5454 T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ek Ödeme Yapılması ile Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ödenen Gelir ve Aylıklarda 2006 Yılında Yapılacak Artışlar ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun		15.02.2006 26081
	Kabul Tarihi	08.02.2006

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 02.01.2006 tarihinde kararlaştırılan “T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ek Ödeme Yapılması ile Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ödenen Gelir ve Aylıklarda 2006 Yılında Yapılacak Artışlar ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

R. Tayyip ERDOĞAN
Başbakan

T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu veya Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur)'ndan aylık veya gelir almakta olanlara vergi iadesi ödenmesi uygulamasına son verilmesi ve bu nedenle ortaya çıkacak gelir kaybının telafisi amacıyla, ilgililerin aylıklarına % 4'ü oranında "ek ödeme" adı altında ilave bir ödeme yapılması amaçlanmıştır.

Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 ve 2925 sayılı kanunlar, Bağ-Kur'ca 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince aylık bağlanmış olan emekli ve hak sahiplerinin almakta oldukları malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları, 2006 yılı birinci ve ikinci yarısında ayrı ayrı % 3 oranında artırılmış ve bu kurumlarca aynı yıl içerisinde bağlanacak gelir ve aylıkların hesaplanmasında uygulanacak usul ve esaslar ile primlerin hesaplanmasında esas alınacak gelir ve gösterge tablolarında yapılacak artışlar belirlenmiştir.

Özelleştirilen kuruluşlarca özelleştirme yapılmadan önce ödenen sosyal yardım zammı ödemelerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna getireceği mali yükün Hazinece karşılanması amacıyla gerekli düzenleme yapılmıştır.

Sosyal Sigortalar Kurumunun faaliyet alanı ile ilgisi bulunmayan iştiraklerin ve müessesenin satışının Özelleştirme İdare Başkanlığı tarafından da yapılabilmesi, yine ihtiyaç fazlası taşınmazların Maliye Bakanlığına devrinin sağlanması amacıyla düzenleme yapılmıştır.

1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalılıktan aylık almaya hak kazanan, bununla birlikte yapılan düzenlemeler ile sağlık sigortası kapsamından çıkmış olan sigortalılar ve hak sahiplerinin sağlık sigortasından yararlanmaları ile isteğe bağlı sigortalı olmakla birlikte hiçbir suretle sağlık sigortası primi ödememiş olanlara aylık almaya hak kazandıktan sonra sağlık yardımı verilmesi amaçlanmıştır.

Madde - 1.

T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur tarafından;

1. 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu,

2. 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 17.10.1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu,

3. 24.02.1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun,

4. 02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile 17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu,

5. 01.07.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,

6. 03.11.1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,

7. 23.04.1981 tarihli ve 2453 sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakti Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,

8. 18.12.1981 tarihli ve 2566 sayılı Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,

9. 11.10.1983 tarihli ve 2913 sayılı Dünya, Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve Bunların Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,

10. 28.05.1986 tarihli ve 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun,

11. 12.04.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu,

hükümlerine göre aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile özel kanunları uyarınca vatani hizmet tertibinden aylık bağlananlara, her ay için, bir önceki yılın Aralık ayında ödenmiş olan aylık veya gelirlerinin bir aylık tutarının % 4'ü oranında ayrıca ek ödeme yapılır. Ek ödeme tutarları, yaşlılık veya malullük aylığı üzerinden sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılması gereken hallerde, sosyal güvenlik destek primi kesintisine esas aylığın hesabında dikkate alınmaz.

İlk defa veya yeniden aylık veya gelir bağlanacaklara yapılacak ek ödeme tutarı, kendilerine eşit ya da en yakın tutarda aylık veya gelir almakta olanların yararlanmakta oldukları ek ödeme tutarı esas alınarak belirlenir.

Bu ödeme, ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca ödenmesini müteakip iki ay içinde faturası karşılığında Hazineden tahsil edilir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Madde - 2.

2006 yılı Ocak ayı ödeme dönemi ile 2007 yılı Ocak ayı ödeme dönemi arasında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa göre;

1. Bağlanan gelir ve aylıklar ile 506 sayılı Kanunun geçici 76 ncı maddesine göre yapılan telafi edici ödemeler, 2006 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren bir önceki aya göre % 3, 2006 yılı Temmuz ayı ödeme döneminden itibaren de bir önceki aya göre % 3 oranında artırılarak ödenir.

2. 2006 yılında malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalılar ile ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, 506 sayılı Kanunun 55, 61, 67 ve geçici 82 nci maddelerine göre 2006 yılı Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylık tutarları, 2006 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren bir önceki aya göre % 3, 2006 yılı Temmuz ayı ödeme döneminden itibaren de bir önceki aya göre % 3 oranında artırılarak ödenir.

3. İş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan gelirlere esas günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı 2006 yılının birinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler, son takvim ayı itibarıyla hesaplanan gelir tutarı % 3 oranında, 2006 yılı Temmuz ayı ödeme döneminden itibaren de bir önceki aya göre % 3 oranında artırılarak belirlenir. Son takvim ayı 2006 yılının ikinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler, son takvim ayı itibarıyla hesaplanan gelir tutarı % 3 oranında artırılarak belirlenir. Ancak bunlara 2006 yılı Ocak ayı ödeme dönemine ait artış uygulanmaz.

4. Bağlanan gelir ve aylıklar ile telafi edici ödemelerin artırılmasında ve yukarıdaki (b) ve (c) bentleri uygulanmak suretiyle bağlanacak gelir ve aylıkların artırılmasında, 506 sayılı Kanunun ek 38 inci maddesi hükümleri; 2006 yılında malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalılar ile ölen sigortalıların hak sahiplerinin 506 sayılı Kanunun geçici 82 nci maddesine göre 2006 yılı Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylıkları için Ocak 2006 ile aylık başlangıç tarihi arasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan tüketici fiyatları indeksi artış oranları ile iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan gelirlere esas günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı 2006 yılına ait olanların gelirlerinin artırılmasında 506 sayılı Kanunun ek 44 üncü maddesi hükümleri uygulanmaz.

Madde - 3.

1479 sayılı Kanun ile 2926 sayılı Kanuna göre;

1. Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı alanların, 2005 yılı Aralık ayı ödeme döneminde aldıkları aylıkları 2006 yılı Ocak ayı döneminden itibaren % 3, 2006 yılı Temmuz ayı döneminden itibaren de bir önceki aya göre % 3 oranında artırılarak ödenir.

2. 2006 yılında bağlanacak aylıklar 2003 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gelir tablosu ve gösterge tutarları esas alınarak hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan aylık, sırasıyla 08.01.2003 tarihli ve 4784 sayılı Kanunun 1 inci maddesine, 22.01.2004 tarihli ve 5073 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (a) bendine ve 30.12.2004 tarihli ve 5282 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına göre artırılır ve bulunan tutar ayrıca bu maddenin (a) bendine göre artırılarak ödenir.

1479 ve 2926 sayılı kanunlar kapsamında sigortalı olanlara yapılacak sosyal sigorta yardımlarını ve yönetim giderlerini karşılamak üzere sigortalılardan alınacak primlere esas olan ve 2005 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gelir tablosu ile katsayı sabit kalmak kaydıyla gösterge tablosu 2006 yılında % 8,65 oranında artırılarak uygulanır.

1479 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları ile 50 nci maddesinin ikinci cümlesi hükmü ve 2926 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü 2006 yılı için uygulanmaz.

Madde - 4.

17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun ek 24 üncü maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir.

"m) Özelleştirme kapsamındaki kuruluşların, özelleştirme uygulamaları sonucu bunlardaki kamu payının % 15'in altına düşmesinden veya bunların tasfiyesinden yahut tüzel kişilikleri sona erecek şekilde kapatılmasından önce sosyal yardım zammı ödemelerine hak kazanmış olanlara bu madde gereğince ödenen sosyal yardım zammı ödemeleri, (l) bendindeki esaslara göre Hazinece karşılanır."

Madde - 5.

506 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 92.- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşların, özelleştirme uygulamaları sonucu bunlardaki kamu payının % 15'in altına düşmesinden veya bunların tasfiyesinden yahut tüzel kişilikleri sona erecek şekilde kapatılmasından önce sosyal yardım zammı ödemelerine hak kazanmış olanlara ek 24 üncü madde gereğince 15.08.2003 tarihi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasında ödenen sosyal yardım zammı ödemeleri, (l) bendindeki esaslara göre Hazinece karşılanır."

Madde - 6.

02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun ek 11 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, maddeye birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş, mevcut ikinci fıkradaki "Sosyal Sigortalar Kurumu" ibaresi madde metninden çıkartılmış ve 17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

"Bu Kanun ile 2926 sayılı Kanuna göre;
1. Zorunlu sigortalı olanlar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,

2. Yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,

3. Ölüm aylığı alanlar,

sağlık sigortası yardımlarından yararlanırlar."

"Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerine göre sağlık yardımlarından yararlananlar hakkında bu Kanunun geçici 7 nci maddesi hükümleri uygulanır."

Madde - 7.

29.07.2003 tarihli ve 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Başkan kadrosunun boş olması durumunda, Bakan, bu Kanunun 18 inci maddesinin (A) bendinde sayılan şartları taşıyan birisini vekil olarak görevlendirebilir. Başkanın geçici olarak bulunmadığı hallerde, Bakan, genel müdürlerden birisini vekil olarak görevlendirir."

Madde - 8.

4958 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 2.- Kuruma ait olup Kurum Yönetim Kurulunca belirlenecek müessese ve iştirak paylarının satışı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilmek üzere Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilir. Bu durumda ilgili müessese veya iştirak payı özelleştirme programına alınmak üzere Özelleştirme Yüksek Kuruluna sunulur. Özelleştirme Yüksek Kurulunun kararı üzerine satış işlemleri 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir. Satış gelirleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan giderler düşüldükten sonra Kuruma aktarılır. Satılmak üzere özelleştirme programına alınan Kuruma ait müessese ve iştirak paylarının mülkiyeti ve statüsü aynen devam eder.

Kurumun hizmet gereği ihtiyaç duymadığı taşınmazlar rayiç bedeli üzerinden Maliye Bakanlığına devredilir. Tapuda Hazine adına tescil edilmesinden önce bu taşınmazların bedeli Hazineden karşılanmak suretiyle Kuruma iki yıl içerisinde altı eşit taksitte ödenir. Rayiç bedel tespiti ile diğer usul ve esaslar Bakanlık temsilcisinin başkanlığında, Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Kurum temsilcilerinden oluşacak komisyon tarafından müştereken belirlenir."

Madde - 9.

02.02.1984 tarihli ve 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde - 1.

Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca 2006 yılı Ocak ayı içerisinde verilen vergi iadesi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergi iadesi tutarlarının, 2005 yılında bu amaçla ödenmiş olan avanslardan mahsubu sonucunda hak sahibi lehine ortaya çıkan farklar, izleyen iki ay içerisinde defaten ödenir; hak sahibi aleyhine fark çıkması halinde ise bu Kanunun 1 inci maddesi gereğince yapılacak ek ödeme tutarlarından mahsup edilir.

2978 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca 2004 ve 2005 yıllarında vergi iadesi avansı olarak ödenmiş ancak mahsubu yapılamamış olan tutarlar, bütçe ile ilişkilendirilmeksizin mahsup edilir.

Mahsup işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemeye, gerekli işlemleri yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Madde - 10.

Bu Kanunun;

1. 1 inci, 2 nci ve 3 üncü maddeleri 2006 yılı Ocak ayı ödeme döneminden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

2. Diğer maddeleri yayımı tarihinde,

yürürlüğe girer.

Madde - 11.

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Madde - 1:

T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu veya Bağ-Kur tarafından gelir veya aylık ödenmekte olanlara, vergi iadeleri 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun çerçevesinde avans şeklinde ödenmektedir. Ancak, uygulamada yeterli harcama belgesi temini ve bu belgelere ilişkin olarak ayrıca bir beyanname düzenlenmesi emeklilerin bazı şikayetlerine konu olmaktadır. Ayrıca, avans ödenmesine esas alınan miktara göre verilmesi gereken harcama belgesinden daha az harcama belgesi veren veya hiç harcama belgesi vermeyenlerin aylık ya da gelirlerinden daha sonra mahsup işlemi yapılması ise, mahsup işleminin yapıldığı aylarda emeklilerin aylık veya gelirlerinde bir azalmaya sebep olmaktadır. Bu şikayetlerin ortadan kaldırılması amacıyla Tasarının 9 uncu maddesiyle 2978 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılarak vergi iadesi ödenmesi uygulamasına son verilmektedir. Ancak, maddeyle T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu veya Bağ-Kur'dan aylık veya gelir almakta olanların karşılaşacakları gelir kaybının ortadan kaldırılması amacıyla kendilerine "ek ödeme" adı altında ve tamamen Hazineden karşılanmak suretiyle ilave bir ödeme yapılması öngörülmektedir.

Madde - 2:

Sosyal Sigortalar Kurumundan gelir veya aylık almakta olan emekli ve hak sahipleri ile 2006 yılında gelir veya aylık bağlanması talebinde bulunanların gelir ve aylıklarının her ay bir önceki aya göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksi artış oranı kadar artırılması yerine, 2006 yılı Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde olmak üzere iki defa % 3 oranında artış yapılması amaçlanmıştır.

Madde - 3:

1479 sayılı Kanun ile 2926 sayılı Kanuna göre aylık almakta olan emekli ve hak sahiplerinin aylıklarının 2006 yılı Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde olmak üzere iki kez % 3 oranında artırılması, buna paralel olarak 2006 yılında aylık bağlanması talebinde bulunanların aylıklarının hesaplanmasında uygulanacak esaslar ile prim ve aylıkların hesabında esas alınan gelir ve gösterge tablolarında 2006 yılı için yapılacak artışın, 506 sayılı Kanuna göre uygulanan prime esas kazanç alt ve üst sınırı arasındaki artışa paralel olarak belirlenmesi amaçlanmıştır.

Madde - 4:

4046 sayılı Kanunda yer alan, özelleştirilen kuruluşlarca özelleştirme yapılmadan önce Sosyal Sigortalar Kurumuna 506 sayılı Kanunun ek 24 üncü maddesi gereğince ödenen sosyal yardım zamlarının Özelleştirme Fonu tarafından zamanında ödenmemesi durumunda Hazinece karşılanacağına ilişkin hükmün 4971 sayılı Kanunla kaldırılması üzerine, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlardan sosyal yardım zammı tahsil imkanı ortadan kalkmış ve yasal boşluk oluşmuştur. Bu nedenle, sosyal yardım zammı ödemelerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna getireceği mali yükün kaynağı yönünden yasal düzenleme yapılması gereği doğmuştur.

Madde - 5:

4046 sayılı Kanunda yer alan, özelleştirilen kuruluşlarca özelleştirme yapılmadan önce ödenen sosyal yardım zamlarının Özelleştirme Fonu tarafından zamanında ödenmemesi durumunda Hazinece karşılanacağına ilişkin hükmün 4971 sayılı Kanunla kaldırılması üzerine, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği 15.08.2003 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasında ödenen sosyal yardım zammı ödemelerinin Hazinece karşılanması öngörülmüştür.

Madde - 6:

1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre gerek zorunlu gerekse isteğe bağlı sigortalı olup aktif sigortalılık dönemlerinde sağlık sigortası primi ödeyen ancak, isteğe bağlı sigortalılıktan aylık almaya hak kazanan, bununla birlikte yapılan düzenlemeler ile sağlık sigortası kapsamından çıkmış olan sigortalılar ve hak sahiplerinin sağlık sigortasından yararlanmaları ile isteğe bağlı sigortalı olmakla birlikte hiçbir suretle sağlık sigortası primi ödememiş olanlara aylık almaya hak kazandıktan sonra sağlık yardımı verilmesi amaçlanmıştır.

Madde - 7:

4958 sayılı Kanunda Başkan kadrosunun geçici olarak boşalması hali düzenlenmiş, ancak sürekli olarak boşalması hali boşlukta kalmıştır. Bu boşluğun giderilmesine yönelik düzenleme yapılması amaçlanmıştır.

Madde - 8:

Yüksek Denetleme Kurulunun daha önceki yıllarda olduğu gibi 2003 yılı Sosyal Sigortalar Kurumu Raporunda, "Kurumun mevcut iştiraklerinin gözden geçirilerek faaliyet konusu ile ilgisi bulunmayan ve verimli olmayan iştiraklerin elden çıkarılması hususundaki çalışmalara etkinlik kazandırılarak bir an önce sonuçlandırılması" önerisinde bulunulmuştur.

Sosyal Sigortalar Kurumunun çeşitli alanlarda faaliyet gösteren 11 şirkette iştiraki ve SSK İlaç Fabrikası müessesesi bulunmaktadır.

Ancak bu iştiraklerin çoğunda Kurumun hissesinin düşük olması ve satış için gerekli olan rayiç bedelin tespitinin masraflı olması nedeniyle sorunlarla karşılaşılmaktadır.

Yine taşınmazların satışında da rayiç bedel tespitinde sorunlarla karşılaşıldığından satış işlemleri zaman almaktadır.

Kurum, 4046 sayılı Kanunun 1 inci maddesi kapsamında yer alan kamuya ait mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkları özelleştirilebilecek kuruluşlar arasında bulunmadığından, faaliyet alanı ile ilgisi bulunmayan iştiraklerin ve ayrıca müessesenin satışı ile ilgili Kurum mevzuatında bir düzenleme yapılması gerekmektedir.

Sosyal Sigortalar Kurumunun faaliyet alanı ile ilgisi bulunmayan iştiraklerin ve müessesenin satışının Özelleştirme İdare Başkanlığı tarafından da yapılabilmesi, yine ihtiyaç fazlası taşınmazların Maliye Bakanlığına devrinin sağlanması amacıyla düzenleme yapılmıştır.

Madde - 9:

Tasarının 1 inci maddesiyle yapılan düzenlemeler çerçevesinde uygulama alanı kalmayan 02.02.1984 tarihli ve 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmaktadır.

Geçici Madde - 1:

T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu veya Bağ-Kur tarafından gelir veya aylık ödenmekte olanların, 2005 yılına ilişkin vergi iadesi beyannamelerini vermeleri neticesinde kendilerine 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun uyarınca 2005 yılı içerisinde vergi iadesi amacıyla avans olarak ödenmiş tutarların mahsup işlemlerinin nasıl sonuçlandırılacağı açıklığa kavuşturulmaktadır.

Madde - 10:

Yürürlük maddesidir.

Madde - 11:

Yürütme maddesidir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 05.01.2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 20.01.2006 tarihinde tali komisyon olarak Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/1165 esas numaralı "T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ek Ödeme Yapılması ile Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan Aylık veya Gelir Almakta Olanlara Ödenen Gelir ve Aylıklarda 2006 Yılında Yapılacak Artışlar ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 26.01.2006 tarihinde yapmış olduğu 40 ıncı birleşimde Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü, Türkiye İş Kurumu, Gelir İdaresi

Başkanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; emeklilerimiz yıllardır vergi iadesi uygulaması nedeniyle belli bir külfetin altında bulunmaktadırlar. Yapmış oldukları harcamalar dolayısıyla ödedikleri verginin bir kısmını iade olarak alabilmek için fiş biriktirmek ve bunları ilgili kurumlara teslim etmek zorunda kalmaktadırlar. Ayrıca ilgili kamu kurumlarında bu belgeleri incelemekle görevli personelin farklı alanlarda istihdam edilerek daha verimli olmaları da mümkündür. Hem emeklilerimizin fiş toplama ve doldurma külfetinden kurtarılması, hem de kamu kurumlarımızdaki bu işten kaynaklanan zaman israfına bir çözüm bulunması gerekmektedir. Emekli aylıklarına, emeklilerce doldurulan KDV belgelerinin tutarına isabet edecek belli bir oranda ek ödeme yapılması suretiyle bu sorunun çözülmesi mümkün görünmektedir.

Sosyal Sigortalar Kurumundan ve Bağ-Kur'dan aylık alanların aylıkları Tüfe oranında artırılmaktadır. Ancak bu uygulama üzerinde tam bir mutabakat sağlanamamış olup yargı merciine intikal eden uyuşmazlıklar bulunmaktadır. Emekli aylıklarına uygulanan artış oranlarına bir standart getirilerek, üzerinde tam bir mutabakat sağlanamamış olan TÜFE uygulamasından vazgeçilmesi ise yerinde bir uygulama olacaktır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

• Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu veya Bağ-Kur'dan aylık veya gelir almakta olanlara vergi iadesi ödenmesi uygulamasına son verilmesi ve bu nedenle ortaya çıkacak gelir kaybının telafisi amacıyla, ilgililerin aylıklarına yüzde 4 oranında "ek ödeme" adı altında ilave bir ödeme yapılmasının,

• Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 ve 2925 sayılı Kanunlar; Bağ-Kur'ca 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince bağlanmış olan emekli aylığı ile hak sahiplerinin almakta oldukları malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarının, 2006 yılının birinci ve ikinci yarısında ayrı ayrı olmak üzere yüzde 3 oranında artırılmasının ve bu Kurumlarca aynı yıl içerisinde bağlanacak gelir ve aylıkların hesaplanmasında uygulanacak usul ve esaslar ile primlerin hesaplanmasında esas alınacak gelir ve gösterge tablolarında yapılacak artışların belirlenmesinin,

• Özelleştirilen kuruluşlarca özelleştirme yapılmadan önce gerçekleştirilen sosyal yardım zammı ödemelerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna getireceği mali yükün Hazinece karşılanmasının,

• Sosyal Sigortalar Kurumunun faaliyet alanı ile ilgisi bulunmayan iştiraklerin ve müessesenin satışının Özelleştirme İdare Başkanlığı tarafından da yapılabilmesinin ve ihtiyaç fazlası taşınmazların Maliye Bakanlığına devrinin sağlanmasının,

• 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalılıktan aylık almaya hak kazanan, bununla birlikte yapılan düzenlemeler ile sağlık sigortası kapsamından çıkmış olan sigortalılar ve hak sahiplerinin sağlık sigortasından yararlanmaları ile isteğe bağlı sigortalı olmakla birlikte hiçbir suretle sağlık sigortası primi ödememiş olanların da aylık almaya hak kazandıktan sonra sağlık yardımından yararlandırılmasının,

öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde;

• Yapılması öngörülen düzenlemeler sonucunda emeklilerin vergi iadesinden elde ettikleri toplam gelirlerinde bir azalma olacağı,

• Avans şeklinde verilen vergi iadesi uygulamasında sıkıntılar yaşandığı, bu sıkıntılar da gözetilmek suretiyle sabit bir ek ödeme yapılmasının yerinde bir uygulama olacağı,

• Emeklilerin maaşlarının TÜFE oranında artırıldığı, ancak bu uygulamanın tam olarak yerleşmemiş olduğu ve bir takım ihtilafların bulunduğu, artış oranının sabitlenmesinin öngörülmesinin doğru bir yaklaşım olduğu,

• KDV'ye, ilk uygulanmaya başlandığında kayıt dışıyla mücadele gerekçesiyle sahip çıkıldığı, ancak zamanla KDV'nin beklenen faydayı sağlayamadığı ileri sürülerek kaldırılması düşüncesinin gündeme geldiği,

• Vergi iadesinin kaldırılmak yerine eski haline döndürülmesi, yani aylık olarak verilmesi ve yararlanılan madde sayısının artırılması suretiyle etkin olarak kullanılabileceği,

• Mevcut uygulamada emeklilere üç ayda bir yüzde 5 oranında avans ödemesi yapıldığı, ancak Tasarıyla bu oranın yüzde 4'e çekilmesinin öngörüldüğü; zor durumda bulunan emeklilerin gelirlerinde düşüş meydana getirecek bu düzenlemenin yerinde olmadığı,

• 213 sayılı Vergi Usul Kanununda fiş veya fatura almamanın cezai müeyyidesinin bulunduğu, Tasarıyla getirilen düzenlemelerle uyum sağlanması için bu müeyyidelerin de kaldırılması gerektiği,

• Emeklilere verilen aylıkların çok yetersiz olduğu ve insanca yaşayabilmelerini sağlamaktan uzak bulunduğu,

• KDV uygulamasının başlangıçta vergi hasılatında artış meydana getirdiği, ancak kapsamının daraltılması ve iade oranlarının düşürülmesi gibi nedenlerle zamanla bu fonksiyonunu yerine getirmekten uzaklaştığı,

• Emeklilerin bu Tasarıyla getirilen hükümler nedeniyle bir külfetten kurtarıldığı, ancak yüzde 5 olan oranın yüzde 4'e düşürülmesinin doğru olmayacağı,

• Emeklilerin çoğunun açlık sınırının altında geliri olduğu, yapılan artışın bu durumu değiştirmesinin mümkün olmadığı, bu oranların biraz daha artırılması suretiyle emeklilerin az da olsa rahatlatılabileceği,

• Vergi iadesi sitemini geliştirmenin asıl amacının kayıt dışı ekonomiyle mücadele olduğu, fatura ve fiş alma alışkanlığının geçen zaman içerisinde gelişmiş olması gerektiği, bunun sonucunda da vergi iadesinin kaldırılmasını öngören böyle bir düzenlemenin yapıldığı, vatandaşın her yaptığı alış-verişi belgeye bağlama bilinciyle hareket etmesi gerektiği,

• Mevcut düzenlemeler çerçevesinde yapılan vergi iadelerinin ortalama yüzde 3,2 düzeyinde gerçekleştiği, dolayısıyla Tasarın ortalama yüzde oranını artırdığı,

şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakiben Hükümet adına yapılan açıklamalarda;

• Mevcut durumda emeklilere avans şeklinde ödeme yapıldığı, daha sonra ilgili kamu kumlarına teslim edilen belgelerin tutarları göz önünde bulundurularak mahsuplaşma işleminin gerçekleştirildiği, öngörülen düzenlemeyle emeklilerin fiş toplama ve doldurma külfetinden kurtarılacağı ve emeklilere her ay için yüzde 4 oranında ek ödeme yapılacağı,

• Emekli maaşlarında yılın birinci ve ikinci yarısında olmak üzere ayrı ayrı yüzde 3 oranında artış yapılacağı,

• Bağ-Kur'da asgari ücretle ilişkilendirilerek her yıl başında gelir basamaklarının artışlarının tespit edileceği ve yapılan düzenlemeler çerçevesinde gösterge tablosunun yüzde 8,65 oranında artırılarak uygulanacağı,

• İsteğe bağlı sigortalıların prim ödeme koşuluna bağlı olmaksızın sağlık yardımlarından yararlandırılacağı,

• Tasarıyla asıl amaçlanan şeyin emeklilerin durumunun düzeltilmesi ve külfetten kurtarılması olduğu ve emeklilerin durumunda iyileştirme yapılmaya devam edileceği,

• Kayıt dışı ekonominin, öncelikli mücadele alanlarından biri olduğu; fiş alma mecburiyetinin değil emeklilerin vergi iadesi alabilmesi için fiş doldurma mecburiyetinin kaldırılmasının öngörüldüğü,

• Vergi iadesinde yasal sınır yüzde 5 olsa da on yıllık ortalamaya bakıldığında iade oranının yüzde 3,2-3,8 arasında seyrettiği, yapılan düzenlemeyle emekliler açısından bir kayıp söz konusu olmayacağı, emeklilerin mağduriyetine neden olacak teknik sorunların düzeltilebileceği,

ifade edilmiştir.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının;

• 1 inci maddesi; birinci fıkrasının son paragrafının Sosyal Güvenlik Kurumlarından gelir ve aylık alan emekli ve hak sahiplerine verilecek ek ödeme miktarının, her ay aldıkları gelir ve aylık tutarının yüzde 4'ü olarak belirlenmesi amacıyla yeniden düzenlenmesi ve ikinci fıkrasının metinden çıkarılması suretiyle,

• 2 nci maddesi; aynen,

• 3 üncü maddesi; birinci fıkrasının (a) bendinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

• 30.03.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesi uyarınca kesilen idari para cezalarının Devlet Hazinesine ödeneceği, tahsil edilen idari para cezalarının kanunla belirlenen bir oranının ilgili kuruluşa aktarılacağının öngörüldüğü, ancak kanunda bu oran belirtilmediğinden Hazinece tahsil edilen veya kurumlarca tahsil edilip Hazineye aktarılan idari para cezalarından, Hazine tarafından kamu kurum ve kuruluşlarına herhangi bir aktarma yapılmadığı, çeşitli kanunlara istinaden Türkiye İş Kurumu, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'ca idari para cezası uygulanmakta ve tahsil edilen idari para cezalarının ilgili kanunlarında belirtilen amaçlara uygun olarak kullanılmakta olduğu ve bunların kurumların ve işsizlik fonunun gelirleri arasında sayıldığı, bu idari para cezalarından; 4857 sayılı İş Kanununun 101 inci maddesi gereği kesilen idari para cezalarının, özürlü ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işini kurma ve bu gibi projelerde kullanıldığı; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 54 üncü maddesi gereği kesilen idari para cezalarının İşsizlik Sigortası Fonunun gelirleri arasında sayıldığı, işçi-işveren-devlet katkısından oluşan ve bütçe kapsamı dışında bulunan fonda toplanan paraların ise sigortalı işsizlere yönelik olarak; işsizlik ödeneği, hastalık ve analık sigortası primleri, yeni bir iş bulma, meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi için kullanıldığı; 4904 sayılı Türkiye İş Kurumunun 20 nci maddesi gereği kesilen idari para cezalarının ise, Genel Bütçe kapsamı dışında, idari ve mali bakımdan özerk bir kamu kuruluşu olan Kurumun gelirleri arasında sayıldığı, İş-Kur'un giderlerinin ise hukuki statüsü gereği öncelikle gelirlerinden karşılandığı, ayrıca idari ve mali bakımdan özerk olan Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından uygulanan idari para cezaları ile İş Kanununun 101 inci maddesi hariç diğer maddeleri gereği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Bölge Müdürlüklerince uygulanan idari para cezalarının 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununda Kurum gelirleri arasında sayıldığı, yine idari ve mali bakımdan özerk olan Bağ-Kur tarafından uygulanan idari para cezalarının Bağ-Kur gelirleri arasında yer aldığı, belirtilen gerekçelerle, anılan kanunlara istinaden kesilerek tahsil edilen idari para cezalarından Kabahatler Kanununun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereği tümünün ilgili kuruluşlara aktarılması ve/veya bu idari para cezalarının doğrudan ilgili kurumlar tarafından tahsil edilerek, bunların kurum geliri olarak değerlendirilmesini sağlayacak bir düzenlemenin Tasarıya 4 üncü madde olarak eklenmesi ve müteakip maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

• 506 sayılı Kanunun 140 ıncı maddesinde Kurumca uygulanan idari para cezalarına karşı idare mahkemelerine başvurulabileceği yönünde düzenleme olmasına karşın, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığının 21.11.2005 tarihli ve E.2005-84 K.2005/105 sayılı kesin nitelikli kararında, Kurumca uygulanan idari para cezalarında görevli mahkemenin, adli yargı içerisinde yer alan sulh ceza mahkemeleri olduğuna hükmedildiği, bu nedenle 506 sayılı Kanunda belirtilen duruma uygun değişikliğin yapılmasını, ayrıca uygulanan idari para cezalarının itiraz ve yargı yoluna başvurulmadan tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde yüzde 25 oranında indirim yapılmasını öngören bir düzenlemenin Tasarıya 5 inci madde olarak eklenmesi ve müteakip maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

• 4 üncü maddesi; 6 ncı madde olarak aynen,

• 5 inci maddesi; 7 nci madde olarak aynen,

• 6 ncı maddesi; bu maddeyle 1479 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesini değiştiren düzenlemenin sonuna, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre gerek zorunlu gerekse isteğe bağlı sigortalı olup aktif sigortalılık dönemlerinde sağlık sigortası primi ödeyen ancak isteğe bağlı sigortalılıktan aylık almaya hak kazananlara ve bunların hak sahiplerine talep esasına dayalı olarak sağlık yardımı verilmesini sağlamaya dönük bir fıkranın eklenmesi; ayrıca madde çerçevesinde yer alan ve 2926 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin yürürlükten kaldırılmasını öngören hükmün kanun tekniğine uygun olarak madde çerçevesinden çıkarılması ve Tasarının 9 uncu maddesiyle birleştirilmesi suretiyle 8 inci madde olarak,

• 7 nci maddesi; kanun tekniğine uygunluğun sağlanması amacıyla redaksiyona tabi tutulmak suretiyle 9 uncu madde olarak,

• 8 inci maddesi; maddenin Tasarı metninden çıkarılması ve müteakip maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

• 9 uncu maddesi; kanun tekniğine uygunluğun sağlanması amacıyla Tasarının 6 ncı maddesinde yer alan ve 2926 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin yürürlükten kaldırılmasını öngören hükmün maddeye ilave edilmesi suretiyle 10 uncu madde olarak,

• Geçici 1 inci maddesi; redaksiyona tabi tutulmak suretiyle,

• Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 10 ve 11 inci maddeleri, 11 ve 12 nci maddeler olarak aynen,

kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygıyla arz olunur.

Tasarı 02.02.1984 tarihli ve 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun uyarınca emeklilere 1985 yılından beri yapılmakta olan vergi iadesine ilişkin uygulamanın kaldırılmasını öngörmektedir. Halen emeklilere uygulanan vergi iadesi yüzde 5'tir. Tasarı bunun kaldırılarak emeklilere yüzde 4 oranında bir ödeme yapılmasını düzenlemektedir. Düzenleme bu şekliyle vergi iadesinde yüzde 1 oranında azalmaya neden olacaktır.

Tasarı emekli maaşlarında 2006 yılı için altışar aylık dönemler itibarıyla yüzde 3'lük artışlar yapılmasını düzenlemektedir. Bu oran emeklilere ekonomideki büyümeden pay verilmemesi sonucunu yaratacaktır. Dolayısıyla emeklilerin maaşlarında büyüme ve enflasyon oranlarını da dikkate alan daha anlamlı bir artış yapılması gerekir.

Tasarının Geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrasıyla getirilen düzenleme vergi iadesi uygulamasına ilişkin olarak sosyal güvenlik kuruluşlarına açılan avansların mahsubunun bütçe ile ilişkilendirilmemesi bütçe açığını gizlemeye yönelik, saydamlığa aykırı bir hükümdür.

Anılan nedenlerle Tasarıya katılmıyoruz.