Belgenin tamam� i�in program� sat�n alman�z gerekmektedir.

+90 (555) 801 30 49

+90 (242) 248 23 55

+90 (212) 654 88 15

+90 (312) 231 81 36

+90 (242) 248 23 32

	5320 Ceza Muhakemesi Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun		31.03.2005 25772 (M�kerrer)
	Kabul Tarihi	23.03.2005

5320
Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun

( Genel Gerek�e )

T.C. Ba�bakanl� Kanunlar ve Kararlar Genel M�d�rl��
Say�	B.02.0.KKG.0.10/101-509/1019
07.03.2003

T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S� BA�KANLI�INA

Adalet Bakanl��nca haz�rlanan ve Ba�kanl��n�za arz� Bakanlar Kurulunca 03.12.2002 tarihinde kararla�t�r�lan �Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun Tasar�s�� ile gerek�esi ili�ikte g�nderilmi�tir.

Gere�ini arz ederim.

A. G�l
Ba�bakan

GENEL GEREK�E

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu Tasar�s�nda bir�ok yeni ve �a�da� h�k�mler getirilmi�tir. Bu kapsamda; bilirki�i, telekom�nikasyon yoluyla yap�lan haberle�meye girme, adli kontrol, haks�z yakalama ve tutuklama tazminat�, kamu davas�n�n a��lmas�, iddianamenin de�i�tirilmesi, geri al�nmas�, gaiplerin ve t�zel ki�ilerin yarg�lanmas�, uzla�ma, fuhu� i�in arac�l�k su�lar�na ili�kin h�k�mler, ka�aklar hakk�nda al�nabilecek tedbirler, Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi karar� nedeniyle h�k�ml� lehine yarg�laman�n yenilenmesi, itiraz ve istinaf yoluna ili�kin d�zenlemelere yer verilmi�tir.

03.10.2001 tarihli ve 4709 say�l� Kanunla Anayasan�n 19 uncu maddesinde yap�lan de�i�iklikle, haks�z yakalama ve tutuklama tazminat� �denmesinin "tazminat hukukunun genel prensipleri"ne g�re istenebilece�i h�kme ba�land��ndan, 07.05.1964 tarihli 466 say�l� Kanun D�� Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesi Hakk�nda Kanun y�r�rl�kten kald�r�larak Anayasa de�i�ikli�inin gerektirdi�i h�k�mler Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu Tasar�s�na yans�t�lm��t�r.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu Tasar�s�n�n, yeni h�k�m ve de�i�ikliklerin kanunla��p y�r�rl��e girmelerine kadar ve bunlar�n uygulamas�nda do�abilecek bo�luk veya teredd�tlere yer b�rak�lmamas� amac�yla "Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun Tasar�s�" d�zenlenmi�tir.

H�K�MET�N TEKL�F ETT�� MET�N
CEZA MUHAKEMELER� USUL� KANUNUNUN Y�R�RL�K VE UYGULAMA �EKL� HAKKINDA KANUN TASARISI

B�R�NC� B�L�M
Genel H�k�mler

Madde - 1. Ama�

Bu Kanunun amac�, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e konulmas�na ili�kin esas ve usuller ile mevzuata uyumunu sa�layacak h�k�mleri belirlemektir.

Madde - 2. Kapsam

Bu Kanun, di�er kanunlarda, y�r�rl�kten kald�r�lan 04.04.1929 tarihli ve 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununa yap�lan yollamalar�, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesiyle y�r�rl�kten kald�r�lan h�k�mleri ve bu Kanunun uygulanmas� i�in di�er kanunlarda yap�lan de�i�iklikleri belirtir ve y�r�rl��e girmesinden �nce i�lenmi� su�lar hakk�nda ne �ekilde uygulama yap�laca��na ve kesinle�mi� cezalar�n nas�l infaz edilece�ine ili�kin baz� usul h�k�mlerini kapsar.

�K�NC� B�L�M
Uyum H�k�mleri

Madde - 3. Yollamalar

Mevzuatta, y�r�rl�kten kald�r�lan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununa yap�lan yollamalar, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun bu h�k�mlerin kar��l��n� olu�turan maddelerine yap�lm�� say�l�r.

Mevzuatta, y�r�rl�kten kald�r�lan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun kitap, bab ve fas�llar�na yap�lm�� yollamalar, o kitap, bab ve fas�l i�inde yer alm�� h�k�mlerin kar��l��n� olu�turan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun maddelerine yap�lm�� say�l�r.

Madde - 4. Mahkemelerin g�revleri

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu, y�r�rl��e girdi�i tarihten itibaren, a�a��daki maddelerin h�k�mleri sakl� kalmak �zere, kesin h�kme ba�lanm�� olanlar hari�, g�r�lmekte olan b�t�n soru�turma ve kovu�turmalarda uygulan�r.

Ancak, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesinden �nce soru�turma ve kovu�turma evrelerinde yap�lm�� i�lem ve kararlar varl�klar�n� s�rd�r�rler.

Bununla birlikte Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun d�zenledi�i kurum ve h�k�mler, ��pheli ve san�k lehine sonu�lar do�urduklar� �l��de Cumhuriyet savc�lar�, h�kim ve mahkemelerce uygulan�r.

Madde - 5. G�yabi tutuklama kararlar�

1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu y�r�rl�kte iken verilmi� g�yabi tutuklama kararlar�, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesiyle 120 nci maddesinin dokuzuncu f�kras� h�km� ayr�k olmak �zere, yakalama karar� niteli�ine d�n��r.

Madde - 6. Askeri mahkemelerde uygulama

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun g�yabi tutuklamaya ili�kin h�k�mleri, 25.10.1963 tarihli ve 353 say�l� Askeri Mahkemeler Kurulu�u ve Yarg�lama Usul� Kanununun tutuklamaya ili�kin h�k�mleri sakl� kalmak kayd�yla askeri mahkemelerce de uygulan�r.

Madde - 7. Haks�z yakalama ve tutuklama tazminat�

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Birinci Kitap D�rd�nc� K�s�m Alt�nc� B�l�m�nde yer alan haks�z yakalama ve tutuklama tazminat�na ili�kin h�k�mleri, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girdi�i tarihten sonraki i�lemler hakk�nda uygulan�r.

Bu tarihten �nceki i�lemler hakk�nda ise Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 387 nci maddesiyle y�r�rl�kten kald�r�lan 07.05.1964 tarihli ve 466 say�l� Kanun D�� Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesi Hakk�nda Kanun h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunur.

Madde - 8. T�zel ki�iler

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun t�zel ki�ilerin yarg�lanmalar�na ili�kin h�k�mleri, T�rk Ceza Kanununun t�zel ki�ilerin sorumlulu�unu belirleyen h�k�mlerinin y�r�rl��e girmesinden sonra uygulan�r.

Konuya ili�kin �zel kanunlardaki h�k�mler sakl�d�r.

Madde - 9. �tiraz

1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu gere�ince s�re konulmam�� adi itiraza t�bi kararlara kar�� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girdi�i tarihten itibaren yedi g�n i�inde itiraz yoluna ba�vurulabilir.

Madde - 10. Acele itiraz

Mevzuatta yer alan ve cezai nitelik ta��yan acele itirazlar hakk�nda Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun acele itiraza ili�kin h�k�mleri uygulan�r.

Madde - 11. Kanun yolu

B�lge adliye mahkemelerinin, Adli Yarg� �lk Derece Mahkemeleri ile B�lge Adliye Mahkemelerinin Kurulu�, G�rev ve Yetkileri Hakk�nda Kanunun ge�ici 2 nci maddesi uyar�nca Resmi Gazetede il�n edilecek g�reve ba�lama tarihinde;

Yarg�tayda incelenmekte bulunan ve hen�z karara ba�lanmam�� olan davalar b�lge adliye mahkemelerine g�nderilir.
Yarg�tay ceza daireleri ve Ceza Genel Kurulu taraf�ndan karara ba�lanm�� dava dosyalar� bak�m�ndan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun istinaf yoluna ili�kin h�k�mleri uygulanmaz. Bu dava dosyalar� hakk�nda mahkemelerin direnme veya yeniden h�k�m kurmak suretiyle verdikleri kararlar hakk�nda 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu uyar�nca yaln�z temyiz yoluna ba�vurulabilir.

Madde - 12. B�lge adliye mahkemelerinin incelemesi

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun istinaf yoluna ili�kin h�k�mleri y�r�rl��e girmeden �nce Yarg�taya ba�vurulan h�llerde olay Yarg�tayca karara ba�lanmadan b�lge adliye mahkemelerinin g�reve ba�lamas� nedeniyle dosya b�lge adliye mahkemesine g�nderildi�inde Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 303 �nc� maddesindeki s�n�rlara uygun olup olmad��na bak�lmaks�z�n b�lge adliye mahkemesince incelenir.

Madde - 13. Temyize ili�kin h�k�mlerin uygulanmas�

B�lge adliye mahkemelerinin g�reve ba�lama tarihine kadar, 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun temyize ili�kin h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunur.

Madde - 14. Ki�isel dava

�zel kanunlarda �ng�r�len ki�isel davalar kamu davas�na d�n��r.

H�len ki�isel dava usul�ne g�re y�r�t�len davalar da kamu davas� olarak s�rd�r�l�r.

Ki�isel davac�lar kat�lan s�fat�n� al�rlar.

��NC� B�L�M
�e�itli H�k�mler

Madde - 15. T�z�k ve y�netmeliklerin ��kart�lmas�

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununda �ng�r�len t�z�k ve y�netmelikler, bu Kanunun y�r�rl��e girdi�i tarihten itibaren bir y�l i�inde ��kar�l�r ya da y�r�rl�kteki t�z�k ve y�netmeliklerde gerekli de�i�iklikler yap�l�r. Bu d�zenlemeler yap�l�ncaya kadar, y�r�rl�kteki t�z�k ve y�netmeliklerin Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununa ayk�r� olmayan h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunur.

Madde - 16. Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi kararlar� nedeniyle yarg�laman�n yenilenmesi

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 346 nc� maddesinin (6) numaral� bendi, 04.02.2003 tarihinde Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesinin kesinle�mi� kararlar� ile 04.02.2003 tarihinden sonra Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesine yap�lan ba�vurular �zerine verilecek kararlar hakk�nda uygulan�r. 04.02.2003 tarihinde kesinle�mi� olan Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi kararlar�na ili�kin yarg�laman�n yenilenmesi istemleri, 04.02.2003 tarihinden itibaren bir y�l i�inde yap�l�r.

Madde - 17.

01.03.1926 tarihli ve 765 say�l� T�rk Ceza Kanununa 118 inci maddesinden sonra gelmek �zere a�a��daki 118/a maddesi eklenmi�tir.

"MADDE 118/a- Ma�duru ger�ek veya �zel t�zel ki�i olan ve soru�turulmas� ve kovu�turulmas� �ik�yete ba�l� bulunan su�larda, failin su�u kabullenmesi ve do�mu� olan zarar�n t�m�n� veya b�y�k bir k�sm�n� �demesi veya gidermesi ko�uluyla ma�dur veya varsa yasal temsilci ile fail �zg�r iradeleri ile uzla�t�klar�nda ve bu husus Cumhuriyet savc�s� veya h�kim taraf�ndan saptand��nda kamu davas� a��lmaz veya davan�n ortadan kald�r�lmas�na karar verilir."

Madde - 18.

T�rk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi�tir.

Para cezas� maktu ise bu miktar�, de�ilse a�a�� s�n�r�n�,
H�rriyeti ba�lay�c� cezan�n a�a�� s�n�r�n�n her g�n i�in 13.07.1965 tarihli ve 647 say�l� Cezalar�n �nfaz� Hakk�nda Kanunun 4 �nc� maddesinin birinci f�kras�n�n (1) numaral� bendinde belirtilen a�a�� s�n�r� �zerinden bulunacak miktar�n�,
H�rriyeti ba�lay�c� ceza ile birlikte para cezas� da �ng�r�lm�� ise, h�rriyeti ba�lay�c� ceza i�in yukar�daki �ekilde belirlenecek miktar ile para cezas�n�n a�a�� s�n�r�n� soru�turma giderleri ile birlikte, Cumhuriyet savc�l��nca yap�lacak tebli� �zerine on g�n i�inde �dedi�i takdirde hakk�nda kamu davas� a��lmaz.

�zel kanun h�k�mleri gere�ince i�in do�rudan do�ruya mahkemeye intikal etmesi h�linde de fail, h�kim taraf�ndan yap�lacak bildirim �zerine bu madde h�k�mlerine g�re saptanacak miktardaki paray� yarg�lama giderleriyle birlikte �dedi�inde davan�n ortadan kald�r�lmas�na karar verilir.

Cumhuriyet savc�l��nca madde kapsam�na giren su� nedeniyle �n�deme i�lemi yap�lmadan dava a��lmas� veya dava konusu eylemin niteli�inin de�i�mesi suretiyle madde kapsam�na giren bir su�a d�n��mesi h�linde de yukar�daki f�kra uygulan�r.

Su�la ilgili kanun maddesinde yukar� s�n�r� �� ay� a�mayan h�rriyeti ba�lay�c� ceza veya para cezas�ndan yaln�z birinin uygulanabilece�i h�llerde �denmesi gereken miktar, yukar�daki f�kralara g�re para cezas� esas al�narak belirlenir.

Bu madde gere�ince kamu davas�n�n a��lmamas� veya ortadan kald�r�lmas�, ki�isel hakk�n istenmesine, mal�n geri al�nmas�na, m�sadereye ve su� nedeniyle m�lkiyetin Devlete ge�mesine ili�kin h�k�mleri etkilemez.

Kanun maddesinde ayr�ca bir meslek veya sanat veya ticaretin icras�n�n durdurulmas� cezas�n�n bulunmas�, bu madde h�km�n�n uygulanmas�na engel olmaz.

Nispi para cezas�n� gerektiren su�lar hakk�nda bu madde h�km� uygulanmaz."

Madde - 19. Y�r�rl�k

Bu Kanun Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile birlikte y�r�rl��e girer.

Madde - 20. Y�r�tme

Bu Kanun h�k�mlerini Bakanlar Kurulu y�r�t�r.

MADDE GEREK�ELER�

Madde - 1.

Maddeyle Kanunun amac� a��klanm��t�r. Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e konulmas� i�in gerekli esas, usul ve di�er yasal d�zenlemelerle uyumu sa�layacak h�k�mlerin, uygulamada bo�luk ve aksamaya yer b�rakmayacak bi�imde belirlenmesi Kanunun amac�n� olu�turmaktad�r.

Madde - 2.

Kanunun kapsam�nda; y�r�rl�kten kald�r�lan 04.04.1929 tarihli ve 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununa yap�lan yollamalar, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesiyle y�r�rl�kten kalkacak h�k�mler, di�er kanunlarda yap�lan de�i�iklikler, bu Kanunun y�r�rl��e girmesinden �nce i�lenmi� su�lar hakk�nda ne �ekilde uygulama yap�laca��na ve kesinle�mi� cezalar�n yerine getirilmesine ili�kin baz� usul h�k�mleri yer almaktad�r.

Madde - 3.

Y�r�rl�kten kald�r�lan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu; kitap ve fas�llara, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ise; kitap, k�s�m ve b�l�mlere ayr�lm�� olup di�er yasal d�zenlemelerde yollamalar, y�r�rl�kten kald�r�lan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun do�rudan maddelerine veya kitap veya fas�llar�na yap�lm��t�r.

Madde iki t�r yollamay� da g�zeterek iki f�kra h�linde d�zenlenmi�tir. Her iki halde de yollaman�n o h�k�mlerin kar��l��n� olu�turan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun maddelerine yap�lm�� say�laca�� kural� belirtilmektedir.

Madde - 4.

Maddeyle, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesiyle birlikte, kesin h�kme ba�lanm�� olanlar hari�, g�r�lmekte olan b�t�n soru�turma ve kovu�turmalarda uygulanaca��, bununla birlikte Kanunun y�r�rl��nden �nce soru�turma ve kovu�turma evrelerinde yap�lan i�lem ve kararlar�n varl�klar�n� s�rd�rece�i belirtilmekte, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun d�zenledi�i tutuklama, adli kontrol h�k�mleri gibi ��pheli veya san�k bak�m�ndan lehe sonu�lar do�urduklar� �l��de bu kurum ve h�k�mlerin Cumhuriyet savc�lar�, h�kim ve mahkemelerce gerekti�inde uygulanmas� konusundaki yetkileri bulundu�u vurgulanmaktad�r.

Madde - 5.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile, g�yabi tutuklama karar� yaln�zca ka�ak veya saklanan ��pheli veya san�k yurt d��nda bulunuyorsa verilebilece�inden, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesinden sonra meydana gelebilecek farkl� uygulamalar� ortadan kald�rmak i�in maddeyle, 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu y�r�rl�kte iken verilmi� g�yabi tutuklama kararlar�n�n, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesinden sonra yakalama karar� niteli�ine d�n��ece�i belirtilmektedir.

Madde - 6.

Ceza yarg�lamas� hukukunda g�yabi tutuklama kararlar�n�n verilebilece�i durumlar a��s�ndan birli�i sa�lamak amac�yla Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun g�yabi tutuklamaya ili�kin h�k�mlerinin 25.10.1963 tarihli ve 353 say�l� Askeri Mahkemeler Kurulu�u ve Yarg�lama Usul� Kanununun tutuklamaya ili�kin h�k�mleri sakl� kalmak kayd�yla askeri mahkemelerce de uygulanaca�� h�kme ba�lanmaktad�r.

Madde - 7.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Birinci Kitap D�rd�nc� K�s�m Alt�nc� B�l�m�nde yer alan haks�z yakalama ve tutuklama tazminat�na ili�kin h�k�mlerinin, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girdi�i tarihten sonraki i�lemler hakk�nda uygulanaca��; bu tarihten �nceki i�lemler hakk�nda ise Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 387 nci maddesiyle y�r�rl�kten kald�r�lan 07.05.1964 tarihli ve 466 say�l� Kanun D�� Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesi Hakk�nda Kanun h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunaca�� h�kme ba�lanmaktad�r.

Madde - 8.

Maddede, t�zel ki�ilerin yarg�lanmalar�na ili�kin usul h�k�mlerinin uygulanmas�na dair uyum h�km� d�zenlenmektedir.

Madde - 9.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunundan farkl� olarak, adi itirazlar bak�m�ndan da s�re �ng�r�ld��nden, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesinden �nce do�mu� haklar�n korunmas� amac�yla maddeyle, 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu gere�ince s�re konulmam�� adi itiraza t�bi kararlara kar�� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girdi�i tarihten itibaren yedi g�n i�inde itiraz yoluna ba�vurulabilece�i belirtilmektedir.

Madde - 10.

Maddeyle, mevzuatta yer alan ve cezai nitelik ta��yan acele itirazlar hakk�nda Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun yeniden d�zenlenen itiraza ili�kin h�k�mlerinin uygulanaca�� belirtilmektedir.

Madde - 11.

Adli Yarg� �lk Derece Mahkemeleri ile B�lge Adliye Mahkemelerinin Kurulu�, G�rev ve Yetkileri Hakk�nda Kanun Tasar�s�yla b�lge adliye mahkemelerinin kurulmas�, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile de istinaf kanun yolu �ng�r�lmektedir. Maddede, b�lge adliye mahkemelerinin, Adli Yarg� �lk Derece Mahkemeleri ile B�lge Adliye Mahkemelerinin Kurulu�, G�rev ve Yetkileri Hakk�nda Kanunun ge�ici 2 nci maddesi uyar�nca Resmi Gazetede il�n edilecek g�reve ba�lama tarihinde Yarg�tayda incelenmekte bulunan ve hen�z karara ba�lanmam�� olan dava dosyalar�n�n b�lge adliye mahkemelerine g�nderilece�i; Yarg�tay ceza daireleri ve Ceza Genel Kurulu taraf�ndan karara ba�lanm�� dava dosyalar� bak�m�ndan Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun istinaf yoluna ili�kin h�k�mlerinin uygulanmayaca�� ve bu dava dosyalar� hakk�nda mahkemelerin direnme veya yeniden h�k�m kurmak suretiyle verdikleri kararlar hakk�nda 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu uyar�nca yaln�zca temyiz yoluna ba�vurulabilece�i h�kme ba�lanmaktad�r.

Madde - 12.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun istinaf yoluna ili�kin h�k�mlerinin y�r�rl��e girmesinden �nce temyiz edilen ve Yarg�tay taraf�ndan karara ba�lanmadan istinaf yoluna ili�kin h�k�mlerin y�r�rl��e girmesi nedeniyle, dosya b�lge adliye mahkemesine g�nderildi�inde, b�lge adliye mahkemelerinin Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 303 �nc� maddesinde �ng�r�len ve istinaf yoluna ba�vuruyu s�n�rlayan h�k�mlere bakmaks�z�n incelemeyi yapaca�� belirtilmektedir.

Madde - 13.

Maddede, b�lge adliye mahkemelerinin g�reve ba�lama tarihine kadar, 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun temyize ili�kin h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunaca�� h�kme ba�lanmaktad�r. Bu maddede ifade edilen b�lge adliye mahkemelerinin g�reve ba�lama tarihi, 11 inci maddede belirtildi�i �zere, Adli Yarg� �lk Derece Mahkemeleri ile B�lge Adliye Mahkemelerinin Kurulu�, G�rev ve Yetkileri Hakk�nda Kanunun ge�ici 2 nci maddesi uyar�nca Resmi Gazetede il�n edilecek tarihtir.

Madde - 14.

Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu ile 1412 say�l� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununda yer alan ki�isel dava kurumu kald�r�ld��ndan, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun y�r�rl��e girmesinden �nce a��lan ki�isel davalar�n kamu davas�na d�n��ece�i ve ki�isel davac�n�n kat�lan s�fat�n� alaca�� h�k�m alt�na al�nm��t�r.

Madde - 15.

Maddede, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununda ��kar�lmas� veya de�i�iklikler yap�lmas� �ng�r�len t�z�k ve y�netmeliklerin, Kanunun y�r�rl�k tarihinden itibaren ne kadar s�rede ��kar�laca�� ve y�r�rl�kteki t�z�k ve y�netmeliklerde gerekli de�i�ikliklerin yap�laca��, bu d�zenlemeler yap�l�ncaya kadar y�r�rl�kteki t�z�k ve y�netmeliklerin Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununa ayk�r� olmayan h�k�mlerinin uygulanmas�na devam olunaca�� ng�r�lmektedir.

Madde - 16.

23.01.2003 tarihli ve 4793 say�l� �e�itli Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas�na �li�kin Kanunun �er�eve 3 �nc� maddesiyle 1412 say�l� Kanunun 327 nci maddesine eklenen 6 nc� bentte, Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi karar� nedeniyle h�k�ml� lehine yarg�laman�n yenilenmesi kabul edilmi� olup, s�z konusu Kanun 04.02.2003 tarihli Resmi Gazetede yay�mlanarak y�r�rl��e girmi�tir. 4793 say�l� Kanunun ge�ici 1 inci maddesinde de, 1412 say�l� Kanunun 327 nci maddesine eklenen 6 nc� bendin kapsam�nda kalan Avrupa �nsan Haklar� Mahkemesi kararlar� ile ba�vurular h�kme ba�lanm��t�r. S�z konusu h�km�n devam�n�n sa�lanmas� bak�m�ndan Tasar�n�n bu maddesinde, 23.01.2003 tarihli ve 4793 say�l� Kanunun ge�ici 1 inci maddesi h�km� tekrarlanmaktad�r.

Madde - 17.

Uzla�ma kurumuna ili�kin usul h�k�mleri Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 265 il� 267 nci maddelerinde d�zenlenmi� oldu�undan, maddeyle, uzla�man�n maddi ceza hukukuna ili�kin h�km� T�rk Ceza Kanununa 118/a maddesi olarak eklenmektedir.

Maddede, ceza adalet sisteminde reform say�labilecek bir kurum olarak "uzla�ma" kurumu tan�mlanm��t�r.

�a��m�zda su� ma�durlar�na kar�� ceza adalet sisteminde, ma�durlar�n yararlar� y�n�nde yeni bir duyarl�l��n ortaya ��kt�� g�r�lmektedir. �lkemizde bug�ne kadar ma�durlara kar�� g�sterilen �zel dikkat sadece baz� adam �ld�rme, ter�r ve �rg�tl� su�lar bak�m�ndan s�z konusu oluyordu. Baz� �zel kanunlarda (�rne�in 2330 say�l� Nakdi Tazminat ve Ayl�k Ba�lanmas� Hakk�nda Kanunda oldu�u gibi) su� ma�durlar�na veya ailelerine Devletin tazminat �demesi �ng�r�lmektedir.

Bununla birlikte �a�da� ceza kanunlar�nda di�er birk�s�m su�lar bak�m�ndan koruma ilkeleri meydana ��kmaya ba�lam��t�r. XXI. Y�zy�l adalet sistemi ma�durun tatmin edilmesini de �n pl�na ��karm�� bulunmaktad�r. Bug�n anla��lm��t�r ki, su�a kar�� salt ceza yapt�r�mlar� yeterli de�ildir. Zarar�n giderilmesi ve onar�m, hi� ��phesiz, adaletin temel amac�n� olu�turmaktad�r. Ancak bu, tek g�r�n�m de�ildir.

Uzla�man�n hedefi su�un i�lenmesinden sonra fail ve ma�dur aras�nda meydana gelen �eki�meyi, bir arabulucunun giri�imini sa�layarak ��zmek ve adaleti sa�lamakt�r. Failin neden oldu�u zarar�n giderilmesi, fail ile ma�dur aras�ndaki bar��, uzla�man�n as�l unsurunu olu�turur. Fail ile ma�dur aras�nda uzla�ma d��nda da, tazminat�n sa�lanmas� olanakl�d�r. Ancak uzla�ma kurumunda zarar�n giderilmesi ve onar�m yan�nda ayr�ca bir moral unsuru da vard�r. Bu nedenle fail ile ma�dur aras�ndaki uzla�ma su�un faili bak�m�ndan cezan�n "�zel �nleme" fonksiyonuna yard�m etti�i gibi ma�durun ve genel olarak kamunun da yararlar�n�n korunmas�n� sa�lar. Fail, uzla�ma ile, i�ledi�i su�un sorumlulu�unu kabul edip �stlenerek ve sonu�lar�n� da gidererek toplumla yeniden b�t�nle�me olana��n� elde etmi� olur. B�ylece failin cezai sorumlulu�u tespit ve zarar�n giderilmesi i�in gereken yap�lm�� bulunaca��ndan, ma�dur bak�m�ndan da adalet yerine getirilmi� olur. Fail ile ma�dur aras�ndaki uzla�ma, bundan ba�ka, kamuda da, fiille ihl�l edilmi� olan hukuk kurallar�n�n ge�erlili�ini vurgulam�� ve dolay�s�yla kamusal bar��n yeniden kurulmas�na hizmet etmi� olur.

Maddenin kabul etti�i sisteme g�re, uzla�ma a�a��daki esaslar dahilinde ger�ekle�tirilmektedir.

Uzla�ma sadece soru�turulmas� ve kovu�turulmas� �ik�yete ba�l� su�lar i�in ge�erlidir. B�ylece sadece k��k ihtil�flar� i�eren su�lar bak�m�ndan (hakaret, s�vme, tehdit, basit nitelikli eylem gibi) bu yola gidilebilecektir. Bu ay�r�m ile, hukukumuzda yarg� organlar�n�n daha a��r su�lara tahsis edebilece�i zaman alan� geni�letilmekte ve k��k su�larda tamamen yenile�tirilmi� bir yapt�r�m sistemi geli�tirilmektedir. Tasar�, ceza adaletinde onar�c� bir sistemi b�ylece organik olarak ger�ekle�tirmektedir.
Failin su�u ve sorumlulu�unu kabullenmesi gerekir. Fail fiilini ink�r etmemelidir. Fail, kendisine isnat olunan su�lar� i�lemedi�ini �ne s�recek olursa o zaman ceza yarg�lama kurallar� uygulanarak durumun ayd�nlat�lmas� gerekir ve uzla�ma kurumu i�letilmez.
Fail su�tan do�an zarar�n t�m�n� veya b�y�k bir k�sm�n� �demeli ve gidermelidir. Zarar�n giderilmesi failden dikkati �ekecek surette b�y�k miktarda edimlerin yerine getirilmesini veya ki�isel birtak�m �zverilerde bulunmas�n� gerektirdi�i durumlarda failin b�t�n�yle veya geni� bir k�sm� itibar�yla ma�durun zararlar�n� tazmin etmeye �al��mas� aran�r.
Fail ve ma�dur veya varsa yasal temsilci �zg�r iradeleri ile uzla�mal�d�r. Uzla�ma yoluna gidecek olan fail ve ma�dur, bu yolu, g�n�ll� olarak kabul etmelidir. Fiil, do�ru olarak ve her iki taraf�a kabul edilebilecek �ekilde saptanmal� ve bir ��z�m yolu bulunmal�d�r.
Fail veya ma�durun uzla�t�klar� Cumhuriyet savc�s� veya h�kim taraf�ndan saptanmal�d�r. Su�tan do�an zarar�n onar�m� veya zarar�n giderilmesine ili�kin taraf iradeleri ceza yarg�lama hukuku kurallar�na g�re saptanacakt�r.
Soru�turma evresinde Cumhuriyet savc�s�, fail ile ma�dur aras�ndaki uzla�may� saptad��nda kamu davas� a�mayacakt�r. Bu tespit kovu�turma evresinde h�kim taraf�ndan yap�ld��nda davan�n ortadan kald�r�lmas�na karar verilecektir. Bunun anlam� �udur ki, failin, su�un zararl� sonu�lar�n� gidermek �zere yapaca�� hareketler, ceza kovu�turmas�n�n ba�lamamas� veya son verilmesi ile sonu�lanacakt�r.

Uzla�ma kurumunun usul h�k�mleri, yukar�da da a��kland�� zere Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 265 il� 267 nci maddelerinde ayr�nt�l� olarak d�zenlenmektedir.

Madde - 18.

Maddeyle T�rk Ceza Kanununun �n�demeye ili�kin 119 uncu maddesi de�i�tirilmektedir.

T�rk Ceza Kanununa ge�en y�llarda giren ve niteli�i itibar�yla maddi ceza hukukunu ve ayn� zamanda usul hukukunu ilgilendiren �n�deme kurumu, b�y�k y�k alt�nda bulunan mahkemelerimiz y�n�nden �ok yararl� etkiler yapm��t�r. Bat� �lkelerinde de, de�i�ik �ekil ve ko�ullarla uygulanan bu kurum yan�nda ve bazen bunun yerini almak �zere "uzla�ma" da yer alm�� bulunmaktad�r. Tasar�yla T�rk Ceza Kanununa eklenen 118/a maddesi ile uzla�ma da kabul edilmi� bulundu�undan, �ok yerinde olarak, �n�demenin s�n�r� bir miktar daralm�� ve yerini k�smen uzla�ma alm��t�r.

Maddenin birinci f�kras�nda �n�deme yap�labilecek h�ller g�sterilmekte ve bu h�llerde ko�ullar� yerine getiren kimse hakk�nda kamu davas�n�n a��lamayaca�� belirtilmektedir. �kinci f�kraya g�re ise, �zel kanun h�k�mleri nedeni ile i� do�rudan do�ruya mahkemeye intikal etti�i veya Cumhuriyet savc�s� taraf�ndan dava a��ld�� h�llerde fail gerekli ko�ullar� yerine getirdi�inde kamu davas�n�n ortadan kald�r�lmas� karar� verilecektir. Bu hususlara ili�kin olarak ger�ekle�tirilecek i�lemlerin usul ve ko�ullar� yerine getirildi�inde kamu davas�n�n ortadan kald�r�lmas�na karar verilecektir. Bu hususlara ili�kin olarak ger�ekle�tirilecek i�lemlerin usul ve ko�ullar� Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun 264 �nc� maddesinde yer almaktad�r. Bu maddede maddi ceza hukukunu daha ziyade ilgilendiren h�k�mlere yer verilmi�tir.

Maddenin d�rd�nc� f�kras�nda, su�u i�eren kanun maddesinde se�imlik ceza �ng�r�ld��nde �denecek miktar�n para cezas�na g�re saptanaca�� belirtilmi�tir. Kanun maddesinde ayr�ca bir meslek veya sanat veya ticaretin icras�n�n durdurulmas� cezas�n�n bulunmas� �n�demenin yap�lmas�n� engellemeyece�i de d�zenlenmi�tir.

�n�deme dolay�s�yla verilecek kararlar ise ki�isel haklar�, m�sadereyi, su� nedeniyle m�lkiyetin Devlete ge�mesini veya mal�n geri al�nmas�n� engellemeyecektir.

Maddenin yedinci f�kras�nda ise nispi para cezalar�nda �n�deme yap�lamayaca�� a��klanm��t�r.

Madde - 19.

Y�r�rl�k maddesidir.

Madde - 20.

Y�r�tme maddesidir.

Adalet Komisyonu Raporu

T.C. Adalet Komisyonu
Esas No	1/536
Karar No	67
18.02.2005

T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S� BA�KANLI�INA

Ba�kanl��n�zca 07.03.2003 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilmi� olan "Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun Tasar�s�", Komisyonumuzun 27.10.2004 tarihli 2 nci birle�iminde Adalet Bakan� Say�n Cemil �i�ek, Adalet ve ��i�leri bakanl�klar�, Yarg�tay Ba�kanl�� ve T�rkiye Cumhuriyet Merkez Bankas� Ba�kanl�� temsilcilerinin de kat�lmalar�yla incelenip g�r��lm��, geneli �zerindeki g�r��meleri tamamlanarak maddelerine ge�ilmesi kabul edilmi� ancak, maddelerin ayr�nt�l� bir bi�imde incelenerek d�zenlenmesi i�in Tasar�, be� ki�ilik bir alt komisyona havale edilmi�tir.

Tasar�n�n g�r��melerine, alt komisyonca haz�rlanan rapor ve metni esas al�narak Komisyonumuzun, 09.02.2005 tarihli 12 nci toplant�s�nda ba�lanm��t�r.

Tasar�n�n ba�l�� "5271 say�l� Ceza Muhakemesi Kanunu"na uyum sa�lamak �zere "Ceza Muhakemesi Kanununun Y�r�rl�k ve Uygulama �ekli Hakk�nda Kanun Tasar�s�" olarak de�i�tirilmi�tir.

Tasar�n�n 1, 2, 3 ve 4 �nc� maddeleri redaksiyon yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 5 inci maddesinde, Ceza Muhakemeleri Usul� Kanunu y�r�rl�kte iken verilmi� g�yabi tutuklama kararlar�n�n yakalama emrine d�n��mesi ve Ceza Muhakemesi Kanunundaki g�yabi tutuklama ile ilgili h�k�mlerin sadece yabanc� �lkede bulunan ka�aklar hakk�nda uygulanabilmesine ili�kin d�zenleme yap�larak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 6 nc� maddesi, 25.10.1963 tarihli ve 353 say�l� Askeri Mahkemeler Kurulu�u ve Yarg�lama Usul� Kanununda esasen Ceza Muhakemesi Kanununa at�f yap�lm�� olmas� nedeniyle burada ayr�ca d�zenlenmesine gerek olmad��ndan metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 7 nci maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunundaki ilgili maddeler ve y�r�rl�k tarihi belirtilmek suretiyle ba�l�� ile birlikte de�i�tirilerek 6 nc� madde olarak d�zenlenmi�tir.

Tasar�n�n 8 inci maddesi, Ceza Muhakemesi Kanununda t�zel ki�ilerle ilgili �zel yarg�lama usul� �ng�r�lmedi�inden metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 9 ve 10 uncu maddeleri birle�tirilerek ve redaksiyon yap�larak 7 nci madde olarak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n, 11 inci maddesinin g�r��meleri s�ras�nda, 11 ve devam� maddelerinin maddeler �zerinde verilen �nergelerle birlikte bir kez daha de�erlendirilmesi uygun g�r�lerek ayn� alt komisyona iade edilmi�tir. Tasar�, 11 inci maddesinden itibaren alt komisyonca haz�rlanan metin ve rapor esas al�narak Komisyonumuzun 17.02.2005 tarihli 13 �nc� birle�iminde, ilgili bakanl�k ve kurum temsilcilerinin de kat�lmalar�yla incelenip g�r��lm��t�r.

Tasar�n�n 11 inci maddesinde yap�lan de�i�ikliklerle; b�lge adliye mahkemelerinin g�reve ba�lama tarihinden �nce kanun yoluna ba�vurulmu� kararlar�n Ceza Muhakemeleri Usul� Kanununun temyize ili�kin h�k�mleri uygulanmak suretiyle sonu�land�r�lmas�, yeni ceza mevzuat�m�zda lehe kanun h�k�mlerinin uygulanmas� y�n�nde h�km� veren mahkemece de�erlendirme yap�lmas� gerekti�i a��k�a anla��lan dava dosyalar�n�n Yarg�tay Cumhuriyet Ba�savc�l��nca d�zenlenecek tebli�namelerin tebli� edilmeksizin dairesince incelenmesi imk�n� getirilmi� ve ayr�ca yine kanunun y�r�rl��e girdi�i tarihten �nce kesinle�en h�k�mler hakk�nda ba�vuru s�resi dolmam�� olmas� kayd�yla karar d�zeltme yoluna gidilebilece�i belirtilerek ba�l�� da de�i�tirilmek suretiyle �� f�kra halinde d�zenlenmi� ve 8 inci madde olarak kabul edilmi�tir.

Yeni d�zenlenen 8 inci madde h�km� kar��s�nda, Tasar�n�n 12 ve 13 �nc� maddelerine ihtiya� kalmad��ndan metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 14 �nc� maddesi, uzla�maya ili�kin h�k�mleri de i�erecek �ekilde d�zenlenerek 9 uncu madde olarak kabul edilmi�tir.

Tasar�ya "Ceza Kararnamesi" ba�l�� alt�nda, Ceza Muhakemesi Kanununun y�r�rl��e girdi�i tarihten �nce verilip hen�z kesinle�memi� ceza kararnamesi ile sonu�land�r�lan dava dosyalar� hakk�ndaki i�lemlerin ne �ekilde yap�laca��na dair usul� d�zenleyen yeni 10 uncu madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, "Yarg�lamaya kat�lamayacak h�kim" ba�l�� alt�nda, Ceza Muhakemesi Kanununun 23 �nc� maddesinin ikinci f�kras�n�n ne �ekilde uygulanaca��n� d�zenleyen yeni 11 inci madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, "Tutuklulukta ge�ecek s�re" ba�l�� alt�nda; Ceza Muhakemesi Kanununun 250 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (c) bendinde yaz�l� su�lar�n niteli�i ve kovu�turmas� devam eden davalardaki tutukluluk durumlar� g�z �n�nde bulundurularak ayn� Kanunun 102 nci maddesi h�km�n�n bu su�lar y�n�nden 1 Nisan 2008 tarihinde y�r�rl��e girmesini �ng�ren yeni 12 nci madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, "M�dafi, vekil ve uzla�t�r�c� �creti" ba�l�� alt�nda; m�dafi, vekil ve uzla�t�r�c�ya �denecek �crete ili�kin esaslar� d�zenleyen yeni 13 �nc� madde ilave edilmi�tir.

Tasar�n�n "T�z�k ve y�netmeliklerin ��kart�lmas�" ba�l�kl� 15 inci maddesi, Tasar�da t�z�k, �ng�r�lmedi�inden ba�l��ndaki "T�z�k" ibaresi ��kart�larak "Y�netmeliklerin ��kar�lmas�" ba�l�� alt�nda redaksiyon yap�lm�� ve 14 �nc� madde olarak kabul edilmi�tir.

Tasar�n�n 16 nc� maddesinde d�zenlenen husus, Ceza Muhakemesi Kanununun yarg�laman�n yenilenmesi ile ilgili 311 inci maddesinde d�zenlenmi� oldu�undan metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 17 nci maddesi, 5237 say�l� T�rk Ceza Kanunu ile 5271 say�l� Ceza Muhakemesi Kanununda d�zenlenmi� oldu�undan metinden ��kar�lm��t�r.

Tasar�n�n 18 inci maddesi, 5237 say�l� T�rk Ceza Kanununun 75 inci maddesinde d�zenlenmi� oldu�undan madde metninden ��kar�lm��t�r.

Tasar�ya, "Zamana��m�" ba�l�� alt�nda, birden fazla mahkumiyeti olan ki�ilerin bu mahkumiyetlerinden birine ili�kin cezan�n infaz edildi�i s�re i�inde di�er cezalar�n�n, ceza zamana��m�na u�ramayaca��na ili�kin yeni 15 inci madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, kolluk birimleri taraf�ndan gerek �nleme, gerek adli kolluk g�revi kapsam�nda tutulan bilgilerin do�ru ve sa�l�kl� tutulmas�n� sa�lamak ve bu suretle su�lulukla m�cadeleyi etkinle�tirmek amac�yla "Kollu�a bildirim" ba�l�� alt�nda, yeni 16 nc� madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, parada sahtecilik su�undan dolay� el konulan sahte paralar ve bunlara ili�kin bilgilerin, Cumhuriyet ba�savc�l�klar� ve mahkemeler taraf�ndan paralar�n as�llar�n� tedav�le ��karan kurumca olu�turulacak sistemde incelenmek ve de�erlendirilmek �zere ilgili birime g�nderilmesi usul�n� d�zenleyen yeni 17 nci madde ilave edilmi�tir.

Tasar�ya, y�r�rl�kten kalkacak olan kanunlar�n belirtildi�i yeni 18 inci madde ilave edilmi�tir.

Tasar�n�n Y�r�rl��e ili�kin 19 uncu maddesi, bu Kanunun zamana��m� ba�l�kl� 15 inci maddesinin ikinci f�kras�n�n yay�m� tarihinde, di�er h�k�mlerinin 1 Nisan 2005 tarihinde y�r�rl��e girece�i hususuna a��kl�k getirilmek suretiyle; y�r�tmeye ili�kin 20 nci maddesi ise aynen kabul edilmi�tir.

Raporumuz, Genel Kurulun onay�na sunulmak �zere sayg� ile arz olunur.

�sminiz :

Kime :

Gönder