|
5543 İskan Kanunu
|

26.09.2006 26301
|
|
Kabul Tarihi |
19.09.2006 |
|
5543 İskan Kanunu Tasarısı
( Genel Gerekçe )
|
|
T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü |
Sayı |
B.02.0.KKG/101-899/1973 |
10.05.1996 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 27.04.1996 tarihinde kararlaştırılan "İskan Kanunu Tasarısı" ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
M. Yılmaz
Başbakan
Türk soyunun doğudan başlattığı göç binlerce yıl sürmüş, Asya Avrupa kıtaları üzerinde çok geniş alanlarda muhtelif zamanlarda kurulan imparatorluklarla yayılmıştır. Yayılma İmparatorluğun genişleme devrinde de sürmüştür. Gerek Osmanlı İmparatorluğunun gerileyişi nedeniyle ve gerekse diğer alanlarda kalan soydaşların zor durumlarda kaldıkları zaman Anadoluya büyük göçler olmuş ve halen de zaman zaman olmaktadır. Göç edenlerin iskanlarının gerçekleştirilmesi ve içte mevcut milli iskan sorunlarının halli amacıyla pek çok mevzuat çıkarılıp uygulanmıştır. Sadece 1913 yılından itibaren bir adet nizamname ve 53 adet Kanun yürürlüğe konarak iskan sorunlarının halline çalışılmıştır. İskan sorunlarının derli toplu bir şekilde ele alınması 21.06.1934 tarihinde yürürlüğe giren 2510 sayılı İskan Kanunu ile olmuştur. Bu Kanun kapsamına göçmenler, mülteciler, göçebeler, gezginciler ve sorunlu hallerde yerli halktan naklen iskana tabi tutulanlar girmektedir.
Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Bulgaristan, Yugoslavya, Romanya, Yunanistan, Çin Türkistan ve diğer ülkelerden iskanlı göçmen olarak 182 571 ailede 714 605 nüfus gelmiş bunların ihtiyaçları karşılanarak iskanları sağlanmıştır. İskan yardımı almadan serbest göçmen olarak gelen 258 032 ailede 932 922 nüfusda kabul edilerek serbest göçmen muameleleri tamamlanmıştır. Bu Kanuna dayanılarak memleket içinde göçebe hayatı yaşayan 1071 göçebe ailesi ile yerinde kalkındırma imkanı olmayan ve başka bir yerde iskanı gereken orman içi köylerden 256 ailenin iskanları sağlanmıştır. Ayrıca milli güvenliğimizin tehlikeye düştüğü dönemlerde bazı illerde çok sayıda aile ve nüfus memleketin uygun bölgelerinde mecburi iskana tabi tutulmuştur. Bunların bilahare çıkarılan Kanunlarla serbest bırakılmaları sonucu eski yerlerinde veya civar illerde yeniden iskanları yapılmıştır. Halen bu durumdaki 150 civarında ailenin iskanı uygun şekilde sağlanamamıştır.
2510 sayılı İskan Kanununa göre yapılan iskanlar karşılıksız olarak yapılıyordu. Yeterli olmayışı, iskan yapma imkanını güçleştirdiğinden 29.06.1970 tarihinde yürürlüğe giren 2510 sayılı İskan Kanununa Ek 1306 sayılı Kanunla bir fon kurularak borçlanma esası getirilmiştir. Borçlanma ile yapılan iskan, belli vadelerle taksitler halinde geriye dönüşlüdür.
Devletçe büyük çapta yapılan ve yapılacak olan pek çok tesisin inşa alanlarında kalan ve taşınmazları kamulaştırılan çok sayıda ailenin iskanına çözüm yolunun bulunması gerekmektedir. Ayrıca, köysel alanda mevcut yerleşim birimlerinin bazılarının uygun bir yerleşme yapısına sahip olmadıkları, bazılarının çok dağınık bir yapıya sahip oldukları, bazılarının gelişme alanlarının bulunmadığı, pek çoğunun ise modern bir yerleşim planına sahip olmaması nedeniyle gelişi güzel yayıldığı görülmektedir. 1306 sayılı Kanun ile bir ölçüde sözü edilen problemlere çözüm sağlayıcı hükümler getirilmiştir.
1306 sayılı Kanunla getirilen hükümlerle, yerleri kamulaştırılıp geçim imkanlarını kaybeden 3481 ailenin iskanı tamamlanmış, 2337 aileden iskanı için inşaatlar devam etmektedir. 1971 yılından itibaren imar planı yapılan köylerde 8140 aileye konut, 4294'üne de tarımsal işletme binası inşaat kredisi verilerek tamamlanmış, halen 46 köyde 4139 konut ve tarımsal tesis inşaatları devam etmektedir. 1976 yılından itibaren 8652 adet sosyal tesis tamamlanmış, 300 adedinin inşaatları devam etmektedir. Yerleşim yeri değiştirilen ve gelişme alanı tefrik edilen 1900 köyde imar planı çalışmaları tamamlanmıştır. 1086 köyde kanalizasyon yapılmış 436 köyde ise çalışmalar devam etmektedir.
2510 sayılı İskan Kanunu yürürlüğe girdikten sonra 2650, 2848, 3657, 3667, 3683, 4062, 5098, 5227, 5420, 5826, 6093, Ek 1306, 2641, 3583, 3805 ve 3835 sayılı Kanunlarla bazı maddelerin birkaç defa değiştirilmiş bazı maddeleri tadil edilmiş, yeni maddeler ilave edilmiş, ayrıca maddelerde getirilmiştir. 2510 sayılı Kanunda değişiklik yapan bir Kanunun bazı maddeleri daha sonra başka bir Kanunla tekrar değişikliğe uğratılarak yeni çözüm yolları aranmıştır. İskan hizmetlerinin belli esaslara göre derli toplu yürütülmesi sağlanamadığı gibi yapılan değişiklikler ve ekler de yeterli olamamıştır.
İskan Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte takriben 17 milyon olan nüfusumuz bugün 60 milyonu aşmış bulunmaktadır. Planlı kalkınma döneminde yapılan barajlar ve diğer ekonomik tesisler nedeniyle yerlerini terketmek zorunda kalan nüfusun iskan problemi gün geçtikçe ağırlık kazanmaktadır. Köysel alanda mevcut yerleşim birimlerinden altyapı hizmetleri bakımından uygun bir yerde bulunmayanlar vardır.
Çok fazla dağınık yerleşim ünitelerine altyapı hizmetlerini götürme güçlüğü bulunmaktadır. Mevcut yerleşimler planlı bir yerleşime sahip olmadıkları gibi hergün yapılan ilavelerle daha da bozuk bir yerleşim ortaya çıkmaktadır. Köysel alandaki yapıların çoğu iptidai tarzda yapıldığından tabii afetlerin en büyüğü olan depreme dayanamamakta, büyük ölçüde can ve mal kaybına neden olmaktadır. Önceden tedbir alınarak depreme dayanıklı yapıların yapılmasıyla can ve mal kaybı önlenebilecektir. 2510 sayılı İskan Kanununa ek 1306 sayılı Kanun; baraj, havaalanı, savunma ile ilgili tesislerin inşaası, tarih ve tabiat kıymetlerinin korunması amacı ile yapılacak kamulaştırmalar sonucu yerlerini terketmek zorunda kalanların iskanını, köysel alanda mevcut iç iskanın düzenlenmesi çalışmalarını daha derli toplu ele almaya hak sahibi tespitinde karşılaşılan güçlüklerin giderilmesini, Özel İskan Fonu kaynaklarının artırılmasını, Özel İskan Fonundan harcamaların günün şartlarına uygun belli esaslara bağlanması hizmetin daha süratli yapılması, köysel alanın daha sağılıklı yerleşim planlarına kavuşturulmasını sağlamak üzere mevcut Kanunların yeniden ele alınmasını zorunlu hale getirmiştir.
1934 yılında yürürlüğe giren 2510 sayılı İskan Kanunun bugünün yapısına uygun düşmeyen hükümleri vardır. Bazı hükümleri yürürlükte olmasına rağmen uygulama imkanı kalmamıştır. Farklı zamanlarda yapılan ilave değişikliklerle Kanunun amaç ve kapsamını anlaşılmaz hale getirmiştir. Yapılan değişiklikler ve ilaveler anlaşılmasını güçlendirmiştir. Tatbikatta farklı uygulamalara neden olmuştur. Borçlanma ile ilgili hükümlerin yeniden ele alınması gerekmektedir. Tarımsal iskan hizmetleri azaldığından tarım dışı alanlarda şehirsel iskan şekillerine geçilmesi imkanını kolaylaştıracak hükümlerin getirilmesi yerinde olacaktır. Belirtilen nedenlerle Kanunun bir çok maddesinin değiştirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Halen Umumi Müfettişlik Teşkilatı olmadığı için 47'nci maddeye gerek kalmamıştır. 48'inci madde bugün değerini kaybetmiştir. Bu değişikliklerle sadece 18 maddesi yürürlüğe girdiği tarihdeki durumu ile kalmış, 15 maddesi iptal edilmiş, 15 maddesi değişikliğe uğramış, 12 maddelik ilave yapılmıştır. Ayrıca; İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün yazıları doğrultusunda, 1951 Cenevre Sözleşmesi gereğince mülteciler bu Kanun kapsamından çıkarılmıştır.
Doğu illerinden Batı illerine mecburi iskana tabi tutulanları kapsamına alan, 5098, 5227, 5420, 6093 sayılı Kanunlarla getirilen ek, geçici ve birbirinin hükümlerini değiştiren maddeler işin uzamasına neden olmuş ve halen çözümü sağlanamamıştır. Gün geçtikçe artan nüfus ve değişen şartlar problemleri gittikçe artırmakta ve çözümlenemez hale getirmektedir. Bu gibi eski iskanla ilgili işlerin tasviyesi için yeni hükümlere ihtiyaç duyulmuştur.
2510 sayılı Kanun hükümleri dokuz fasılda 52 madde halinde sıralanmaktadır. Sonradan Kanunlarla eklenen fıkralar, ek ve geçici maddeler, son olarak 1306 sayılı Ek Kanunla ilave edilen ve ek maddelerle hizmet alanı genişlemesine rağmen yetersiz kalmıştır. DSİ Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre inşaat halinde 76 projesi hazırlanan 26 projesi hazırlanmakta olan 200 olmak üzere toplam 302 baraj sahasında 500 köyde 60 bin aile kalmaktadır. Bunların yurt sathında tarımsal veya şehirsel iskan sorunları ortada olup baraj inşaatlarının mütemadiyen artarak devam etmesi sorunları daha da çoğaltacaktır. Ayrıca, kamulaştırılacak maden sahaları üzerinde olan yerleşim alanlarındaki nüfusun da başka alanlara iskanı yapılacaktır.
Milli güvenlik nedeniyle yapılması gerekecek iskan hizmetleri için 2510 ve eki 1306 sayılı Kanunlarla hüküm bulunmamaktadır.
Diğer taraftan köylerimizin ekonomik, sosyal ve kültürel yönden hızla kalkındırılmasını, kırsal nüfus oranının ulusal kalkınma düzeyi ile dinamik bir denge içinde olmasını desteklemek üzere köylerde iç iskanın ve fiziksel yerleşimin düzenlenmesi, gelişme merkezi köylerin oluşturulmasına ilişkin hizmetlerin köye yönelik diğer hizmetlerle koordineli ve hızla gelişen bir şekilde köy ve köylüye götürülmesi gereklidir.
Yapılan açıklamalar 1934 yılında yürürlüğe giren 2510 sayılı İskan Kanunu ve bu Kanuna ek 1306 sayılı Kanunda değişiklikler ve ilaveler yapılmasını gerektirmiştir. Yapılacak ilaveler ve değişiklikler tekrar bir yama niteliğini taşımaktadır. Bu nedenle 2510 sayılı İskan Kanununun bütün ek ve değişiklikleriyle iptal edilerek yerine geçecek yeni bir İskan Kanunun çıkarılması uygun görülmüş ve 54 madde ile 2 geçici maddeden ibaret bu Kanun Tasarısı hazırlanmıştır.
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN İSKAN KANUNU TASARISI |
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Madde - 1. Amaç
Bu Kanunun amacı; göçmenlerin, göçebelerin, yerleri kamulaştırılanların ve milli güvenlik nedeniyle yapılacak iskan çalışmalarına, köylerde fiziksel yerleşimin düzenlenmesine ilişkin uygulama esas ve şartları ile alınacak tedbirleri, iskan edilenlerin hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.
Madde - 2. Kapsam
Bu Kanun; yurt dışından gelen göçmenlerin, yerleri kamulaştırılanların, göçebelerin ve milli güvenlik nedeniyle yerlerinin değiştirilmesine karar verilenlerin iskanı ile köylerin toplulaştırılması, nakli ve fiziksel yerleşimin düzenlenmesine ilişkin uygulama esas ve şartlarına ve alınacak tedbirlere dair hükümleri kapsar.
Madde - 3. Tanımlar
Bu Kanuna göre;
- Tarımsal iskan: Bir aileye projesinde öngörülen miktarda tarım arazisi, işletme binası, konut, irat hayvanı, araç, gereç, tezgah ve kredilerden bir veya birkaçının verilmesiyle yapılan iskandır.
- Şehirsel iskan: Bir aileye sadece konut verilerek yapılan iskandır.
- Aile ve aile reisi: Karı, koca ve varsa reşit olmayan füruu ile reşit olup da evli olmayan ve aile reisi ile birlikte oturan usul ve füruu bir ailedir. Ailede koca; koca yoksa eşi aile reisidir.
- Göçebe: Yerleşik tarımsal faaliyetler dışında kalmış, sabit ve daimi bir konuta bağlı olmadan geçimlerini göçer hayvancılıkla sağlayan, tabiat ve iklim şartlarına göre yurt içinde yaylak ve kışlaklar arasında göçen, bu hayat tarzını kadimden beri sürdüren, aralarında hısımlık ilişkileri bulunan ve hayvancılık faaliyetlerini bir grup halinde yürüten Türk vatandaşlarıdır.
- Göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye'ye gelip bu Kanun gereğince kabul olunanlardır.
- Serbest göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye'ye gelip, Devlet eliyle iskan edilmelerini istememek şartıyla yurda kabul edilenlerdir. Bu gibilere hiçbir iskan yardımı yapılmaz ve taşınmaz mal verilmez.
- İskanlı göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, özel kanunlarla yurt dışından getirilen ve taşınmaz mal verilerek bu Kanun hükümlerine göre iskanları sağlananlardır.
- Münferit göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yurdumuza yerleşmek amacıyla bir aile olarak gelenlerdir.
- Toplu göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, iki ülke arasında yapılan anlaşmaya göre yurdumuza yerleşmek amacıyla toplu olarak gelen ailelerdir.
İKİNCİ BÖLÜM
Göçmenlerin Kabulü
Madde - 4. Göçmen olarak kabul edilmeyecekler
Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olmayan yabancılar ile Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup da sınır dışı edilenler ve güvenlik bakımından Türkiye'ye gelmeleri uygun görülmeyenler göçmen olarak kabul edilmezler.
Madde - 5. Münferit göçmen kabulü
Türkiye'de yerleşmek isteyen Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı kimselerden, Türkiye'deki bir yakını tarafından referans verilen veya bulundukları ülkedeki konsolosluk temsilciliklerimize bizzat müracaat eden ve bu Kanun hükümlerine göre Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarınca yapılacak incelemelerden sonra uygun görülerek serbest göçmen vizesi alanlar, hükümetten hiçbir iskan yardımı istememeleri şartıyla İçişleri Bakanlığınca serbest göçmen olarak kabul edilirler.
Bu yolla geleceklerin pasaportlarına gerekli açıklama yazılır ve haklarında 8 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Madde - 6. Toplu göçmen kabulü
Yabancı ülkelerle yapılan anlaşmalar gereğince Türkiye'ye gelmek isteyen Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı kimseler, anlaşma hükümlerine göre ve Dışişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca verilecek karar uyarınca İçişleri Bakanlığınca serbest göçmen olarak kabul olunurlar.
Bunlar hakkında 8 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Madde - 7. Türk soyundan olmanın ve Türk kültürüne bağlılığın tayin ve tesbiti
Göçmen olarak kabul edilecekler bakımından Türk soyundan olmanın ve Türk kültürüne bağlılığın tayin ve tesibiti, ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Dışişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yapılır.
Madde - 8. Geçici barındırma, göçmen belgesi verilmesi ve vatandaşlığa kabul
5 ve 6 ncı madde uyarınca yurda kabul olunan göçmenler, sınırlarımızdan girdikten sonra giriş noktalarındaki göçmen kabul merkezlerinde sağlık, gümrük, idari, nakil işlemleri tamamlanıncaya kadar misafir edilirler. Bu süre içinde bakım, beslenme ve barınma ihtiyaçları Kızılay Derneğinin de yardımlarıyla Özel İskan Fonunun bağlı olduğu Bakanlıkça karşılıksız sağlanır. Bu giderler için Maliye Bakanlığınca Özel İskan Fonuna ivedilikle ödenek aktarılır.
Özel kanunlarla yurdumuza getirilen iskanlı göçmenler, sınırlarımızdan yurda girdikten sonra geçici veya kesin iskanları için belirlenen yerlerin, serbest göçmenler ise yerleştikleri yerlerin en büyük mülki amirine müracaatla kendileri ve aile fertleri için "Vatandaşlığa girme beyannamesi"ni imzalayarak "Göçmen Belgesi" almaya mecburdur.Göçmen belgesi, iki yıl için muteber olup, geçici kimlik belgesi olarak kullanılır. Bu belge; geçerlilik süresi içerisinde okula kayıt, işe alınma ve evlenme gibi işlerde kullanılır. Bu belgede, göçmenin bu Kanunun hangi maddesi uyarınca yurda kabul edildiği belirtilir.
Göçmen olarak kabul edilenler, gerekli işlemlerin ilgili kuruluşlarca tamamlanmasından sonra Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlığa alınırlar. Küçükler; baba ve analarına, baba veya anaları yoksa kan ve sıhri hısımlarına bağlı tutulurlar. Kimsesiz gelen küçükler, yaşlarına bakılmaksızın vatandaşlığa alınırlar.
4 üncü maddede sayılan engellerden herhangi birini taşıdığı yurda girdikten sonra tesbit edilen şahısların, göçmenlik işlemleri iptal edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İskan Esasları
Madde - 9. İskan yardımları
Göçmen, göçebe, yerleri kamulaştırılanlar ve milli güvenlik nedeniyle yerlerinin değiştirilmesine karar verilenlerin iskanı; şehir, kasaba ve köylerde, Başbakanlıkça hazırlanacak plan ve projesine uygun olarak;
- Öncelikle konut ve arsası,
- Esnaf, sanatkar ve tüccarlara, geçimlerini sağlayacak işyeri veya arsası ile işletme kredisi,
- Çiftçilere tarımsal projesinde öngörülen arazi ile gerekli tarımsal girdiler, tarımsal yapılar veya arsası ile ayni ve nakdi işletme ve donatım kredileri,
verilmek suretiyle, bu Kanun hükümlerine göre borçlandırma yolu ile yapılır.
Tarım arazilerinin devrinden sonra iki yıl içinde, tarımsal iskan projesinde öngörülen yıllık işletme ve donatım kredilerini istemeyen ailelere bu krediler kullandırılmaz.
Bu Kanun uyarınca yurda kabul edilen göçmenlerin, gümrükten muaf kullanılmış eşyaları ile birlikte sınırlarımızdan girişlerinden itibaren; yerleri kamulaştırılanlara, milli güvenlik nedeniyle iskan edilenlere ve göçebelere yeni iskan alanına nakledildikleri tarihten itibaren barındırma, yiyecek, yakacak ve tedavi yardımları ile bunlardan çok muhtaç durumda olanlara bir defaya mahsus olmak üzere giyecek yardımları; yönetmelikte belirtilen süre, miktar ve şartlara göre yapılır.
Yukarıda sayılanların yeni iskan alanına nakilleri, hazırlanacak nakil projesine göre Devlet tarafından karşılıksız olarak sağlanır.
Madde - 10. İskanlı göçmenlerin iskanı
Yurda kabul edilen iskanlı göçmenler, şartların elverdiği yerlerde Başbakanlıkça bu Kanun hükümlerine göre iskan olunurlar.Ancak, Türkiye'ye geldikleri tarihten itibaren iki yıl içinde iskanını istemeyen göçmenler iskan edilemezler.
İskanlı göçmen olarak getirilmesine karar verilen ailelerin kesin iskanları sağlanıncaya kadar, iaşe ve ibateleri karşılıksız olarak yapılır.
Madde - 11. Göçebelerin iskanı
Göçebeler, İçişleri Bakanlığı ile gerektiğinde diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının da görüşleri alınmak suretiyle Başbakanlıkça uygun görülecek yerlere bu Kanun hükümlerine göre iskan edilirler.Ancak, iskan duyurusu tarihinin bitiminden sonra yüzseksen gün içinde müracaat etmeyen aileler iskan edilemezler.
Madde - 12. Yerleri kamulaştırılanların iskanı
Devletçe yapılacak baraj, baraj mücavir alanı, koruma alanı, havaalanı, fabrika, ekonomik ve savunma ile ilgili diğer tesislerin inşaatı, tarih ve tabiat kıymetlerinin korunması gibi amaçlar için veya özel kanunların uygulanması sebebiyle;
- Taşınmaz mallarının kısmen veya tamamen kamulaştırılması sonucu yerlerini terketmek zorunda kalan aileler,
- Yapılan iskan planlama etüdlerinin başladığı takvim yılı başlangıcından en az üç yıl önce kamulaştırma sahasında yerleşmiş olup da taşınaz malı olmayan aileler,
talep ettikleri takdirde Başbakanlıkça gösterilecek yerlerde bu Kanun hükümlerine göre iskan edilirler.
Ancak, iskan planlama etüdlerinin başladığı tarihten önce yerini terketmiş olup, kamulaştırılacak taşınmaz malı bulunan aileler iskan edilmezler.Aynı tarihin üç yıl öncesinden bu yana taşınmazlarını mücbir sebep olmadan ellerinden çıkaran aileler yerlerini terketmemiş olsalar dahi iskan edilmezler.Mücbir sebep halleri yönetmelikle belirlenir.
Devletçe kamulaştırılan alanlarda yerleşik olan ve kamulaştırmadan etkilenen ailelerden Devlet eliyle başka yerde iskanını istemeyenler, yazılı başvuruları üzerine, ilgili valiliğin teklifi, İçişleri Bakanlığının olumlu görüşü alınmak şartıyla Başbakanlıkça kendi köy hudutları içinde gösterilecek bir yerde iskan edilebilirler.
Bu madde kapsamına giren ve Devlet eliyle iskanlarını isteyen ailelerden iskan duyurusu tarihinin bitiminden sonra doksan gün içinde müracaat etmeyenler ile aldıkları veya alacakları kamulaştırma bedelinin tamamını Özel İskan Fonuna yatırmayı taahhüt etmeyenler iskan edilmezler.
Madde - 13. Milli güvenlik nedeniyle iskan
Milli güvenlik nedeniyle iskan edilecek yerleşim ünitelerinde yaşayan ailelerin iskanı; Milli Güvenlik Kurulunun önerileri doğrultusunda Bakanlar Kurulunca alınacak kararda belirtilecek olan şekil ve şartlara göre bu Kanun hükümlerine göre yapılır.
Madde - 14. Gösterilen yerde iskanı kabul etmeyenler
10, 11, 12 ve 13 üncü maddeler kapsamına giren hak sahibi ailelerin Başbakanlığın gösterdiği yerlerde iskan edilmeyi kabul etmemeleri halinde haksahiplilik durumları mahalli iskan komisyonunca iptal edilir. Bu durumdaki aileler, ikinci bir iskan talebinde bulunamazlar.
Madde - 15. İskan duyurusu
11, 12 ve 13 üncü maddeler uyarınca iskan edileceklere, iskan şekli ve şartları bağlı bulundukları köy, kasaba veya ilçe merkezlerinde duyurulur. İskan duyurusu ve bu duyuru üzerine yapılacak müracaatların usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Fiziksel Yerleşim Düzenlenmesi
Madde - 16. Fiziksel yerleşim
Kırsal alanda fiziksel yerleşimin düzenlenmesi amacıyla;
- Yerleşim yerinin elverişsizliği sebebiyle yerinde kalkındırılmasına imkan olmayan köyler ile altyapı hizmetlerinin pahalıya mal olacağı tesbit edilen yerleşim birimlerinin daha elverişli bir yerleşim yerine nakledilmesi,
- Birden fazla istekli köy veya bir köy hudutları içinde kalan mahalle, kom, mezra ve benzeri dağınık yerleşim ünitelerinin mevcut yerleşim ünitelerinden birinde veya yeni bir yerleşim yerinde toplulaştırılması,
- Afet nedeniyle parçalanmış köylerde, afete maruz kalmayan ailelerin talepleri halinde yeni yerleşim yerine ekleme yapılması,
- Nakli ve toplulaştırılması yapılacak köylerin imar planlarının yapılması, onaylanması ve bu planlara uyulmasının sağlanması, ayrıca onaylanmış köy imar planlarına göre ayrılan alanlardan istekli hak sahiplerine arsa satılması,
- Çevrenin iklimine, sosyal ve ekonomik şartlarına, yapı malzemesi imkanlarına uygun nitelikte konut, tarımsal işletme binaları ve sosyal tesislerin tiplerinin ve uygun yerleşim modellerinin araştırılması, teknik yardım niteliğindeki tip projelerin hazırlanarak istekli köy veya köylülere verilmesi, gerektiği hallerde köylerde sosyal, kültürel, idari, ekonomik yapı ve tesisler ile köyiçi altyapılarının yapılması,
- Nakil ve toplulaştırma uygulamaları tamamlanan köylerde, daha sonraki yıllarda rezerv arsalardan satın alan ailelere, kendi evini yapana yardım metodu ile kredi açılması,
hizmetleri, imar mevzuatına uyularak hazırlanacak plan ve projelere göre yapılır veya yaptırılır. Gerektiğinde yönetmelikte belirtilen esas ve usuller dahilinde hak sahibi ailelere borçlanmaya tabi olmak kaydıyla konut ve işletme binası için nakdi kredi açılır.
Ancak, birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerindeki hizmetlerin yapılabilmesi için köy seçmen listesinde kayıtlı olanların üçte ikisinin, o yerin en büyük mülki amirliğine yazılı müracaatı esastır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İskanda Aile, İskan Komisyonları ve İskan Tedbirleri
Madde - 17. İskanda aile kabul edilecekler
Bu Kanunun uygulanmasında aile bir bütün olarak kabul edilir ve aşağıda sıralananlar aile sayılır.
- Karı ve koca, bir aile olarak iskan edilir.
- Evlenmemiş çocuklar çocuksuz erkek ve kadın dullar ana ve baba ile veya bunlardan sağ olanı ile birlikte iskan görürler.
- Anasız ve babasız çocuklar, birlikte bulunduğu veya yaşadığı kan ve sıhri hısımlarıyle birlikte iskan edilirler. Kan ve sıhri hısımlardan biri yoksa kendi başlarına iskan görürler. Bunların küçüklerine ayrıca vasi tayin ettirilir.
- Evli çocuklar ve evli torunlar başlı başına bir aile olarak iskan görürler.
Madde - 18. Komisyonlar
İhtiyaç duyulması halinde Başbakanın veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, gerekli görülecek diğer bakanlık ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan bir Merkezi İskan Komisyonu kurulur.
Bu Komisyon, göçebelerin, göçmenlerin, yerleri kamulaştırılanların ve milli güvenlik nedeniyle iskan edilecek ailelerin ekonomik, sosyal ve sağlık şartlarına göre yerleştirilecekleri yerleri ve iskan programlarını tetkik etmek, iskana yarayacak taşınmaz malları araştırıp bulmak, iskan tahsisatının temini ve sarfını kararlaştırmak, iskan konusunda görevli bakanlık ve kuruluşlarla işbirliği yapmak gibi görevleri yerine getirir.
Bu Kanun hükümlerine göre iskan edilecekleri tesbite ve taşınmaz mal tahsisine mahallin en büyük mülki amirinin veya görevlendireceği kişinin başkanlığında köy hizmetleri, tapu, maliye, tarım ve gerektiğinde ihtiyaç duyulacak diğer konularda hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarının görevlilerinden teşekkül edecek mahalli iskan komisyonu yetkilidir.
Bu komisyonlar, eldeki bilgi ve belgelere göre iskan edileceklerin hak sahibi olup olmadıklarına dair karar alır.
Bu maddede belirtilen komisyonların çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Madde - 19. Temlik ve tescil
Bu Kanun hükümlerine göre verilen taşınmazların temlikine vali ve kaymakamlar yetkilidir. Dağıtım defter veya kararlarının vali veya kaymakamlarca onanması temliktir. Onaylı defter veya kararlardaki miktarlar geçerlidir.
Verilen taşınmaz mallar, iskan edilen aile fertleri adına eşit hisselerle temlik ve tapuya tescil ettirilir.
Madde - 20. Mülkiyete ve bedele ilişkin ihtilaflar
Temlik edilmiş olan taşınmazların mülkiyetine ilişkin olarak açılacak davalarda, davalı yeni malik ile birlikte tapudaki tescil durumuna göre Hazine veya Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüdür.
Temlik tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra malın kendisine ait olduğunu iddia edenler tarafından sadece Hazine aleyhine, el koyma tarihindeki rayiç bedel üzerinden dava açılabilir.
Ayın veya bedelin verilmesine hükmolunduğu takdirde mahkeme masrafları yalnız Hazineye yükletilir.
Madde - 21. Taahhütname, taahhütten vazgeçme
Bu Kanuna göre yapılacak uygulamalarda, hak sahiplerinin rızalarını bildirir taahhütname vermeleri zorunludur. Bu taahhütnameler noter olan yerlerde noterlikçe, olmayan yerlerde ihtiyar heyetince onaylanır.
Alınan taahhütnameye rağmen, hak sahibi belgelendirilmiş uzun süreli hastalık, tutukluluk gibi zorunlu haller dışında isteminden vazgeçerse, hak sahipliği mahalli iskan komisyonunca iptal edilir ve yapılan harcamalardan hissesine düşen miktar, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgiliden tahsil edilir.
Madde - 22. Devir, takyit ve geri alma
Bu Kanuna göre; göçmen, göçebe ve yerleri kamulaştırılanlara verilen taşınmazlar temlik tarihinden itibaren on yıl, milli güvenlik nedeniyle verilen taşınmazlar temlik tarihinden itibaren yirmibeş yıl süreyle hiçbir suretle satılamaz, bağışlanamaz, terhin edilemez, tapu kütüğüne satış vaadi şerhi konulamaz ve haciz olunamaz. Bu taşınmazların tapularına bu yolda kayıt düşülür.
Ancak, bu taşınmazların Başbakanlığın izniyle T.C. Ziraat Bankasına terhini mümkündür.
Bu Kanuna göre hak sahiplerine verilen arazi, arsa, işyeri, konut ve tarımsal tesislerin; askerlik, tutukluluk ve belgelendirilmiş uzun hastalık gibi geçerli bir özür olmaksızın, kendileri tarafından işletilmediği, oturulmadığı, satıldığı, kiraya veya ortağa verildiği tespit olunduğunda, mahalli iskan komisyonunca hak sahiplilik durumu iptal edilir ve taşınmaz mallar hükmen geri alınır. Hükmen geri alınan taşınmazlar Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına iskan hizmetleri için tapuya tescil ettirilir.
Madde - 23. Taşınmazların fuzuli işgalden korunması
Bu Kanunun uygulanması amacıyla sağlanan veya hak sahiplerine verilecek yapılar, arsa ve araziler; Hazine veya Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına tescil edilmiş veya bedeli ödenmiş olması şartıyla kimin işgali altında olursa olsun o yerin en büyük mülki amirinin yazılı emirleriyle kolluk kuvvetlerince boşaltılır ve kendilerine teslim olunur. Bunlara vuku bulacak tecavüzlerde de o yerin en büyük mülki amirleri kolluk kuvvetlerini kullanarak tahliyeye yetkilidir.
Madde - 24. İskan işlerinin yürütülmesi
Bu Kanun hükümlerine uygun olarak iskan edilenlerin, istihkaklarının eksiksiz olarak vaktinde dağıtılıp teslim olunmasına ve üretici hale getirilmesine ait işler ile diğer iskan işleri, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne ait taşra teşkilatınca yürütülür. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne ait personel, araç ve gerecin yetersiz olduğu yerlerdeki vali ve kaymakamlar kendi il ve ilçelerindeki, yargı organları hariç, devlet memurları, özel idare ve belediye personeli ile araç ve gereçlerden uygun gördüklerini, iskan olunanları yerleştirmek, bunlara verilecek yerleri ölçmek, dağıtmak ve inşaatları kontrol etmek gibi iskan ve nakil işlerinde görevlendirmeye yetkilidirler. Görevlendirilen personel öncelikle bu işleri yapmaya zorunludur.
Zaruri durumlarda, Genelkurmay Başkanlığından izin alınmak kaydıyla yukarıda belirtilen hizmetlerde, Silahlı Kuvvetler personelinden de yararlanılabilir.
Madde - 25. Proje kredisi
Bu Kanuna göre iskan edilenlerin tespit edilecek hayat seviyesine kavuşabilmeleri için geliştirme, yan gelir temini gibi tedbirler, Başbakanlık ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlarca ortaklaşa hazırlanacak plan ve projelere göre yürütülür. Bu projelerde yer alan tarım araç ve gereçleri, iskanlı ailelerin kooperatif kurmaları şartıyla kullandırılır.
Bu projeler için gerekli kredi Özel İskan Fonundan karşılanır. Hayat seviyesinin tesbitinde, kredi verilmesinde ve bu kredilerin yerinde kullanılmaması halinde uygulanacak usul ve esaslar yönetmelikle belirtilir.
ALTINCI BÖLÜM
Mali Hükümler
Madde - 26. Özel İskan Fonu
Bu Kanun gereğince Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılacak iskan ve fiziksel yerleşimi düzeleme çalışmalarının mali kaynağı, T.C. Ziraat Bankasında kurulu olan "Özel İskan Fonu"nca karşılanır.
Bu Kanun ile T.C. Ziraat Bankasına verilen işler Bankanın asli görevlerindendir.
Diğer milli bankalarla yapılan protokollere istinaden fon hizmetleri yürütülebilir. Bu konuda görev verilen bankalara hizmetlerine karşılık herhangi bir ödeme yapılmaz.
Fon işlemleriyle ilgili idare, işletme, sarf ve diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.
Madde - 27. Fon gelirleri
Özel İskan Fonunun gelir kaynakları aşağıda gösterilmiştir.
- Resmi ve özel, yerli ve yabancı kurum ve şahıslar ile göçmen kuruluşları ve diğer kuruluşlardan yapılacak ayni ve nakdi yardım ve krediler,
- Hak sahiplerine yapılan arsa satışlarından sağlanan gelirler,
- İskan edilecek aileler adına ilgili kuruluşlarca Fona yatırılacak kamulaştırma bedelleri ile tezyidi bedel davası sonucu alınan paralar,
- Geri ödeme tahsilatlarından sağlanan gelirler,
- Özel İskan Fonuna aktarılmak üzere, genel ve katma bütçe ile diğer kuruluş bütçelerine konulacak ödenekler,
- Üretilen mamul ve mahsullerin, inşaat artığı malzemenin, hurda demirbaşların, iskan amacıyla tahsis edilen taşınır ve taşınmaz mallar ile Fondan satın alınan veya yaptırılan taşınmazların kullanılmamaları halinde satışlarından sağlanan gelirler,
- 34 üncü madde gereğince ilgili kuruluşlar tarafından Fona transfer edilecek ödenekler,
- Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görev alanına giren iskan hizmetlerinin yapılması için aktarılan kaynaklar,
- Diğer gelirler.
Madde - 28. Fon giderleri
Özel İskan Fonundan yapılacak harcamalar ve giderler aşağıda gösterilmiştir.
- Borçlanmaya tabi harcama ve giderler:
- Taşınmaz mal satın alma ve kamulaştırma giderleri,
- Tesis ve inşaat yapım giderleri,
- Hak sahiplerine borçlandırılmak üzere alınacak araç, gereç, hayvan ve demirbaş eşya bedelleri,
- Açılacak her türlü krediler,
- 30 uncu maddeye göre iade edilecek kamulaştırma bedelleri.
- Borçlandırmaya tabi olmayan harcama ve giderler:
- İskan projeleri altyapı ve sosyal tesis giderleri,
- Köylerde yapılacak sosyal ve ekonomik tesisler ile kanalizasyon ve atıksu tesis yapım giderleri,
- Etüd, araştırma, harita, plan ve projeleri yapma ve yaptırma giderleri,
- İşçi ücretleri,
- Kırtasiye, yayın, büro malzemeleri, haberleşme, ilan, sigorta, mahkeme, noter giderleri,
- Her türlü makine, araç, gereç, döşeme ve demirbaş malzeme alımı, kiralanması, bakım ve onarım giderleri,
- Hak sahiplerine yapılacak karşılıksız iskan yardımları,
- Borç ve alacak ilişkilerinden doğan giderler,
- İskan hizmetlerini ilgilendiren diğer harcama ve giderler.
Madde - 29. Borçlandırma, teminat ve vadesinde ödenmeyen borçlar
İskan ve fiziksel yerleşim düzenlemelerinde hak sahipleri; kendilerine verilen taşınmazlardan dolayı, kamulaştırılan ve satın alınan taşınmaz mallar için kamulaştırma veya satın alma bedelleri, yapılar için maliyet bedelleri, Hazine arazisi için rayiç bedel üzerinden borçlandırılırlar. Ancak, iskan amacı ile kamulaştırılmış, satın alınmış, inşa edilmiş olup, çeşitli nedenlerle tahsisleri bir yıl içinde yapılamamış taşınmazlar yeniden iskan uygulamasına alındığı takdirde, yeni hak sahipleri bu taşınmazların rayiç bedelleri üzerinden borçlandırılırlar.
Borçlandırma muameleleri aile fertleri veya kendi başlarına iskan edilenlerin adına yapılır.
Taşınmazlara ait borçlandırma bedelleri faizsiz olarak tahsil olunur. Bu Kanun uyarınca açılacak işletme ve donatım kredileri ile fiziksel yerleşimi düzenleme amacıyla yapılacak taksitli arsa satışları ve aileye verilen konut ve işletme binası kredileri faize tabidir.
Taşınmaz malların borçlandırılmasında ödemesiz süre ve vade, açılacak kredilerin ve arsa borçlarının faiz nispeti ve vadeleri ile borçlandırma ve kredilemeye ait diğer hususlar yönetmelikle belirtilir.
Milli güvenlik nedeniyle iskana tabi tutulan ailelerin veya fertlerin borçlandırılıp borçlandırılmayacağı, borçlandırıldığı takdirde borçlanma usul ve esasları Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenir.
Bu Kanun hükümlerine göre borçlanma suretiyle yapılan iskan yardımlarının tamamı için, verilecek taşınmaz mallarda, proje veya rayiç değeri üzerinden Başbakanlık adına T.C. Ziraat Bankası lehine birinci derecede ve birinci sırada ipotek tesis edilir.
T.C. Ziraat Bankası cari usul ve mevzuatına sayılan erteleme sebepleri dışında kalıp da vadesinde ödenmeyen borçlar, borçlunun tohumluk ve üretim vasıtaları dışında kalan mallarından cari, usul ve mevzuatına göre T.C. Ziraat Bankasınca takip ve tahsil olunur.
Borçlunun haczedilebilir taşınır malı bulunmadığı veya borcuna yetmediği takdirde, borcun tamamı muacceliyet kesbeder ve bu Kanuna göre verilen veya kredi açmak suretiyle sağlanan taşınmaz malların tapu kayıtları mahkeme kararıyla Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına tashihen tescil edilir ve bu taşınmaz malların mahsup işlemleri 31 inci madde hükümlerine göre yürütülür.
İskan edilen ailelere verilen taşınmazlar gerek idarenin ve gerekse iskan edilen ailelerin istek ve rızaları dışında geri alındığı takdirde, geri alınmadan dolayı eksilen istihkaklarının karşılanması maksadı ile yapılacak kamulaştırma veya satın almadan doğan ilave bedeller Özel İskan Fonundan karşılanır.
Madde - 30. Borçlandırmadan tenkis edilecek değerler
Fona yatırılmış kamulaştırma bedelleri, borçlandırma bedellerinden düşülür; fazlası iade edilir; eksik kaldığı takdirde bu Kanun hükümlerine göre ilgililer borçlandırılır.
Madde - 31. Verilen taşınmazların geri alınmasında mahsup işlemleri
Mahkeme kararıyla taşınmazların geri alınması halinde, evvelce ödenen taksitler veya yapılan zaruri ve faydalı giderlerle taşınmaz mallardan elde edilen intifaın bedelleri karşılıklı olarak hesap edilir. Değerlerdeki fazlalıklar taraflarca iade edilir. Bu işlemlerden doğan bakiye alacaklar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil olunur. İdarece iade edilecek miktarlar Özel İskan Fonundan karşılanır.
Madde - 32. Borçlandırmasız hizmetler ve borçlandırmaya tabi olmayan Fon harcamaları
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin olarak yapılacak; karşılıksız iskan yardımları, altyapı tesisleri, sosyal, kültürel, idari ve ekonomik diğer tesisler, imar planları ve teknik yardım niteliğindeki tip projeler karşılıksız olarak yapılır veya yaptırılır. Bunlar için gerekli harcamalar Özel İskan Fonundan sağlanır.
Madde - 33. Sari taahhüt yetkisi
Özel İskan Fonundan ödemesi yapılacak proje, inşaat ve benzeri hizmetler için, her yıl ödenecek miktarı o yıl gelir tutarının yüzde ellisini geçmemek şartıyla beş yıla kadar gelecek yıllara sari taahhüde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan yetkilidir.
Madde - 34. Kamulaştırma bedelleri
12 nci maddede belirtilen nedenlerle veya özel kanunlar gereğince taşınmazları kamulaştırılanlardan iskanını isteyenlerin kamulaştırma bedelleri ile tezyidi bedel davası sonucu alacakları paralar, kamulaştırmayı yapan kuruluşça bu taşınmazlarla ilgili her türlü vergi, resim ve harçlar kesildikten sonra, iskan edilecekler adına Özel İskan Fonuna yatırılır. Ancak kamulaştırma bedelinin borçlandırma bedelinden fazla olduğu hallerde, borçlandırma bedelinin üstünde kalan meblağ, ilgili hak sahibine iade edilir. Vergi, resim ve harçlar ise kamulaştırmayı yapan kuruluşça ilgili kuruluşlara ödenir.
İskan hakkı doğan aynı aile fertlerinin ayrı ayrı kamulaştırma bedeli alacağının olması halinde ve aile fertlerinin tamamı iskan istedikleri takdirde, ilgili kuruluşça bunlara ait kamulaştırma bedelleri toplu halde Özel İskan Fonuna yatırılır.
Madde - 35. Kamulaştırmayı yapan kuruluş bütçesine gerekli iskan ödeneğinin konması
12 nci madde kapsamına giren ailelerin iskanı için ana projeyi yürüten kuruluşun bütçesinde yeniden yerleşimi de kapsayacak şekilde gerekli ödenekler ile 13 üncü madde uyarınca iskanı yapılacaklar için gerekli iskan ödeneği ve kamulaştırılacak taşınmaz malların kamulaştırma ödenekleri Başbakanlığın görüşü alınmak suretiyle kamulaştırmayı yapacak kuruluşlar tarafından Özel İskan Fonuna transfer edilmek üzere, bu kuruluşların kendi bütçelerine konulur.
Madde - 36. Fonun tabi olmadığı hükümler ve denetim
Özel İskan Fonu 832 sayılı Sayıştay Kanunu ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu hükümlerine tabi değildir. İhale işlemlerinde Fonlar İhale Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Özel İskan Fonu hesapları, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından denetlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Muafiyetler
Madde - 37. Gümrük muafiyetlerinden yararlanma
Bu Kanun hükümlerine göre kabul edilen göçmenlerin, bir aile veya aile sayılan kişiler ile bir köy, mahalle veya cemaat olarak yurda getirecekleri kullanılmış zati, mesleki ve ev eşyaları gümrük vergileriyle damga vergisinden ve bir defaya mahsus olmak üzere diğer her türlü resim, vergi ve harçlardan muaftır.
Göçmenlerin gümrüksüz olarak getirecekleri malların cins ve miktarı Gümrük Kanununun ilgili hükümleri uyarınca tayin ve tesbit olunur.
Madde - 38. Muamelelerle ilgili muafiyetler
Göçmenlerin pasaportları üzerine yapılacak vize muamelesi ile kendilerine verilecek eşya belgeleri her türlü resim ve harçtan muaftır. Göçmen, göçebe, milli güvenlik nedeniyle ve kamulaştırmadan etkilenen ailelerden iskan edilenlere ve Kanun hükümleri gereğince yapılacak iskan yardımı, gümrük ve vergi muafiyeti, tabiyet, nüfusa ve tapuya tescil ve nakil işlemleri dolayısıyla gerek kendileri tarafından verilecek, gerekse ilgili dairelerce düzenlenecek her türlü evrak damga vergisiyle sair bütün resim ve harçlardan muaftır.
Madde - 39. İskanen verilen taşınmazların vergilerden muafiyeti
Bu Kanun hükümlerine göre temlik edilen arsa, arazi ve yapılardan bu temlik dolayısıyla veraset ve intikal vergisi ve ferağ harcı alınmaz; noterlerce yapılacak iskan ile ilgili taahhütname ve borçlanma senetleri ve bu konuda düzenlenen belgeler damga vergisine ve harca tabi değildir.
Bu Kanuna göre, gerek borçlandırılarak ve gerekse peşin bedelli olarak verilen bütün arsa, arazi ve yapılar harçsız ve pulsuz tapuya tescil edilerek tapu senedi verilir. Temlik ve tefviz kıymet takdiri, borçlandırma ve ipotek konup kaldırma muameleleri, damga vergisi ve harca tabi tutulmaz.
Madde - 40. Askerlik muafiyeti
Göçmenlerin askerlikle ilgili muafiyetleri ve bu muafiyetlerden yararlanma usulleri 1111 sayılı Askerlik Kanunundaki esaslara göre yürütülür.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Madde - 41. Tahsis, devir ve temlik edilecek arazi ve arsalar
Özel kanunlarda yazılı hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun uygulamalarında kullanılabilecek arsa ve araziler aşağıda belirtilmiştir.
- Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler,
- Devletin özel mülkiyetinde bulunup da kamu hizmetinde kullanılmayan arazi ve arsalar,
- Bir veya birkaç köy, kasaba ve şehir ortak malı olan ve tahsis amacı değiştirilmek suretiyle Hazine adına tescil ettirilen arazi,
- Hazineden bedelsiz olarak belediyelere devredilmiş ve bir maksada tahsis edilmemiş olup 775 sayılı Gecekondu Kanununun amaçları dışında kalan yerler,
- İşlenmeye elverişli olmayan tuzlu, alkali, taşlık ve benzeri topraklardan Devletçe ıslah suretiyle elde edilen arazi,
- Başbakanlıkça gerçek ve tüzel kişilerden kamulaştırılacak ve satın alınacak arsa ve arazi,
- Köy tüzel kişiliğine ait arazi ve arsalar.
(a), (b), (c), (e), bentlerinde belirtilen arsa ve araziler Maliye Bakanlığınca bu amaçla kullanılmak üzere tahsis edildikten sonra; (d), (f), (g) bentlerinde belirtilen arsa ve araziler ise işlemleri sonuçlandıktan sonra iskan hizmetlerinde kullanılır.
Madde - 42. Köy tüzel kişiliğine ait arsa ve araziler
Köy tüzel kişiliğine ait arsa ve araziler; köy ihtiyar heyetince karar verildiği takdirde bu Kanun kapsamında kullanılabilir. Bu tür arsa ve arazilerin kıymet takdiri köy ihtiyar heyetince yapılır ve hak sahiplerine arsa ve arazi satışından elde edilen para köy bütçesine gelir kaydedilir.
Madde - 43. Kullanılacak arazi ve arsaların askeri yasak bölgeler dışında seçilmesi
Bu Kanun kapsamında kullanılacak araziler;
- Kars ilinin Ilıca, Ağrı ilinin Tokatlı, Serdar, Bulak, Karnıyarık, Şehrigerdan ve Yukarı Nice köyleri doğrularından geçirilen hattın doğu kısmında kalan ve içinde küçük Ağrı Dağı da bulunan yasak bölge,
- Özel Kanun hükümleri ve milli güvenlik nedeniyle tesis edilmiş veya 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümlerine göre tesis edilecek askeri yasak ve güvenlik bölgeleri,
sınırları dışından seçilir.
Madde - 44. Ortak tesis ve yapıların tescili
Bu Kanun hükümleri uyarınca karşılıksız yapılan ortak tesis ve yapılar, köy veya belediye tüzel kişiliği adına tapuya tescil edilir.
Bu ortak yapı ve tesislerin korunması, bakım ve onarımı ile amacına uygun olarak kullanılmasından, köy veya belediye tüzel kişiliği sorumludur. Belirtilen hususların yerine getirilip getirilmediği mülki amirlerce kontrol edilir ve gerekli tedbirler alınır.
Madde - 45. Gönüllü katkı
Bu Kanunun uygulamasına ilişkin hizmetlerin hızlandırılabilmesi için, iskana tabi kimselerin gönüllü katkılarından yararlanılır.
Madde - 46. Devir ve intikal eden hükümler
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce iskan uygulamaları tamamlanmış olan aileler ile taahhütname verenlerden işlemleri devam edenlerin hak ve mükellefiyetleri saklı olup bu konuda ortaya çıkacak ihtilaflar, bu Kanundan önceki mevzuata göre çözümlenir.
Madde - 47. Tahsil imkansızlığı sebebiyle terkin
Yapılacak takip sonunda tahsili imkansız veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olacağı anlaşılan sözleşmeye bağlanmış Fon alacakları ile Fonun iş ilişkisinde bulunduğu gerçek ve tüzel kişilerden olan alacaklarının terkini; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 106 ncı maddesi gereğince Maliye Bakanlığının belirleyeceği esaslara göre yapılır. Ancak borçlanma ile ilgili taksitlerinin en az yarısını ödemeyenlerin borçları terkin edilmez ve mahkeme kararıyla taşınmazlar geri alınır.
Madde - 48. Fon paralarının nemalandırılması
Fona ilave bir gelir sağlamak amacıyla ve Fon harcamalarının aksatılmaması kaydıyla, Fonun banka hesaplarındaki mevcut paraları milli bankalarda nemalandırılabilir.
Madde - 49. Katma bütçeye ödenek konulması
Bu Kanunda yazılı görevlerin gerektirdiği etüd, araştırma, planlama, projeleme ve uygulama işleri, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılır veya yaptırılır.
İskan işleriyle ilgili teknik ve idari personel, hizmet içi eğitim yapılacak kamu yapı ve tesisleri giderleri, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü bütçesine konulacak ödeneklerden karşılanır.
Madde - 50. Yeni yerleşim yerinde ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılacak hizmetler
Bu Kanunun 10, 11, 12 ve 13 üncü maddeleri gereğince yapılacak iskanlarda elektrik, okul, sağlık evi ve diğer altyapı hizmetleri ilgili kurum ve kuruluşlarca Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine öncelikle yapılır ve yaptırılır.
Madde - 51. Yönetmelik düzenleme yetkisi
Bu Kanunda yönetmelikle düzenlenmesi öngörülen hususlar ile bu Kanunun uygulanmasına ait diğer düzenlemeler, ilgili bakanlık ve kuruluşların da görüşleri alınarak Başbakanlıkça düzenlenecek ve bir yıl içerisinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Madde - 52. Yürürlükten kaldırılan hükümler
7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun ek 7 nci maddesi, 21.06.1934 tarihli ve 2510 sayılı İskan Kanunu ile 18.06.1947 tarihli ve 5098 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde - 1.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 2510 sayılı İskan Kanunu ve anılan Kanunun ek ve tadilleri gereğince hak sahibi olan aileler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak iki yıl içerisinde valiliklere ve Başbakanlığa yazılı olarak müracaat ettikleri takdirde, bunlara, hak sahibi oldukları tarihte yürürlükte olan Kanun hükümleri ve aşağıdaki esaslar dahilinde iskan yardımı yapılır.
- Bu ailelerin halen muhtaç durumda olması gerekir. Ailelerin muhtaçlık durumunun tesbiti için son üç yıllık asgari ücret ortalamasının yıllık tutarı esas alınır.
- İlk iskan kararında adı geçen ve halen yaşayan aile fertleri, bir bütün olarak bu yardımdan yararlanırlar. Mirasçılara bu hak tanınmaz.
- Evlenmek suretiyle aileden ayrılan kadın ve erkekler, müstakil aile olarak bu yolda ayrı iskan yardımı isteyemezler.
- İlk iskan kararının veriliş tarihi ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih arasında taşınmaz mal edinen aileler, bu taşınmazları devir ve temlik etmiş olsalar dahi, bu yardımdan yararlanamazlar.
- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde müracaat etmeyenlerle Başbakanlığın yapacağı iskan yardımını herhangi bir nedenle istemeyenler, gösterilen yeri kabul etmeyenler ve iskan edildikleri yeri terkedenler ikinci bir iskan talebinde bulunamazlar ve iskan hakları kaybolur.
- Verilen taşınmazlar aile fertleri adına eşit hisselerle tapuya tescil ettirilir. Taşınmazlar on yıl süre ile hiçbir şekilde satılmaz, bağışlanamaz, terhin ve haciz edilemez. Tapularına bu yolda kayıt düşülür.
Bu madde hükümlerine göre yapılacak harcamalar Özel İskan Fonundan karşılanır.
Geçici Madde - 2.
Bu Kanunun öngördüğü yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Madde - 53. Yürürlük
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde - 54. Yürütme
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Madde - 1.
Bu Kanunun amacı belirtilmektedir.
Madde - 2.
Kanunun kapsamı gösterilmektedir.
Madde - 3.
Bu Kanunda geçen kavramların tanımları yapılarak, terim birliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.
Madde - 4.
Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olmayan yabancılar ile Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup da sınırdışı edilenlerin ve güvenlik bakımından Türkiye'ye gelmeleri uygun görülmeyenlerin göçmen olarak kabul edilmeyecekleri açıklanmaktadır.
Madde - 5.
Münferit göçmen kabulü ile ilgili esas ve usuller belirtilmektedir.
Madde - 6.
Toplu göçmen kabulü düzenlenmektedir.
Madde - 7.
Türk soyundan olmanın ve Türk kültürüne bağlılığın nasıl tayin ve tespit edileceği belirtilmektedir.
Madde - 8.
Geçici barındırma, göçmen belgesi verilmesi ve vatandaşlığa kabulle ilgili esas ve usuller düzenlenmektedir.
Madde - 9.
İskan yardımları ile buna ilişkin esaslar belirtilmektedir.
Madde - 10.
İskanlı göçmenlerin iskanı düzenlenmektedir.
Madde - 11.
Göçebelerin iskanı konusunda düzenleme getirilmektedir.
Madde - 12.
Yerleri kamulaştırılanların iskanı ile ilgili esaslar hükme bağlanmaktadır.
Madde - 13.
Milli güvenlik nedeniyle iskan edilecek ailelerin iskanına ilişkin esasların Bakanlar Kurulunca alınacak kararda belirtilmesi öngörülmektedir.
Madde - 14.
Gösterilen yerde iskanı kabul etmeyenlerin hak sahiplilik durumlarının iptal edileceği ve bu durumdaki ailelerin ikinci defa iskan talebinde bulunamayacakları açıklanmaktadır.
Madde - 15.
İskan duyurusu ile ilgili esas ve usullerin yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmektedir.
Madde - 16.
Fiziksel yerleşimin düzenlenmesi amacıyla yapılacak hizmetlerin tabi olacağı esaslar belirlenmektedir.
Madde - 17.
İskanda aile kabul edilecekler açıklanmaktadır.
Madde - 18.
Merkezi İskan Komisyonu ile mahalli iskan komisyonlarının oluşumu ve görevleri belirtilmektedir.
Madde - 19.
Bu Kanun hükümlerine göre verilen taşınmazların temlik ve tescili düzenlenmektedir.
Madde - 20.
Mülkiyete ve bedele ilişkin ihtilafların çözümü ile ilgili hususlar hükme bağlanmaktadır.
Madde - 21.
Taahhütname ve taahhütten vazgeçme ile ilgili esaslar açıklanmaktadır.
Madde - 22.
Devir, takyit ve geri almaya ilişkin hükümler getirilmektedir.
Madde - 23.
Taşınmazların fuzuli işgalden korunması amacıyla öngörülen tedbirler belirtilmektedir.
Madde - 24.
İskan işlerinin yürütülmesi konusunda görevli teşkilat belirtilmekte; bu teşkilatın ihtiyaç duyduğu hallerde başka kurumların personel, araç ve gereçlerinden yararlanması ile ilgili hükümlere yer verilmektedir.
Madde - 25.
Proje kredisi kullanılmasına ilişkin hususlar düzenlenmektedir.
Madde - 26.
Özel İskan Fonunun kuruluş ve görevleri açıklanmaktadır.
Madde - 27.
Özel İskan Fonunun gelirleri sayılmaktadır.
Madde - 28.
Özel İskan Fonundan yapılacak harcamalar ve giderler açıklanmaktadır.
Madde - 29.
İskan ve fiziksel yerleşim amacıyla yapılacak borçlandırma ile alınacak teminatlar ve vadesinde ödenmeyen borçlara uygulanacak işlemler belirtilmektedir.
Madde - 30.
Borçlandırmadan tenkis edilecek değerler hükme bağlanmaktadır.
Madde - 31.
Verilen taşınmazların geri alınmasında yapılacak mahsup işlemleri ile ilgili hususlar düzenlenmektedir.
Madde - 32.
Borçlandırmasız hizmetler ve borçlandırmaya tabi olmayan Fon harcamaları hükme bağlanmaktadır.
Madde - 33.
Özel İskan Fonundan ödenecek proje ve benzeri hizmetler için beş yıla kadar gelecek yıllara sari taahhüde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan yetkili kılınmaktadır.
Madde - 34.
Kamulaştırma bedelleri ile ilgili esaslar açıklanmaktadır.
Madde - 35.
Kamulaştırmayı yapan kuruluş bütçesine gerekli iskan ödeneğinin konması öngörülerek, Kanuna işlerlik kazandırılması amaçlanmaktadır.
Madde - 36.
Fonun 832 sayılı Sayıştay Kanunu ile 1050 sayılı Kanuna tabi olmadığı belirtilmektedir.
Madde - 37.
Gümrük muafiyetlerinden yararlanma ile ilgili esaslar hükme bağlanmaktadır.
Madde - 38.
Kanun kapsamındaki kişiler ve konularla ilgili muamelelerde geçerli olan muafiyetler düzenlenmektedir.
Madde - 39.
İskanen verilen taşınmazların vergilerden muaf tutulması öngörülmektedir.
Madde - 40.
Göçmenlerin askerlikle ilgili muafiyetleri konusunda Askerlik Kanununa atıf yapılmaktadır.
Madde - 41.
Bu Kanun uygulamalarında kullanılabilecek arsa ve araziler ile bunların tahsis, devir ve temliki düzenlenmektedir.
Madde - 42.
Köy tüzel kişiliğine ait arsa ve arazilerin bu Kanun kapsamında kullanılmasına ilişkin esaslar belirtilmektedir.
Madde - 43.
Kullanılacak arazi ve arsaların askeri yasak bölgeler dışında seçilmesi öngörülmektedir.
Madde - 44.
Ortak tesis ve yapıların tescili düzenlenmektedir.
Madde - 45.
Bu Kanunun uygulamasına ilişkin hizmetlerin hızlandırılabilmesi için, iskana tabi kimselerin gönüllü katkılarından yararlanılmasına imkan sağlanmaktadır.
Madde - 46.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce iskan uygulamaları tamamlanmış olan aileler ile taahhütname verenlerden işlemleri devam edenlerin hak ve yükümlülükleri saklı tutulmaktadır.
Madde - 47.
Tahsil imkansızlığı sebebiyle terkin edilecek Fon alacakları belirtilmektedir.
Madde - 48.
Fon paralarının milli bankalarda nemalandırılması öngörülmek suretiyle, Fona ilave gelir sağlanması amaçlanmaktadır.
Madde - 49.
Bu Kanunda yazılı görevlerin gerektirdiği işlerin Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılması veya yaptırılması ve bu amaçla Genel Müdürlüğün bütçesine ödenek konulması amaçlanmaktadır.
Madde - 50.
10, 11, 12 ve 13 üncü maddelere göre yapılacak iskanlarda yeni yerleşim yerinde ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılacak hizmetler belirtilmektedir.
Madde - 51.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin düzenlemelerin Başbakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle yapılması öngörülmektedir.
Madde - 52.
Yürürlükten kaldırılan hükümler sayılmaktadır.
Geçici Madde - 1.
2510 sayılı Kanuna göre hak sahibi olan ailelerden, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde başvuranlara iskan yardımı yapılmasının esasları düzenlenmektedir.
Geçici Madde - 2.
Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, yürürlükteki tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanması hükme bağlanmaktadır.
Madde - 53.
Yürürlük maddesidir.
Madde - 54.
Yürütme maddesidir.
T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü |
Sayı |
B.02.0.KKG.0.10/101-1153/2564 |
17.05.2006 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 01.05.2006 tarihinde kararlaştırılan "İskan Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı" ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
R. Tayyip Erdoğan
Başbakan
27.05.1992 tarihli ve 3805 sayılı Kanun ile 2510 sayılı İskan Kanununa eklenen ek 34 üncü madde ile; Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişiler için göçmen konutları yapılması ve bu konuda Başbakan tarafından bir Bakanın görevlendirilmesi öngörülmüştür.
59 uncu Hükümet döneminde bakanlık sayılarının azaltılması nedeniyle Başbakan Oluru ile göçmen konutları ile ilgili söz konusu görevler Toplu Konut İdaresi Başkanlığına verilmiştir.
İllerde, Özel İskan Fonuna para yatırılarak edinilen arazilerin ve üretilen konutların tapu tescillerinin Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına olması nedeniyle 13.01.2005 tarihli ve 5286 sayılı Kanunda, kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına tapuda tescilli olan 2510 sayılı Kanunun ek 34 üncü maddesi uyarınca yapılan göçmen konutlarının Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilmesi hüküm altına alınmıştır.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı kendisine tevdi edilen bu görevler çerçevesinde göçmen konutlarına ilişkin proje, yapım, kontrol, hak sahibi seçimi, tahsis ve dağıtım gibi görevlerini ifa etmekte olup, Tasarı ile de bu yönde düzenleme yapılmaktadır.
Diğer taraftan; 2510 sayılı Kanunun ek 34 üncü maddesi uyarınca yapılan ve hak sahiplerine tahsis edilen konutların, Kanunun amacı dışında kullanıldığı ya da terk edildiği için hak sahibi olmayanlar tarafından kullanıldığı veya işgal edildiği görülmektedir. Oysa hak sahibi olmasına rağmen henüz konut edinememiş göçmenler mevcut olup, Tasarı ile Kanuna aykırı kullanıldığı tespit edilen konutların göçmenlerin hizmetinde kullanılmak üzere tapu kayıtlarının iptalinin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescilinin mahkemeden istenmesi öngörülmüştür.
Tasarı bu amaçlarla hazırlanmıştır.
Madde - 1:
Madde ile; Başbakana, Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilerle ilgili olarak 2510 sayılı Kanun çerçevesinde yapılacak işlemler ile alınacak kararların genel koordinasyonu ile bu kişiler için yapılan veya yapılacak konutların proje, yapım, kontrol ve hak sahibi seçimi, tahsis ve dağıtımı, kişiler adına temlik ve tapuda tescil ile borçlandırma konularında Toplu Konut İdaresi Başkanını görevlendirebilme yetkisi verilmiştir.
Diğer taraftan, Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlar için inşa edilmiş konutların; 2510 sayılı Kanuna göre, mesken amaçlı olarak tahsis edilmiş olmasına rağmen kanuna aykırı olarak, satış vaadi sözleşmesi, adi satış protokolleri ve kiraya verilmiş gibi göstererek üçüncü şahıslara devredildikleri, iskan edilmeden boş tutulan bir kısım konutların tahrip edildiği, bir kısmının da üçüncü şahıslarca işgal edildiği görülmektedir. Göçmen konutlarından hak sahibi olmasına rağmen konut edinememiş çok sayıda soydaşımızın bulunduğu da göz önüne alındığında, bu durumda bulunan konutların tespit edilmesi ve usule uygun olmayan hak sahipliklerinin iptal olunarak, konut bekleyen soydaşlara tahsis edilmesi ihtiyacı doğmuştur. Maddenin ikinci fıkrası ile; aynı durumdaki göçmenlerin hizmetinde kullanılmak maksadıyla, sözü edilen konutların tapu kayıtlarının iptaline ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tesciline mahkeme tarafından karar verilmesine ve ardından yine bu konutların, sahip olduğu kanuni yetkilere dayanarak ve kamu gücünün kullanılması suretiyle valiliklerce boşaltılmasını sağlayacak düzenleme yapılmaktadır.
Ayrıca maddede; mahkeme kararı ile taşınmazların geri alınması hallerinde, önceden ödenen taksitler veya yapılan zaruri ve faydalı giderlerle, taşınmazlardan elde edilen intifaın bedellerinin karşılıklı olarak hesap edileceği ve değerlerdeki fazlalıkların taraflarca iade edileceği düzenlenmektedir. Bu işlemlerden doğan bakiye alacaklar olduğu takdirde bunların, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca genel hükümlere göre takip ve tahsil olunacağı öngörülmektedir.
Maddenin son fıkrası ile; Toplu Konut İdaresi Başkanlığına madde kapsamında açacak olduğu davalarda vergi, resim ve harçlardan muafiyet getirilmektedir. Böylelikle, hem Toplu Konut İdaresi Başkanlığının ek bir mali külfet altına girmesinin önlenmesi hem de bu davaların seri bir şekilde açılıp sonuçlandırılması amaçlanmaktadır.
Madde - 2:
Madde ile; ita amirliği yetkisi, Toplu Konut İdaresi Başkanına verilmiştir.
Madde - 3:
Madde ile; Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilere yaptırılan sosyal konutlardan almak üzere müracaat ederek para yatıranlardan konut sahibi olamayanlara, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde müracaat etmeleri halinde yatırdıkları bedelin, yatırıldıkları tarihten itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte kendilerine ödenmesi; görülmekte olan davaların da bu hükme göre sonuçlandırılması; süresi içerisinde müracaat etmeyen soydaşların da yatırmış oldukları bedelin, göçmen konutları hesabına gelir kaydedilerek, toplanmış bulunan paraların bu şekilde tasfiye edilmesi düzenlenmektedir. Ayrıca uygulamaya ilişkin gerekli düzenlemeleri yapma hususunda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yetkili kılınmaktadır.
Madde - 4:
Yürürlük maddesidir.
Madde - 5:
Yürütme maddesidir.
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN (1/1209) İSKAN KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI |
Madde - 1:
14.06.1934 tarihli ve 2510 sayılı İskan Kanununun ek 34 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"EK MADDE 34- Başbakan, Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilerle ilgili olarak bu Kanun çerçevesinde yapılacak işlemler ile alınacak kararların genel koordinasyonu ve bu kişiler için yapılan veya yapılacak konutların proje, yapım, kontrol ve hak sahibi seçimi, tahsis ve dağıtımı, kişiler adına temlik ve tapuda tescili ile borçlandırma konularında Toplu Konut İdaresi Başkanını görevlendirebilir.
Bu Kanun uyarınca hak sahibine tahsis edilmiş olan konutun, takyit süresi içerisinde; işyeri, ticarethane ve sair biçimde amacı dışında kullanılması ya da satış vadi şerhi konulması, devredilmesi, satılması veya terhin edilmesi hallerinden birinin ya da birkaçının valiliklerce tespit edilmesi üzerine ya da konut bedelinin geri ödenmesine ilişkin borçlanma taksitlerinin yatırılmamış olması gibi hallerde, söz konusu taşınmazın, aynı durumdaki göçmenlerin hizmetinde kullanılmak maksadıyla tapu kaydının iptali ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescili Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından mahkemeden istenir. Mahkemece tapu kaydının iptaline ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tesciline karar verilen konutlar, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının talebi üzerine, bu Kanun ve 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde valiliklerce tahliye edilir.
Mahkeme kararı ile taşınmazların geri alınması halinde, evvelce ödenen taksitler veya yapılan zaruri ve faydalı giderlerle, taşınmazdan elde edilen intifaın bedelleri karşılıklı olarak hesap edilir, değerlerdeki fazlalıklar taraflarca iade edilir. Bu işlemlerden doğan bakiye alacaklar, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca genel hükümlere göre takip ve tahsil olunur.
Bu madde kapsamında açılacak dava ve takiplerde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır."
Madde - 2:
2510 sayılı Kanunun ek 35 inci maddesinin ikinci cümlesinde yer alan "Bakana" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanına" olarak değiştirilmiştir.
Madde - 3:
2510 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
"EK MADDE 36 - Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilere yaptırılan konutlardan almak üzere müracaat ederek para yatıranlardan konut sahibi olamayanların, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde müracaat etmeleri halinde yatırdıkları bedel, yatırıldıkları tarihten itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte kendilerine ödenir. Görülmekte olan davalar da bu hükme göre sonuçlandırılır. Süresi içerisinde müracaat etmeyen soydaşların yatırmış oldukları bedel, göçmen konutları hesabına gelir kaydedilerek, toplanmış bulunan paralar bu şekilde tasfiye edilir.
Bu madde hükümlerini uygulamaya ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmaya Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yetkilidir."
Madde - 4:
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde - 4:
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Raporu |
T.B.M.M. Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu |
Esas No |
1/352, 1/1209 |
Karar No |
103 |
22.06.2006 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca 20 nci dönemde 10.05.1996 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 20.05.1996 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu, İçişleri Komisyonu ve Komisyonumuza (1/444) esas numarası ile havale edilen "İskan Kanunu Tasarısı", İçtüzüğün 77 nci maddesi gereği bu yasama döneminde sonuçlandırılamayıp hükümsüz sayılmış ve 21 inci yasama döneminde yenilenerek 08.07.1999 tarihinde (1/465) esas numarası ile esas Komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuz ile İçişleri Komisyonuna havale edilmiştir. 22 nci yasama döneminde de İçtüzüğün 77 nci maddesine göre hükümsüz sayılarak yenilenen ve 13.01.2003 tarihinde (1/352) esas numarası ile esas Komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuz ile İçişleri Komisyonuna havale edilen Tasarı, 03.05.2006 tarihinde İçtüzüğün 34 üncü maddesi uyarınca esas komisyon olarak Komisyonumuza, tali komisyon olarak da Plan ve Bütçe Komisyonu ile İçişleri Komisyonuna havale edilmiştir.
Söz konusu Tasarı ile Bakanlar Kurulunca 22 nci dönemde 17.05.2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 24.05.2006 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen (1/1209) esas numaralı "İskan Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 08.06.2006 tarihli 49 uncu birleşiminde; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımıyla incelenmiş, ve İskan Kanunu Tasarısı esas alınmak suretiyle birleştirilerek tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanarak alt komisyona havale edilmiştir. Ankara Milletvekili Mustafa TUNA Başkanlığındaki alt komisyon, 13.06.2006 tarihinde toplanmış ve yapılan değerlendirmeler sonucunda; konunun aciliyeti sebebiyle Tasarıların Komisyonda görüşülmesinin daha uygun olacağı yönünde rapor hazırlayarak Komisyonumuza sunmuştur.
Komisyonumuzun 20.06.2006 tarihinde yapmış olduğu 51 inci birleşiminde anılan Tasarılar; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Kamu İhale Kurumu ve Kızılay Derneği temsilcilerinin katılımıyla incelenmiş ve görüşülmüştür.
(1/352) esas numaralı Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
- Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olanların yüzyıllardır göç ettikleri, göç edenlerin iskanlarının gerçekleştirilmesi ve mevcut iskan sorunlarının giderilmesi amacıyla pek çok yasal düzenlemenin yapıldığı,
- Bu amaçla yapılan düzenlemelerin dağınıklık arz etmesi sebebiyle derli toplu hale getirilmesi gerektiği,
- Yürürlükte olan 2510 sayılı İskan Kanununa göre çeşitli ülkelerden göç edenler ile ülke içinde göçebe hayatı yaşayanlar ve milli güvenlik sebebiyle mecburi olarak yer değiştirenlerin iskanının sağlandığı ve devletçe yapılan ve yapılacak tesisler için taşınmazları kamulaştırılan ve bu nedenle yerlerini terk etmek durumunda olan ailelerin iskanlarına çözüm bulunmaya çalışıldığı,
- Ancak, 1934 yılında çıkarılan 2510 sayılı Kanunun bugünün şartlarına uygun olmadığı ve farklı zamanlarda yapılan değişikliklerle Kanunun anlaşılamaz hale geldiği,
- Belirtilen sebeplerle İskan Kanunu Tasarısının hazırlanmasına ihtiyaç duyulduğu,
anlaşılmaktadır.
(1/1209) esas numaralı Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
- Başbakana, Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilerle ilgili olarak yapılacak işlemler ile alınacak kararların genel koordinasyonu ile bu kişiler için yapılan veya yapılacak konutların proje, yapım, kontrol ve hak sahibi seçimi, tahsis ve dağıtımı, kişiler adına temlik ve tapuda tescil ile borçlandırma konularında Toplu Konut İdaresi Başkanını görevlendirebilme yetkisi verildiği,
- Yürürlükteki İskan Kanunu uyarınca yapılan ve hak sahiplerine tahsis edilen konutların, Kanunun amacı dışında kullanıldığı ya da terk edildiği için hak sahibi olmayanlar tarafından kullanıldığı veya işgal edildiği; hak sahibi olmasına rağmen henüz konut edinememiş göçmenler mevcut olup, Tasarı ile Kanuna aykırı kullanıldığı tespit edilen konutların göçmenlerin hizmetinde kullanılmak üzere tapu kayıtlarının iptalinin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescilinin mahkemeden istenmesinin öngörüldüğü,
- Toplu Konut İdaresi Başkanlığının kendisine tevdi edilen bu görevler çerçevesinde göçmen konutlarına ilişkin proje, yapım, kontrol, hak sahibi seçimi, tahsis ve dağıtım gibi görevlerini ifa etmekte olduğu, Tasarı ile de bu yönde düzenleme yapıldığı,
anlaşılmaktadır.
Tasarının tümü üzerinde yapılan Komisyon görüşmelerinde Hükümet temsilcisi tarafından;
- Ülkemize göç eden ailelerin iskanlarının gerçekleştirilmesi ve mevcut iskan sorunlarının çözümlenebilmesi için 1913 yılından bugüne pek çok yasal düzenleme yapıldığı, bunlardan en geniş kapsamlısının, 21.06.2006 tarihli 2510 sayılı İskan Kanunu olduğu,
- İskan Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra 17 ayrı kanunla değişikliğe uğradığı, ancak yapılan değişikliklerin günümüzün değişen şartlarında yetersiz kaldığı,
- İskan Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte 17 milyon olan nüfusun bugün 70 milyonu aştığı,
- Bugün; göçmenlerin iskan sorunlarının yanında kırsal alandaki yerleşim yerlerinin dağınıklığı, plansız yerleşim yerlerinin ortaya çıkması ve mevcut yapıların doğal afetlere karşı dayanıksız olması gibi sorunların da yaşandığı,
- 1996 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan İskan Kanunu Tasarısının, kadük olduğu ve yenilenerek Başkanlığa yeniden sunulduğu; Tasarı ile göçmenlerin iskan sorunları, ülke içinde yapılan kamulaştırmalar, iç ve milli güvenlik sebebiyle ortaya çıkan iskan sorunlarının çözümü ve kırsal alanların daha sağlıklı yerleşim yerlerine kavuşturulmalarının amaçlandığı,
- Tasarının hazırlandığı dönemden bugüne idari ve mali mevzuatta değişiklikler olduğu ve Tasarının bu değişikliklere de uyumlu hale getirilmesinin gereği,
- Mevcut Tasarının Avrupa Birliği uyum süreci açısından da zorunlu hale geldiği,
İfade edilmiştir. Komisyon üyeleri tarafından ise;
- Türk soyundan gelen göçmen ailelerin sorunlarının güncelleştirilerek çözümünün önemli olduğu,
- Tasarının, orman köyleri ve yerleşim açısından da ele alınması ve orman köylülerinin sağlıklı iskan şartlarına kavuşturulmasının gereği,
- Tasarıda sadece Türk soylu göçmenlerin haklarının korunduğu, ancak Avrupa Birliği göçmen yasalarında durumun böyle olmadığı,
- Tasarının çok geniş kapsamlı olması sebebiyle ayrıntıları ile ele alınarak güncelleştirilmesi gereği,
İfade edilmiş, müteakiben Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddeleri üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
Tasarının;
- 1 ve 2 nci maddeleri daha anlaşılır hale getirilmek amacıyla değiştirilerek,
- 3 ncü maddesi; günümüz şartlarına uyarlamak amacıyla değiştirilerek,
- 4 üncü maddesi, daha uygun bir şekilde ifade edilmek amacıyla değiştirilerek,
- 5 inci maddesi, münferit göçmen kabulünde uygulamada yaşanması muhtemel sorunları önlemek amacıyla değiştirilerek,
- 6 ve 7 nci maddesi aynen,
- 8 inci maddesi, günümüz temel mevzuat düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla değiştirilerek,
- 9 uncu maddesi, iskan kredilerinin kapsamını genişletmek ve maddenin daha anlaşılır hale getirilmesi amacıyla değiştirilerek,
- 10 uncu maddesi, süresi içinde iskanı istemeyenlerin, yapılmakta olan karşılıksız yardımlarının da kesilmesi doğrultusunda değiştirilerek,
- 11 inci maddesi, günümüz teşkilat yapılanmasına uygun olarak değiştirilerek,
- 12 nci maddesi, maddenin daha açık bir dille yazılması ve günümüz şartlarına uygun hale getirilmesini teminen değiştirilerek,
- 13 üncü maddesi, daha sade bir anlatım sağlamak amacıyla değiştirilerek,
- 14 üncü maddesi, günümüz kamu teşkilat yapısına uygun olarak değiştirilerek,
- 15 inci maddesi aynen,
- 16 ncı maddesi, maddenin daha anlaşılır hale getirilmesi amacıyla değiştirilerek,
- 17 nci maddesi, iskanda aile kabul edileceklerin daha adil bir şekilde ayrımının yapılmasını teminen değiştirilerek,
- 18 inci maddesi, günümüze uyarlanmak amacıyla değiştirilerek,
- 19 uncu maddesi, hak sahiplerine verilen taşınmaz malların temlik ve tescillerinin hangi aşamada yapılacağını açıklığa kavuşturmak amacıyla değiştirilerek,
- 20 nci maddesi, günümüz koşullarına uygun hale getirilmek amacıyla değiştirilerek,
- 21 inci maddesi, iskan edileceklerde noter taahhüdünü kaldırmak amacıyla metinden çıkarılarak,
- 22 nci maddesi, madde metninin daha açık ve uygulanabilir hale getirilmesi amacıyla değiştirilerek 21 inci madde olarak,
- 23, 24 ve 25 inci maddeler, günümüz teşkilat yapılanmasına ve düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla değiştirilerek 22, 23 ve 24 üncü madde olarak,
- 26, 27 ve 28 inci maddeleri günümüzde fon uygulamaları olmaması nedeniyle metinden çıkartılarak,
- İskana ilişkin gelirlerin sayılması amacıyla 25 inci madde, giderlerin sayılması amacıyla da 26 ncı madde yeniden düzenlenerek,
- 29 uncu maddesi, günümüz şartlarında borçlandırma, teminat ve vadesinde ödenmeyen borçlar konularında uygulamanın ne yönde olacağını açıklığa kavuşturmak amacıyla değiştirilerek 27 nci madde olarak,
- 30 uncu maddesi, diğer maddelerdeki düzenlemelere uyum sağlamak ve güncellemeyi de içerecek şekilde değiştirilerek 28 inci madde olarak,
- 31 inci maddesi, verilen taşınmazların geri alınmasında mahsup işlemi yerine iade işleminin geçerli olmasını teminen madde başlığı ile birlikte değiştirilerek 29 uncu madde olarak,
- 32, 33, 34 ve 35 inci maddeler günümüz düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla değiştirilerek 30, 31, 32 ve 33 üncü maddeler olarak,
- 36 ncı maddesi fonlarla ilgili olduğundan metinden çıkartılarak,
- 37 nci maddesi günümüz Türkçesine daha uygun hale getirilerek ve konuyla ilgili olarak Gümrük Kanununa yapılan gönderme kaldırılarak 34 üncü madde olarak,
- 38 inci maddesi 35 inci madde olarak aynen,
- 39 uncu maddesi, iskanen verilen taşınmazlarla ilgili tapu işlemlerinde, döner sermaye katkı payı alınmamasına yönelik düzenleme yapılarak 36 ncı madde olarak,
- 40 ncı maddesi 37 nci madde olarak aynen,
- 41 inci maddesi, günümüze uyarlanarak 38 inci madde olarak,
- 42 nci maddesi, redaksiyonel bir değişiklikle 39 uncu madde olarak,
- 43 üncü maddesi, seçilemeyecek arsa ve arazilerin zorunlu hallerde ilgili kurumların görüşü doğrultusunda kullanımına imkan sağlamak amacıyla değiştirilerek, 40 ıncı madde olarak,
- 44 üncü maddesi, daha anlaşılır hale getirilmesi amacıyla değiştirilerek 41 inci madde olarak,
- 45 ve 46 ncı maddeleri 42 ve 43 üncü maddeler olarak aynen,
- 47 nci maddesi, terkinde belirli bir miktara kadar ilgili bakana yetki vermek amacıyla değiştirilerek, 44 üncü madde olarak,
- 48 inci maddesi, fonla ilgili bir madde olduğundan önceki düzenlemelere paralel olarak metinden çıkartılarak,
- 49 uncu maddesi, günümüz şartlarına uyum sağlamak amacıyla başlığı ile birlikte değiştirilerek 45 inci madde olarak,
- 50 nci maddesi teşkilat yapısındaki değişiklik nedeniyle değiştirilerek 46 ncı madde olarak,
- 51 inci maddesi, yönetmelik düzenlemesine ilişkin sürede kısaltma yapılarak ve günümüze uygun şekilde değiştirilerek, 47 nci madde olarak,
- 52 nci maddesi, kanun tekniğine daha uygun bir şekilde düzenlenerek, 48 inci madde olarak,
- İskan Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısının maddeleri Kanun tekniğine uygun hale getirilerek ve Geçici 1 inci madde olarak metne eklenerek,
- Tasarının Geçici 1 inci maddesi, değiştirilerek Geçici 2 nci madde olarak,
- Tasarının Geçici 2 nci maddesi, aynen kabul edilerek Geçici 3 üncü madde olarak,
- 53 ve 54 üncü maddeler 49 ve 50 nci maddeler olarak aynen,
kabul edilmiştir.
Tasarının tümü, kanun tekniğine uygun hale getirilmesi maksadıyla redaksiyona tabi tutulmuştur.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygıyla arz olunur.