|
0213 Vergi Usul Kanunu (VUK.) |

10.01.1961 10703
|
|
Kabul Tarihi |
04.01.1961 |
BİRİNCİ KİTAP
Vergilendirme
YEDİNCİ KISIM
Yoklama ve İnceleme
İKİNCİ BÖLÜM
Vergi İncelemeleri
Madde 0140: İncelemede uyulacak esaslar
Vergi incelemesi yapanlar, yaptıkları inceleme sırasında aşağıdaki esaslara uymaya mecburdurlar:
(Bent 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7338 Sayılı Kanunun 18. Maddesi ile 1/6/2022 tarihinde Yürürlüğe Girecek Şekilde Değişmiştir.) İncelemeye tabi olana, vergi incelemesinin konusunu ve incelemeye başlanıldığı hususunu bir yazıyla bildirirler. Ayrıca, yazının bir örneğini bağlı olduğu birime ve ilgili vergi dairesine gönderirler.
(Bent 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7338 Sayılı Kanunun 18. Maddesi ile 1/6/2022 tarihinde Yürürlüğe Girecek Şekilde Yürürlükten Kaldırılmıştır.)
- İncelemenin iş yerinde yapılması halinde nezdinde (3) inceleme yapılanın muvafakati olmadıkça resmi çalışma saatleri dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak bu gibi tedbirler, incelemelerin yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmayacak şekilde yapılır);
- İnceleme bitince, bunun yapıldığını gösteren bir vesika nezdinde inceleme yapılana verilir.
- (Bent 01.08.2010 tarih ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6009 Sayılı Kanun ile Eklenmiştir) Vergi kanunlarıyla ilgili Cumhurbaşkanı kararı (2), yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenleyemezler. Ancak, bu düzenlemelerin vergi kanunlarına aykırı olduğu kanaatine varırlarsa bu hususu bağlı oldukları birimler aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığına düzenleyecekleri bir rapor ile bildirirler.
(Bent 06.04.2018 tarih ve 30383 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7104 Sayılı Kanunun 19. Maddesi ile Değişmiştir.) İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde en fazla altı ay, katma değer vergisi iade incelemelerinde ise en fazla üç ay içinde incelemeleri bitirmeleri esastır. Bu süreler içinde incelemenin bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilir. Bu talep vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilir, tam ve sınırlı incelemelerde altı ayı, katma değer vergisi iade incelemelerinde ise iki ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Bu durumda, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılana bildirilir. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birimler vergi incelemesinin öngörülen süreler içinde bitirilmesi için gerekli tedbirleri alırlar.
(Fıkra 10.07.2011 tarih ve 27990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 646 Sayılı Khk ile Değişmiştir.) Vergi Müfettişleri ile Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları, işleme konulmak üzere ilgili vergi dairesine tevdi edilmeden önce, meslekte on yılını tamamlamış en az üç Vergi Müfettişinden oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonları tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin Cumhurbaşkanı kararı (2), yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilir. İncelemeyi yapanla komisyon arasında uyuşmazlık oluşması halinde uyuşmazlığa konu vergi inceleme raporları üst değerlendirme mercii olarak, Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarları aşan tarhiyat önerisi içeren vergi inceleme raporları ise doğrudan, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde bir Başkan Yardımcısının başkanlığında dört grup başkanından oluşan beş kişilik merkezi rapor değerlendirme komisyonu tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilir. İncelemeyi yapanlar, bu komisyon tarafından yapılacak değerlendirmeye uygun olarak düzenleyecekleri vergi inceleme raporlarını işleme konulmak üzere bağlı oldukları birime tevdi ederler.
(Fıkra 01.08.2010 tarih ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6009 Sayılı Kanun ile Eklenmiştir) 135 inci madde ile vergi incelemesi yapmaya yetkili kılınan diğer memurlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları, Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra birimlerinde oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonları tarafından değerlendirilir.
(Fıkra 01.08.2010 tarih ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6009 Sayılı Kanun ile Eklenmiştir) Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu ile diğer rapor değerlendirme komisyonları yaptıkları değerlendirme sırasında, verilmiş bir özelgenin 369 uncu maddenin birinci fıkrası kapsamında olduğu kanaatine varmaları halinde, söz konusu özelge, Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonundan üç üye ile 413 üncü maddeye göre oluşturulan komisyondan iki üyenin katılımıyla oluşturulacak beş kişilik bir komisyon tarafından değerlendirilir. Bu komisyonca verilen kararlar, ilgili rapor değerlendirme komisyonu ile incelemeye yetkili olanı bağlar.
(Fıkra 01.08.2010 tarih ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6009 Sayılı Kanun ile Eklenmiştir) Bu maddede yazılı komisyonların başkan ve üyelerine her toplantı günü için (1000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti ödenir. Bu şekilde ödenecek toplantı ücretinin bir aylık tutarı (5000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşamaz
(Fıkra 01.08.2010 tarih ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6009 Sayılı Kanun ile Eklenmiştir) Bu maddede belirlenen esaslar çerçevesinde, vergi incelemesine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesi, yazı, bildirim ve tutanakların elektronik ortamda düzenlenmesi ile (1) vergi incelemelerinde uyulacak diğer usul ve esaslar, komisyonların teşekkülü ile çalışma usul ve esasları ve Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu tarafından doğrudan değerlendirmeye tabi tutulacak vergi inceleme raporlarının tutarları, (1) Maliye Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
(1) 10.07.2011 Tarih ve 27990 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 646 Sayılı Khk ile son fıkrasında yer alan "Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulunun önerisi üzerine" ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) "kararname, tüzük" İbaresi 07.07.2018 Tarih ve 30471 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 0700 Sayılı KHK'ın 46. Maddesi ile "Cumhurbaşkanı kararı" şeklinde değişmiştir.
(3) 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7338 Sayılı Kanunun 18. Maddesi ile 1/6/2022 tarihinde Yürürlüğe Girecek Şekilde "Nezdinde" İbaresi "İncelemenin iş yerinde yapılması halinde nezdinde" şeklinde değişmiş ve “çerçevesinde,” ibaresinden sonra gelmek üzere “vergi incelemesine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesi, yazı, bildirim ve tutanakların elektronik ortamda düzenlenmesi ile” ibaresi eklenmiştir.