imkan� da bulunan bir kurumda devam ederler.

(9) Hakim, denetim s�resinde h�k�ml�ye rehberlik edecek bir uzman ki�iyi g�revlendirebilir. Bu ki�i, k�t� al��kanl�klar edinebilece�i �evrelerden uzak kalmas� ve sorumluluk bilinciyle iyi bir hayat s�rmesini temin hususunda h�k�ml�ye ��tte bulunur; e�itim g�rd�� kurum yetkilileri veya nezdinde �al��t�� ki�ilerle g�r��erek, isti�arelerde bulunur; h�k�ml�n�n davran��lar�, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki geli�me hakk�nda ��er ayl�k s�relerle rapor d�zenleyerek hakime verir.

(10) Hakim, �artla sal�verilen h�k�ml�n�n ki�ili�ini ve topluma uyumdaki ba�ar�s�n� g�z �n�nde bulundurarak; denetim s�resinin, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmadan veya herhangi bir y�k�ml�l�k belirlemeden ge�irilmesine karar verebilece�i gibi; denetimli serbestlik tedbiri uygulanmas�n� veya belirlenen y�k�ml�l�kleri, denetim s�resi i�inde kald�rabilir.

(11) �artla sal�verilen h�k�ml�n�n, denetim s�resinde hapis cezas�n� gerektiren kas�tl� bir su� i�lemesi veya kendisine y�klenen y�k�ml�l�klere, hakimin uyar�s�na ra�men, uymamakta �srar etmesi halinde; �artla sal�verilme karar� geri al�n�r, �artla sal�verilme tarihi itibar�yla kalan cezas� tamamen veya k�smen infaz kurumunda aynen �ektirilir ve bu ceza ile ilgili olarak bir daha �artla sal�verilmeden yararlan�lamaz. Ancak, aynen �ektirilmesine karar verilen k�s�m, sonraki su�un i�lendi�i tarih itibar�yla kalan cezas�ndan az olamaz.

(12) Denetim s�resi y�k�ml�l�klere uygun veya iyi halli olarak ge�irildi�i takdirde, ceza infaz edilmi� say�l�r.

(13) �artla sal�verme karar�n�n geri al�nmas�na karar vermeye, ilk h�km� veren mahkeme yetkilidir.

Madde - 108. M�kerrirlere �zg� infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbiri

(1) Tekerr�r halinde i�lenen su�tan dolay� mahkum olunan;

A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n otuzdokuz y�l�n�n,
M�ebbet hapis cezas�n�n otuz�� y�l�n�n,
S�reli hapis cezas�n�n be�te d�rd�n�n,

infaz kurumunda iyi halli olarak �ekilmesi durumunda, �artla sal�verilmeden yararlan�labilir.

(2) �kinci defa tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmas� durumunda, h�k�ml� �artla sal�verilmez.

(3) Hakim, m�kerrir hakk�nda cezan�n infaz�n�n tamamlanmas�ndan sonra ba�lamak ve bir y�ldan az olmamak �zere denetim s�resi belirler.

(4) Tekerr�r dolay�s�yla belirlenen denetim s�resinde, �artla sal�verilmeye ili�kin h�k�mler uygulan�r.

(5) Hakim, m�kerrir hakk�nda denetim s�resinin uzat�lmas�na karar verebilir. Denetim s�resi en fazla be� y�la kadar uzat�labilir.

�K�NC� KISIM
Tedbirler ve Tutukluluk

B�R�NC� B�L�M
K�sa S�reli Hapis Cezas�na Se�enek Yapt�r�mlar ile K�sa S�reli Hapis Cezalar�n�n �zel �nfaz �ekilleri

Madde - 109. Se�enekli yapt�r�mlar�n uygulanmas�

(1) K�sa s�reli hapis cezas� yerine su�lunun ki�ili�ine, sosyal ve ekonomik durumuna, yarg�lama s�recinde duydu�u pi�manl��a ve su�un i�lenmesindeki �zelliklere g�re mahkemece T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesine g�re h�kmedilen se�enekli yapt�r�mlar�n infaz�nda uygulanacak rejim t�z�kte g�sterilir.

Madde - 110. �zel infaz usulleri

(1) �nfaz hakimi, mahkum olunan alt� ay veya daha az s�reli hapis cezas�n�n;

Her hafta cuma g�nleri saat 19.00'da girmek ve pazar g�nleri ayn� saatte ��kmak suretiyle, hafta sonlar�,
Her g�n saat 19.00'da girmek ve ertesi g�n saat 07.00'de ��kmak suretiyle, geceleri,

Cezaevinde �ektirilmesine karar verebilir.

(2) Kad�n veya altm��be� ya��n� bitirmi� h�k�ml�lerin mahkum olduklar� alt� ay veya daha az s�reli hapis cezas�n�n konutunda �ektirilmesine karar verilebilir.

(3) Cezan�n �zel infaz usul�ne g�re �ektirilmesi karar�, infaza ba�land�ktan sonra da verilebilir.

(4) Cezan�n �zel infaz usul�ne g�re �ektirilmesine karar verilenler hakk�nda �artla sal�verilme h�k�mleri uygulanmaz.

(5) Bu infaz usul�n�n gereklerine ge�erli bir mazeret olmaks�z�n uyulmamas� halinde, cezan�n ba�tan itibaren infaz kurumunda �ektirilmesine karar verilir.

�K�NC� B�L�M
Tutuklama Karar�n�n Yerine Getirilmesi

Madde - 111. Tutuklama karar�n�n yerine getirildi�i kurumlar

(1) Tutuklular, i� ve d�� g�venlik personeli bulunan, firara kar�� teknik, mekanik, elektronik veya fizik engelleri olan, 34 �nc� maddede say�lan haller d��nda oda ve koridor kap�lar� s�rekli olarak kapal� tutulan ve yasal zorunluluklar ayr�k, d��ar�yla irtibat ve haberle�me olana�� bulunmayan normal g�venlik esas�na dayal� tutukevlerinde veya maddi olanak bulunmad�� hallerde di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bu amaca ayr�lm�� b�l�mlerinde muhafaza olunurlar.

(2) Eylem ve davran��lar� ile 9 uncu madde kapsam�na giren tutuklular, y�ksek g�venlikli tutukevlerinde veya buna olanak bulunmad�� hallerde y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumlar�n�n tutuklulara ayr�lan b�l�mlerinde bar�nd�r�l�rlar.

(3) Kad�n, �ocuk ve gen�lik tutukevleri m�stakil olarak kurulabilir. Tutuklular, tutukevlerinde veya maddi olanak bulunmad�� hallerde kapal� ceza infaz kurumlar�n�n tutuklulara ayr�lan b�l�mlerinde, b�y�kler, kad�nlar, gen�ler, �ocuklar olmak �zere ve su� t�rleri de g�zetilerek ayr� yerlerde bar�nd�r�l�rlar.

Madde - 112. Tutukevine kabul

(1) ��pheli veya san��n tutukevine kabul edilebilmesi i�in, hakim veya mahkeme taraf�ndan verilmi� bir tutuklama karar� ve buna dayal� tutuklama m�zekkeresinin bulunmas� zorunludur.

(2) Tutuklunun tutukevine konuldu�u, karar� veren hakim veya mahkemeye g�n ve saati belirtilerek bildirilir.

Madde - 113. Tutuklular�n bar�nd�r�lmas�

(1) Tutuklular, maddi olanaklar elverdi�ince, su� t�rlerine ve ta��d�klar� g�venlik riskine g�re ayr� odalarda bar�nd�r�l�rlar. Aralar�nda husumet bulunanlar ile i�tirak halinde su� i�lemi� olanlar ayn� odalarda bar�nd�r�lmazlar ve birbirleri ile temas etmelerini engelleyecek tedbirler al�n�r.

��NC� B�L�M
Tutuklular�n Haklar� ve K�s�tlay�c� �nlemler

Madde - 114. Tutuklular�n haklar�

(1) Tutuklulardan �al��malar� istenebilir ancak buna mecbur tutulamazlar. Tutuklular istediklerinde idare, bar�nd�r�ld�klar� odalarda �al��malar�na izin verebilir. Odada �al��mak olana�� yoksa, tutuklular�n i� yerlerinde �al��malar�na da izin verilebilir. Bu takdirde kendileri hakk�nda �al��makta olan h�k�ml�lere ait rejim uygulan�r.

(2) Soru�turma ve kovu�turma evrelerinde tutuklular, kurumun bu husustaki genel d�zenine uymak suretiyle ziyaret�i kabul edebilirler. Ancak soru�turma evresinde Cumhuriyet savc�s� ve kovu�turma evresinde hakim veya mahkeme, soru�turman�n veya davan�n selameti bak�m�ndan tutuklunun ziyaret�i kabul�n� yasaklayabilir veya bu hususta k�s�tlamalar koyabilir.

(3) Tutuklular�n yaz�l� haberle�meleri ile telefonla g�r��meleri haz�rl�k soru�turmas� s�ras�nda Cumhuriyet savc�s�, kovu�turma evresinde hakim veya mahkemesince k�s�tlanabilir.

(4) Tutuklu, savunmas� i�in istedi�i avukat� se�mek ve g�revlendirmek hakk�na sahiptir. Her dereceden hi�bir kurum personeli bu hususta tutukluya tavsiyelerde bulunamaz.

(5) Tutuklunun avukat� ile olan haberle�mesine ve kurum d�zeni �er�evesinde temas ve g�r��melerine hi�bir suretle engel olunamaz ve k�s�tlamalar konulamaz.

(6) �zel kanunda yer alan h�k�mler sakl�d�r.

Madde - 115. K�s�tlay�c� �nlemler

(1) Tehlikeli halde bulunan, delil karartma tehlikesi olan, soru�turman�n amac�n� veya tutukevinin g�venli�ini tehlikeye d��ren veya su�un tekrar�na olanak verecek davran��larda bulunan tutuklulara haz�rl�k soru�turmas� s�ras�nda Cumhuriyet savc�s�, kovu�turma evresinde hakim veya mahkemesince a�a��daki tedbirler uygulanabilir.

Tutuklunun tek ba��na, s�k� bir rejim alt�nda muhafaza edilmesi ve kald�� odan�n kamera ile izlenmesi,
Belirli s�re ile d��ar�yla ili�kisinin, ziyaret�i kabul�n�n ve telefon g�r��melerinin k�s�tlanmas�,
Gerekiyorsa kendisine veya ba�kalar�na zarar vermesini �nleyici bi�imde haz�rlanm�� zel bir odada bar�nd�r�lmas� ve kald�� odan�n kamera ile izlenmesi,
Sald�rganl�k g�stermesi halinde belirli s�reyle kelep�elenmesi veya hareketlerinin engellenmesi,
Y�ksek g�venlikli bir kuruma nakledilmesi.

Madde - 116. Tutuklular�n y�k�ml�l�kleri

(1) Bu Kanunun; y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumlar�, kuruma al�nma ve kay�t i�lemleri, h�k�ml�ler ile yak�nlar� ve ilgililerin bilgilendirilmesi, g�venlik programlar�na ve sa�l��n korunmas� kurallar�na uyma, bina ve e�yalar�n korunmas�, kap�lar�n a��lmamas� ve temaslar�n �nlenmesi, oda ve eklentilerinde bulundurulabilecek ki�isel e�yalar, arama, disiplin cezalar�n�n niteli�i ve uygulanma ko�ullar�, k�nama, baz� etkinliklere kat�lmaktan al�koyma, �cret kar��l�� al��lan i�ten yoksun b�rakma, haberle�me veya ileti�im ara�lar�ndan yoksun b�rakma veya k�s�tlama, ziyaret�i kabul�nden yoksun b�rakma, h�creye koyma disiplin cezalar�n� gerektiren eylemlerin tekrar�, �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar�, disiplin soru�turmas�, disiplin cezas�n�n infaz� ve kald�r�lmas�, y�netim taraf�ndan al�nabilecek tedbirler, zorlay�c� ara�lar�n kullan�lmas�, �d�llendirme, �ikayet ve itiraz, nakiller, disiplin nedeniyle nakil, g�venlik nedeniyle nakil, hastal�k nedeniyle nakil, nakillerde al�nacak tedbirler, Ceza Muhakemesi Kanununda tan�nan haklar sakl� kalmak �zere avukat ve noterle g�r��me hakk�, k�lt�r ve sanat etkinliklerine kat�lma, ifade �zg�rl��, k�t�phaneden yararlanma, s�reli veya s�resiz yay�nlardan yararlanma haklar�, telefonla haberle�me haklar�, internet ayr�k radyo ve televizyon yay�nlar�ndan yararlanma, mektup, faks ve telgraflar� alma ve g�nderme haklar�, bu kanunda say�lan g�nlerde d��ar�dan g�nderilen hediyeyi kabul etme hakk�, din ve vicdan �zg�rl��, muayene ve tedavi istekleri, h�k�ml�lerin beslenmesi, iyile�tirme rejiminin belirlenmesi, h�k�ml�lerin say�s� ve uygulanacak g�venlik tedbirleri, isteklerine ba�l� olarak e�itim programlar�, muayene ve tedavileri, sa�l�k denetimi, hastaneye sevk, infaz� engelleyecek hastal�k hali, kendilerine verilen yiyecek ve i�ecekleri reddetmeleri, ziyaret, ziyaret ve g�r��lerde uygulanacak esaslar, beden e�itimi, k�t�phane ve kurslara kat�lma konular�nda 9, 21, 22, 26 ila 28, 34 ila 36, 37 ila 43, 44 ila 50, 51, 52, 53, 55 ila 58, 59, 60 ila 62, 66 ila 72, 73, 74, 75, 78 ila 82, 83, 84, 86, 87 ve 88 inci maddelerinde d�zenlenmi� h�k�mlerin tutukluluk haliyle uzla��r nitelikte olanlar� tutuklular hakk�nda da uygulanabilir.

D�RD�NC� B�L�M
Son H�k�mler

Madde - 117. Hapis cezalar�n�n ve tedbirlerin infaz�nda g�z �n�nde bulundurulacak ve uygulanacak di�er kanunlardaki h�k�mler

(1) Cezan�n kesinle�mesinden sonra asker edilen ki�iler hakk�ndaki hapis cezan�n infaz� ve geri b�rak�lmas� hususunda da 1111 say�l� Askerlik Kanununun 39 uncu maddesi g�z �n�nde bulundurulur ve uygulan�r.

Madde - 118. Asker edilen ki�ilerin cezalar�n�n infaz�

(1) S�rf askeri su�lar ile askeri disiplin su�lar� ayr�k olmak �zere, askere al�nmadan �nce ve askerlikleri s�ras�nda i�ledikleri su�lardan dolay� er ve erba�lar ile yedek subaylar hakk�nda k�sa s�reli hapis cezalar yerine h�kmedilen T�rk Ceza Kanununun 50 inci maddesinin birinci f�kras�n�n (c), (e) ve (f) numaral� bentlerinde yaz�l� tedbirler ile bu Kanun 106 nc� maddesinde yaz�l� para cezalar�n�n yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna b�rak�l�r. Bu s�reler i�inde zamana��m� i�lemez.

(2) Herhangi bir su�tan askeri ceza ve tutukevinde tutuklu bulunan ki�iler hakk�nda, adliye mahkemelerince verilen veya askeri mahkemelerce verilip de Askeri Ceza Kanununun 39 uncu maddesi uyar�nca Adalet Bakanl�� ceza infaz kurumlar�nda infaz� gereken hapis cezalar�n yerine getirilmesi, bu ki�ilerin tutukluluk hali durdurulmak suretiyle askeri ceza ve tutukevlerinde yap�l�r. H�k�ml�, tutuklulu�unun sona ermesi durumunda, cezas� infaz edilmemi�se Adalet Bakanl�� ceza infaz kurumuna g�nderilir. Cezalar� askeri ceza ve tutukevinde bu suretle infaz edilenler hakk�nda bu Kanun h�k�mleri ile �artla sal�verilmeye ili�kin bu Kanun h�k�mleri uygulan�r.

Madde - 119. Bu Kanunda ge�en terim ve deyimlerin etkisi

(1) Bu Kanunda kullan�lan terim ve deyimler, mevzuatta bunlar�n kar��l�� olarak kullan�lm�� bulunan terim ve deyimlerin yerini al�r.

Madde - 120. Di�er kanunlarda yap�lan yollamalar

(1) Di�er kanunlarda 13.7.1975 tarihli ve 647 say�l� Cezalar�n �nfaz� Hakk�ndaki Kanunun hapis cezalar ile tedbirlerin infaz�na ili�kin h�k�mlerine yap�lan yollamalar bu Kanunda d�zenlenen ilgili h�k�mlere de yap�lm�� say�l�r.

Madde - 121. T�z�k ve y�netmelikler

(1) Bu Kanun gere�ince ��kar�lmas� gereken t�z�k ve y�netmelikler, Kanunun y�r�rl��nden itibaren alt� ay i�inde haz�rlan�r.

Madde - 122. Y�r�rl�kten kald�r�lan h�k�mler

(1) 13.7.1975 tarihli ve 647 say�l� Cezalar�n �nfaz� Hakk�nda Kanun ile 14.6.1930 tarihli ve 1721 say�l� Hapishane ve Tevkifhanelerin �daresi Hakk�nda Kanunun 3, 4 ve 6 nc� maddeleri y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r.

Ge�ici Madde - 1.

(1) 26.9.2004 tarihli ve 5237 say�l� T�rk Ceza Kanunu d��ndaki di�er kanunlarda yer alan para cezalar�n�n �denmemesi halinde bir g�n y�z T�rk Liras� hesab� ile hapis cezas�na �evrilir.

Ge�ici Madde - 2.

(1) 1.3.1926 tarihli ve 765 say�l� T�rk Ceza Kanununun �kinci Kitap, Birinci Bap, "Devletin Ars�ulusal �ahsiyetine Kar�� C�r�mler" ba�l�kl� Birinci Fas�l, "Devlet Kuvvetleri Aleyhinde C�r�mler" ba�l�kl� �kinci Fas�l alt�nda yer alan su�lardan birinin bir �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde i�lenmesi dolay�s�yla �l�m cezas�ndan d�n��t�r�lerek veya do�rudan a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet halinde, �artla sal�verilme h�k�mleri uygulanmaz.

Madde - 123. Y�r�rl�k

Bu Kanun 1.4.2005 tari-hinde y�r�rl��e girer.

Madde - 124. Y�r�tme

Bu Kanun h�k�mlerini Bakanlar Kurulu y�r�t�r.

MADDE GEREK�ELER�

Madde - 1.

Madde, ilke olarak Kanunun kapsam ve amac�n� g�stermektedir.

Madde - 2.

Madde ile Avrupa �nsan Haklar� S�zle�mesinin 14 �nc� maddesinde, di�er milletleraras� s�zle�me ve hak bildirilerinde ve Anayasam�z�n 10 uncu maddesinde �ng�r�len "insanlar aras�nda cins, �rk, renk, din, mezhep, milliyet, siyasal ve fikri kanaat, milli ve sosyal k�ken, bir az�nl��a mensup olma, servet, do�um ve benzeri nedenlerle ay�r�m yap�lmayaca��"na ili�kin ilkenin, h�k�ml�ler y�n�nden de aynen ge�erli oldu�u a��klanmaktad�r.

Anayasam�zda k�saca "kanun �n�nde e�itlik" olarak da an�lan bu ilke dikkate al�narak, infaz s�ras�nda ayn� stat�de yer alan hi�bir h�k�ml�ye �rk, renk, din, mezhep, milliyet, siyasal veya ba�ka fikir ve d��nceler, milli ve sosyal k�ken, bir az�nl��a mensup olma, do�um, ekonomik ve di�er toplumsal konumlar ve benzeri nedenlerle ayr�cal�k tan�nmamas�, farkl� bir uygulama yap�lmamas� ama�lanm��t�r.

Ceza ve tedbirlerin h�k�ml�n�n ki�ili�ine uydurulmas� maksad� ile h�k�ml�n�n iyile�tirilmesi amac�na dayal� bireyselle�tirmeler, elbette ki, bu maddede yer alan temel ilkeye ayk�r� say�lmayacakt�r.

Ayr�ca, madde de ceza ve g�venlik tedbirlerinin infaz edilirken, h�k�ml� �zerinde zalimane, a�a��lay�c� ve insanl�k d�� etki yapmas�n�n engellenmesi ve cezan�n insan onuruna yak��r bir bi�imde yerine getirilmesi ilkesini belirtmekte ve bu bak�mdan daima �zen g�sterilmesi y�k�ml�l��ne i�aret edilmektedir. Esasen Anayasan�n 17 nci maddesinde hi� kimsenin insan onuru ile ba�da�mayan ceza veya i�leme tabi tutulamayaca�� belirtilmi�tir.

Madde - 3.

Madde genel olarak cezalar�n infaz� ile ula��lmak istenilen temel ama� ve hedefleri belirtmek �zere d�zenlenmi�tir. Maddede, infazda temel amac�n su�luyu infaz yolu ile ayr�ca cezaland�rmak veya ondan �calmak olmad�� a��klanmaktad�r. B�yle olunca toplumu su�a ve su�luya kar�� korumak, h�k�ml�y� yeniden su� i�lemesini engelleyici etkenleri g��lendirerek sosyalle�tirmek ve buna te�vik etmek, pi�manl�k g�stermesini sa�lamak �retken, hukuka ve toplumsal kurallara sayg�l�, sorumluluk ta��yan bir ya�am bi�imine uyumunu kolayla�t�rmak temel amac� olu�turmaktad�r.

Bu hedef ve ama�lar, h�k�ml�n�n �retken bir toplum i�tirak�isi haline gelmesi, toplumsal kurallara ve kanun ve nizamlara sayg�l� bir ki�ilik kazanmas� ve sorumluluk ta��yan bir ya�am bi�imine uyumunun kolayla�t�r�lmas� amac�na y�nelik olup, maddede bu husus vurgulanmaktad�r.

Madde - 4.

Madde mahkumiyet h�k�mlerinin infaz ko�ulunu belirtmektedir.

Bir mahkumiyet karar�n�n infaz�na ba�lanabilmesi i�in onun kesinle�mi� olmas� gerekmektedir. Kesinle�meyen kararlar�n de�i�ebilmesi ihtimaline kar��l�k infaz edilen cezan�n meydana getirdi�i zarar�n kar��lanmas�na olanak bulunmad��ndan, kesinle�me ko�ulunun kabul edilmesi yerinde ve insan haklar�n�n gere�i olan bir ilkedir.

Madde - 5.

Madde ile infaz�n dayanaklar� ve hangi merci taraf�ndan yerine getirilece�i a��klanmaktad�r.

Mahkeme kesinle�en ve yerine getirilmesini onaylad�� cezaya ili�kin h�km� Cumhuriyet savc�s�na g�nderecektir. Cumhuriyet savc�s� cezan�n infaz�n� izlemekle g�revlidir. Demek oluyor ki, Cumhuriyet savc�s�, s�z gelimi hapis cezas�n�n mevzuata uygun olarak infaz edilmesini denetlemekle y�k�ml�d�r.

Madde - 6.

Hapis cezalar�n�n infaz�nda, mutlaka uyulmas� gerekli ilkeler, ba�ta h�k�ml�n�n kurumda muhafazas� ve ka�mas�n�n �nlenmesi, kurumda mutlaka d�zenin korunmas�, kurumdaki ya�am�n h�k�ml�n�n iyile�tirilmesi hedefi ile ba��ml� olmas� ve her halde kurum ya�am�nda adaletin egemen k�l�nmas�d�r. ��te madde bu d�rt ilkenin hayata ge�irilmesi y�n�nden infaz rejiminde izlenmesi gerekli ama�lar� ve uyulmas� zorunlu ilkeleri yedi bent halinde belirtmektedir. Bu bentlerde belirtilen infaz ama� ve ilkeleri �zetle, infazda keyfili�e ka��lmamas�, insan onuruna sayg�l� maddi ve manevi ko�ullarda infaz, infaz ve iyile�tirme i�lemlerinde kanunilik ve hukuka uygunluk ilkelerine uyulmas�, infaz rejiminin bireyselle�tirilmesi, kurumlar�n denetlenmesi ve h�k�ml�lerin ya�am haklar� ile bedensel ve ruhsal b�t�nl�klerinin korunmas�na y�nelik tedbirlerdir.

Hapis cezalar�n�n infaz�nda g�zetilecek ama�lar do�rultusunda, h�k�ml�lerin baz� haklar�n�n k�s�tlanabilece�i, kanunlarda g�sterilen tutum, davran�� ve eylemler ile kurum d�zenini bozanlar hakk�nda bu Kanunda belirtilen disiplin cezalar�n�n uygulanaca�� belirtilmi�tir. Ayr�ca, kanun, t�z�k ve y�netmeliklerde belirlenen kurallara h�k�ml�lerin uymalar�n�n bir zorunluluk oldu�u belirtilmekte b�ylece h�k�ml�n�n hak ve y�k�ml�l�kleri bulundu�una i�aret edilmi� olmaktad�r.

Madde - 7.

Maddede, hapis cezas�n�n insan onuruna sayg�n�n korunmas�n� sa�layan ko�ullar alt�nda �ektirilmesi ilkesinin ya�ama ge�irilebilmesi ve h�k�ml�n�n yeniden toplumla b�t�nle�mesini, toplumun �retken, kanunlara sayg�l�, sorumluluk ta��yan bir birey niteli�ini kazanmas�n� ger�ekle�tirme amac�na ula��labilmesi i�in gerekli ba�ar� �l��t� g�sterilmi�tir. Burada hapis cezalar�n�n infaz�nda iyile�tirmenin �l��t�n�n, h�k�ml�n�n g�sterdi�i pi�manl�k ve bu s�re�te uygulanan programlara uyum hususundaki gayret ve ba�ar�s� oldu�u belirtilmi�tir.

Ancak tutum ve becerilerin elde edilmesi mutlaka h�k�ml�n�n bu hususta istekli olmas�na ba�l� oldu�undan, infaz rejimi, bu iste�in olu�mas�n� te�vik edecek tarzda donat�lacakt�r. Ancak her halde iyile�tirme programlar�n�n ba�ar�s�n�n, h�k�ml�n�n sa�l��n� ve kendine olan sayg�s�n� koruyacak bi�im ve nitelikte d�zenlenmesine ve ger�ekle�tirilmesine, bu programlara istekle kat�lmas�na ba�l� bulundu�u daima hat�rlanacakt�r.

Madde - 8.

Madde, kapal� ceza infaz kurumlar�n� tan�mlamaktad�r; maddeye g�re �zellikle ka�may� �nlemenin vurguland�� bu kurumlar�n nitelikleri �unlard�r;

Kurumlar firara kar�� teknik, mekanik, elektronik veya fiziki engellerle donat�lm��t�r.
Kurumun oda ve t�m koridor kap�lar� kapal� tutulur.
H�k�ml�ler ayn� oda i�inde bulunanlarla temas eder ve ayn� yerde ya�arlar; ancak mevzuat�n belirtti�i hallerde oda d��ndaki di�er h�k�ml�lerle ve d�� evre ile temas edebilirler,
Kurumlarda i� ve d�� g�venlik personeli bulunur ve yeterli d�zeyde g�venlik sa�lan�r,
H�k�ml�lerin gereksinimlerine g�re bireysel ve toplu iyile�tirme y�ntemleri uygulanabilir.

Bu kurumlar, a��k cezaevlerine ayr�lmam�� h�k�ml�lerin cezalar�n�n infaz edildi�i tesislerdir. H�k�ml�ler iyi hal g�sterip a��k cezaevlerine ayr�l�ncaya kadar bu kurumlarda tutulurlar. Mevzuatta yer alan e�itim, ziyaret�ileri ve avukatla g�r��me, nakil, tahliye, duru�maya gitme, y�r�tt�� soru�turma nedeniyle Cumhuriyet savc�s�na gitme, hastaneye sevk, i�yurdunda �al��ma, berbere veya hamama gitme, ba�ka odaya nakil gibi hallerde h�k�ml�ler birbirleriyle temas edebilirler.

Madde - 9.

Madde, kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bir t�r�n� tan�mlamaktad�r.

Maddenin birinci f�kras� tan�m�, esasta 8 inci maddede yer alan kapal� ceza infaz kurumlar� gibi yapmaktad�r. Ancak y�ksek g�venlikli infaz kurumlar�nda odalarda bir veya �� h�k�ml� bulundurulur.

Bu kurumlar�n di�er bir �zelli�i kurumlarda, toplumsal de�il fakat bireysel ve grup halinde iyile�tirme y�ntemlerinin uygulanmas�d�r.

Maddenin ikinci f�kras�n�n bentlerinde bu kurumlara hangi t�r, kategorideki h�k�ml�lerin g�nderileceklerini g�stermi� bulunmaktad�r. Ancak y�ksek g�venlikli infaz kurumlar�na g�nderilen bu h�k�ml�ler hakk�nda da Kanunun kabul etti�i temel ilkeler ge�erli olmakla birlikte ba�ta gelen d��nce, h�k�ml�n�n kendisine veya etraf�na, topluma zarar vermesini ve ka�mas�n� �nlemektir. �nfaz kurumunun d�rt temel i�levinden h�k�ml�n�n ka�mas�n� �nleme ve kurumda d�zen ba�ta gelen etmeni olu�turmaktad�r.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin R (82) 17 say�l� Tavsiye Karar�nda "i�ledi�i c�rm�n nitelik ve icra �ekli g�z �n�ne al�nd��nda, toplum i�in ciddi bir tehlike olu�turan ve cezaevinin g�venlik ve nizam�n� ihlal edebilece�i inanc�n�n teess�s� i�in delil var olan, h�k�ml� tehlikeli say�l�r." denilmektedir. Raporda tehlikeli halin i�lenen su�un ciddiyetine, kurum toplumu i�indeki davran��n niteli�ine, ka�ak��l��a veya bu hususta te�ebb�ste bulunulmas�na veya izhar edilen �iddete cezaevi toplumu veya genel toplum i�in arzetti�i temel risklere ba�l� olabilece�i de belirtilmi�tir.

Ayr�ca, Kanun h�k�mlerine g�re disipline ayk�r� davran��lar� dolay�s�yla disiplin cezas� olarak hakk�nda s�k� g�venlik rejimi uygulanmas� gerekenlerinde bu kurumlara g�nderilecekleri ve birinci f�krada tan�m� yap�lan kurumlar�n ihtiyac� kar��lama bak�m�ndan yetersiz olmas� halinde, di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n y�ksek g�venlikli b�l�mlerinin kullan�laca�� h�kme ba�lanm��t�r.

Madde - 10.

�lkemizde varolan ceza infaz kurumlar�, erkek h�k�ml� ve tutuklular�n gereksinimlerini kar��lamaya y�nelik olarak yap�ld��ndan, kad�n h�k�ml� ve tutuklular ceza infaz kurumlar�nda sunulan bir�ok hizmetten yararlanamamakta ve k�s�tl� bir ortamda ya�amaktad�rlar. Madde ile kad�nlar�n gereksinimine cevap verebilecek kapal� cezaevlerinin tan�m� yap�lmakta, ko�ullar� belirtilmektedir. Ayr�ca, uluslararas� infaz mevzuat�nda yer alan (Mahpuslar�n Tabi Tutulaca�� Asgari �nsani Muameleler Hakk�nda Esaslar - 18/a ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin R (87) 3 say�l� Tavsiye Karar�n�n 11/2 maddelerinde) belirtilen �nerilerin de yerine getirilmesi ama�lanmaktad�r.

Ceza infaz kurumlar�nda personelin �o�unlu�u erkektir. Ge�mi�te ya�anm�� baz� olaylar nedeniyle, hangi d�zeyde olursa olsun, erkek personel kad�n h�k�ml� ve tutuklulara �rkek yakla�makta ve gerekli ileti�imi sa�layamamaktad�r. Bu nedenle, kad�nlara �zg� kapal� ceza infaz kurumlar�ndaki g�venlik personelinin kad�nlardan olu�turulmas� �ng�r�lm��t�r.

Maddenin ikinci f�kras�nda, �e�itli nedenlerle yeterli say�da kad�nlara �zg� kapal� ceza infaz kurumu bulunmamas� halinde, kad�nlar�n s�m�r�lmesini �nleyecek gerekli g�venlik �nlemlerinin al�nmas� ko�uluyla, cezalar�n�n di�er kurumlar�n kad�nlara ayr�lan b�l�mlerinde infaz edilmesi �ng�r�lm��t�r.

Madde - 11.

Madde, �ocuklara �zg� hapis cezalar� ile �ocuk e�itim evlerinden disiplin veya di�er nedenlerle ve kanun h�k�mlerine dayal� olarak kapal� infaz kurumlar�na nakline karar verilen, �ocuklar�n bar�nd�r�ld�klar�, firara kar�� engelleri olan i� ve d�� g�venlik personeli bulunan e�itim ve ��retim esas�na dayal� tesislerdir.

Bu kurumlarda, maddenin ikinci f�kras�nda belirtildi�i �zere oniki - onsekiz ya� grubu �ocuklar cinsiyetleri ve fiziki geli�im durumlar� g�z �n�ne al�narak bu kurumlar�n ayr� ayr� b�l�mlerinde bar�nd�r�l�rlar.

Maddenin birinci f�kras�nda belirtilen kurumlar�n bulunmad�� hallerde di�er kapal� cezaevlerinin �ocuklara ayr�lan b�l�mlerine yerle�tirileceklerdir.

Maddenin son f�kras�nda bu kurumlarda �ocuklara e�itim ve ��retim verilmesi ilkesinin titizlikle uygulanmas� gerekti�i vurgulanm��t�r.

Madde - 12.

�a�da� ceza infaz sistemlerinde kad�n ve erkek gen� h�k�ml�ler yeti�kinlerden ayr� bar�nd�r�lmakta ve ya�lar�na uygun �zel iyile�tirme y�ntemlerine tabi tutulmaktad�rlar. Bunun nedeni bu su�lu grubunun di�er ya�l� h�k�ml�lerle biraraya konulduklar�nda �e�itli ciddi sak�ncalar�n ortaya ��kt��n�n g�zlemlenmesidir.

Halen y�r�rl�kte bulunan "M��ahede ve S�n�fland�rma Merkezine Dair Y�netmelik" h�k�mlerine g�re onsekiz - yirmi ya� grubunda bulunan h�k�ml�ler di�erlerinden ayr�lmaktad�rlar. Bu grupta bulunanlar�n say�s� az olan yerlerde m�stakil kurumlar kurulamayaca��ndan, ad� ge�enler yeti�kinlere �zg� cezaevlerinin gen�ler i�in ayr�lan b�l�mlerinde bar�nd�r�lmaktad�rlar.

Madde, s�z konusu gereksinimin kar��lanmas� bak�m�ndan hukuki dayana�� olu�turmak maksad�yla kaleme al�nm��t�r.

Maddenin ��nc� f�kras� ile, y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumuna g�nderilecek gen�lerin cezalar�n�n, kad�n ve erkek gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�n�n y�ksek g�venlikli b�l�mlerinde yerine getirilece�i belirtilmi�tir.

Bu h�k�m uygulan�rken cinsiyet farkl�l�� g�z �n�ne al�n�r.

Madde - 13.

Tasar�, hapis cezalar�n�n ama� ve hedeflerini belirlemi� ve iyile�tirmede bireyselle�tirmeyi temel bir ara� olarak �ng�rm��t�r. Bu itibarla gerek kurumda d�zen ve muhafaza, gerekse bireyselle�tirme yolu ile iyile�tirme s�recinin ilk a�amas�n� olu�turan i�lem, h�k�ml�n�n g�zlem yolu ile s�n�fland�r�lmas�d�r.

S�n�fland�rma sonucuna g�re h�k�ml� hakk�nda uygulanacak infaz rejimi, g�nderilmesi gereken infaz kurumu belirlenecektir.

Madde, bu �ok �nemli i�levin, g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerince yap�laca��n� belirtmektedir.

Esasta bu merkezlerin ayr�ca kurulmalar� kabul edilmi� olmakla birlikte, yokluklar� halinde g�zlem ve s�n�fland�rma di�er kurumlar�n bu i� i�in ayr�lm�� b�l�mlerinde yap�lacakt�r.

Kad�n, �ocuklar i�in ayr� merkezlerin kurulmas� 23 �nc� maddede �ng�r�lm�� ise de, kurulamamalar� halinde kad�n, �ocuk kapal� ceza kurumlar�n�n bir b�l�m� bu maksatla ayr�lacakt�r.

Madde - 14.

Maddenin birinci f�kras�nda a��k ceza infaz kurumlar� tan�mlanmaktad�r. Bu kurumlar firara kar�� engeller ve d�� g�venlik personeli bulunmayan, g�venli�in kurum personelinin g�zetimi ve denetimi ile sa�land�� tesislerdir. Ancak bu tesislerin iyile�tirilme i�levi bak�m�ndan temel �zelli�i h�k�ml�lerin �al��malar�na ve meslek edinmelerine, di�er i�levlere g�re �ncelik verilmesidir. B�ylece �a�da� ceza infaz sistemlerine uygun olarak, hapis cezalar�n�n infaz� bak�m�ndan, h�k�ml�n�n su�luluk nedeni, su� sicili, fizik ve ruhsal yetene�i ve s�n�rlar�, ki�isel do�as�, arz edebilece�i tehlike hali ve hapis cezas�n�n s�resi de dikkate al�narak, i� ve �al��ma esas�na dayal� a��k ceza infaz kurumlar�na g�nderilmesi gereklidir.

Maddenin ikinci f�kras�n�n (a) ve (b) bentlerinde kad�n ve gen�lik a��k ceza infaz kurumlar� ayr�ca �ng�r�lm��t�r.

H�k�ml�lerin a��k cezaevlerine ayr�lmalar�na ili�kin esas ve usuller y�netmelikte g�sterilecektir. Ayr�ca, ilk defa su� i�leyenler ve iki y�l ve daha az s�re ile hapis cezas�na mahkum olanlar bu kurumlara g�nderilebileceklerdir.

Maddenin son f�kras�nda k�nama d��nda disiplin cezas� alan, haklar�nda h�k�ml� olduklar� su�tan ba�ka bir fiilden dolay� tutuklama karar� bulunanlar ile soru�turma konusu olan su�un kanunda �ng�r�len cezas�n�n �st s�n�r� yedi y�ldan az olmayan bir ba�ka su�tan haz�rl�k tahkikat� veya b�yle bir su�tan tutuksuz yarg�lamas� devam etmekte olanlar ve ya�, sa�l�k durumu, bedensel ve zihinsel yetenekleri nedeniyle �al��malar� olanakl� bulunmayanlar�n bu kurumlara g�nderilemeyecekleri h�kme ba�lanm��t�r. Bu durumda olduklar� sonradan ortaya ��kanlar�n kurum y�netim kurulu karar� ile kapal� cezaevlerine g�nderilmelerine karar verilir; ancak bu karar infaz hakiminin onay� ile varl�k kazan�r.

Madde - 15.

Maddede, �ocuklara �zg� hapis cezalar�n�n infaz edilece�i kurumlar, �ocuk e�itimevleri olarak adland�r�lm��t�r. Bu kurumlar �ocuklar�n temel gereksinimlerini kar��layabilecekleri, sahip olduklar� yetenekleri eksiksiz bi�imde kullanabilmelerini sa�layacak bilgi, beceri ve al��kanl�klar� kazanabilecekleri yerlerdir.

Kurumlarda �ocuklara verilen cezalar�n infaz�, T�rk Ceza Kanunu, �ocuk Haklar�na Dair S�zle�me ve konu ile ilgili uluslararas� belgeler ile �a�da� e�itim anlay��na uygun olarak sa�lanacakt�r.

Maddenin ikinci f�kras�nda, kurum i�inde veya d��nda herhangi bir e�itim ve ��retim program�na devam eden ve onsekiz ya��n� dolduran �ocuklar�n e�itim ve ��retimlerini tamamlayabilmeleri bak�m�ndan yirmibir ya��n� bitirinceye kadar kurumlarda kalabilmelerine olanak sa�lanm��t�r.

Maddenin son f�kras�nda, �ocuk h�k�ml�lerin, tutukluluk ve 11 inci madde d��nda, kapal� infaz kurumlar�na g�nderilemeyecekleri belirtilmi�tir.

Madde - 16.

Madde, hapis cezalar�n�n infaz�n�n ertelenme nedenlerini d�zenlemektedir. Maddenin erteleme nedeni olarak g�sterdi�i haller: Cezan�n amac� d��nda etki yaratabilece�i veya cezan�n infaz� ile maksada ula��lamayaca�� anla��lan hallerdir.

Maddenin birinci f�kras�na g�re, h�k�ml�n�n ak�l hastal��na tutulmas� halinde hapis cezas�n�n infaz�, hastal��n ge�mesine kadar ertelenecek ve T�rk Ceza Kanununun 57 nci maddesinde d�zenlenen g�venlikli sa�l�k kurulu�unda koruma ve tedavi alt�na al�nmas� d�zenlenmektedir. Ayr�ca ak�l hastal�� d��nda t�bben tedavisine olanak bulunmayan veya tedavisi uzun s�rebilecek bir tak�m hastal�klar�n varl�� da �ng�r�lerek, ikinci f�krada, di�er hastal�k halleri cezan�n hastane mahkum ko�u�unda infaz�nda h�k�ml�n�n hayat� i�in kesin bir tehlike olu�turuyorsa birinci f�kra h�k�mlerinin uygulanaca�� h�k�m alt�na al�nm��t�r yani bu halde de cezan�n infaz� ertelenecektir.

Maddenin ��nc� f�kras�nda, hastal�k nedeniyle mahkumun cezas�n�n infaz�n�n geri b�rak�lmas� karar�ndan sonra, geri b�rakma s�resince mahkum hakk�nda Cumhuriyet savc�l��nca al�nabilecek �nlemler ile mahkumun uymas� gereken kurallar g�sterilmektedir. Buna g�re birinci ve ikinci f�kralarda d�zenlenen hapis cezas�n�n infaz�n�n hastal�k nedeniyle geri b�rak�lmas� belirli ko�ullar�n uygulanmas� kayd�yla verilebilecek; bu ko�ullar�n yerine getirilmemesi veya ihlali halinde geri b�rakma karar� kald�r�lacakt�r.

Gebelik ve yeni do�um halleri de hapis cezas�n�n infaz�n�n geri b�rak�lmas� nedeni olarak son f�krada d�zenlenmi�tir. Gebe olan veya do�umdan itibaren alt� ay ge�memi� bulunan h�k�ml�n�n cezas�n�n infaz� geri b�rak�lacakt�r. Demek oluyor ki, gebelik s�resine ek olarak alt� ay zarf�nda hapis cezas�n�n infaz� geri b�rak�lacakt�r. �ocuk �lm�� veya anas�ndan ba�kas�na verilmi� olursa, infaz do�umdan itibaren iki ay geri b�rak�l�r.

Madde - 17.

Madde, h�k�ml�n�n istemiyle infaz�n ertelenmesini d�zenlemektedir.

Birinci f�kra, �� y�l ve daha az s�reli hapis cezalar�n�n derhal infaz�n�n h�k�ml� veya ailesi i�in mahkumiyetin amac� d��nda a��r bir zarara neden olaca�� anla��l�rsa, h�k�ml�n�n istemi �zerine infaz�n en fazla alt� ay ertelenebilece�ini belirtmektedir.

Erteleme isteminin kabul�, bir g�vence g�sterilmesine veya ba�ka bir ko�ula ba�lanabilecektir.

Madde - 18.

Yeni T�rk Ceza Kanununun 57 nci maddesiyle ak�l hastal�� olan ki�ilerin y�ksek g�venlikli sa�l�k kurulu�lar�nda tedavisi �ng�r�lmektedir. Uygulamada ceza infaz kurumlar�nda bulunan mahkumlardan ak�l hastal��na tutulanlarda sa�l�k bakanl��na ait ruh ve sinir hastal�klar� hastanelerine g�nderilmektedir. Ancak bu hastaneler mahkumlar� bir s�re sonra iyile�mi� olmalar� ileri s�r�lerek ceza infaz kurumlar�na geri g�nderilmektedirler.

Di�er taraftan ceza infaz kurumlar�nda ak�l hastas� olmay�p da psikolojik, sinirsel veya depresif rahats�zl�klar� bulunan mahkumlar bulunmaktad�r. Gerek bu mahkumlar gerekse ak�l hastanelerince geri g�nderilen mahkumlar uygulamada ruh ve sinir hastal�klar� hastaneleri bulunan Samsun, Bak�rk�y, Adana, Manisa ve Elaz�� kapal� cezaevlerinde bar�nd�r�lmaktad�rlar.

Madde ile Bat� Avrupa �lkelerinde oldu�u gibi �lkemizde mevcut cezaevlerinin baz�lar� psikiyatri ceza infaz kurumlar� olarak tan�mlanmakta ve buralarda bulunan mahkumlar�n tedavisi ile topluma kaz�nd�r�lmalar� i�in mevcut cezaevi personeli ile sa�l�k personeline ilaveten Sa�l�k Bakanl��ndan ilave sa�l�k personeli istenmektedir.

Bu kurumlarda mahkumlar bir taraftan topluma kazand�r�lmakta bir taraftan da cezaevinin s�k�c� ortam� nedeniyle tutulduklar� psikolojik rahats�zl�klardan gerekli t�bbi m�dahalelerle ar�nd�r�lmaktad�rlar. Avrupa Cezaevi Kurallar�n�n 26 nc� maddesi de bu t�r ceza infaz kurumlar� olu�turulmas�na cevaz vermektedir.

Madde - 19.

Madde ile cezas�n� �ekmeye gelmeyen veya ka�aca��ndan ��phe edilen h�k�ml�lere ne gibi i�lem yap�laca�� h�k�m alt�na al�nm��t�r.

H�k�ml� cezas�n� �ekmek �zere yap�lan davete ra�men gelmez ya da ka�aca�� hakk�nda ��phe uyand�r�r, ka�ar veya saklan�rsa Cumhuriyet savc�s� hapis cezas�n�n infaz�n� sa�lamak i�in yakalama m�zekkeresi ��kartacakt�r.

Madde - 20.

Hapis cezalar�n�n infaz�nda yap�lacak yanl��l�klar�n giderilmesi m�mk�n olmad��ndan bu t�r ilamlar�n infaz�nda herhangi bir yanl��l��a yer verilmemesi y�n�nden ilam�n mahkemece Cumhuriyet ba�savc�l��na tevdiinden itibaren yap�lacak i�lemler maddede ayr�nt�l� bir bi�imde g�sterilmi�tir.

Birden fazla ki�inin birlikte bir su� i�lemeleri veya bir ki�inin ayn� andaki eylemleri ile birden fazla su� i�lemesi halinde h�kmolunacak hapis cezalar�n�n infaz�nda cezalar�n t�r� ve miktar� farkl� olabilece�inden ve bu vas�flar� itibar�yla da de�i�ik zamana��m� s�relerine tabi olduklar�ndan, yanl��l�klara neden olunmamas� maksad�yla her ceza i�in ayr� bir kesinle�mi� ilam�n Cumhuriyet ba�savc�l��na verilmesi �ng�r�lm��t�r.

Madde - 21.

Madde, ceza infaz kurumuna al�nacak h�k�ml�ler hakk�nda yap�lacak i�lemleri belirlemektedir. Maddeye g�re yap�lacak i�lemler s�ras� ile �unlard�r:

H�k�ml�, Cumhuriyet savc�s�n�n yaz�l� emri ile kuruma kabul edilecektir.
�lk i�lem h�k�ml�n�n �st�n�n ve e�yas�n�n aranmas�d�r.
Bundan sonra h�k�ml� kabul odas�na konulacak ve tabip muayenesinden ge�irilecektir. Bu muayenenin nas�l yap�laca��, ne gibi hususlar�n saptanaca��, t�z�k veya y�netmeli�inde belirlenecektir.
Kurumda var olmas� gerekli h�k�ml� defterinde ne gibi hususlara yer verilece�i, maddenin ikinci f�kras�nda g�sterilmi�tir.
Her h�k�ml�ye bir numara verilecek ve bu numara h�k�ml� kay�t defterindeki s�ra numaras� olacakt�r.
H�k�ml�n�n tan�s�n�n yap�lmas� ya�amsal �nem ta��d��ndan ve yerine bir ba�kas�n�n kuruma sokulmas� da olas� bulundu�undan, parmak ve avu� i�i izleri al�nacakt�r. Ayr�ca foto�raf� �ekilecek, kan gruplar�, bedensel d�� zellikleri ve �l��leri al�n�p kaydedilecektir.
H�k�ml� i�in bir ki�isel dosya tutulacak ve (f) paragraf�nda belirtilen bilgiler buraya kaydedilecektir. Kay�t alt�na al�nan bilgiler h�k�ml�n�n ki�isel dosyas�nda ve/veya elektronik ortamda saklanacakt�r.
Bu bilgiler gizli olacak ve kanunun izin verdi�i hallerde resmi kurumlara verilebilecektir.
Bilgilerin yok edilmesine, ilgilinin cezas�n�n t�m�n� �ekmesinden sonra, ba�vuru �zerine mahkemece karar verilebilecektir.

Madde - 22.

Maddeye g�re, ceza infaz kurumlar�na al�nan h�k�ml�lerin, nerede olduklar�na dair ailelerine ve yak�nlar�na haber verilmesini talep etme haklar� vard�r. H�k�ml� yabanc� ise uyru�u devletin diplomatik temsilcili�ine veya konsoloslu�una bilgi verilecektir. H�k�ml� askerlik �a��nda veya halen silah alt�nda ise, gerekli i�lemlerin tahliye sonras�nda y�r�t�lebilmesini sa�lamak �zere durumu kay�tl� bulundu�u askerlik �ubesine de bildirilecektir.

H�k�ml�n�n �lmesi halinde de yukar�daki i�lemler ger�ekle�tirilecek ve durum ayr�ca ailesine derhal bildirilecektir.

Maddede ceza infaz kurumlar�na al�nan h�k�ml�lerin ne gibi haklar� ve y�k�ml�l�kleri bulundu�u, bilgi edinme ve �ikayette bulunma haklar�, kurum ya�am�na uyum sa�lamak i�in ne t�r bir davran�� i�erisinde bulunmalar� gerekti�i ve haklar�nda uygulanacak e�itim ve iyile�tirme programlar� konusunda bilgilendirilmeleri de �ng�r�lm��t�r.

Bu husus Avrupa Cezaevi Kurallar�n�n 41 ve 42 nci maddelerinde d�zenlenmi� bulunmaktad�r. S�z konusu bilgiler h�k�ml�ye yaz�l� olarak verilecek, ayr�ca s�zl� olarak da anlat�lacakt�r. T�rk�e bilmeyen yabanc� uyruklulara bu bilgiler kendi dilinde, m�mk�n olmad��nda �ngilizce olarak verilir. Maddede ayr�ca, duyma, konu�ma veya g�rme engellilere bilgilendirmenin ne �ekilde yap�laca�� da g�sterilmi�tir.

Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi, bu bildirimin yap�lmamas�n� tazminat gerektiren bir hal saymaktad�r.

Madde - 23.

Tasar�n�n 13 �nc� maddesi gere�ince, h�k�ml�n�n temelde iyile�tirilmesini ama�layan infaz sisteminde yap�lacak i�lemlerin ilk a�amas� g�zlem ve s�n�fland�rma oldu�undan bu i�levlerin i�eri�ini ve bu husustaki kurumlar� g�stermekte ve a��klamaktad�r. Zira kuruma yerle�tirme ve uygulanacak iyile�tirme program�n�n belirlenmesinde g�zlem ve s�n�fland�rma esast�r. Bu nedenle; maddede g�zlem ve s�n�fland�rmada yap�lmas� gereken incelemeler ve i�levler teker teker say�lm��t�r.

G�zlem ve s�n�fland�rmada saptanmas� gerekli hususlar �unlard�r: H�k�ml�n�n ki�isel �zellikleri, bedensel, akli ve sa�l�k durumu, su� i�lemeden �nceki ya�am�, sosyal �evre ve ili�kileri, sanat ve meslek faaliyetleri, ahlaki e�ilimleri ve su�a bak�� a��s�, h�k�ml�l�k s�resi ve i�ledikleri su�larla, ayr�lmas� gerekli infaz kurumu. B�t�n bunlar�n saptanmas�ndan sonra infaz ve iyile�tirme rejimi belirlenir.

G�zlem ve s�n�fland�rman�n uzmanl�k ve ekip �al��mas�n� gerektiren bir i�lem olmas� nedeniyle, maddenin ��nc� f�kras�nda merkezde g�rev alacak personelin niteli�i ayr�nt�l� bir �ekilde belirtilmi�tir.

T�m ya� ve cinsiyet gruplar� i�in ayr� g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerinin a��lmas�n�n zorlu�u dikkate al�narak, d�rd�nc� f�krada bu konuda bir esneklik getirilmi� ve ayr� g�zlem ve s�n�fland�rma merkezlerinin yoklu�u halinde g�zlem ve s�n�fland�rman�n kad�n, �ocuk, kad�n ve erkek gen�lik kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bu hizmete ayr�lan b�l�mlerinde ger�ekle�tirilmesi uygun say�lm��t�r.

G�zlem s�ras�nda hata pay�n� en aza indirgeyebilmek i�in, h�k�ml�lerin etkilerden ar�nd�r�larak incelenebilmelerini olanakl� k�lmak �zere tek ki�ilik odalarda i�lemlere tabi tutulmalar� �ng�r�lm��t�r. Gerekli hizmet birimlerinin kurulmas�, uzmanlar�n yeti�mesinin zaman almas� ve uygulamada do�uraca�� ekonomik sorunlar nedeniyle, k�sa s�reli hapis cezas�na mahkum olanlar i�in bilimsel g�zlem yap�lmamas� uygun g�r�lm��t�r. Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile uyum sa�lamas� y�n�nden g�zlem s�resi altm�� g�nle s�n�rl� tutulmu�tur.

Madde - 24.

�nfaz kurumuna kabul edilecek h�k�ml�lerin ki�isel ve adli durumlar� birbirinden farkl� bulundu�undan farkl� ki�ilikleri nedeniyle ba�kalar�na zararl� etki yapabilmeleri veya ki�iliklerinden ba�kalar�n�n yararlanmas� olanakl�d�r. Bu nedenle y�netim ve g�venlik gerekleri y�n�nden ve uygulanacak iyile�tirme metot ve programlar� bak�m�ndan h�k�ml� ve tutuklular� grupland�rmak zorunludur. ��te maddede, grupland�rmada g�z �n�nde bulundurulacak ki�isel ve adli durum ve esaslar g�sterilmi�tir. H�k�ml�ler grupland�rmalar�na g�re ya ayr� kurumlarda bulundurulacak veya bir kurumun ayr� kesimlerine konulacaklard�r.

Giri�te toplanan bilgi ve bulgular, tutuklu ve h�k�ml�n�n �zel bar�nma ihtiyac�n� tan�mlama i�in kullan�labilmelidir. Tutuklu ve h�k�ml�n�n yerlerinin belirlenmesi, sa�l�k ve cezaevi personeli taraf�ndan yap�lmal�d�r. Bu husus sald�r�, bask� ve hastal�klar�n sirayeti risklerinin azald�� bir �evre olu�turulmas� i�in �nemlidir. Grupland�rma sistemi, h�k�ml�ler aras�nda �at��malar�n asgariye indirilmesine neden olaca�� gibi, emosyonel stres ve enfeksiyon hastal�klar�n�n da daha az g�r�lmesine neden olacakt�r.

Bu bak�mdan gruplar�n bir k�sm� T�rk Ceza Kanunu ve di�er kanunlarda da tan�mlanm��t�r:

�lk defa su� i�leyenler,
M�kerrirler,
�tiyadi su�lular,
Su� i�lemeyi meslek edinenler,
Akli durum,
Ter�r su�lular�,
��kar ama�l� su� �rg�tlerine mensup olanlar,
Su� �rg�tleri,
Ya�.

Maddenin sonuncu f�kras�, h�k�ml�l�klerin, s�releri itibar�yla, uzun veya k�sa yahut orta s�reli olarak da tasniflerini �ng�rm��t�r. Penolojik bak�mdan uzun s�reli h�k�ml�ler kurumda istikrar unsuru olabilecekleri gibi, �mitsizlikleri nedeniyle tehlikeli de olabilirler.

Madde - 25.

Bu maddede T�rk Ceza Kanununda, en a��r ceza olarak yer verilen "A��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis" cezas�n�n infaz� rejimine ait esaslar g�sterilmi�tir. Su�lar�n niteli�ine g�re verilecek cezalar�n farkl� olmas� ve bu farkl�l��n korunmas� gereklidir. Nitekim Fransa'da yeni Ceza Kanunu baz� a��r su�lar�n cezalar�n�n infaz�nda faillerin bir g�venlik d�nemine tabi tutulmalar�n� kabul etmi�tir. S�k� infaz rejimi mahkumun cezaevi d��nda �al��t�r�lamamas�, ziyaret�i kabul�, d��la temas konusunda bir k�s�m kay�t ve k�s�tlamalara tabi tutulmas�, mahkuma izin verilmemesi ve bu t�r mahkumlar�n cezaevlerinin �zel k�s�mlar�nda bulundurulmalar� gibi baz� uygulamalara muhatap olacaklard�r. Bu infaz rejimi asl�nda b�t�n ceza s�resince devam edecektir.

Madde - 26.

Maddenin birinci f�kras�nda h�k�ml�n�n temel y�k�ml�l�� a��klanmaktad�r. Bilindi�i �zere, su� nedeni ile Devlet ve birey aras�nda olu�an ili�kinin her iki tarafa y�kledi�i m�kellefiyetler ve sahip k�l�nd�� haklar vard�r. H�k�ml�n�n y�k�ml�l�� su�un cezas�na maruz kalmak ve cezay� �ekmek hukuki borcudur. H�k�ml�, Devletin cezay� �ektirme i�levini yerine getirmesine engel olmamak ve bu hususta her t�rl� direni�ten ka��nmakla y�k�ml�d�r. �l�m orucuna giri�en veya bu hususta te�vik ve tahrikte bulunan ki�iler bu y�k�ml�l�� ihlal eden direni��ilerdir ve kurum d�zenini ihlal edenler olduklar� i�in Devletin hukuka ayk�r� bu direni�leri, zorunlu oldu�unda kuvvet de kullanarak giderme hakk� vard�r.

Maddenin son f�kras�nda bu y�k�ml�l�k daha da a��klanmakta ve �l�m oru�lar� gibi te�ebb�slerin, cezan�n yerine getirilmesine katlanma y�k�ml�l��n�n ihlali say�laca�� belirtilmektedir. Dolay�s�yla bu ki�iler ve tahrik�iler Kanunu ve disiplin h�k�mlerini ihlal etmi� olurlar ve yapt�r�mlara tabi tutulurlar.

Yukar�da a��klanan y�k�ml�l�kler kar��l�� Devletle birey aras�nda olu�an ili�kinin h�k�ml�ye verdi�i haklar ve Devletin y�k�ml�l�kleri a�a��daki maddelerde ayr�ca belirtilmektedir.

Madde - 27.

Bu madde ile, 26 nc� maddede a��klanan genel y�k�ml�l��n yeterince yerine getirilmesini sa�lamak �zere, h�k�ml�ye d��en �devler belirtilmektedir. �devler �unlard�r; H�k�ml�:

Sa�l��n� koruyacakt�r.
Salg�n hastal�klar�n �nlenmesi i�in gerekli ve al�nm�� tedbirlere uyacakt�r.
Sa�l�k i�in tehlike do�uran durumlar� gecikmeksizin kurum y�netimine bildirecektir.
Kendi ve i�inde ya�ad�� odan�n temizli�ine uygun davran��lar i�inde bulunacakt�r.
Kendi ve di�er h�k�ml�lerin beden ve ruh sa�l��n� tehlikeye d��rebilecek eylemlerden ka��nacakt�r.

Madde - 28.

H�k�ml�n�n 26 nc� maddede yer alan y�k�ml�l��ne dahil di�er bir �dev bu maddede yer almaktad�r. H�k�ml� bar�nd�� odas�n�, kurum binas�n�, y�netimce kendisine b�rak�lan �eyleri d�zenli bir bi�imde kullanmak ve bunlarla di�er ki�ilere ait e�yay� �zenli bir bi�imde korumakla y�k�ml�d�r. Gerekli �zenin kasten g�sterilmemesi ceza ve disiplin kovu�turmas�na neden olabilecektir.

Madde - 29.

Kurum tabibi taraf�ndan ruhsal ve bedensel olarak sa�l�kl� oldu�u belirlenen meslek sahibi olmayan h�k�ml�ler ile meslek sahibi olan istekliler kurum imkanlar� �l��s�nde belirlenen �cret kar��l��nda at�lye veya i�yurtlar�nda �al��t�r�labilece�i h�kme ba�lanm��t�r.

�kinci f�krada �al��t�rman�n temel amac�, h�k�ml�lerin sal�verilmeden sonraki ya�amlar�n� s�rd�rebilecek bir meslek veya sanat� ��renmeleri veya �nceden sahip olduklar� meslek veya sanat� koruyup geli�tirmeleri olarak belirlenmektedir. Bu nedenle �al��ma, h�k�ml� i�in hem bir hak ve ayn� zamanda bir �devdir.

Maddede, h�k�ml�lerin kurumda, i�yurtlar� veya at�lyelerde �al��t�r�lacaklar�; �al��t�rmada yetenek, beceri, e�ilim, zihinsel, bedensel ve ruhsal durumlar�n�n g�z �n�nde bulundurulaca��; �ocuk h�k�ml�lerin �al��t�r�lmas�n�n yaln�zca mesleki e�itime y�nelik olaca��; ��retim kurumlar�na veya �rg�n e�itime devam eden �ocuklar ile gen� h�k�ml�lerin ��retim y�l� i�inde at�lye ve i�yerlerinde �al��t�r�lmayacaklar� ve bunlar�n ��retim y�l� d��nda, 3308 say�l� Mesleki E�itim Kanununun bu Kanuna ayk�r� olmayan h�k�mleri g�zetilerek �al��t�r�labilecekleri belirtilmi�tir.

Madde - 30.

Madde, h�k�ml�lerin ceza infaz kurumu d��nda �al��t�r�lma olanaklar�n� belirtmektedir. Bilimde allaperto olarak da tan�mlanan bu �al��t�rma bi�imi, tar�m, deniz ve su �r�nleri avc�l��, in�aat, yol, maden, orman gibi i� alanlar�nda ge�erli olacak ve ekip halinde y�r�t�lecektir. Bireysel olarak bu t�r �al��t�rma yapt�r�lamaz.

A��k ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar ile kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunup da a��k ceza infaz kurumlar�na ayr�lmaya hak kazanm�� h�k�ml�lerin, kurum d��ndaki i� alanlar�nda �al��t�r�labilece�i, ayr�ca a��k ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar�n ceza infaz kurumu personeli g�zetiminde, kapal� ceza infaz kurumunda bulunanlar�n ise i� ve d�� g�venlik personelince al�nacak tedbirler alt�nda �al��t�r�lacaklar� h�kme ba�lanm��t�r.

�ocuk e�itimevlerinde bulunan h�k�ml�lerin, kurum d��nda �al��t�r�lmalar� s�ras�nda, kurum personelinin g�zetimi ve muhafazas� aranmayacakt�r.

Bunun d��nda i� alanlar�na sahip kurulu�lar�n h�k�ml� �al��t�rmalar� te�vik olunaca�� d�zenlenmi�tir.

H�k�ml�lerin kurum d��nda �al��ma esaslar� t�z�kte g�sterilir

Madde - 31.

Madde, cezas�n�n en az bir y�l�n� �ekmi� ve iyi halli oldu�u saptanm�� h�k�ml�lerin kurum i�i hizmetlerde �al��t�r�lmalar�na olanak tan�maktad�r. Ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�lerin e�itilerek topluma kazand�r�lmalar�, bir meslek sahibi olmalar� veya bo� zamanlar�n� de�erlendirmeleri �nem ta��d��ndan, mutfak i�leri, temizlik i�leri, k�t�phane ve revir gibi yerlerde �al��t�r�lmalar�na olanak sa�lanmaktad�r. Ancak b�ylece �al��t�r�lacak h�k�ml�lerin, durumlar�na uygun kurum i�lerinde istihdamlar� gereklidir. S�z gelimi bir yazar olan h�k�ml�n�n k�t�phane yerine, temizlik i�inde istihdam�, durumuna uygun olmaz. B�ylece h�k�ml� hem bir meslek veya sanat ��renebilmekte veya bo� zaman�n� de�erlendirerek cezaevinin s�k�c� atmosferini yumu�atabilmektedir. �ocuk h�k�ml�lerin kendi ya�am alanlar� ve e�itsel ama�lar d��nda �al��t�r�lamayacaklar� belirtilmi�tir.

Ancak h�k�ml�ler y�neticilerin ve personelin ki�isel i�lerinde �al��t�r�lamazlar.

Madde - 32.

Maddede, h�k�ml�lere kurum i�yurtlar� ve at�lyelerinde, kurum i�i hizmetlerde veya kurum d��nda tar�m, deniz ve su �r�nleri avc�l��, in�aat, yol, maden ve orman i� alanlar�ndaki �al��malar� sonucu olan �retimleri kar��l��nda �cret �denece�i h�kme ba�lanm��t�r.

�cret, i�in t�r�ne ve verim d�zeyine g�re belirlenir ve �al��t�r�lan h�k�ml�ler �lkede y�r�rl�kte olan yasal d�zenlemeler �er�evesinde sosyal haklardan da yararlan�rlar.

Madde - 33.

Maddede kurumlar�n i� g�venli�inin Adalet Bakanl��na ba�l� infaz ve koruma personeli taraf�ndan sa�lanaca��, i� g�venlik personelinin gerekti�inde d�� g�venlik personeli ile i�birli�i yapaca��, a��k kurumlar ile �ocuk e�itimevlerinde idare ve infaz koruma personelinin firarlar�n �nlenmesi, asayi� ve disiplinin sa�lanmas� i�in g�zetim ve denetimle y�k�ml� oldu�u belirtilmi�tir.

Madde - 34.

Ceza infaz kurumlar�nda d�zen ve g�venlikle ilgili esaslar�n belirtildi�i yedinci b�l�mde yer alan bu maddede h�k�ml�lerin odalar�nda bar�nd�r�lamayan di�er h�k�ml�lerle birinci f�kradaki haller d��nda beraber olamayacaklar�, ivedi haller d��nda n�bet�i infaz ve koruma memurlar� ve kurumun di�er g�revlileri ile bireysel temasta bulunamayacaklar� belirtilmi�tir. Maddede �nemle belirtilen bir konu ise oda ve koridor kap�lar�n�n a��lmas� ko�ullar�d�r. Maddede a��k�a belirtilen durumlar d��nda oda ve koridor kap�lar� kapal� olacakt�r.

Madde - 35.

Bu madde kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�lerin, oda ve eklentilerinde bulundurabilecekleri veya bulunduramayacaklar� ki�isel e�ya, g�da, t�bb� malzeme ve di�er ihtiya� maddelerinin y�netmelikte g�sterilece�ini belirtmektedir.

Ku�kusuz y�netmelikle yap�lacak d�zenlemede bu e�ya ve malzemelerin ihtiya� durumuna g�re miktar� ve gerekli di�er �zellikleri a��klanacakt�r.

Madde - 36.

Ceza infaz kurumlar�nda d�zenin tam olarak sa�lanmas� i�in ba�vurulmas� gereken tedbirlerin ba��nda kuruma sokulmas� yasaklanm�� malzemenin kuruma girmesinin �nlenmesi gelmektedir.

Bu itibarla gerek kuruma giri�lerde h�k�ml�lerin e�ya ve �zerlerinin ve gerekse kurum i�indeki yerlerin ve h�k�ml�lerin �st ve e�yas�n�n aranmas� gerekmektedir. Madde ile aramalar�n ne �ekilde yap�laca�� d�zenlenmektedir.

Bug�nk� uygulama aramalar�n cezaevi personeli taraf�ndan yap�lmas� �eklindedir.

10.3.1983 tarihli ve 2803 say�l� Jandarma Te�kilat G�rev ve Yetkileri Kanununun, genel olarak g�revleri belirten 7 nci maddesinin (a) bendinde "Ceza �nfaz Kurumlar� ve Tutukevlerinin D�� Korunmas�" jandarman�n m�lki g�revleri aras�nda say�lm�� ayn� maddenin adli g�revleri belirten (b) bendinde jandarmaya ceza ve tutukevleri ile ilgili bir g�rev verilmemi�tir.

Bu durumda Kanunda jandarmaya cezaevi i�inde yerine getirilmesi gereken bir g�rev verilmi� de�ildir.

4.7.1934 tarihli ve 2559 say�l� Polis Vazife ve Salahiyet Kanununda da ceza infaz kurumlar� i�inde polise verilmi� bir g�rev yoktur.

Bu itibarla bug�nk� uygulamada ceza infaz kurumlar�ndaki aramalar sadece cezaevi personeli taraf�ndan yap�lmakta, jandarma ve polis, ancak cezaevi personelince arama yap�ld�� s�rada h�k�ml�ler taraf�ndan yap�lan veya yap�labilecek sald�r�lar� veya direnmeyi ortadan kald�rma ve bu fiili yapanlar� yakalamak i�in ceza infaz kurumu i�ine girebilmektedirler.

Madde ile bu hususa a��kl�k getirilmekte gerekti�inde d�� g�venlik g��leri ve kolluk kuvvetleri ile di�er kamu g�revlilerinden arama i�lemi s�ras�nda yararlan�labilinmesi sa�lanmakta ve belirtilen personelin cezaevi i�inde g�rev yapmalar� b�ylece kanuna dayan�r hale getirilmektedir.

Bu �ekilde ger�ekle�tirilecek aramalar daha sa�l�kl� olacak ve sonu� olarak da ceza infaz kurumlar�nda idarenin d�zeni sa�lamas� temin edilmi� olacakt�r.

Madde - 37.

Ceza infaz kurumlar�nda d�zenli bir ya�am�n s�rd�r�lmesi, g�venli�in ve disiplinin sa�lanmas�, h�k�ml�lerin haklar�n� kullanabilmeleri ve y�k�ml�l�klerini yerine getirebilmeleri y�n�nden gerekli, iyile�tirme programlar�n�n uygulanabilmesi ve ba�ar�ya ula�abilmesi i�in de �n ko�uldur.

Bu nedenle, maddede, disiplin cezalar�n�n niteli�ine ve uygulama ko�ullar�na ili�kin kural belirtilmi�, kurala kusurlu olarak ayk�r� davran��n nitelik ve a��rl�k derecesine g�re disiplin cezalar�n�n uygulanaca��, su� olu�turan eylemden dolay� kamu davas� a��lmas�n�n, disiplin soru�turmas�n�n ertelenmesini, uygulamas�n� �nlemeyece�i a��klanm��t�r.

Madde - 38.

H�k�ml�lerin, ceza infaz kurumlar�nda g�venlik ve disiplinin sa�lanmas�, s�rd�r�lmesi i�in uyulmas� gerekli kural ve emirlere kusurlu olarak ayk�r� davrand�klar�nda, eylemlerinin niteli�i ve a��rl�k derecesine g�re haklar�nda uygulanabilecek disiplin cezalar� maddede alt� bent halinde say�lm��t�r.

Madde - 39.

Maddede disiplin cezas� olarak k�nama tan�mlanm��t�r.

Madde - 40.

Maddenin mahkumun kat�lmaktan al�konulaca�� etkinlikler k�lt�r�n ve sanat�n �e�itli dallar�nda d�zenlenmi� programlar� izleme ve kat�lma, ifade yeteneklerini geli�tirme ve bilgi edinme, ifade �zg�rl�� er�evesinde yay�nlar yapma, beden e�itimi ve e�lendirici oyunlarda yer alma, buna �zg�lenmi� yer ve ara�lardan yararlanma; k�lt�rel ve spor faaliyetleridir.

Madde - 41.

�cret kar��l�� bir i�ten yoksun b�rakma cezas�n�n, h�k�ml�n�n kurum y�netiminde �cret kar��l�� al��t�� i�ten bir aydan �� aya kadar yoksun b�rak�lmas� oldu�u belirtilmi�tir.

Madde - 42.

Maddede, h�k�ml�n�n bir aydan �� aya kadar telgraf almak ve yollamaktan, televizyon izlemekten, radyo dinlemekten, telefon etmekten ve di�er ileti�im ara�lar�ndan yararlanmas�ndan tamamen veya k�smen yoksun b�rak�lmas� cezas� d�zenlenmi�tir.

Gelen mektup ve telgraflar�n disiplin cezas�n�n infaz�ndan sonra h�k�ml�ye verilece�i ve �l�m, a��r hastal�k ve do�al afetler nedeniyle yap�lmas� gereken haberle�meler ile maddede belirtilen yak�nlar� ve resmi merciler ve avukatlar�yla ili�kilerde bu madde h�km�n�n uygulanmayaca�� da ayr�ca belirtilmi�tir.

Madde - 43.

H�k�ml�ler y�n�nden d��ar�yla ili�kiler ve �zellikle ziyaret�ilerle g�r��me en �nemli haklardan biridir.

T�z�kte g�sterilen nedenlerle, h�k�ml�lerin bir aydan �� aya kadar bu haktan yoksun b�rakabilecekleri �ng�r�lm��t�r.

Ancak resmi ve yetkili merciler ve avukatlar ile yasal temsilcilerle g�r��melerde bu h�k�m uygulanmayacakt�r.

Madde - 44.

H�k�ml�ye t�z�kte g�sterilen eylemlerin kar��l�� olarak bir g�nden onbe� g�ne kadar h�creye konulma cezas� verilir.

Bu ceza, h�k�ml�n�n geceli ve g�nd�zl� bir h�crede tek ba��na tutulmas� ve her t�rl� temastan yoksun b�rak�lmas� suretiyle uygulan�r. Ancak h�k�ml� g�nde en az bir saat a��k havada bulunabilmek hakk�ndan mutlaka yararland�r�l�r.

H�crenin ya�amsal gereksinimlerini kar��layacak bi�imde d�zenlenmi� olmas� zorunludur. Bu hususta evrensel nitelikteki �l��lere uyulacakt�r.

Resmi ve yetkili mercilerin ziyaretleri ile savunma hakk�n�n dokunulmazl�� nedeniyle avukatlar�n g�r��melerinde bu h�km�n uygulanmayaca�� belirtilmi�tir.

Madde - 45.

Maddede �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar� d�zenlenmi�tir.

Madde - 46.

�ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin cezalar�n�n neler oldu�u belirtilmi�tir.

Madde - 47.

Maddede, disiplin soru�turmas�, savunman�n al�nmas�, bunlar�n kim taraf�ndan, nas�l ve ne s�rede yap�laca��, disiplin cezalar�n� vermeye yetkili ki�i ve kurul ile bunlar�n g�revleri, kararlara ve tebli�ine ili�kin kurallar belirtilmi�tir.

K�nama ve baz� etkinliklerden al�koyma cezalar�n�n kurum en �st amiri, di�er disiplin cezalar�n�n disiplin kurulunca verilece�i, savunma al�nmadan disiplin cezas� verilemeyece�i, kararlar�n gerek�eli ve itiraz mercii ile s�resini de belirtir bi�imde yaz�laca�� ve tebli� edilece�i maddede a��klanm��t�r.

Hakk�nda soru�turma yap�lan�n, kurumun i� d�zenini ve h�k�ml�lerin ya�am ve beden b�t�nl�klerini ciddi tehlikeye maruz b�rakmas� durumunda 49 uncu maddede a��klanan tedbirler al�narak soru�turman�n ba�lat�labilece�ine de maddede yer verilmi�tir.

Madde - 48.

Madde ile disiplin cezalar�n�n infaz� ve kald�r�lmas�na ili�kin esas ve usuller belirtilmi�tir.

Madde - 49.

Ceza infaz kurumu y�netimi, hakk�nda disiplin soru�turmas� yap�lan h�k�ml� hakk�nda tedbir olarak odas�n�, i� ve �al��ma yerini de�i�tirebilir, ad� ge�eni kurumun ba�ka bir kesimine nakledebilir ve di�er h�k�ml�lerden ay�rabilir.

Kurumun d�zeninin ve ki�ilerin g�venliklerinin ciddi tehlikeyle kar�� kar��ya kalmas� halinde, asayi� ve d�zeni sa�lamak i�in kanunda a��k�a belirtilmeyen di�er tedbirler al�nacak, tedbirlerin uygulanmas�, disiplin cezas�n�n verilmesine engel olmayacakt�r.

Madde - 50.

Madde ile, 49 uncu maddenin �ng�rd�� haller dahil, hi�bir tedbirin, zincir ve demire vurmak bi�iminde uygulanamayaca�� vurguland�ktan sonra, b�y�klerin bedensel hareketlerini k�s�tlay�c� ara�lar�n kullan�lma nedenleri (a), (b) ve (c) bentlerinde belirlenmi�tir. Ancak, �ocuk h�k�ml�ler (a) bendinin belirtti�i k�s�tlamaya tabi tutulamayacaklard�r.

Madde - 51.

Ceza infaz kurumlar�nda genel hal ve hareketleri, iyile�tirme faaliyetlerine olan ilgileri ve uyumlar�, kurumlar�n d�zenlerine kar�� tutum ve davran��lar�, kendilerine verilen i�lerdeki �abalar� nedeniyle beklenen durumlar� g�steren h�k�ml�lere te�vik edici ayr�cal�klar�n tan�nmas� konusu d�zenlenmi�tir.

Madde - 52.

Disiplin ceza ve tedbirlerine kar�� yap�lacak �ikayet ve itirazlarda, 16.5.2001 tarihli ve 4675 say�l� �nfaz Hakimli�i Kanunu h�k�mlerinin uygulanaca�� belirtilmi�tir.

Madde - 53.

Maddeye g�re, h�k�ml�lerin ba�ka bir kuruma nakilleri, toplu sevk, kendi istekleri, disiplin, asayi� veya g�venlik, hastal�k, e�itim, ��retim, su� ve yarg�lama yeri gibi nedenlerle yap�labilir. H�k�ml� nakilden �nce aran�r ve nakledilmesinde sa�l�k y�n�nden herhangi bir sak�nca olup olmad��n�n saptanmas� i�in tabip muayenesinden ge�irilir. Muayene sonucu yola ��kamayacaklar� anla��lanlar bu durumun tevsiki ve gerekli tedavi i�in, resmi bir sa�l�k kurulu�una sevk edilerek durumlar� do�rulanacakt�r. H�k�ml� hale gelen tutuklular, ailelerinden daha uzak yerdeki ceza infaz kurumuna sevk edildikleri i�in hekim raporu temini �abas� i�ine girdiklerinden, hastal��n uzman� olan en az iki tabibin imzalad�� ve ba�tabibin onaylad�� bir rapor ile hastal��n belgelenmesi uygun say�lm��t�r.

Madde - 54.

Madde, h�k�ml�lerin, kendi istekleri ile bulunduklar� kurumdan ba�kas�na nakledilebilmeleri i�in gerekli ko�ullar� belirlemektedir. Asl�nda h�k�ml�n�n ailesine yak�n bir kurumda bulundurulmas� iyile�tirme �abalar�n� kolayla�t�ran ve tercih edilen bir durumdur. Ayr�ca h�k�ml� di�er me�ru nedenlerle de nakil isteminde bulunabilir. Ancak, istikrarl� bir iyile�tirme program�n�n uygulanmas� s�rekli nakillerin ge�erli oldu�u kurumlarda y�r�t�lemez. Bu nedenle madde iste�e ba�l� nakilleri ko�ullara ba�lam��t�r. Son f�krada, nakledilen h�k�ml�lerin, ilke olarak yeni kurumlara bir y�l ge�medik�e g�nderilmemeleri h�k�m alt�na al�nm��t�r; ancak �ocuk h�k�ml�ler bak�m�ndan bu s�re alt� ay olarak uygulanacakt�r. Hastal�k, e�itim gibi zorunlu hallerde bu kuraldan ayr�l�nabilecektir.

Madde - 55.

Madde, disiplin nedeniyle nakil i�lemini d�zenlenmektedir. H�k�ml�n�n h�creye koyma cezas�n� gerektiren eylemlerde bulunmas� halinde, hakk�nda kurum y�netimince disiplin i�lemine tabi tutulmas� ve d�zeni, disiplini bozan eylemden dolay� kurumlarda kalmas� sak�ncal� bulundu�unda, kurum en �st amirinin iste�iyle Adalet Bakanl��nca ba�ka kurumlara nakledilmeleri kabul edilmi�tir.

H�k�ml�, disiplin cezas�n� yeni kurumda �ekecek ve mahkeme karar�, kurum g�venli�i, can g�venli�i veya hastal�k nedeniyle nakil d��nda, yeni kurumda en az alt� ay kalacakt�r.

Madde - 56.

Maddede ceza infaz kurumlar�n�n kullan�lmaya elveri�siz ve yetersiz hale gelmesi, kapsama g�c�n�n (istiab haddinin) a��lmas�, kullan�lamaz hale gelmesi veya �ok eskimesi durumlar�, b�y�k onar�m, yang�n, do�al afet gibi haller ile 55 inci maddede say�lanlar�n d��ndaki kurum d�zen ve disiplinini bozan asayi� ve g�venli�e ili�kin zorunlu durumlar nedeniyle h�k�ml�lerin ba�ka kurumlara nakli d�zenlenmi� ve b�ylece can g�venliklerinin ve kurumlar�n d�zeninin ve disiplininin korunmas� h�k�m alt�na al�nm��t�r.

Madde - 57.

Madde ile ceza infaz kurumlar�nda verilen sa�l�k hizmetlerinin yetersiz kalmas� durumunda, hastaneye sevki zorunlu g�r�len h�k�ml�lerin tam te�ekk�ll� Devlet veya �niversite hastanelerinde tedavisi �ng�r�lmektedir.

�kinci, ��nc� ve d�rd�nc� f�kralarda tedavi hakk�n�n k�t�ye kullan�m�n� engelleyebilmek i�in, baz� k�s�tlamalar getirilmi� ve yap�lacak i�lemler ayr�nt�l� bir �ekilde belirlenmi�tir. Acil haller d��nda h�k�ml�lerin �zel sa�l�k kurumlar�nda tedavileri m�mk�n de�ildir. Acil hallerde �zel sa�l�k kurumlar�na yat�r�lma durumu Adalet Bakanl��na bildirilecektir.

Maddenin son f�kras� ile, h�k�ml�lere sa�l�k nedeniyle kurum de�i�tirme olana�� sa�lanmaktad�r.

Madde - 58.

Madde ile, h�k�ml�lerin kendi istekleri, disiplin, asayi� ve g�venlik, hastal�k, su� ve yarg�lama yeri nedenleriyle yap�lan nakillerinde al�nacak tedbirlere ili�kin esaslar d�zenlenmi�tir.

Maddenin ilk f�kras�nda, h�k�ml�lerin nakilleri s�ras�nda halkla bir araya gelmelerini ve ba�kalar� taraf�ndan g�r�lmelerini engelleyecek tedbirlerin al�nmas� konusu d�zenlenmi�tir. Bu d�zenlemeyle h�k�ml�lerin bir sald�r�ya, merak uyand�rmaya veya herhangi bir �ekilde sergilenmeye kar�� korunmalar� i�in gerekli tedbirlerin al�nmas� �ng�r�lmek suretiyle, g�venliklerinin sa�lanmas� ve ki�ilik haklar�n�n korunmas� ama�lanm��t�r.

Maddenin ikinci f�kras�nda ise, h�k�ml�lerin yeterli hava ve ��kland�rmas� olmayan ara�larla ve kendilerini fizik s�k�nt� i�inde b�rakacak, eziyet verici ve onur k�r�c� �ekilde nakledilemeyecekleri h�k�m alt�na al�nm��t�r. Nakiller s�ras�nda al�nacak tedbirlerin, h�k�ml�n�n firar etmesini �nleyici ve halkla biraraya gelip, ba�kalar�nca g�r�lmelerini engelleyici s�n�rlar� a�amayaca��, ayr�ca h�k�ml�lerin birbirleriyle ve g�revlilerle herhangi bir tart��maya girmelerini engelleyici boyutlar� ge�emeyece�i ifade edilmi�tir.

Ayr�ca, a��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerine nakillerin kurum personelinin g�zetiminde yap�laca�� ve t�m nakillerde h�k�ml�n�n ia�e ve bedensel gereksinimlerinin giderilece�i h�kme ba�lanm��t�r.

Maddenin getirdi�i tedbir ve kay�tlar evrensel nitelikteki kurallar� yans�tmaktad�r.

Madde - 59.

Anayasa ile teminat alt�na al�nm�� temel haklar, h�k�ml�ler a��s�ndan da varl�klar�n� s�rd�r�rler. Ancak bu haklar infaz�n amac� olan 3 �nc� maddede g�sterilen hususlara ula�mak amac� ile, belirli �l��de k�s�tlanarak kulland�r�l�rlar.

Madde ile, "avukatl�k hizmetinin icras� �er�evesinde avukatl�k hizmeti verilmesi" ile "ceza alan�nda savunma" haklar�n�n nas�l d�zenlenece�i konusunda temel ilkelere yer verilmi�tir.

Temsil edilme ve savunma haklar�n�n kullan�lmas�ndaki ana ilke, h�k�ml�n�n vekaletname sahibi bir avukatla g�r��me hakk�n�n varl��d�r. Ancak h�k�ml�, avukatl�k mesle�inin icras� �er�evesinde ve gerek�esini yaz�l� olarak bildiren avukatlar� ile vekaletname aranmaks�z�n en �ok iki kez g�r��me hakk�na sahiptir. Ba�ka bir su�tan tutuklu olan san�k, o su�u bak�m�ndan avukat ile g�r��mek isterse, vekaletname istenmeyecektir.

Madde "avukatl�k mesle�inin icras� �er�evesinde avukatl�k hizmeti verilmesi" ile, "ceza davalar�ndaki avukatl�k" �eklindeki avukatl�k hizmetini ay�rm��t�r. Avrupa �nsan Haklar� S�zle�mesinin 6 nc� maddesindeki d�zenlemeyle dengeli olarak, maddenin d�rd�nc� f�kras�nda, "savunmaya ili�kin belgelerin" incelemeye tabi tutulamayaca�� a��klanm��t�r. Bunun d��nda kalan hallerde ise, savunma hakk�n�n kullan�lmas� s�z konusu olmay�p, hukuki �eki�melerle ilgili bir g�r��me yap�ld�� i�in, bunun "duyulamayaca��", fakat "g�venlik nedeniyle g�r�lebilece�i" kural� konmu�tur.

Madde ile yabanc� avukatlar�n T�rk infaz kurumlar�ndaki h�k�ml�ler ile g�r��melerinin yolu a��lm��t�r. �zellikle Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesine yap�lan bireysel ba�vurular a��s�ndan, h�k�ml�lerin kullanabilece�i bir hak ortaya ��km��t�r. Tutuklular�n S�zle�meden kaynaklanan b�yle bir hakk� yoktur, ��nk� bireysel ba�vuru yolunun a��lmas� i�in, i� hukuk yollar�n�n t�ketilmesi gereklidir.

H�k�ml�n�n yabanc� avukatla g�r��mesi, "dava konusu ile s�n�rl� olma" ve "vekaletname bulunmas�" ko�ullar�na ba�lanm��t�r. Ancak vekaletnamesi olmayan yabanc� uyruklu avukatlar, h�k�ml� ile T�rkiye barolar�na kay�tl� bir avukatla birlikte g�r��me yapabileceklerdir.

Madde - 60.

Madde, olanaklar elverdi�i derecede olmak �zere, h�k�ml�ler i�in k�lt�r ve sanat�n resim, musiki gibi dallar�n� temsil eden programlar�n ve bunlara h�k�ml�lerin katk�lar�n� sa�layacak usullerin, kurumlarca haz�rlanmas�n� �ng�rmektedir.

�kinci f�kraya g�re bu programlar�n temel hedefi h�k�ml�lerin bilgi ve yeteneklerini art�rmakt�r.

Programlar�n ne suretle d�zenlenece�ine dair esaslar Adalet Bakanl��nca haz�rlanacak ve bunlara g�re kurumun en �st amiri taraf�ndan d�zenlenecektir; Devlet kurulu�lar� da gerekli yard�mlar� yapacaklard�r.

Hapis cezas�na mahkum edilmi� olanlar da, temel bir hak olan ifade h�rriyetini b�t�n� ile kaybetmezler; ancak ad� ge�enlerin yay�n etkinlikleri, kurumdaki �al��maya ve ko�ullara ve bu husustaki h�k�mlere ba�l� olarak ger�ekle�tirilebilecektir.

Madde - 61.

Madde ile kurumlarda verilecek olan k�t�phane hizmetlerine ili�kin esaslar belirlenmi�tir. H�k�ml�lerin se�im yapabilmeleri, ya�ad�klar� ortam�n d��na ��kabilmeleri, �zetle d�� d�nya ile ba�lant�lar�n�n s�rd�r�lmesi amac�yla, ikinci f�krada haftada en az bir kez kurum k�t�phanesinden kitap se�me hakk� verilmi�tir; hakk�n kullan�lmas� gezici kitapl�klarla da yerine getirilebilecektir.

K�t�phanelerde yer alacak eserler ders kitaplar�, bo� zamanlar�n de�erlendirilmesini ve okuma al��kanl�� edinilmesini sa�layacak nitelikteki eserler olacakt�r.

Madde - 62.

Maddeye g�re, h�k�ml�ler, ilke olarak s�reli ve s�resiz yay�nlardan, bedelini kar��lamak ko�uluyla yararlanmak hakk�na sahiptirler.

Ancak, mahkemelerce yasaklanm�� olanlarla kurumun g�venli�ini tehlikeye d��ren veya m�stehcen haber, yaz�, foto�raf, yorumu kapsayan yay�nlar h�k�ml�lere verilmez. Resmi kurumlarla, �niversiteler, kamu kurumu niteli�indeki meslek kurulu�lar� ile mahkemelerce yasaklanmam�� olmas� ko�uluyla bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tan�nan vak�flar ve kamu yarar�na �al��an dernekler taraf�ndan ��kart�lan gazete, kitap ve bas�l� yay�nlar, h�k�ml� ve tutuklulara �cretsiz olarak ve serbest�e verilir.

Her d�zeyde e�itim ve ��retime devam eden h�k�ml�lerin ders kitaplar� denetime tabi tutulamaz.

H�k�ml� ders kitaplar� d��nda odas�nda gereksiniminden �ok yay�n bulunduramaz ve bunlar emanet e�ya deposunda korunur. H�k�ml� sal�verildi�inde kitaplar kendisine teslim olunur.

Madde - 63.

Tehlikeli olan h�k�ml�ler, bir veya �� ki�ilik odalarda, di�er h�k�ml�ler ise kurumun fizik yap�s�, kapasite durumu ve g�venlik gerekleri g�z �n�ne al�narak cezaevi y�netimi taraf�ndan belirlenecek say�da mahkumun kalabilece�i odalarda bar�nd�r�lacaklard�r. Bu h�k�ml�ler, cezaevinde kendilerinin veya ba�kalar�n�n ya�am ve beden b�t�nl�klerini tehlikeye koyan davran��larda bulunanlar, di�er h�k�ml�leri verilen besinleri reddetmeye �a��ranlar, intihar te�vik�ili�i yapanlar, firar veya firara te�ebb�s edenlerdir. Bir veya �� ki�ilik odaya konulu�lar�n�n nedeni, ba�kalar�na zarar verilmesini ve cezaevi d�zeninin bozulmas�n� �nlemektir.

Yerle�tirme i�lemi, idare taraf�ndan belirlenirken bir arada olacak h�k�ml�lerin birbirleri kar��s�ndaki fizik g��leri, anla�abilip anla�amayacaklar�, e�itim d�zeyi ve terbiyeleri, di�er h�k�ml�lerin o h�k�ml�yle ayn� oday� payla�may� isteyip istemedikleri g�z �n�ne al�nacakt�r.

�dare, ba�kas�yla bir oday� payla�amayacak kadar tehlikeli olan h�k�ml�y� yaln�z b�rakacakt�r. Bir odada tehlikeli h�k�ml� say�s� iki ki�i olamayacakt�r. Bunun nedeni birinin di�erini her y�nde emir, kontrol ve s�m�r�s� alt�na alma olas�l��n�n g��l� bulunmas�d�r.

Ba�kalar�yla uyumlu, h�k�ml� olarak kaderine raz�, cezaevi d�zenine sayg�l� h�k�ml�ler de bir ki�ilik odalarda bulundurulabilecekleri gibi sekiz ki�ilik odalarda da bar�nd�r�labileceklerdir.

H�k�ml�ler aras�nda ayr�m yap�lmas�n� ve yatak fark� tart��mas�n� �nlemek �zere, her h�k�ml�ye tek tip yatak verilecektir. Yatak fark� nedeniyle yap�lacak tart��malar cezaevi d�zenini bozabilecek hale gelebilir.

Yatak verilirken cezaevinin bulundu�u y�renin iklim ko�ullar� da g�z �n�ne al�nacakt�r.

Yataktan ba�ka yatak tak�m� da verilecektir. Tak�m yeterli say�da olacakt�r. Bunun anlam� herkese en az iki tak�m verilmesidir.

Kad�n h�k�ml�ler ile erkek h�k�ml�ler, bir araya gelemezler. Birbirleriyle ili�ki kuramazlar.

�ocuk h�k�ml�ler bir araya gelemeyecek ve birbirleriyle ba�lant� kuramayacaklard�r. Aksi halde birbirlerini k�t� y�nde etkilemeleri olana�� tan�nm�� olur.

�rg�tl� su�lular�, ��kar ama�l� �rg�t su�lular� ve ter�r su�lular� da bir araya gelemeyecekler ve birbirleriyle haberle�emeyecek, ba�lant�l� olamayacaklard�r. Ama� birbirlerini k�t� y�nde etkileyebilmelerini ve idareye kar�� ayaklanmalar�n�, firar gibi eylemlere te�ebb�s etmelerini �nlemektir.

H�k�ml�lerin kald�klar� odalar ayd�nlat�lm��, �s�t�lm�� ve hijyen sa�lanm�� olacakt�r. Bunun �l��s� insan sa�l��n�n gerekleridir.

Madde - 64.

Muhta� h�k�ml�lere talepleri halinde, idare taraf�ndan iklime ve sa�l��a uygun giysiler verilmesi h�kme ba�lanm��t�r. Ayr�ca, h�k�ml�lerin giysileri i� ve d�� g�venlik personelinin giymekte oldu�u �niformalara benzer �ekil ve renkte olamayaca�� ifade edilmi�tir.

Madde - 65.

Madde iki esas saptamaktad�r; anne bak�m�na muhta� olan s�f�r - alt� ya� grubundaki �ocuklar�n gereksinimlerini kar��lamak ve ceza infaz kurumlar�na al�nan �ocuklar�n beden ve ruh sa�l�� a��s�ndan �rselenmelerini �nlemek. Bu nedenle, h�k�ml� �ocuklar�n�n geli�imlerini sa�layacak �evre, e�itim ve etkile�im olanaklar�na kavu�turulmas� i�in �nce �ocu�un d��ar�da korumas�n� sa�layabilecek anas� d��nda bir kimsesi olup olmad�� ara�t�r�lacakt�r; varsa ve ehliyetli ve istekli ise �ocuk ona b�rak�lacakt�r. B�yle bir kimsesi yoksa veya ehil yahut istekli de�ilse yahut emzirilme olana�� varsa �ocuk anas� yan�nda b�rak�labilecektir. Ancak g�nd�zleri, �ocu�un infaz kurumu b�nyesindeki kre�lerde veya g�nd�z bak�mevlerine g�nderilmeleri, geceleri ise annelerinin yan�nda kalmalar� temin edilecektir.

Analar�n�n yan�nda kalan �ocuklar�n, k�t� beslenmeye ba�l� olarak fizik geli�im gerili�i g�stermelerini �nleyebilmek amac�yla, ikinci f�krada bu �ocuklar�n beslenmesine ili�kin h�k�mler konulmu�tur.

Maddenin ��nc� f�kras�nda, ceza infaz kurumunda bulunan �� ya��n� doldurmu� �ocuklar�n, hakim karar� ile �ocuk yuvalar�na veya yeti�tirme yurtlar�na yerle�tirilmeleri �ng�r�lm��t�r. Ancak bu �ocuklar�n analar� ile temaslar� kopar�lmayacak ve temaslar�n zaman zaman bir program �er�evesinde s�rd�r�lmesini sa�layacak usul ve programlar geli�tirilecektir.

Madde - 66.

Madde, h�k�ml�lerin telefon kullanabilmelerini, �e�itli y�nden bir d�zene ba�lamak zorunlulu�u nedeniyle kaleme al�nm��t�r. Maddede hem h�k�ml�n�n iyile�tirilmesi ve hem de k�t�niyetli eylemleri �nlemek bak�m�ndan baz� esaslar saptanm��t�r:

Kapal� ceza infaz kurumlar�nda h�k�ml�lerin ankes�rl� telefonlardan yararlanmalar� esas ve usul�n� t�z�k belirleyecek ve konu�malar idarece dinlenip, kay�t alt�na al�nabilecektir.
A��k ceza infaz kurumlar�nda ve �ocuk e�itimevlerinde ankes�rl� telefondan yararlanma serbesttir.
B�t�n infaz kurumlar�ndaki h�k�ml�ler �stsoy, altsoy, e� ve karde�lerinin a��r hastal�k veya �l�m hallerinde kuruma ait ileti�im ara�lar�ndan derhal yararlan�rlar. Ancak bu halde konu�malar tutanak ile belgelenecek ve saklanacakt�r.

Maddenin son f�kras� a��k ve kapal� kurumlarda, �ocuk e�itimevlerinde ara� telefonu, telsiz telefon veya cep telefonu ve benzeri ileti�im ara�lar�n�n bulundurulmas�n� ve kullan�lmas�n� yasaklamaktad�r. Bu hak tehlikeli halde bulunan ve �rg�t mensubu h�k�ml�ler bak�m�ndan k�s�tlanabilir.

Madde - 67.

Birle�mi� Milletler H�k�ml�lerin �yile�tirilmesi ��in Asgari Standart Kurallar�n�n 39 uncu maddesi, h�k�ml�lerin radyo dinlemeleri, konferanslar� veya kurum idaresinin ��kard�� veya denetledi�i benzeri ara�lar� izlemeleri sa�lanarak, �nemli haberler hakk�nda d�zenli olarak bilgi sahibi olabilmelerini �ng�rm��t�r.

H�k�ml�lerin ve ailelerinin menfaatleri, yak�nlar� ve d�� d�nya ile geli�tirici ili�kilerini muhafaza etmeyi ve kuvvetlendirmeyi gerektirmekte ve bu keyfiyet, e�itim ve iyile�tirme ama�lar�ndan birini olu�turmaktad�r.

Nitekim, Avrupa Cezaevi Kurallar�n�n "D�� D�nya ile Temas" ba�l��n� ta��yan b�l�m�n 45 inci maddesi, h�k�ml�lere idarenin izin verdi�i veya kontrol etti�i gazeteleri, dergileri ve di�er yay�nlar� okuyarak, radyo ve televizyon yay�nlar� ile konferans ve benzeri yollarla d�zenli olarak bilgi edinmesine izin verilmesini tavsiye etmektedir.

Bu tavsiyelerin ��nda d�zenlenen maddeyle, ilke olarak, h�k�ml�ler, merkezi yay�n sistemi varsa bu sisteme ba�l� olarak radyo ve televizyon yay�nlar�n� izleyebileceklerdir. Merkezi yay�n sistemi bulunmayan kurumlarda, ba��ms�z anten kullan�larak televizyon ve radyo yay�nlar�n�n izlenmesine izin verilebilecektir. Ancak bu durumda, maksat y�n�nden zararl� olabilecek yay�nlar�n izlenmesini ve dinlenmesini engelleyecek tedbirler al�nacakt�r. �rne�in, yaln�zca TRT yay�nlar�n� izleyebilecek �ekilde cihazlar kullan�lacak veya antende teknik de�i�iklik yap�labilecektir.

H�k�ml�lere d��ar�dan getirilen radyo, televizyon ve bilgisayarlar kuruma sokulmayacak, ancak bedeli �denmesi ko�uluyla h�k�ml� ad�na kurum taraf�ndan sat�n al�nacakt�r. Ayr�ca, Adalet Bakanl��n�n uygun g�rmesi halinde e�itim ve k�lt�rel ama�l� olarak bilgisayar�n ceza infaz kurumuna al�nmas�na izin verilebilecektir.

Kapal� ve a��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerinde ancak, e�itim ve iyile�tirme programlar� �er�evesinde kurum y�netimince belirlenen yerlerde g�rsel ve i�itsel e�itim ara� ve gere�lerinin kullan�m�na izin verilebilecektir; h�k�ml�ler odalar�nda bilgisayar bulunduramayacaklard�r.

�nternetten yararlanabilmede, keza e�itim ve iyile�tirme programlar�n�n gerekli k�ld�� l��lerde m�mk�n olabilecektir.

Madde - 68.

Birle�mi� Milletler H�k�ml�lerin �yile�tirilmesi ��in Asgari Standart Kurallar�n�n d�� d�nya ile irtibat kurma ba�l��n� ta��yan 37 nci maddesinde, "Gerekli g�zetim alt�nda h�k�ml�lerin d�zenli aral�klarla aileleri ve yak�n arkada�lar� ile haberle�melerine olanak sa�lanarak ileti�im kurmalar�na izin verilir." denilmektedir.

Avrupa Cezaevi Kurallar�n�n 43 �nc� maddesinde de benzeri tavsiye kural� bulunmaktad�r.

Bu madde ile h�k�ml�lere, kurum �st amirinin veya varsa mektup okuma komisyonunun denetiminden ge�en mektup, faks ve telgraflar� g�ndermek veya kendilerine gelenleri almak hakk� verilmektedir.

Yine Avrupa Cezaevi Kurallar�n�n 42 nci maddesinin (3) numaral� bendi, "her h�k�ml�n�n cezaevleri merkez idaresine, adli makama veya di�er yetkili makamlara, kapal� zarfla, istek veya �ikayette bulunmas�na izin verilmesi" tavsiyesini i�ermektedir. ��phesiz istek ve �ikayetlerin kurumun denetimine tabi tutulmas� bu hakk� i�lemez hale getirebilece�inden kapal� zarfla istek ve �ikayette bulunmas�na izin verilir denilmi�tir.

Maddenin d�rd�nc� f�kras�nda, h�k�ml�n�n resmi makamlara veya avukat�na g�nderdi�i mektup, faks ve telgraflar�n denetime tabi olmayaca�� esas� benimsenerek, savunma hakk� vurgulanm��t�r.

Cezaevinin g�venlik ve disiplini as�l oldu�undan, asayi� ve g�venli�i tehlikeye d��recek haberle�melere izin verilmeyecektir. Bu husus maddenin ��nc� f�kras�nda yer alan h�k�mle sa�lanm��t�r.

Madde - 69.

H�k�ml�lerin, ceza infaz kurumlar�nda kald�klar� s�re i�inde insan olman�n gerektirdi�i ko�ullara uygun ortam ve olanaklar i�inde bulundurulmalar�n� sa�lamak �a�da� bir hukuk devletinin g�revleri i�indedir. Bu madde ile getirilen d�zenlemede, kurumlarda bulunan h�k�ml�lere insanc�l d��nceler �er�evesinde, dini bayram, y�lba�� veya kendi do�um g�nlerinde d��ar�dan g�nderilen ve kurumlara girmesi yasaklanmam�� ve kurum g�venli�i i�in tehlikeli olmayan bir hediyeyi kabul etme hakk� verilmi�tir. H�k�ml�n�n g�ndelik ya�amdaki haklar�ndan biri olarak getirilen "hediye kabul etme hakk�n�n" bu b�l�mde d�zenlenen di�er haklarla bir b�t�n olarak de�erlendirildi�inde, yukar�da belirtilen amaca ula�mada b�y�k �nem ta��yaca�� ve etkin olaca�� d��n�lmektedir.

Madde - 70.

Din ve vicdan �zg�rl��, hapis cezas�n�n veya tedbirlerin infaz� s�ras�nda da, her t�rl� m�dahaleden ayr�k olarak varl��n� s�rd�rmelidir; bu husus hem laik devlet d�zeninin bir gere�idir ve hem de cezan�n infaz�nda temel ama� olu�turan iyile�tirmenin en etkin ama�lar�ndan birisini olu�turmaktad�r. Bu nedenle madde dinsel gereklerin yerine getirilebilmesini h�k�ml�n�n temel haklar�ndan birisi olarak belirtmektedir. Ancak laik bir d�zende ibadet ve di�er dinsel g�revler, devlet d�zeninin kapsad�� di�er g�rev ve ilkelerin bertaraf edilmesine veya ihlaline neden olamaz ve buna cevaz verilemez. Bu nedenle madde, ibadetlerin d�zeni bozmayacak ve �al��may� engellemeyecek bi�imde icra olunaca��n� belirtmektedir.

H�k�ml�n�n, bu haklar�n�n kapsad�� di�er bir olanak ibadette kullan�lan �eylerin veya dinsel ya�am bak�m�ndan zorunlu olan kitap ve eserlerin, temin edilebilmesi ve yine h�k�ml�n�n bunlar� bulunduruldu�u yerde muhafaza edebilmesidir.

H�k�ml� ayr�ca mensup bulundu�u dinin g�revlilerince ziyaret edilebilecek ve onlarla ileti�im kurabilecektir. Ancak bu olanak kurum g�venli�inin tehlikeye d��r�lmemesi ko�ulu ile s�n�rl�d�r.

Madde - 71.

Anayasan�n 73 �nc� maddesinde; "... Devlet, herkesin hayat�n�, beden ve ruh sa�l�� i�inde s�rd�rmesini sa�lama,... amac�yla sa�l�k kurulu�lar�n� tek elden planlay�p hizmet vermesini d�zenler." denilmektedir.

�lkemizde sa�l�k �rg�tlenmesinde, alt yap�s�nda ve hizmetin sunumunda varolan sorunlar, ceza ve tutukevlerinde daha yo�un bi�imde g�ze �arpmaktad�r. Hizmetten yararlanmak i�in t�m�yle sisteme ba��ml� k�l�nan insanlar�n, anayasal haklar� olan sa�l�k haklar�n�n s�n�rland�r�lmamas� �ok �nemlidir. Aksi halde sa�l�k hizmetlerinin yetersizli�i veya yoklu�unun ikinci, belki de �l�mc�l bir ceza olmas� ka��n�lmazd�r.

Ceza ve tutukevi ortam�nda bulunan ki�iler, ba��ms�z olarak t�bbi bak�m elde edemezler. Onlar sistem taraf�ndan sa�lanm�� hekimlerin beceri, verim ve iyiniyetlerine g�venmek durumundad�rlar.

Tutuklu ve h�k�ml� ile ileti�im kurmak ceza infaz kurumlar�n�n sorumlulu�undad�r. ��itme engelli veya dil sorunu olan tutuklu ve h�k�ml�lere sa�l�k hizmeti sunulabilmesi, ancak ileti�im kurulabildi�i �l��de m�mk�n olabilece�inden, ceza infaz kurumlar�nda uzman personel bulundurulmal�d�r. Bunun i�in h�k�ml�ler �ncelikle kurum revirinde, m�mk�n olmamas� halinde Devlet veya �niversite hastanelerinin mahkum ko�u�lar�nda tedavi ettirilecektir.

Her kurum, t�bbi gereksinimi oldu�unda hizmete ula�mak i�in gerekli i�lemler konusunda tutuklu ve h�k�ml�leri bilgilendirmelidir.

Madde - 72.

Maddenin birinci f�kras� h�k�ml�lere verilecek besinlerin nitelik ve niceliklerini belirleyen �l��leri g�stermektedir. Ger�ekten bir infaz kurumu ortam�nda, h�rriyetlerinden yoksun durumda bulunan h�k�ml�lerin besin ihtiya�lar� y�n�nden �u hususlar her zaman g�z �n�nde bulundurulmal�d�r. Besinler sa�l��a yararl�, insan t�ketimi i�in g�venli ve besleyici olmal�d�r. Enfeksiyon veya zehirlenme gibi besin kaynakl� hastal�klar halk sa�l��n�n ilgi alan�ndad�r. Besinler, bakteri ve di�er organizmalar�n geli�imi, bakteri ve bakteri toksinlerinin �o�almas� i�in bir ortam olu�turabilirler. Besinler kimyasal toksin ve zehirlerin ge�i�i i�in bir ara� da olabilir.

Besin haz�rlama i�lemleri ve donan�m�, ulusal besin ve hijyen standartlar�na uygun olmal�d�r. T�m besinlerin saklanmas� ve uygun ko�ullarda so�utulmas� ile besin kaynakl� hastal�klar� ve besin israf�n� �nleyecek besin depo olanaklar� sa�lanmal�d�r. Her zaman g�venli ve sa�l�kl� besin bulunmas� sa�lanmal�d�r.

Besin haz�rlama ve sunum alanlar� hizmetten yararlanacak insan say�s� ile uyumlu, amac�na uygun donan�mda olmal�d�r. Besin haz�rlama, depolama ve sunumunda t�m alanlar�n ve donan�m�n temiz ko�ullarda s�rd�r�lmesi gereklidir.

Susuzluk, tutuklu ve h�k�ml�lerin fiziksel ve ruhsal iyiliklerine y�nelik ciddi bir tehdit olu�turdu�undan i�me suyu donan�m� sa�l�k ve miktar y�n�nden yeterli olacakt�r. Bu temel gereksinim birinci f�kran�n son c�mlesinde ayr�ca belirtilmi�tir.

Maddenin ikinci f�kras�nda g�nl�k besin ve zorunlu ihtiya� maddeleri d��ndaki ihtiya�lar�n� h�k�ml�n�n kantinden, yoklu�u halinde, kontrol alt�nda d��ar�dan temin edilebilece�i belirtilmi�tir.

Maddenin ��nc� f�kras�na g�re, hasta h�k�ml�ye tabibin belirleyece�i besinlerin verilece�i a��klanm��t�r.

Maddenin son f�kras�na g�re, kurumda annesiyle birlikte kalan �ocuklara ve s�t emziren annelere durumlar�na uygun g�da verilece�i h�kme ba�lanm��t�r.

Madde - 73.

Hapis cezalar�n�n infaz rejiminde g�zetilen ama�lar�n�n ba��nda, h�k�ml�lerin ki�ilikleriyle uyumlu bireyselle�tirilmi� programlar do�rultusunda iyile�tirilerek, topluma yeniden kazand�r�lmas� ilkesi gelir. Madde metninde h�k�ml�ye bireyselle�tirilmi� iyile�tirme programlar�nda g�zetilecek �l��tler g�sterilmektedir. Bunlar; h�k�ml�n�n ge�mi�i, su�luluk nedeni, su� sicili, fizik yetene�i ve ruhsal yap�s�, ki�isel do�as�, ta��d�� tehlike halleri, cezas�n�n s�resi, sal�verildikten sonraki beklentisinin ne oldu�udur. Madde metninde, kurumlarda e�itim ve psiko- sosyal hizmet servislerince i�aret olunan �l��tler ve beklentiler do�rultusunda, h�k�ml�lerin gereksinmelerini kar��layacak iyile�tirme programlar�n�n haz�rlanmas� ve uygulanmas� zorunlu k�l�nmaktad�r.

�yile�tirme programlar�n�n h�k�ml� veya kurumun durumuna g�re farkl� mekanlarda y�r�t�lmesi olanakl�d�r. Madde metninde, h�k�ml�lerin iyile�tirme programlar� gere�ince bir kurumun farkl� b�l�mlerinde bar�nd�r�lmas�na veya bulundu�u kurum bu iyile�tirme program�n�n ger�ekle�tirilmesine uygun de�il ise ba�ka bir kuruma g�nderilebilmesine olanak tan�nmaktad�r.

Madde - 74.

H�k�ml�ler i�in uygulanacak iyile�tirme programlar�, bireyselle�tirme ilkesi ile do�rudan ilgili bir konudur. Bu nedenle iyile�tirme programlar�ndan sonu� al�nabilmesi i�in programa kat�lan h�k�ml� gruplar�n�n ayn� �zellikleri ta��mas� gereklidir. Ancak, grup say�s� kurum g�venli�ini tehlikeye d��rmeyecek bi�imde saptanmal�d�r.

Madde, h�k�ml�lerin bar�nd�r�lmalar�nda kurum g�venli�ini tehlikeye d��rmeyecek bir �ekilde ve bireyselle�tirmeye uygun bir say�da bulundurulmalar�n�, iyile�tirme programlar� i�in se�ilen gruplar�n ayn� �zellikleri g�steren h�k�ml�lerce olu�turulmas�n� ve tehlikeli halde olduklar� saptanan h�k�ml�ler i�in uygulanacak iyile�tirme programlar�nda say�n�n on ki�iyi a�mamas�n� �ng�rmektedir.

Madde - 75.

Madde, h�k�ml�lerin e�itimi konusunu d�zenlemektedir. Ger�ekten su�lular�n e�itimi �a�da� toplumlarda, cezan�n temel i�levlerinden biri olarak kabul edilmektedir. H�k�ml�ler ceza s�releri i�inde yeniden su� i�lemelerini �nleyecek ve sal�verilmelerinden sonra ya�amlar�n� s�rd�rmelerini temin edecek �e�itli e�itim programlar�na al�nmaktad�rlar. Maddede e�itim programlar�n�n se�ilmesi ve uygulanmas�na ili�kin ilkeler belirlenmi�tir.

Maddenin ikinci f�kras�nda programlar�n se�iminde, dikkate al�nacak h�k�ml� �zellikleri ile e�itim programlar�n�n t�rleri belirtilmektedir.

Madde - 76.

H�k�ml�lerin sal�verilmelerinden sonra e�itimlerine devam edebilmeleri ve verilen e�itimin i�e yarar olabilmesi i�in, ceza infaz kurumlar�nda verilecek e�itimin toplumda verilen e�itime denk olmas� sa�lanm�� ve kurumlar�n niteli�ine g�re verilecek e�itim t�rleri belirlenmi�tir. Madde ile ayr�ca a��k cezaevinde bulunan h�k�ml�lere e�itim kurumlar�na devam hakk� tan�nm��t�r.

Madde - 77.

Ceza infaz kurumlar�nda yap�lacak olan e�itim, elbette ki; parasal kaynaklar�n varl��n� gerektirmektedir. K�s�tl� b�t�e olanaklar� ile bu masraflar�n kar��lanmas�n�n g��l�� dikkate al�narak, h�k�ml�lerin iyile�tirilme �abalar�nda vak�flar, g�n�ll� ki�i ve kurulu�lar ve kamu kurum ve kurulu�lar� ile i�birli�i yap�lmas� uygun g�r�lm��t�r.

Maddenin ikinci c�mlesi, h�k�ml�lerin e�itimi hususunda yard�mlarda bulunmay� kamu kurum ve kurulu�lar� i�in bir y�k�ml�l�k olarak saptam��t�r; bu yard�mlar kurum ve kurulu�lar�n olanaklar�n�n elverdi�i derecede olacakt�r.

Madde - 78.

Madde, h�k�ml�lerin muayene ve tedavilerine ili�kin ilkeleri belirlemektedir. Toplu ya�an�lan yerlerde sa�l�k hizmetinin sunulmas� halk sa�l��n�n temel konular�ndan birisidir. Ceza ve tutukevleri, tutuklu ve h�k�ml�lerin sa�l�k hizmetine ula�mada s�n�rl�l�klar� ve t�m�yle cezaevi sistemine ba��ml� olmalar� nedeniyle daha da �zellikli bir konumdad�r ve gereksiz ac� ve ma�duriyetten tutuklu ve h�k�ml�leri koruyacak fiziksel ve ruhsal sa�l�k hizmetlerine cezaevlerinde �nemle yer verilmelidir.

�nfaz kurumu t�bbi personel a��s�ndan hastalar�n t�bbi ihtiya�lar�n�n ola�an bir ileti�imle s�rd�r�lmesini zorla�t�r�c� ortamd�r. Bunun i�in resmi a��dan tan�mlanm�� aktif ileti�im kanallar�na ihtiya� vard�r. Bu itibarla infaz kurumlar�nda sa�l�k hizmetleri, fizik ve ruhsal a��dan gereksiz ac� veren durumlardan, yozla�man�n olanakl�, kendini geli�tirmenin olanaks�z oldu�u ortamlardan bireyleri esirgeyecek ve koruyacak bi�imde planlanmal�d�r.

Halk sa�l�� uzmanlar�, infaz kurumlar�nda bireylerin daha fazla fizik ve ruhsal engellerle kar��la�aca��n� ve topluma girmede zorlanaca��n� ve sa�l�k hizmetlerinin verilmemesinin fizik i�kence anlam�na gelece�ini �ne s�rmektedirler. Bu hal kal�c� fiziksel ve duygusal engelliliklara yol a�abilir.

B�t�n bu nedenlerle infaz kurumlar�nda t�bbi �ikayetlere uygun ��z�mler sa�layarak, sorunlara yard�mc� olabilecek ve her zaman ula��labilecek bir hekim bulunmal�d�r. Tutuklu ve h�k�ml�ler gereksinimlerini g�nl�k olarak sa�l�k personeline iletebilmelidirler.

T�m t�bbi gereksinimler sa�l�k �al��an� taraf�ndan g�nl�k olarak de�erlendirilip, sonu�lar dosyalara ve sa�l�k izleme kart�na kaydedilmelidir.

E�itimli, ilk yard�m ve acil bak�m sertifikas� olan g�revlilerin bulundu�u birimlerde, d�zenli �ekilde kontrol edilen ve �zel malzemelerle desteklenen acil paketler i�inde ilk yard�m malzemeleri her zaman haz�r bulundurulmal�d�r. Kurum hekimi veya uzmanla�m�� sa�l�k g�revlisi, ileri ya�am deste�i konusunda e�itim alm�� olmal�d�r.

Maddede zorunlu durumlarda �niversite sa�l�k kurulu�lar�n�n da gerekli tedavileri yerine getirmekle y�k�ml� olduklar�n� belirtmektedir.

R�zas� olsa bile hi�bir h�k�ml� �zerinde t�bbi deney yap�lamayacakt�r.

Madde - 79.

Kurumda tespit edilen hastal�klar�n tedavisi ve hastalananlar�n say�s�na, hastal�klar�n �n�ne ge�mek i�in gerekli g�r�len tedbirlere, ayr�ca besinlerin niteli�ine, miktarlar�na ve da��t�m �ekillerine, h�k�ml� ve tutuklular ile personelin temizli�ine, onlar�n elbiseleri ve yatak tak�mlar�na, kurumun sihhi tesisat, �s�tma, ayd�nlatma ve havaland�rma tesislerinin sa�l�k ko�ullar�na elveri�li bir �ekilde i�leyip i�lemedi�ine, beden e�itimi ve spor faaliyetlerinin sa�l�k ko�ullar�na uygun bir �ekilde y�r�t�l�p y�r�t�lmedi�ine dair hususlar, yetkili sa�l�k �al��an� taraf�ndan ayda en az bir kez denetlenerek, haz�rlanacak bir raporla cezaevi idaresine bildirilir.

Sa�l�k personeli, t�m �al��an tutuklu ve h�k�ml�lere s�rekli t�bbi g�zlem, izleme ve tarama yapmal�d�r. Sa�l�k personeli i� sa�l��n�n temel y�nleri konusunda e�itilmeli ve cezaevi i� g�c�ne y�nelik �zg�n g�revlerin gerektirdi�i fiziksel �zellikler hakk�nda do�ru bilgi sahibi olmal�d�r.

Kurumun sa�l�k personeli ulusal standartlara uygun olarak hastal�k ve yaralanmalara ait istatistik kay�tlar�n� tutmal�d�r.

Madde - 80.

Madde, h�k�ml�n�n hastal��n�n, ad� ge�enin bir hastaneye sevkini gerektirdi�i hallerde kurum hekiminin derhal bir rapor d�zenleyerek durumu kurum y�netimine bildirmekle y�k�ml� oldu�unu belirtmektedir. B�yle bir raporu alan y�netimin, gere�ini derhal yerine getirmesi zorunludur.

Madde - 81.

Madde, kurum tabibi veya g�revli tabibin �nemli bir �devini belirtmektedir. Kurum tabibi muayene ve incelemeleri sonucunda h�k�ml�n�n cezas�n� yerine getirebilmesine engel olabilecek bir hastal��n�, s�z gelimi bir ak�l hastal��na veya di�er bir hastal��a yakaland��n� saptad��nda durumu derhal kurum y�netimine bildirecektir.

Bu bildirim �zerine y�netim, gereken i�lemlere hemen giri�ecektir.

Madde - 82.

Maddede, a�l�k grevi ve �l�m orucunda bulunanlar ile sa�l�k sorunu olan h�k�ml�ler hakk�nda hangi hallerde zora ba�vurulabilece�i ve bunlar�n kendilerine verilen yiyecek ve i�ecekleri s�rekli olarak reddetmeleri halinde al�nacak tedbirler ve yap�lacak �al��malar belirtilmektedir.

Madde, Kanunun temel ilkelerinden birisini olu�turan "h�k�ml�n�n cezas�n� �ekmek y�k�ml�l��"n�n, yiyecek ve i�eceklerin reddi suretiyle ihlali halinde ne suretle hareket olunaca��n� g�stermektedir. Bu durum i�inde bulunan h�k�ml�ye �nce kurum tabibi, eyleminin meydana getirebilece�i bedensel ve ruhsal hasarlar� izah edecek, onu bilgilendirecektir. Ayr�ca psiko-sosyal hizmet birimi de, eylemin durdurulmas� hususunda ikna �al��malar�na giri�ecektir.

B�t�n bu �abalara kar��n bir sonu� al�namad��nda kurum tabibince �nerilen s�re i�erisinde h�k�ml�n�n, uygun bir ortamda beslenmesine ba�lanacakt�r.

Maddenin ikinci f�kras�na g�re b�t�n bu �abalara kar��n hayati tehlikeye giren veya bilinci bozulan h�k�ml�ler hakk�nda, t�bb�n olanak verdi�i b�t�n vas�talara ba�vurulur ve tabiplerce h�k�ml�n�n ya�am�n�n kurtar�lmas�na �al��l�r.

Zira, tutuklu veya h�k�ml�, hem kendi hem de di�er mahkumlar�n sa�l��n� tehlikeye d��rebilecek eylemlerden de ka��nmak zorundad�r. Aksine davran��lar, cezas�n�n infaz�n� engellemeye y�nelik kabul edilecektir. B�ylece h�k�ml�n�n hayat�n�n veya sa�l��n�n �nemli �l��de tehlike i�inde bulunmas� veya di�er ki�iler i�in tehlike arz eden bir durumun varl�� halinde muayene ve te�hise y�nelik t�bbi ara�t�rma, tedavi ve ayn� �ekilde beslenme gibi �nlemlere zoraki ba�vurmak gerekmektedir. Ayr�ca, maddede �ng�r�len tedbirlere kurum tabibinin tavsiye ve y�netimi alt�nda ba�lanacakt�r.

Bu tedbir ve �al��malarla, ba�ta Anayasan�n 17 nci maddesi olmak �zere, uluslararas� s�zle�me ve bildirgelere, Avrupa �nsan Haklar� Komisyonu kararlar�na ve kar��la�t�rmal� hukuka uygun olarak "ya�ama, maddi ve manevi varl��n� koruma ve geli�tirme hakk�"n�n korunmas� ama�lanm��t�r.

Madde - 83.

Madde, h�k�ml�leri ziyareti d�zenlemektedir. �lkemizde ceza infaz kurumlar�nda bulunan akraba, arkada� ve yak�nlar�n ziyaretine b�y�k �nem verilmektedir. Uygulamadaki aksakl�klar veya keyfi hareketler, cezalar�n� �ekmekte olan ki�ilerin �zerinde olumsuz etkiler yapmakta bulundu�undan madde, bu konuyu objektif baz� esaslara ba�lamay� uygun saym�� ve uygulaman�n h�k�ml�ler, ziyaret�iler ve uygulay�c�lar y�n�nden bilinmesi b�ylece sa�lanm��t�r.

Maddenin birinci f�kras�nda genel kural olarak h�k�ml�lerin kimler taraf�ndan, hangi zamanlarda ve hangi aral�klarla ziyaret edilecekleri belirtilmi�tir.

�kinci f�krada da istisnai hallerde ziyaretlerin Cumhuriyet Ba�savc�s�n�n yaz�l� izniyle yap�labilece�i a��klanm��t�r.

Cumhuriyet Ba�savc�s�na b�yle bir yetkinin verilmesinin gereklili�i h�k�ml�lerin iyile�tirilmesi, topluma kazand�r�lmas�, moral g��lerinin kuvvetlendirilmesi y�n�nden yararl� sonu�lar verebilece�i g�r��ne dayanmaktad�r; ayr�ca, bu yetkinin yaz�l� olarak kullan�labilecek olmas� da g�revlilerin denetimleri olana��n� vermektedir.

Maddenin son f�kras�na g�re, h�k�ml�lerin iyile�tirilme ve topluma kazand�r�labilmeleri y�n�nden aile bireyleri ile ba�l�l�klar�n�n devam�n� sa�lamak �zere Adalet Bakanl��nca a��k g�r�� yap�labilmesi konusu yeniden d�zenlenmektedir.

Madde - 84.

Maddede ceza infaz kurumlar�ndaki yabanc� uyruklu h�k�ml�lerin, vatanda�� olduklar� devletin diplomatik temsilcili�i veya konsoloslu�u ile ili�ki kurmalar�, bu yoldaki istemlerin mevzuatta belirlenen esas ve usullere uygun olarak yerine getirilmesi konular� d�zenlenmi�tir. Konsolusluk ili�kilerine dair Viyana S�zle�mesi gere�ince ziyaretin h�k�ml� taraf�ndan da kabul edilmesi gerekir.

Yurdumuzda diplomatik temsilcili�i veya konsoloslu�u olmayan devletlerin vatanda�� olan h�k�ml�ler ile m�lteci veya vatans�z olan h�k�ml�lerin yararlar�n� koruyan devletin diplomatik temsilcili�i veya bu gibi kimseleri koruma g�revini �stlenmi� ulusal veya uluslararas� kurulu�larla g�r��t�r�lmelerinde ayn� h�k�mler uygulanacakt�r.

T�rk vatanda�� h�k�ml�lerin ziyaretlerine ili�kin 83 �nc� maddede d�zenlenen esas ve usuller bu madde i�in de ge�erli say�lm��t�r.

Madde - 85.

Ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�ler, zaman zaman, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi ile Avrupa Konseyi ve Birle�mi� Milletler ��kenceyi �nleme Komiteleri ve denetim komisyonlar� gibi uluslararas� ki�i ve kurulu�lar�n ilgi alan�na girmekte ve bu ki�i ve kurulu�lar�n ziyaretleri s�zle�melerden kaynaklanmaktad�r. Bu t�r ziyaretlerde Bakanl�ktan izin al�nmas� zorunlulu�u uygulamas� di�er �lkelerde uygulanmakta ve ��kencenin �nlenmesine Dair Avrupa S�zle�mesinin 5 inci maddesi de bu durumu do�rulamaktad�r.

Bilimsel ara�t�rma yapacaklarla, g�rsel ve yaz�l� bas�n mensuplar� da ayn� h�kme tabi tutulmu�lard�r.

Bu t�r ziyaretlerde ziyaret�iler, kurumda mevcut b�t�n uygulamalara riayet etmek zorundad�rlar. G�venli�i tehlikeye atmayacak tedbirlere uyulmak zorunlu olup, bu bak�mdan h�k�ml�ler kalabal�k gruplar halinde bir araya getirilmeyecektir. Uluslararas� ve yasal zorunluluklar d��nda, ziyaretler personelin g�zetiminde yap�lacakt�r. Daha �nceden izin verilmi� olsa bile ola�an�st� hallerde ziyaret izni geri al�nabilir.

Madde - 86.

�nfaz�n temel amac� h�k�ml�n�n iyile�tirilmesi ve topluma yeniden kazand�r�lmas� olup, h�k�ml�lerin e�i, ��nc� dereceye kadar kan ve kay�n h�s�mlar� ile vasisi ve kayy�m� ve hatta kendilerinin bildirecekleri en fazla �� ki�i taraf�ndan belirli aral�klarla ve yine belirli s�relerle ziyaretlerine izin verilmesi de bu temel d��ncenin sonucudur. Bu ki�ilerin d��nda gerek uluslararas� s�zle�melerden, gerek kar��l�kl�l�k ilkesinden ve gerekse i� hukukumuzdaki d�zenlemelerden kaynaklanan ve temelde yine ayn� amaca y�nelik olarak baz� resmi heyetlerin ve �zel ki�ilerin de kapal� ve a��k infaz kurumlar�nda ziyaret ve g�r�� yapmalar�na izin verilmi�tir. Ancak, bu izin verilirken belirli kurallar�n konulmas� ve kurallara uyulmas� da gerek kurumun i� ve d�� g�venli�inin, gerekse h�k�ml�n�n sa�l��n�n korunmas� a��s�ndan bir zorunluluktur.

Bu t�r uygulamalar�n kurallara uygun olarak yap�lmamas� veya siyasal veya idari bask�lar�n sonucu yapt�r�lmamas� infaz kurumu y�netiminin otoritesini yitirmesine neden olabilir.

Kurumda kalan h�k�ml�lere para veya e�yan�n ne bi�imde ve ne kadar miktarda verilece�i de Kanun ve y�netmeliklerle belirlenmi� olup, bunun d��nda do�rudan verilecek paran�n veya e�yan�n ne t�r olursa olsun, h�k�ml�ler aras�nda ayr�cal�k yarataca�� gibi, �zellikle, belirlenenden fazla paran�n bulundurulmas�n�n da hem h�k�ml�lerin kendi aralar�nda, hem de h�k�ml�lerle personel aras�nda bir tak�m ��kar ili�kilerin geli�mesine, giderek paras� olan�n kural d�� rahat bir ya�am s�rmesine, olmayan�n ise bu ya�ama kavu�mak i�in para bulmaya zorlanmas�na veya paras� olan�n g�d�m�ne girmesine neden olabilir ve giderek y�netim otoritesinin kaybolmas� gibi sonu�lar da do�urabilir.

Kurumlar� ziyarete gelenlerin s�fat ve nitelikleri ne olursa olsun Kanun ile belirlenmi� d�zenlemelere uymalar�, kuruma giri� ve ��k��lar�nda duyarl� kap�dan ge�mek zorunda olduklar� ve metal dedekt�rle aranmalar�, e�yalar�n da x-ray cihaz� veya benzeri g�venlik sistemlerinden ge�irilip, ��phe halinde de elle aranmalar�, kurumun ve kurumda kalanlar�n g�venlikleri ve sa�l�klar� a��s�ndan zorunlu oldu�u kadar, ayr�cal�k tan�nmadan yap�lan bu i�lemlerin gerek personelin gerekse h�k�ml�lerin �zerinde olumlu ruhsal etki yarataca�� da yads�namaz bir ger�ektir. Ancak elle aranma konusunda maddede belirtilen baz� meslek gruplar�na istisna tan�nm��t�r.

Konusu su� te�kil etmeyen her t�rl� e�ya, ��k��ta sahibine verilmek �zere kurum idaresince muhafaza alt�na al�nacakt�r. �te yandan, h�k�ml�ler odalar�ndan ��k�� veya d�n��lerinde ayr� yerlerde ve farkl� memurlarca �st ve e�ya aramas�na tabi tutulacaklard�r. Ayr�ca, aramalarda insan onuruna sayg� esas olacakt�r.

Ziyaret ve g�r��lerde kurallara uymaman�n ceza infaz kurumlar�n�n i� ve d�� g�venli�ini, h�k�ml�lerin sa�l��n� tehlikeye d��rece�i ger�e�inden hareketle bu duruma uymayan heyet ve ki�ilerin ziyaret ve g�r��melerinin s�rd�r�lmesine derhal son verilmesinden daha do�al bir davran�� olmamas� gerekir. H�k�ml�lerin i�inde bulunduklar� ruh hali de dikkate al�nd��nda bazen k��k de olsa verilen tavizlerin ileride daha b�y�k tavizleri g�ndeme getirebilece�i, kural� uygulamaya �al��an g�revlilerle, uymamak i�in direnen ziyaret�iler aras�nda meydana gelecek tart��malar�n, sonu�ta h�k�ml�lerin infaz kurumu g�revlilerine kar�� ayaklanmas�na kadar gidebilecek olaylara neden olabilece�i de g�z �n�nde tutulmal�d�r. Bu nedenlerle, olay yaratmadan hemen ba�lang��ta kurallara uymayanlar�n g�r��melerine son verilmesi, g�revlilere s�vme, direnme, yasak silah sokma vb. gibi davran��lar�n da ilgili idari ve adli makamlara bildirilmesi hem bir zorunluluk, hem de bir g�revdir.

Bunun d��nda g�r��me hakk�na sahip �zel ki�ilerin kurum g�venli�inin korunmas� amac�yla al�nan tedbirlere ayk�r� davran�� ve istekte bulunmalar� nedeniyle g�r��me haklar�n�n kurum �st amirince belirlenecek, ancak bir aydan az bir y�ldan �ok olmayacak bir s�re ile k�s�tlanmas� da kurallar� uygulanabilir k�lmak, davran��n tekrar�n� �nlemek ve infaz kurumlar�n�n i� ve d�� g�venli�i ile h�k�ml�lerin sa�l�klar�n� korumak i�in bir yapt�r�m olarak d��n�lm��t�r.

Madde b�t�n bu d��nceler �er�evesinde kaleme al�nm��t�r.

Madde - 87.

Maddeyle h�k�ml�n�n toplumsal, ruhsal ve bedensel geli�melerini sa�lamak amac�yla, fiziksel ve ruhsal sa�l�k durumlar�n�n elverdi�i �l��de spor, beden e�itimi ve e�lendirici etkinliklere kat�lmas�na m�saade olunaca�� ve olanaklar �l��s�nde yer ve ara� sa�lanaca��, a��k havada �al��mayan veya kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�ye hava ko�ullar�n�n elverdi�i �l��de g�nde en az bir saat a��k havada gezinmek olana��n�n verilece�i, kurum d��ndaki etkinliklerden ise sadece a��k ceza infaz kurumlar� ile �ocuk e�itimevlerinde bulunan h�k�ml�lerin yararland�r�laca�� belirtilmi�tir.

Madde - 88.

Kanunlar� ihlal etmi� olan ki�ilerin, bu eylemleri nedeniyle belli bir s�re i�in ceza infaz kurumlar�na al�narak �zg�rl�klerinden mahrum b�rak�lmas� onlar�n ya�amsal haklar�n� ortadan kald�rmay� gerektirmez. Ceza ve infaz hukukunda temel ilke �� alma veya ki�ili�i yok etme de�il aksine iyile�tirme ve topluma yeniden kazand�rmad�r. �yile�tirme ise, h�k�ml�lerin sosyalle�melerini cesaretlendirip, yeniden su� i�lemeden ya�amlar�n� s�rd�rme yeteneklerinin kazan�lmas� do�rultusunda b�t�n etkinlikleri i�ermektedir. Bu kapsamda ceza infaz kurumlar�n�n fizik ve psikolojik y�nden h�k�ml�ler �zerinde yaratt�� olumsuz etkilerin giderilmesi i�in h�k�ml�lerin tiyatro, m�zik, resim, folklor, lisan ve benzeri konularda kurum y�netimince d�zenlenen sosyal ve k�lt�rel �zellik ta��yan kurslara kat�labilecekleri gibi k�t�phaneden yararlanabilecekleri maddede belirtilmi�tir. Bu konudaki programlar uzmanlar�n �nerileri ve h�k�ml�n�n talepleri de dikkate al�narak kurum y�netimince belirlenecektir. H�k�ml�lerin pratik bilgi ve becerilerinin art�r�lmas�, kendilerine g�ven duymalar�n�n ve gelece�e �mitle bakmalar�n�n sa�lanmas� amac�yla getirilen bu d�zenleme ile Avrupa Bakanlar Komitesinin �ye devletlere Avrupa Cezaevi Kurallar� hakk�ndaki R(87) 3 say�l� Tavsiye Karar�na uyum sa�lanm��t�r.

Madde - 89.

Maddeye g�re, h�k�ml�n�n iyi halinin saptanmas�nda, bu Kanunun 107 nci maddesinde �ng�r�len s�releri kurumlar�n d�zen ve g�venli�i amac�yla konulmu� kurallara i�tenlikle uyarak, haklar�n� iyi niyetle kullanarak, y�k�ml�l�klerini eksiksiz yerine getirerek ge�irmi� olmalar� ve ceza infaz kurumu y�netimince bu hususlar� da i�eren ve iyile�tirme programlar�na g�re toplumla b�t�nle�meye haz�r oldu�unun disiplin kurulunun g�r�� al�narak idare kurulunca belirlenmesi gerekti�i ifade edilmi�tir.

Madde - 90.

Hapis cezas�n�n yerine getirilmesi ve uygulanan iyile�tirme programlar�n�n amac�, h�k�ml�n�n toplumla b�t�nle�mesini, toplumun �retken ve kanunlara sayg�l� ve sorumluluk ta��yan bir �yesi olmas�n� sa�lamakt�r.

Bu nedenle h�k�ml�n�n sal�verildikten sonraki ya�am�n� nas�l d�zenleyece�ini d��nmesi, planlamas� gerekir.

Madde, ceza infaz kurumu y�netimine, bu sonuca ula��labilmesi i�in gerekli tedbirleri almay� ve belirtilen konuda hizmet veren resmi ve �zel kurulu� veya ki�ilerle h�k�ml�lerin ili�ki kurmalar�na katk�da bulunmay� g�rev olarak vermektedir.

Madde - 91.

H�k�ml� i�in sal�verildikten sonraki ya�am�n� d�zenlemede en �nemli sorun i� bulmak veya kendi i�ini kurmakt�r.

Maddede, bu konuda �ncelikle h�k�ml�n�n �aba sarfetmesi gerekti�i vurgulan�rken, kurum y�netiminin onu bu y�nde �zendirmesi, ayr�ca kurum ve kurulu�larla h�k�ml�n�n i�birli�ini sa�lamas� bak�m�ndan �abalar g�sterilmesi vurgulanm��t�r.

Koruma ve dan��ma kurulu, resmi ve �zel kurum ve kurulu�lar, g�n�ll� ki�ilerin sal�verilen h�k�ml�ye i� temini ve i� kurmas� i�in katk�da bulunulmas� ile ilgili ayr�nt�lar t�z�kle d�zenlenecektir.

Madde - 92.

Maddede kapal� ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�lerin hangi hallerde kurum d��na ��kar�labilecekleri d�zenlenmi�tir. H�k�ml�lerin kapal� ceza infaz kurumlar� d��na ��kar�labilmeleri i�in yetkili makamlarca verilmi� yaz�l� emir aranmaktad�r. Maddede �ng�r�len yaz�l� emir, konusuna g�re mahkemeler veya Cumhuriyet ba�savc�l�klar� ile Adalet Bakanl�� veya kurumun en �st amiri taraf�ndan verilecektir.

Madde - 93.

Madde ile, y�ksek g�venlikli ceza infaz kurumlar�nda bulunanlar d��nda kalan h�k�ml�lere mazeret, �zel ve i� arama izinleri verilebilece�i kabul edilmi�tir. B�ylece izinde ge�en s�releri h�k�ml�l�kte ge�mi� say�lacakt�r.

Madde - 94.

Maddede, h�k�ml�n�n ana, baba, e�, karde� veya �ocu�unun �l�m� halinde h�k�ml�l�k s�resinin en az ��te birini iyi halle ge�irmi� olmak ko�ulu ile mazeret izni verilmesi �ng�r�lm��t�r.

�a�da� infaz sistemlerinde h�k�ml�lerin aileleriyle ili�kilerinin sa�l�kl� bir bi�imde s�rd�r�lmesi, h�k�ml�n�n yeniden topluma kazand�r�lmas�nda etkili olmaktad�r. Tasar�da bu husus g�z �n�nde tutulmu� ve h�k�ml�n�n yak�nlar�n�n �l�m� halinde kendisine mazeret izni verilmesi esas�na yer verilmi�tir.

�te yandan h�k�ml�n�n (a) bendinde say�lan yak�nlar�ndan birisinin �nemli ve a��r hastal�k veya deprem, su bask�n�, yang�n gibi felaketler nedeniyle, zarara u�rad�klar�n�n belgelendirilmesi ko�uluyla mazeret izni verilebilmesi olana�� getirilmi�tir. Bu halde mazeret izni kurum amirinin g�r��, Cumhuriyet ba�savc�l��n�n �nerisi ve Adalet Bakanl��n�n onay�yla verilebilecektir.

Mazeret izni s�resi en �ok, yol d��nda on g�n olarak belirlenmi�tir.

Tehlikeli h�k�ml�ler d��nda, h�k�ml�lerin infaz kurumunun bulundu�u yerde olmak ve d�� g�venlik personelinin refakatinde bulunmak ko�uluyla, h�k�ml�n�n talebi ve Cumhuriyet ba�savc�s�n�n onay� ile ana, baba, e�, karde� ve �ocuklar�n�n cenazesine kat�labilecekleri h�kme ba�lanm��t�r.

Madde - 95.

Maddede h�k�ml�lerin yeniden topluma kazand�r�lmas� bak�m�ndan aileleriyle ba�lar�n�n s�rd�r�lmesi veya g��lendirilmesi ve d�� d�nyayla uyumlar�n�n sa�lanmas� amac�yla, a��k ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�ler ile kapal� ceza infaz kurumunda olup da a��k ceza infaz kurumlar�na ayr�lmaya hak kazananlara �zel izin verilmesi �ng�r�lm��t�r.

Madde - 96.

Maddede, ceza infaz kurumlar�nda bulunan h�k�ml�lere i� aramalar� i�in izin verilmesine ili�kin esaslar d�zenlenmi�tir. H�k�ml�l�k s�relerinin en az alt� ay�n� kesintisiz ge�irmi� ve ko�ullu sal�verilmelerine bir ay kalm�� h�k�ml�lere kurumun en �st amirinin �nerisi ve Cumhuriyet ba�savc�l��n�n onay� ile �al��ma g�nleri i�inde sekiz saate kadar izin verilebilecektir.

Maddede h�k�ml�lerin ola�an ya�ant�lar�na d�nd�klerinde uyum sorunuyla kar��la�mamalar� ve i� bulma olanaklar�n�n sa�lanmas� ama�lanm��t�r.

�zinlerin kulland�r�lmas� ile ilgili ayr�nt�lar t�z�kte g�sterilecektir.

Madde - 97.

�zinden d�nmeyen veya iki g�nden fazla bir s�re ge�tikten sonra d�nen h�k�ml�ler hakk�nda T�rk Ceza Kanununun 292 nci ve devam� maddelerinde yaz�l� h�k�mlerin uygulanmas� �ng�r�lm��t�r.

Maddenin ikinci f�kras�na g�re kendisine mazeret, �zel veya i� arama izni verilen h�k�ml�n�n, izin s�resini iki g�n veya daha az bir s�re ge�irmesi halinde hakk�nda disiplin i�lemi yap�laca�� gibi, firar edenlere de bir daha mazeret izni, �zel izin veya i� arama izni verilmeyecektir.

Madde - 98.

Madde ile infaz� s�z konusu olabilen yani kesinle�mi� bir mahkumiyet karar�n�n yorumunda, i�eri�inin belirlenmesinde veya �ektirilecek cezan�n hesab�nda teredd�t edilirse yahut h�k�ml�n�n ad�n�n yanl�� yaz�lmas� gibi bir nedenle cezan�n infaz olunmayaca�� ileri s�r�l�rse veya sonradan y�r�rl��e giren kanun lehe ise yerine getirilecek cezan�n belirlenmesi veya teredd�t�n giderilmesi i�in, bir karar al�nmak �zere yarg�lama makam�na ba�vurulmas� hususlar� d�zenlenmi�tir.

A��klama yarg�lamas� da denilen bu kurum, medeni muhakemedeki h�k�mlerin tavzihi (a��klanmas�) ne benzemektedir. A��klama yarg�lamas� ancak mahkumiyet kararlar� hakk�nda s�z konusu olabilmektedir. Ba�vuruyu, infaza memur olan Cumhuriyet savc�s� yapabilece�i gibi h�k�ml� avukat� ve hakk�nda yanl��l�kla infaza ge�ilen kimse de yapabilir.

Ba�vuru, yorumunda veya cezan�n hesab�nda teredd�t edilen mahkumiyet karar�n� vermi� olan mahkemeye yap�l�r. A��klama yarg�lamas� Yarg�tay�n �slah ederek veya esas mahkeme olarak verdi�i mahkumiyet kararlar�nda da olanakl�d�r.

Maddenin ��nc� f�kras�nda, bu ba�vurular nedeniyle infaz�n ertelenemeyece�i veya durdurulamayaca�� a��klanm��t�r. Ancak mahkeme infaz�n ertelenmesine veya durdurulmas�na karar verebilir.

Madde - 99.

Madde, birden fazla kesinle�mi� h�k�mlere ait cezalar�n ne suretle toplanaca��n� g�stermektedir.

Bir kimse hakk�nda birden fazla h�k�m verilmi� ve mahkemece cezalar�n toplanmas�na ili�kin h�k�mler uygulanmam�� olursa, infaz i�in cezalar�n toplanmas� gerekece�inden, mahkemeye ba�vurmak gerekecektir. Bu ba�vuruyu, Cumhuriyet savc�s� veya san�k yapabilecektir.

Madde - 100.

Bu maddede ceza muhakemesinde yap�lan "mahsup muhakemesinin" bir t�r� olarak, hastanede ge�en s�renin cezadan indirilmesi h�k�m alt�na al�nm��t�r.

Birinci f�kra h�km�n�n uygulanabilmesi i�in, infaz s�ras�nda h�k�ml�n�n ak�l hastal�� veya ya�am� i�in a��r bir tehlike olu�turan bir hastal��a tutulmas� gerekir. Hasta h�k�ml�ler i�in �nce cezaevi revirinde veya cezaevi hastanelerinde tedavi olana�� aranmal�d�r; olanakl� bulunmad��nda hasta h�k�ml� ba�ka bir hastaneye kald�r�lmal�d�r.

D��ar�daki bir hastanede ge�en s�renin, h�k�ml�n�n hastal��a kendisinin neden olmas�ndan dolay� cezadan mahsup yap�lamayaca�� iddia edilmesi halinde Cumhuriyet savc�s� ikinci f�kra h�km� gere�ince mahkemeden bir karar almak zorundad�r. Bu halde mahkemenin iddian�n do�ru olup olmad��n� incelemesi ve hastal�k s�resinin cezaya mahsup edilip edilmeyece�i hususunda bir karar vermesi gerekir.

Madde - 101.

Madde, cezan�n infaz� s�ras�nda h�km�n a��klanmas� gereksinimi ortaya ��kt��nda veya cezan�n infaz�nda teredd�t edildi�inde veya birden fazla h�k�mlerdeki cezalar�n toplanmas� ve hastanede ge�en s�relerin cezadan indirilmesi i�in verilecek kararlarda, mercii ve usul� g�stermektedir:

Cezan�n infaz� s�ras�nda 98 ila 100 �nc� maddeler gere�ince mahkemece duru�ma yap�lmaks�z�n karar verilecektir. Merci, Cumhuriyet savc�s�n�n ve h�k�ml�n�n iddialar�n�n nedenlerini yaz�l� olarak bildirmelerini isteyebilecektir.
99 uncu madde gere�ince cezalar�n toplanmas�na dair karar verme yetkisi en a��r t�rden cezaya h�kmetmi� mahkemeye aittir; cezalar ayn� t�rden ise en fazla cezaya h�kmetmi� bulunan mahkeme yetkilidir. Bu durumda bulunan birden fazla mahkeme varsa son h�km� veren mahkeme yetkilidir.

H�k�mlerden birisi do�rudan do�ruya b�lge adliye mahkemesi veya Yarg�taydan verilmi� ise, cezalar�n toplanmas� kural�n�n uygulanmas� yetkisi b�lge adliye mahkemesi veya Yarg�taya aittir.

B�lge adliye mahkemesi veya Yarg�taydan ba�ka di�er mahkemelerin bu konudaki kararlar�na kar�� acele itiraz yoluna gidilebilir.

Madde - 102.

Su� i�leyenlerin �nemli bir k�sm�n�n belirli bir meslek veya beceri sahibi olmad�klar�, e�itim d�zeylerinin d��k oldu�u g�zlemlenmektedir. Cezalar�n infaz�na ili�kin temel ilkeler ile h�k�ml�lerin ruhsal ve toplumsal durumlar� bu a��dan ele al�nd��nda, gerek ceza infaz kurumundaki ya�ant�lar�, gerekse sal�verilmesinden sonra topluma uyum sa�lamalar�, kendilerini su� i�lemeye iten ortamdan kurtulabilmeleri, gelece�e umutla bakabilmeleri i�in, �ncelikle kurum i�erisinde meslek veya sanat edinmelerini, mesleklerini veya sanatlar�n� geli�tirmelerini ve e�itim d�zeylerini y�kseltmeyi, mesleklerini veya sanatlar�n� kurum i�erisinde de kullanarak ailelerine parasal y�nden y�k olmaktan kurtulmay� sa�lamak amac�yla a��lacak kurslar�, verilecek e�itimleri programlamak, ger�ekle�tirmek ve sonu�ta �retken hale getirmek i�in yap�lacak t�m �al��malar�n tek ba��na Adalet Bakanl��n�n ve ceza infaz kurumunun �stesinden gelebilece�i bir u�ra� olmad��, e�itim ve teknik e�itim, toplum bilim ve ruhbilimi y�n�nden program yapman�n yan� s�ra e�itici ve teknik ara�, gere� yard�m�n� gerektirdi�i gibi, h�k�ml�n�n sal�verilmesinden sonra da kendisine i� bulmas�, i� kurmas� veya sermaye edinmesi a��s�ndan da maddi veya teknik yard�m al�nmas�n� da gerektirmi�, Sa�l�k Bakanl��, �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakanl��, Milli E�itim Bakanl�� ve di�er bakanl�klardan, kamu kurum ve kurulu�lar� ile �zel ve kamu t�zel ki�ilerinden destek ve hizmet istenmesini zorunlu k�lm��t�r. Konunun �nemi ve duyarl�l�� g�z �n�ne al�narak, destek ve hizmetin etkin ve s�ratli bir bi�imde yerine getirilmesini sa�lamak amac�yla, ilgili bakanl�klara, kamu kurum ve kurulu�lar� ile �zel ve kamu t�zel ki�ilerine g�rev alanlar�na giren konularla s�n�rl� kalmak kayd�yla yerine ve iste�in ivedili�ine g�re Adalet Bakanl��n�n veya kurum en �st amirinin isteklerini yerine getirme y�k�ml�l�� getirilmi�tir. Ayr�ca kabul eden g�n�ll� ki�i, kurum ve kurulu�lardan da yard�m al�nabilecektir.

Madde - 103.

Madde, meslek ve sanatlar�nda becerili olan h�k�ml�lerin, di�er h�k�ml�lerin i�, meslek veya sanat ��renmelerine katk�da bulunarak kurumda �al��abilmelerini �ng�rmektedir. B�ylece meslek sahibi olanlarda iyile�tirmenin bir par�as� olarak, topluma yararl� olma bilinci yerle�mi� olacak ve mesleklerinde k�relmemeleri sa�lanm�� bulunacakt�r. Meslek ve sanat sahibi olmayan ancak �al��ma yetene�ine sahip ve istekli h�k�ml�lerin de bu sayede gerek ceza infaz kurumlar�nda kald�klar�, gerekse kurumdan sal�verildikten sonraki ya�amlar�nda kendilerine, ailelerine ve giderek �lke ekonomisine �retken bireyler olarak kazand�r�lmalar� m�mk�n olabilecektir. Ancak, bu t�r �al��malar�n h�k�ml�lerin kendi inisiyatiflerine b�rak�lmas�n�n da keyfili�i, istismar� ve birtak�m ��kar ili�kilerinin do�mas�n�, bunun sonucu olarak grupla�malar� ve giderek kurumda disiplinsizli�i yaratmas�n� �nlemek amac�yla, bu t�r �al��malar�n kurum y�netimi ile i�birli�i halinde y�r�t�lmesi uygun g�r�lm��t�r.

Madde - 104.

Maddede hapis d�� bir g�venlik tedbirine mahkum edilen ki�ilerin toplum i�inde izlenmesi, iyile�tirilmesi, psiko-sosyal sorunlar�n�n ��z�lmesi, ve g�venlik tedbirlerinin infaz edilmesi, su� ma�durlar�na yard�m edilmesi, su�lular hakk�nda adli mercilere sosyal ara�t�rma raporlar� sa�lanmas� gibi g�revleri yapmak �zere bu kanunda kurulmas� hedeflenen denetimli serbestlik ve yard�m merkezlerinin ayr� bir kanunla kurulmas� �ng�r�lmektedir.

Tahliye edilen eski h�k�ml�lerin topluma uyumlar�n� kolayla�t�rmak, i� bulmalar�nda ve isteyenlere ara� ve kredi sa�lanmas�nda, kar��la�t�klar� di�er g��l�klerin ��z�m�nde yard�mc� olmak, �ocuk ve gen� h�k�ml�lerin ��renimlerine devam etmelerini sa�lamak amac�yla infaz sonras� yard�m hizmetlerini y�r�tmek �zere, Adalet Bakanl��nca uygun g�r�lecek il merkezlerindeki Cumhuriyet ba�savc�l�klar� nezdinde "koruma kurullar�" olu�turulmas� �ng�r�lmektedir.

Madde - 105.

K�sa s�reli hapis cezalar�n�n se�eneklerini d�zenleyen T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (f) bendinde yer alan kamuya yararl� bir i�te �al��t�r�lmas� d�zenlenmi�tir.

Maddede k�sa s�reli hapis cezalar�na h�k�m giyenlerden, h�k�ml�l�k s�resinin yar�s�n� iyi halle ge�irenlerin, kendileri, yasal temsilcisi veya Cumhuriyet savc�s�n�n istemi ve h�k�ml�n�n de r�zas�n�n bulunmas� ko�uluyla, kamuya yararl� bir i�te �al��t�r�lmalar�na mahkemece karar verilece�i �ng�r�lm��t�r. Mahkemenin karar�nda belirtece�i �al��ma esaslar� ve rejime uyulmamas� halinde geriye kalan ceza aynen �ektirilecektir.

Denetimli serbestlik ve yard�m merkezleri, kendi b�lgelerinde bulunan kurumlardan h�k�ml�leri �al��t�rma olanaklar� konusunda bilgi alarak, bir liste haz�rlay�p, mahkemelere verirler. Mahkeme, bu listelerden uygun g�rd�� hizmeti ve s�resini h�k�ml�ye �nerir ve bunu reddetme hakk� oldu�unu da hat�rlat�r.

Madde - 106.

Maddeyle, mevzuat�m�zda para cezalar�n�n infaz�nda uygulanmakta bulunan h�k�mler y�n�nden �nemli baz� de�i�iklikler yap�lm��t�r. Yeni T�rk Ceza Kanununda "adli para cezas�" ibaresi kabul edilmi�tir.

Bilindi�i gibi para cezalar� bak�m�ndan en �nemli husus bu cezalar�n fiilen y�ksek bir oranda infaz edilmesinin sa�lanmas�d�r. Kanun koyucu, bir k�s�m yabanc� mevzuat�n da kabul etti�i �zere para cezalar�n�n taksitle �denmesi sistemini benimsemi�tir.

Yeni T�rk Ceza Kanununun 52 nci maddesinin birinci f�kras�nda belirtilen usule g�re tayin olunacak bir miktar mebla��n Devlet hazinesine �denmesi suretiyle adli para cezas�na h�kmedilecektir.

Maddeyle getirilen h�k�mler gere�ince, adli para cezas�n�n h�km�n� i�eren ilam kesinle�ti�inde Cumhuriyet ba�savc�l��na verilecek ve Cumhuriyet savc�s� taraf�ndan h�k�ml�ye bir ay i�erisinde adli para cezas�n�n �denmesi i�in �deme emri tebli� edilecek ve tebli� olunan �deme emri �zerine belli s�re i�inde adli para cezas� h�k�ml� taraf�ndan �denmezse Cumhuriyet savc�s�n�n karar� ile �denmeyen k�sma kar��l�k gelen g�n miktar�nca hapsedilecektir. Mahkeme ilam�nda hapse �evrilmeye ili�kin bir a��klama bulunmasa dahi bu h�k�m Cumhuriyet ba�savc�l��nca uygulanacakt�r. �ocuklar hakk�nda verilen adli para cezalar� ile k�sa s�reli hapis cezas�ndan �evrilen adli para cezalar� �denmemesi halinde bu cezalar hapse �evrilemeyecektir. Adli para cezas� h�k�mle birlikte taksite ba�lanmam�� ise, yukar�da belirtilen bir ayl�k s�re i�inde adli para cezas�n�n ��te birini �deyen h�k�ml�n�n iste�i �zerine geri kalan k�sm�n�n birer ay ara ile iki e�it taksitte �denmesine izin verilir. Ancak, ilk taksit s�resinde �denmezse verilen bu izin ge�ersiz olacakt�r.

Adli para cezas� yerine �evrilen hapsin s�resi hi�bir halde �� y�l� ge�emeyece�i gibi birden fazla h�k�mle adli para cezalar�na mahkumiyet durumunda da bu s�re be� y�l� ge�emeyecektir. Bunun d��nda h�k�ml�n�n hapis yatt�� g�nlerin d��ndaki g�nlere kar��l�k gelen paray� �demesi durumunda cezaevinden ��kart�lacakt�r.

Yeni T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (a) bendi h�km� sakl� kalmak kayd�yla, adli para cezas�ndan �evrilen hapsin infaz� ertelenemeyecek ve bunun infaz�nda �artla sal�verilmeden yararlan�lmayacakt�r. Getirilen bir ba�ka h�k�m ise hapse �evrilmi� olsa dahi, hak yoksunluklar� a��s�ndan esas al�nacak olan adli para cezas�d�r.

Maddeyle getirilen bir ba�ka yeni h�k�m ise, infaz edilen hapis cezas�n�n s�resi adli para cezas�n�n tamam�yla kar��lanmam�� olursa geri kalan adli para cezas�n�n tahsili i�in ilam Cumhuriyet ba�savc�l��nca mahallin en b�y�k mal memuruna verilir.

Madde - 107.

Maddede, �artla sal�verilme kurumu d�zenlenmektedir. S�z konusu kurum bak�m�ndan madde esasl� bir tak�m yenilikler getirmi�tir. Bu hususta �a�da� ceza hukuku e�ilimlerinden yararlan�lm��t�r.

Maddenin birinci f�kras�nda yer alan d�zenlemeyle, a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkum edilenler otuzalt� y�l�n�, m�ebbet hapis cezas�na mahkum edilmi� olanlar otuz y�l�n�, di�er mahkumlar cezalar�n�n ��te ikisini infaz kurumunda �ektikleri takdirde �artla sal�verilmeden yararlanabilirler. Ancak, bunun i�in mahkumun kurumdaki infaz s�resini iyi halli olarak ge�irmesi gerekmektedir. �artla sal�verilme s�resinin hesab�nda onsekiz ya��ndan k��k h�k�ml�n�n, onsekiz ya��n� dolduruncaya kadarki ge�irdi�i bir g�n iki g�n olarak dikkate al�nacakt�r.

Bunun d��nda su� i�lemek i�in �rg�t kurmak veya y�netmek ya da �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde i�lenen su�tan dolay� mahkumiyet halinde; h�k�ml�, mahkum oldu�u a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n otuzdokuz y�l�n�, m�ebbet hapis cezas�n�n otuzd�rt y�l�n�, s�reli hapis cezas�n�n ise d�rtte ��n� infaz kurumunda iyi halli olarak �ekti�i halde �artla sal�verilebilecektir. Devletin g�venli�ine ve anayasal d�zene kar�� i�lenen su�lardan dolay� a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet halinde �artla sal�verilme h�k�mleri uygulanmayacakt�r.

Birden �ok a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na veya a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas� ile birlikte m�ebbet hapis cezas�na ya da birden fazla m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet halinde �artla sal�verilmeden yararlanabilmek i�in infaz kurumunda ge�irilmesi gereken s�re k�rk y�ld�r. Ayn� �ekilde a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas� veya m�ebbet hapis cezas� ile s�reli hapis cezas�na ya da birden fazla s�reli hapis cezas�na mahkumiyet halinde bu s�re en fazla k�rk y�ld�r. �artla sal�verilen h�k�ml�n�n tabi tutulaca�� denetim s�resi infaz kurumunda ge�irdi�i s�renin yar�s� kadar olacakt�r. H�k�ml� denetim s�resi i�inde infaz kurumlar�nda ��rendi�i meslek veya sanat� s�rd�rmek i�in bir kamu kurumunda veya �zel olarak ayn� meslek veya sanat� icra eden bir ba�ka ki�inin g�zetimi alt�nda �cret kar��l��nda �al��t�r�labilir. Onsekiz ya��ndan k��k h�k�ml�ler denetim s�resinde e�itimlerine gerekti�inde bar�nma imkan� bulunan bir kurumda da devam etme imkan�na sahiptirler. Denetim s�resi i�inde h�k�ml�ye rehberlik edecek bir uzman ki�i g�revlendirilebilir ve bu uzman h�k�ml�n�n sorumluluk bilinci alt�nda iyi bir ya�am s�rmesini temin konusunda ve k�t� al��kanl�klardan uzak durmas� y�n�nde ��tte bulunup, e�itim g�rd�� kurum g�revlileri veya nezdinde �al��t�� ki�ilerle g�r��erek isti�arelerde bulunabilir, h�k�ml�n�n davran��lar�, sosyal geli�imi ve sorumluluk bilincindeki geli�me konusunda rapor d�zenleyecektir.

Hakim, �artla sal�verilen h�k�ml�n�n ki�ili�ini ve topluma uyumdaki ba�ar�s�n� dikkate alarak; denetim s�resinin, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmadan veya herhangi bir y�k�ml�l�k belirlemeden ge�irilmesine karar verebilece�i gibi; denetimli serbestlik tedbiri uygulanmas�n� veya belirlenen y�k�ml�l�kleri, denetim s�resi i�inde kald�rma yetkisine sahiptir.

�artla sal�verilen h�k�ml�n�n, denetim s�resinde hapis cezas�n� gerektiren kas�tl� bir su� i�lemesi veya kendisine y�klenen y�k�ml�l�klere, hakimin uyar�s�na ra�men, uymamakta �srar etmesi durumunda; �artla sal�verilme karar� geri al�n�r ve �artla sal�verilme tarihi itibar�yla kalan cezas�n�n tamamen veya k�smen infaz kurumunda aynen �ektirilmesi yoluna gidilir. H�k�ml�, s�z konusu bu ceza ile ilgili olarak bir daha �artla sal�vermeden yararlanamaz. Ancak, aynen �ektirilmesine karar verilen k�sm�, sonraki su�un i�lendi�i tarih itibar�yla kalan cezas�ndan az olamaz.

Denetim s�resinin h�k�ml� taraf�ndan y�k�ml�l�klere uygun veya iyi halli olarak ge�irilmesi durumunda, cezas� infaz edilmi� say�lacakt�r.

�artla sal�verme karar�n�n geri al�nmas�nda ilk h�k�m veren mahkeme bu konuda karar vermeye yetkilidir.

Madde - 108.

M�kerrirlere �zg� infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbirinin uygulanmas�na ili�kin esas ve usuller belirtilmi�tir.

Maddeye g�re, tekerr�r halinde i�lenen su�tan dolay� mahkum olunan; a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�n�n otuzdokuz y�l�n�n, m�ebbet hapis cezas�n�n otuz�� y�l�n�n, s�reli hapis cezas�n�n ise be�te d�rd�n�n infaz kurumunda iyi halli olarak �ekilmesi durumunda, �artla sal�verilmeden yararlan�labilece�i h�kme ba�lanm��t�r.

�kinci kez tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmas� halinde, h�k�ml�n�n �artla sal�verilmesi m�mk�n olmayacakt�r.

Hakim, m�kerrir su� i�leyenler hakk�nda cezan�n infaz�n�n tamamlanmas�ndan sonra ba�lamak ve bir y�ldan az olmamak �zere denetim s�resi belirleyecektir.

Tekerr�r dolay�s�yla belirlenen denetim s�resi i�inde, �artla sal�verilmeye ili�kin 107 nci maddedeki h�k�ml�n�n davran��lar�, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki geli�me hakk�nda h�k�mler burada da uygulan�r.

Hakim, m�kerrir hakk�nda denetim s�resinin uzat�lmas�na da karar verebilir. Denetim s�resi en fazla be� y�la kadar uzat�labilecektir.

Madde - 109.

K�sa s�reli hapis cezas� yerine su�lunun ki�ili�ine, sosyal ve ekonomik durumuna, yarg�lama s�recinde duydu�u pi�manl��a ve su�un i�lenmesindeki �zelliklere g�re mahkemece T�rk Ceza Kanununun 50 nci maddesine g�re h�kmedilen se�enekli yapt�r�mlar�n infaz�nda uygulanacak rejimin t�z�kte g�sterilece�i ifade edilmi�tir.

Madde - 110.

Maddede �� zel infaz �eklinin, yani hafta sonu infaz, geceleri infaz ve konutta infaz�n yerine getirilmesi d�zenlenmektedir.

H�k�ml�l�k s�resinin alt� ay� a�mamas� halinde iki grup ki�inin cezas�n�n oturdu�u yerde infaz� kabul edilmi�tir; Bunlar h�k�ml�n�n altm��be� ya��n� bitirmi� olanlar�n veya kad�nlar�n oturdu�u yerde infaz�d�r.

Hafta sonu infaz, h�k�ml�l�k s�resinin alt� ay� a�mamas� halinde her hafta Cuma g�nleri en ge� 19.00'da girmek ve Pazar g�nleri ayn� saatte ��kmak suretiyle yerine getirilir.

Geceleri infaz, h�k�ml�l�k s�resinin alt� ay� ge�memesi halinde, h�k�ml�n�n serbest�e �al��mas�n� temin i�in, her g�n saat 19.00'da girmek ve sabahlar� saat 7.00'de ��kmak suretiyle yerine getirilir.

Bu �zel infaz �ekilleri sayesinde cezan�n Devlete bir k�lfet y�klemeden yerine getirilmesi, kad�nlar�n ev i�lerini, �ocuklar�n�n bak�m�n� s�rd�rmeleri ve h�k�ml�n�n i� ve di�er faaliyetlerini s�rd�rmesi de m�mk�n olmaktad�r.

Madde - 111.

Tutuklama kararlar�n�n infaz edilece�i yani tutuklunun adliyenin eli alt�nda tutulaca�� maddenin birinci f�kras�nda tan�mlamaktad�r.

�lke olarak tutuklu, tutukevinde muhafaza edilecektir. Tutukevi bu maksatla tahsis edilmi� bir bina olacakt�r. Ancak bu nev'i tutukevleri bulunmayan maddi olanaks�zl�k hallerinde, tutuklama karar�, di�er kapal� ceza infaz kurumlar�n�n bu amaca yani tutuklular�n bar�nd�r�lmas�na ayr�lm�� b�l�mlerinde infaz edilecektir. Her iki halde de binalar�n i�ermeleri gerekli �zellikleri �unlard�r:

�� ve d�� g�venlik personeli bulunacakt�r.
Kurum firara kar�� teknik, mekanik, elektronik veya fizik engellerle donat�lm�� olacakt�r.
34 �nc� maddede belirtilen haller d��nda oda ve koridor kap�lar�, s�rekli olarak kapal� tutulacakt�r.
Kanuni zorunluluklar d��nda d��ar� ile irtibat ve haberle�me olana�� bulunmayacakt�r.
Normal �er�evede g�venlik esas olacakt�r.

Eylem ve davran��lar� ile 9 uncu madde kapsam�na giren tutuklular, y�ksek g�venlikli tutukevlerinde veya buna olanak bulunmad�� hallerde y�ksek g�venlikli kapal� ceza infaz kurumlar�n�n tutuklulara ayr�lan b�l�mlerinde bar�nd�r�lacaklard�r.

Tutuklular�n bulundurulduklar� tesislerde, b�y�kler, kad�nlar, gen�ler, k��kler su� t�rleri de g�zetilerek ayr� yerlerde bar�nd�r�lacaklar ve aralar�nda temas olmayacakt�r.

Madde - 112.

Maddeye g�re, kolluk taraf�ndan tutukevine g�nderilen ve re'sen ba�vuran tutuklunun tutukevine kabul edilebilmesi i�in, yetkili yarg� merciinden, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu h�k�mlerine g�re verilmi� bir tutuklama karar�n�n varl�� ve buna dayan�larak verilmi� bir tutuklama m�zekkeresinin getirilmesi zorunludur.

Tutuklu, usul�ne uygun olarak kuruma konulduktan sonra, tutuklama karar�n� vermi� olan yarg� merciine, tutuklunun kuruma al�nd�� g�n ve saat bildirilecektir.

Madde - 113.

Tutukluluk bir tedbir olu�turdu�undan, ki�inin ge�ici bir hukuki stat� i�ine konulmas� demektir. Bu nedenle, tutuklular�n maddi olanaklar elverdi�ince su� t�rlerine ve ta��d�� g�venlik risklerine g�re ayr� odalarda bar�nd�r�lmalar� ve i�tirak halinde su� i�leyenlerin mutlaka ayr� odalarda bar�nd�r�lmalar� gerekir.

Ayn� oday� payla�mama d��nda; tutuklaman�n amac�na ula�abilmesi i�in, tutuklular�n birbirleri ile temas etmemeleri laz�md�r. Aralar�nda husumet bulunan tutuklular�n da mutlaka ayr� odalarda bulundurulmalar� maddenin emri gere�idir.

Madde - 114.

Bu madde ile, tutuklular�n haklar� g�sterilmekte ve adeta tutukluluk stat�s� tan�mlanm�� olmaktad�r. Burada say�lmayan di�er haklar, 116 nc� maddede say�lan y�k�ml�l�klerin kar��t�ndan ��kmaktad�r.

Tutuklu �al��maya mecbur de�ildir ama, isterse �al��abilir.
Tutuklular ilke olarak kurumca verilen giysileri giymek zorunda de�ildirler.
Tutuklular�n ziyaretleri, h�k�ml�lerinki gibi s�n�rl� tutulmam��t�r. Fakat bu soru�turma a��s�ndan Cumhuriyet savc�s� ve kovu�turma a��s�ndan hakim veya mahkeme taraf�ndan k�s�tlanabilecektir.
Tutuklunun d��ar� ile muhaberesi de, kurumun g�venli�ini tehlikeye d��rmemek ve tutuklaman�n amac� d��na ��kmamak ko�ulu ile, serbest b�rak�lm��t�r. Ancak tutuklular�n yaz�l� haberle�meleri ile telefonla g�r��meleri haz�rl�k soru�turmas� s�ras�nda Cumhuriyet savc�s�, kovu�turma evresinde hakim veya mahkemesince k�s�tlanabilece�i, gecikmesinde sak�nca bulunan hallerde kurum g�venli�i bak�m�ndan gerekli oldu�unda kurumun en �st amirinin iste�i �zerine infaz hakimi karar� ile haberle�me veya g�r��me yasa�� konulabilece�i d�zenlenmi�tir.
Tutuklu savunmas� i�in istedi�i avukat� se�ebilir. Ancak hi�bir kurum personeli, se�ece�i avukat bak�m�ndan tutukluya telkinde veya tavsiyede bulunamaz.
Tutuklunun avukat� ile haberle�mesine hi�bir suretle engel olunmayacak ve herhangi bir k�s�tlama konulamayacakt�r. Kurum i�indeki temaslar da, esasta ayn� kurala tabidir. Ancak temaslar kurum d�zenine uygun olarak yani o d�zeni ihlal etmeyerek s�rd�r�lecektir.

Madde - 115.

Madde, tutuklanan ki�inin delil karartmas�n� �nlemek; y�r�t�len soru�turmalar�n amac�n� tehlikeye d��rmesine mani olmak, tutukevinin g�venli�ini korumak veya su�un tekrar�n� engellemek amac� ile uygulanabilecek ek tedbirlere yer vermi�tir. Bu tedbirlerin somut olayda hakl� g�r�lebilmesi i�in, orant�l� bir �ekilde kullan�lmalar� gerekir.

Madde - 116.

Tutukluluk, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun tesis etti�i bir stat�d�r ve bu stat� �e�itli y�nlerden h�k�ml�lere ait baz� hak ve kurallar�n uygulanmas�n� gerekli k�lmaktad�r. Bu nedenle mukayeseli kanunlar�n bir k�sm� h�k�ml�ler i�in d�zenlenmi� bulunan y�k�ml�l�k ve haklar�n, tutuklular a��s�ndan tek tek ele al�narak d�zenlenmesini, di�er baz� kanunlar ise sadece ilkeyi koyarak farklar� saptamaya uygun saymaktad�rlar.

Madde ikinci g�r��ten hareketle, h�k�ml�ler ile ilgili olmakla birlikte tutukluluk hali ile ba�da�an d�zenlemelerin, tutuklular hakk�nda uygulanmas�na olanak vermi� ve gereksiz tekrarlardan ka��nm��t�r.

Tutuklunun haklar�na bir �l��de a��kl�k vermek �zere maddelerde hak ve y�k�ml�l�kler ayr�ca say�lm��t�r.

Madde - 117.

Hapis cezas� ve tedbirlerin infaz�nda g�z �n�nde bulundurulacak ve uygulanacak di�er kanunlardaki h�k�mlere at�fta bulunulmu�tur.

Madde - 118.

Asker edilen ki�ilerin cezalar�n�n infaz�n�n nas�l yap�laca�� belirlenmi�tir.

Madde - 119.

Bu Kanun, d�zenledi�i konulardaki kavramlar� bug�n�n T�rk�esine uygun ve herkes�e anla��labilecek s�zc�klerle belirlemi�tir. Kanunda ge�en terim ve deyimler y�r�rl�kteki kanunlarda bunlar�n kar��l�� olarak kullan�lm�� olanlar�n yerini alacakt�r.

Madde - 120.

Y�r�rl�kten kald�r�lan 647 say�l� Kanunun hapis cezalar� ile g�venlik tedbirlerinin infaz�na ili�kin h�k�mlerine di�er kanunlarda yap�lan yollamalar, bu Kanunda d�zenlenen ilgili h�k�mlere yap�lm�� say�l�r ve bu Kanundaki h�k�mler uygulan�r.

Madde - 121.

Kanun gere�ince ��kar�lmas� gereken t�z�k ve y�netmeliklerin Kanunun y�r�rl��nden itibaren haz�rlanaca�� s�re belirtilmi�tir.

Madde - 122.

Madde ile y�r�rl�kten kald�r�lan h�k�mler belirtilmi�tir.

Ge�ici Madde - 1.

T�rk Ceza Kanunu d��ndaki di�er kanunlarda yer alan para cezalar�n�n �denmemesi halinde bir g�n hesab�yla yap�lacak paraya �evirmeye ili�kin h�kme yer verilmi�tir.

Ge�ici Madde - 2.

Haklar�nda 1.3.1926 tarihli ve 765 say�l� T�rk Ceza Kanununun �kinci Kitap, Birinci Bap, "Devletin Ars�ulusal �ahsiyetine Kar�� C�r�mler" ba�l�kl� Birinci Fas�l, "Devlet Kuvvetleri Aleyhinde C�r�mler" ba�l�kl� �kinci Fas�l alt�nda yer alan su�lardan birinin bir �rg�t�n faaliyeti �er�evesinde i�lenmesi dolay�s�yla �l�m cezas�ndan d�n��t�r�lerek veya do�rudan a��rla�t�r�lm�� m�ebbet hapis cezas�na mahkumiyet h�km� verilenlerin �artla sal�verilme h�k�mlerinden yararlanamayaca�� belirtilmi�tir.

Madde - 123.

Y�r�rl�k maddesidir.

Madde - 124.

Y�r�tme maddesidir.

Adalet Komisyonu Raporu

T.C. Adalet Komisyonu
Esas No	1/933
Karar No	66
09.12.2004

T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S� BA�KANLI�INA

Ba�kanl��n�z taraf�ndan 1.12.2004 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilmi� olan "Ceza ve Tedbirlerin �nfaz� Hakk�nda Kanun Tasar�s� (1/933)", Komisyonumuzun 6.12.2004 tarihli 10 uncu Birle�iminde g�r��lm��, geneli �zerindeki g�r��meleri tamamlanarak maddelerine ge�ilmesi kabul edilmi� ve ilk alt� madde �zerindeki g�r��melerin tamamlanmas�ndan sonra, di�er maddelerin ayr�nt�l� bir bi�imde incelenerek gerekli de�i�iklik ve d�zenlemelerin yap�lmas� amac�yla be� ki�ilik bir alt komisyona havale edilmi�tir. Alt Komisyon, ilgili temsilcilerin de kat�lmalar�yla yapt�� yo�un �al��malar sonucu haz�rlad�� raporu ve buna ba�l� metni, Komisyonumuza sunmu�tur.

Komisyonumuz, Tasar�y�; 9.12.2004 tarihli 11 inci Birle�iminde, Adalet Bakan� Say�n Cemil �i�ek ile Adalet Bakanl��, Yarg�tay Ba�kanl��, Yarg�tay Cumhuriyet Ba�savc�l�� ve T�rkiye Barolar Birli�i Ba�kanl�� temsilcilerinin de kat�lmalar�yla, Alt Komisyon metni esas al�nmak suretiyle inceleyip g�r��m��, maddeler �zerindeki kabul, ilave ve de�i�iklikler s�ras�yla a�a��da a��klanm��t�r :

T�rk Ceza Kanununun yapt�r�m t�r� olarak �ng�rd�� g�venlik tedbirleri ibaresinin, hem terminoloji hem de kavram itibariyle Tasar�n�n i�eri�ine daha uygun olaca�� d��n�lerek, ba�l��na "G�venlik" ibaresi eklenmi�tir.

Tasar�n�n 1 ve 2 nci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 3 �nc� maddesi amac� daha iyi ifade etmek �zere yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 4 ve 5 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 6 nc� maddesi, hapis cezalar�n�n infaz�nda g�zetilecek olan ilkelerin daha a��k ve belirgin hale getirilmesi amac�yla yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 7 nci maddesinde, iyile�tirmede ba�ar� �l��t�, hem h�k�ml�n�n g�sterdi�i �aba, hem de program�n uygunlu�u y�n�nden de�erlendirme yap�lmas� amac�yla yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 8 inci maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 9 uncu maddesinin ��nc� f�kras�nda yap�lan de�i�iklikle, tehlikeli halde bulunan ve �zel g�zetim ve denetim alt�nda bulundurulmalar� gereken ki�ilerin kurumlar�n d�zen ve g�venli�ini bozmalar�n�, bu e�ilimdeki h�k�ml�lerin kendilerine ve di�er h�k�ml�lere zarar vermelerini engellemek i�in y�ksek g�venlikli ceza infaz kurumlar�na g�nderilmesi sa�lanm��t�r. Ayr�ca, Kanun h�k�mlerine g�re disipline ayk�r� davran��lar� dolay�s�yla disiplin cezas� alarak haklar�nda s�k� g�venlik rejimi uygulanmas� gerekenlerin de bu kurumlara g�nderilmeleri sa�lanm�� be�inci f�krada yer alan "pi�manl�k ve" ibaresi metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 10 uncu maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 11, 12, 13 ve 14 �nc� maddelerinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 15 inci maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 16 nc� maddesinde redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 17 nci maddesine eklenen ikinci f�kra ile infaz hukukuna yeni bir kurum olarak, hapis cezalar�n�n b�l�nerek infaz edilebilmesi olana�� getirilmi�tir. Yap�lan d�zenleme ile �� y�l ve daha az s�reli hapis cezalar�n�n mahkumun y�ksek ��renimini bitirebilmesi, anne, baba, e� veya �ocuklar�n�n �l�m� veya bunlar�n s�rekli hastal�k veya malull�kleri nedeniyle ailenin tar�m topraklar�n�n i�lenmesinin olanaks�z hale gelmesi veya h�k�ml�n�n hastal��n�n s�rekli tedaviyi gerektirmesi gibi zorunlu ve �ok ivedi hallerde, cezan�n infaz�na Cumhuriyet Ba�savc�l��nca alt� ay� ge�meyen s�relerle ara verilerek infaz�na imkan tan�nm�� ancak, bu ara vermelerin de ikiden fazla olamayaca�� belirtilmi�tir.

Tasar�n�n 18 inci maddesinde yap�lan d�zenleme ile hapsedilme ve di�er nedenlerden kaynaklanan ak�l hastal�� d��nda ruhsal rahats�zl�klar� bulunup da ruh ve sinir hastal�klar� hastanesinde tutulmalar� gerekli g�r�lmeyerek infaz kurumlar�na geri g�nderilenlerin cezalar�n�n belirlenen infaz kurumlar�n�n bunlara ayr�lan b�l�mlerinde infaz�na ve tedavilerine devam edilmesine imkan sa�lanm�� ve buralarda �al��acak uzman ve di�er t�p personeli ihtiyac�n�n Sa�l�k Bakanl��nca kar��lanaca�� hususuna a��kl�k getirilmi� ve madde ba�l�� ile birlikte yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 19 uncu maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 20 nci maddesinin ikinci f�kras�ndaki "t�r� ve" ibaresi metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 21 inci maddesinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 22 nci maddesinin ikinci f�kras�na, uluslararas� s�zle�meler dikkate al�narak, "h�k�ml� yabanc� ise" ibaresinden sonra gelmek �zere "yaz�l� olarak kar�� kmamas� halinde" ibaresi eklenmi�tir. B�ylece, su�un i�leni� hali ve mahkumun �zel hayat� da dikkate al�narak bilgilendirilmesi hususu yabanc�lar i�in kendilerinin yaz�l� olarak kar�� kmamas� �art�na ba�lanm��t�r.

Tasar�n�n 23 �nc� maddesi, iki y�ldan fazla s�re ile hapis cezalar�na mahkum olanlar�n haklar�nda uygulanacak rejimi ve g�nderilmeleri gereken infaz kurumunu ve bu maksatla ki�isel ve sosyal �zelliklerini belirlemek i�in g�zleme tabi tutulmalar�n� temin etmek ve yaz�m ve ifade b�t�nl��n� sa�lamak amac�yla de�i�tirilerek kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 24 �nc� maddesi aynen, 25 inci maddesi redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 26, 27 ve 28 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 29 uncu maddesinde redaksiyon yap�lm��, 30, 31 ve 32 nci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 33 ve 34 �nc� maddeleri redaksiyon yap�larak, 35 ve 36 nc� maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 37 ve 38 inci maddeleri redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 39, 40, 41, 42, 43 ve 44 �nc� maddelerinin ikinci f�kralar�nda yap�lan d�zenleme ile T�z��e b�rak�lan ve disiplin cezas� gerektiren eylemler, tek tek say�larak su� ve cezalar�n kanunili�i ve hukuki g�venlik ilkesine uyum sa�lanm��t�r.

Tasar�n�n 45 inci maddesi, �ocuk h�k�ml�ler hakk�nda uygulanabilecek disiplin tedbirleri say�larak yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 46 nc� maddesinde yap�lan d�zenleme ile �ocuk h�k�ml�lere uygulanabilecek disiplin cezalar� ile hangi eylemlere hangi disiplin cezalar�n�n uygulanaca�� g�sterilmek suretiyle su� ve cezalar�n kanunili�i ve hukuki g�venlik ilkesine uyum sa�lanm��t�r.

Tasar�n�n 47 nci maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 48 inci maddesinin ba�l�� "Disiplin cezas�n� gerektiren eylemlerin tekrar�, disiplin cezalar�n�n infaz� ve kald�r�lmas�" �eklinde de�i�tirilmi�, maddeye yeni eklenen birinci f�kra ile tasar�n�n 37 ila 46 nc� maddelerinde yer alan eylemlerin tan�m�na uymayan ve kanunda tan�mlar� yap�lmam�� olan eylemlerin, nitelik ve a��rl�klar� bak�m�ndan bahsi ge�en maddelerdeki eylemlere benzediklerinde, s�z konusu maddelerdeki disiplin cezalar� ile cezaland�r�lacaklar� h�kme ba�lanm��t�r. Eklenen yeni ikinci f�kra ile bir eylemden dolay� verilen disiplin cezas� kesinle�tikten sonra bu cezan�n kald�r�lmas� i�in gerekli s�re i�inde yeniden disiplin cezas�n� gerektiren bir eylemde bulunan h�k�ml� hakk�nda bir �st ceza uygulanmas� benimsenmi�tir. Maddenin ��nc� f�kras�n�n (a) bendine eklenen h�k�m ile h�creye koyma cezas�n�n infaz�na, infaz hakiminin onay� ile ba�lanaca�� ifade edilmi�tir. Ayr�ca infaz edildi�i tarihten itibaren disiplin cezas�n�n kald�r�lmas�nda ve iyi halin kazan�lmas�nda esas al�nacak s�reler yeniden belirlenmi� ve kanun tekni�ine uyum sa�lanarak madde yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 49 ve 50 nci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 51 inci maddesine redaksiyon yap�larak, 52 nci maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 53, 54, 55, 56, 57 ve 58 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 59 uncu maddesinin birinci f�kras�nda, h�k�ml�n�n avukatlar�yla vekaletnamesi olmaks�z�n en �ok iki kez olan g�r��me hakk� ��e ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 60 ve 61 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 62 nci maddesinin ��nc� f�kras�n�n ba��nda bulunan ve odalarda ihtiya�tan �ok yay�n bulunmamas�n� d�zenleyen iki c�mle, h�k�ml�lerin yay�nlardan yararlanma hakk�n� geni�letmek amac�yla metinden ��kart�lm�� ve madde redaksiyona tabi tutulmu�tur.

Tasar�n�n 63 �nc� maddesinde redaksiyon yap�lm��, 64 ve 65 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 66 nc� maddesinin ��nc� f�kras�na yap�lan ilave ile do�al afetler de f�kra kapsam�na al�nm��t�r.

Tasar�n�n 67 nci maddesinin ikinci f�kras�n�n son c�mlesi anlam b�t�nl��n� sa�lamak amac�yla ��nc� f�kraya son c�mle yap�lm�� ve maddede redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 68, 69, 70 ve 71 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 72 nci maddesinin son c�mlesi d�rd�nc� f�kra olarak yaz�lm�� ve maddede redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 73 �nc� maddesinin ba�l��nda yer alan "rejiminin" ibaresi "programlar�n�n" �eklinde de�i�tirilmi�tir.

Tasar�n�n 74 �nc� maddesi aynen kabul edilmi�, 75 inci maddesinin son c�mlesi ikinci f�kra olarak d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 76 ve 77 nci maddeleri aynen, 78 inci maddesi redaksiyon yap�larak, 79, 80, 81 ve 82 nci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 83 �nc� maddesinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 84 ve 85 inci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 86 nc� maddesinin d�rd�nc� f�kras�n�n ikinci c�mlesi be�inci f�kra yap�lm�� ve di�er f�kralar buna g�re tesels�l ettirilmi�, ayr�ca madde redaksiyona tabi tutulmu�tur.

Tasar�n�n 87, 88, 89, 90, 91, 92 ve 93 �nc� maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 94 �nc� maddesinin birinci f�kras�ndaki h�k�ml�l�k s�resini iyi halli ge�irmek i�in tan�nan s�re ��te birden be�te bire indirilmi� ve maddede redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 95, 96 ve 97 nci maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 98 inci maddesinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 99 uncu maddesinde yap�lan de�i�iklikle, bir ki�i hakk�nda ba�ka ba�ka kesinle�mi� mahkumiyet h�k�mlerinin bulunmas� halinde, infazda kolayl�k sa�lanmas� bak�m�ndan cezalar�n toplanmas� i�in mahkemeden karar al�nmas�n�n temini ama�lanm��t�r.

Tasar�n�n 100 �nc� maddesi redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 101 inci maddesinin ikinci f�kras�nda yap�lan de�i�iklikle, Tasar�n�n 99 uncu maddesi gere�ince cezalar�n toplanmas� gerekti�inde, bu karar� verecek olan merciilerin daha a��k ve belirgin hale getirilmesi amac�yla yeniden d�zenleme yap�lm��, ayr�ca ��nc� f�kradaki "acele" ibaresi, Ceza Muhakemesi Kanununa uyum sa�lamak amac�yla metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 102 ve 103 �nc� maddeleri aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n Be�inci K�s�m �kinci B�l�m ba�l�� ile 104 �nc� madde ba�l��nda yer alan "Kurulu" ibareleri "Kurullar�" �eklinde de�i�tirilmi�, ayr�ca maddenin ikinci f�kras� a��k ve sade bi�imde ifade edilmek amac�yla yeniden d�zenlenmi� ve maddede redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 105 inci maddesinin d�rd�nc� f�kras�nda yap�lan de�i�iklikle, kamuya yararl� bir i�te �al��t�r�lma olana��, iki y�l veya daha az s�re ile hapis cezas�na mahkum olanlara da tan�nm�� ve maddede redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 106 nc� maddesinin "Adli para cezalar�n�n infaz�" olan ba�l��, T�rk Ceza Kanununun 52 nci maddesinde bu ceza, "Adli para cezas�" olarak tan�mland��ndan "Adli para cezas�n�n infaz�" olarak de�i�tirilmi�, maddede anlam b�t�nl��n� sa�lamak amac�yla redaksiyon yap�lm��t�r.

Tasar�n�n 107 nci maddesinde yap�lan yeni d�zenleme ile, h�k�ml�lerin �a�da� infaz anlay��na g�re sosyalle�mesi ve iyile�tirilmesini temin i�in, cezan�n bireyselle�tirilmesi ara�lar�ndan olan ko�ullu sal�verilme olana��ndan yararlan�lmas�nda infaz kurumunda �ekilmesi gereken ceza s�releri yeniden belirlenmi�, ayr�ca ko�ullu sal�verilme karar�n�n geri al�nmas� �zerine bu cezadan dolay� bir daha ko�ullu sal�verilmeden yararlan�lmayaca�� hususuna a��kl�k getirilmi�tir.

Tasar�n�n 108 inci maddesinde, tekerr�r halinde i�lenen su�tan mahkumiyet halinde ko�ullu sal�verilmeden yararlan�labilmesi i�in infaz kurumunda iyi halli olarak �ekilmesi gereken be�te d�rt olan s�re, s�reli hapis cezalar�nda d�rtte �� olarak yeniden belirlenmi�, ayr�ca maddeye eklenen (d) bendi ile tekerr�r nedeniyle ko�ullu sal�verme s�resine eklenecek miktar�n tekerr�re esas al�nan cezan�n en a��r�ndan fazla olamayaca�� belirtilmi�tir.

Tasar�n�n 109 uncu maddesi, maddede d�zenlenen se�enekli yapt�r�mlar�n uygulanmas�, esasen k�sa s�reli hapis cezas� yerine uygulanacak se�enekli yapt�r�mlar�n 50 nci maddesinde d�zenlendi�i g�z �n�ne al�narak madde, T�rk Ceza Kanununa uygunlu�un sa�lanmas� bak�m�ndan yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 110 uncu maddesinin birinci f�kras�, 16.5.2001 tarihli ve 4675 say�l� �nfaz Hakimli�i Kanununun g�revlerini d�zenleyen 4 �nc� madde h�km� dikkate al�narak �zel infaz usullerine ili�kin kararlar�n infaz hakimi yerine, h�km� veren mahkeme veya h�k�ml� ba�ka yerde bulunuyorsa o yerde bulunan ayn� derecedeki mahkeme taraf�ndan verilmesini sa�lamak amac�yla yeniden d�zenlenmi�, maddeye eklenen yeni ��nc� f�kra ile �a�da� infaz anlay��na uygun olarak �� y�l ve daha az s�reli hapis cezas�na h�k�ml� ve 75 ya��n� bitirmi� olanlar�n, cezalar�n�n infaz�n�n, infaz kurumunda �ekmeleri sa�l�k durumu itibariyle elveri�li olmad�� tespit edilenlerin, cezalar�n�, i�lemi� olduklar� su� nedeniyle herhangi bir zarar do�mu� ise bu zarar�n tamamen giderilmesi ko�uluyla mahkemece konutunda �ektirilmesine karar verilmesine ve bunlar hakk�nda ayn� maddenin be�inci f�kra h�km�n�n uygulanmayaca�� belirtilmek suretiyle ko�ullu sal�verilme h�k�mlerinden yararlanmalar� sa�lanm��, f�kra numaralar� buna g�re tesels�l ettirilmi�, eklenen yeni yedinci f�kra ile, bu madde h�k�mlerine g�re verilen kararlara kar�� itiraz yolunun a��k oldu�u h�kme ba�lanm��t�r.

Tasar�n�n 111 ve 112 nci maddelerinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 113 �nc� maddesi aynen, 114, 115 ve 116 nc� maddelerinde redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 117 nci maddesine kanun yap�m tekni�ine uygun olarak Askerlik Kanununun tarihi de eklenmi�tir.

Tasar�n�n 118, 119, 120 ve 121 inci maddeleri redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 122 nci maddesi, aynen kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n Ge�ici 1 inci maddesi, redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n Ge�ici 2 nci maddesi, 14.7.2004 tarihli ve 5218 say�l� Kanunun 1 inci maddesi ile de�i�ik 3.8.2002 tarihli ve 4771 say�l� �e�itli Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas�na �li�kin Kanunla; �l�m cezalar�, m�ebbet a��r hapis cezas�na d�n��t�r�len ter�r su�lular� ile �l�m cezalar� a��rla�t�r�lm�� m�ebbet a��r hapis cezas�na d�n��t�r�len veya a��rla�t�r�lm�� m�ebbet a��r hapis cezas�na mahkum olan ter�r su�lular�n�n, �artla sal�verme h�k�mlerinden yararland�r�lmamalar� ve bunlar hakk�nda verilmi�, a��rla�t�r�lm�� m�ebbet a��r hapis cezalar�n�n �l�nceye kadar devam edece�i hususuna a��kl�k getirilmek suretiyle yeniden d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n "Y�r�rl�k" ba�l�kl� 123 �nc� maddesinde yap�lan de�i�iklikle, 26.9.2004 tarihli ve 5237 say�l� T�rk Ceza Kanunu d��ndaki di�er kanunlarda yer alan adli para cezas�n�n �denmemesi halinde, h�k�ml�lerin, bir g�n y�z T�rk Liras� hesab� ile hapsedilmesine olanak sa�layan ge�ici birinci maddesi h�km�n�n uygulanmas�nda olabilecek duraksamalar� gidermek amac�yla, 1 Ocak 2005 tarihinde y�r�rl��e girece�i h�kme ba�lanm��t�r.

Tasar�n�n "Y�r�tme" ba�l�kl� 124 �nc� maddesi aynen kabul edilmi�tir.

Tasar� metninde yer alan "personel" ibareleri "g�revli", "tabip" ibareleri "hekim", "davetiye" ibareleri "�a�r� ka��d�", "�artla sal�verilme" ibareleri "ko�ullu sal�verilme" �eklinde de�i�tirilmi�tir.

Raporumuz, Genel Kurul onay�na sunulmak �zere sayg� ile arz olunur.

MUHALEFET �ERH�

Ceza ve G�venlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�ndaki Kanun Tasar�s�n�n Adalet Komisyonunda yap�lan g�r��meleri sonucu kabul edilen tasar� ile ilgili olarak a�a��da belirtilen hususlarda ayr��k oyumuzu sunuyoruz.

Yasa Tasar�s� genel olarak ceza infaz kurumlar�na i�ledikleri su�un kar��l��nda alm�� olduklar� cezay� �ekmek �zere gelen h�k�ml�lere iyi bakmamakta, i�ledikleri su� ile ilgili olarak bu anlay��lar�n�n devam edece�i d��ncesi ile d�zenlenmektedir. Tasar� insan merkezli de�il sistem merkezli tasar�d�r.

H�k�ml� ve tutuklular�n iyile�tirme �al��malar�na, hak olarak de�il bir y�k�ml�l�k olarak bak�lmas� sak�ncal�d�r. Tasar�n�n h�k�ml�lerin iyile�tirilmesine ili�kin programlara kat�lmas�n� zorunlu hale getirilmesi bu programlarla ilgili konular olan �al��ma, e�itim, sa�l�k, k�lt�r gibi alanlar�n Demokratik d�zende bir y�k�ml�l�k de�il hak oldu�unun kabul� hukukun temel ilkesidir. Ancak bu tasar� ile bu temel ilke yok say�lm��t�r.

Yasa Tasar�s� haz�rlan�rken, h�k�ml�lerden ziyade �darenin kar��la�aca�� muhtemel s�k�nt�lar�n halli yoluna gidilmi�tir. B�ylece de mahkumlar�n ma�duriyetine sebep olunmu�tur. �zellikle tek ki�ilik oda anlay�� yanl��t�r. Uzun s�re ceza ve infaz kurumunda kalmak zorunda olan h�k�ml�lerin tek ki�ilik odalarda bar�nd�r�lmas�, bu ki�ilerin sosyalle�mesinin �n�ne ge�ece�i gibi, sa�l�klar�na da �nemli �l��de zarar verebilecektir.

82. maddede h�k�ml�lerin protesto eyleminde bulunmalar�n�n �n�ne ge�ilirken, onlar� bu protestoya iten nedenlerin d�zeltilmesine y�nelik bir �al��ma yasa metninde mevcut de�ildir. Yasaklamalar�n �oklu�u ile arzulanan gayeye ula��lmas� m�mk�n olamaz.

Ko�ullu sal�verilme sonras�nda, hak ederek sal�verilme s�resine kadarki zaman i�inde h�k�ml�n�n ko�ullu sal�verilmesinin tek �art� yeni bir su� i�lemesidir. Bunun d��ndaki gerek�eler ile h�k�ml�n�n ko�ullu sal�verilmesi karar�n�n geri al�nmas� hukuk d�zeni i�inde gerek�elendirilemez.

Sonu� olarak, d�zenleme T�rk Hukuk Sistemi i�inde yeni bir anlay��t�r. Ceza sisteminin tamam� b�ylece yenilenmi� olmaktad�r. Aksayan y�nlerinin �ok olaca��ndan endi�e duymaktay�z. Devletin g��lenmesi ile bireyin hak ve �zg�rl�klerinin dengede tutulmad��n� d��nmekte ve bu anlay��n zaman i�inde s�k�nt�lara neden olaca��n� g�rmekteyiz.

Yasa tasar�s� infaz sistemini tek bir �at� alt�nda toplamakla bug�ne kadar t�z�k ve y�netmeliklerle idare edilmeye �al��lan ve farkl� farkl� uygulama sonu�lar� do�uran sorunlara ��z�m getirdi�i i�in olumlu olmakla beraber yukar�da genel olarak a��klanan gerek�eler a��s�ndan sorunlu bir tasar� oldu�u kanaatiyle ayr��k oyumuzu arz ederiz.

�sminiz :

Kime :

Gönder