|
0298 Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun
|

02.05.1961 10796
|
|
Kabul Tarihi |
26.04.1961 |
|
0298 Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun |
|
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Günü İşleri
ÜÇÜNCÜ KESİM
Oy Verme
Madde 0100: Zarfların açılması, oyların sayım ve dökümü
(Madde, Başlığı ile Birlikte 10.04.2010 tarih ve 27548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5980 Sayılı Kanun ile Değişmiştir.)
Oyların sayım ve dökümüne derhal başlanır, açık ve aralıksız yapılır. Yapılacak şikâyet ve itirazlar, işi durdurmaz.
Sandık kurulu başkanı, sayım ve döküm işine başlamadan önce, sayım ve döküm cetvellerinin boş ve yazısız olduğunu hazır bulunanlara gösterir.
Sandık kurulu başkanı, oy sayım ve dökümünün düzenini sağlamak bakımından;
a) Bir üyeyi sandıktaki zarfları kendisine vermek,
b) İki üyeyi okunan oy pusulalarını sayım ve döküm cetvellerine işlemek,
c) Bir üyeyi okunan ve dökümü yapılan oy pusulalarını ve açılan zarfları masa üzerine düzenli biçimde yerleştirmek ve korumak,
üzere görevlendirir.
Sayım ve döküm cetvellerinde, ilk önce birleşik oy pusulasındaki sıraya göre siyasi partilerin adları soldan sağa doğru sütunların yukarısındaki hanelere yazılır. Daha sonra, varsa her bağımsız adaya bir sütun ayrılarak, bağımsız adayların ad ve soyadları, birleşik oy pusulasındaki sıraya göre sütunların yukarısındaki hanelere yazılır. (Cümle 16.03.2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Eklenmiştir) Bunlardan sonra, ittifak yapan siyasi partilerin bulunması halinde, ittifakların birleşik oy pusulasındaki sıralarına göre ortak oyları için yeteri kadar sütun ayrılır ve bu sütunların üzerine ittifakların unvanları yazılır.
Sandık kurulu başkanı tarafından görevlendirilen üye, oy zarfını sandıktan teker teker alarak başkana verir. Başkan zarfı açarak içinden çıkan oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği şekilde okur. (Cümle 16.03.2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Eklenmiştir) Ancak aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde, zarfın içinden çıkan oy pusulaları okunmadan önce, seçim türüne göre ters çevrilerek tasnif edilip masanın üzerine konulur ve dokuzuncu fıkra uyarınca işlem yapılır.
Birleşik oy pusulası üzerinde hangi partiye veya bağımsız adaya ait yere "EVET" mührü basılmış ise, o partinin adı veya bağımsız adayın ad ve soyadı okunur. Muhtarlık seçimlerinde ise, zarfın içerisinden çıkan oy pusulaları, hangi muhtar veya üyelere ait ise onların adı ve soyadı okunur.
(Fıkra 16.03.2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Eklenmiştir) Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır.
(Mevcut 7. Fıkra 16.03.2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Değişmiştir.) Mahalli idare organları seçimlerinde;
a) Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık,
b) Diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık,
seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır.
Aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde (1) oy zarfı içinden eksik oy pusulası çıkmış ise eksik çıkan oyların hangi seçim türüne ait olduğu ve sayısı ile içinden hiç oy pusulası çıkmayan boş zarf sayısı toplamı, zarfların açılması bittikten sonra tespit edilip sandık sonuç tutanağına işlenir.
Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı ve herhangi bir itiraza uğramadan geçerli sayılan her oy, okunmasını müteakiben, görevli üyeler tarafından, aynı anda sayım ve döküm cetvelinde o siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılmış bulunan sütundaki rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle, ayrı ayrı işaretlenir. Bu işlemin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, sandık kurulu başkanı tarafından sürekli denetlenir.
Okunan geçerli oy pusulaları ve zarfları, görevli üye tarafından, masa üzerinde düzenli biçimde yerleştirilir ve muhafaza edilir.
(Fıkra 16.03.2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Eklenmiştir) İttifak alanı içerisinde, "EVET" mührünün;
a) Bir siyasi partiye ayrılan alana,
b) Hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne,
c) İttifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana,
basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilir ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenir. Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine "EVET" mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilir ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle, ayrı ayrı işaretlenir.
Geçersiz sayılan veya geçerli olmasına rağmen hesaba katılmaması gereken oy pusulaları ile geçerli olup olmadığı veya hesaba katılıp katılmaması yönünden tereddüt edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sayım ve döküm cetveline işlenmeksizin ayrılır ve sandık kurulu başkanı tarafından muhafaza altına alınır.
Bütün zarfların açılıp okunması bittikten sonra; itiraz edilmeksizin geçerli sayılan ve her iki sayım ve döküm cetveline işlenen oy sayıları, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak oyları (1) sütununda işaretlenmiş son rakamlar karşılaştınlarak, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak (1) aldığı geçerli oy sayısının iki cetvelde de aynı olup olmadığı, başkan tarafından kontrol edilir. Oy sayıları aynı ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak (1) aldığı geçerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin geçerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o seçim türüne ait sandık kurulunca düzenlenecek özel tutanağa yazı ve rakamla işlenir.
Siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak (1) aldıkları ve kendi hanelerine işlenmiş geçerli oy sayılarını gösterir rakamların her iki sayım ve döküm cetvelinde de aynı olmaması halinde ikinci sayım yapılır. İkinci sayımda, geçerli tüm oy pusulaları yeniden, tek tek okunarak, boş ve yazısız ayrı iki sayım ve döküm cetveline işlenir. Bu cetvellerdeki oy sayıları aynı ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak (1) aldığı geçerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin geçerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o seçim türüne ait sandık kurulunca düzenlenecek özel tutanağa yazı ve rakamla işlenir.
İkinci sayımda kullanılan sayım ve döküm cetvelinde yer alan oy sayıları da aynı çıkmazsa, yukarıda belirtilen usûle göre üçüncü sayım yapılır ve kurulun varsa siyasi partili olmayan, yoksa başkan tarafından belirlenecek üyesi tarafından tek sayım ve döküm cetveline işlenmek suretiyle, sonucuna göre işlem yapılır. Birden fazla sayım yapılan hallerde, bu sayımlarda kullanılan sayım ve döküm cetvellerinin üzerine, hangi sayıma ait olduğu büyük harflerle yazılır ve tüm cetveller muhafaza edilir.
Açılan sandığa ait son geçerli zarf açılıp içindeki oy pusulası okunduktan sonra, sandık başkanı tarafından o sandığa ait açılmayan geçerli zarf olup olmadığı kontrol edilir ve açılan zarfların sayısı ile sandıktan çıkan ve tutanağa işlenmiş olan geçerli zarf sayısı karşılaştırılır ve sonuç, tutanak defterine işlenir.
Geçerli oyların sayım ve döküm cetvellerine işlenmesinden sonra, hesaba katılıp katılmaması veya geçerli sayılıp sayılmaması yönünden tereddüt edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sandık kurulunca ayrı ayrı değerlendirilerek karara bağlanır ve bu karar, tutanak defterine yazıldıktan sonra mühürlenip imzalanır.
Sandık kurulu kararı ile geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulaları, sayım ve döküm cetvelinde ait olduğu siyasi parti, bağımsız aday veya ittifakın ortak oyu için (1) ayrılmış bulunan sütuna işlenir. Bu şekilde geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı, o seçim türüne ait özel tutanakta ilgili yere işlenir.
Geçerli sayılmayan veya hesaba katılmayan oy pusulaları, ayrı ayrı paket yapılarak bağlanır ve paketin üzeri mühürlenerek, sayısı yazılır ve saklanır. Bu oy pusulaları yakılmaz, yırtılmaz ve yok edilemez. Bunların sayısı, o seçim türüne ait özel tutanakta ilgili yere işlenir.
Yukarıda belirtilen işlemler tamamlandıktan sonra, sayım ve döküm cetvelinde siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak (1) aldığı oyların toplam sayısı, kendi sütununun altına rakamla ve yazı ile yazılır.
Sayım ve döküm cetvelinde, siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak (1) aldığı oylar, orada bulunanlara, başkan tarafından yüksek sesle ilan edilir.
Bu ilandan sonra, sayım ve döküm cetvelindeki sonuçlar, sandık sonuç tutanağına işlenir. Bu bilgilerin doğruluğu, sandık başkanı tarafından sayım ve döküm cetveli sonuçları ile karşılaştırıldıktan sonra, sandık sonuç tutanağı, başkan ve üyeler tarafından imzalanır ve mühürlenir.
Bütün bu işlemler, tutanak defterine geçirilerek, sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve mühürlenir.
Parti müşahitleri, sayım masası başında yer alabilir ve oy pusulalarını görebilirler. Ancak, parti müşahitlerinin sayısı beşten fazla ise, hazır bulunanlar arasından başkan tarafından kurul önünde ad çekme suretiyle, sandık başında kalacak beş parti müşahidi her biri ayrı partiden olmak üzere tespit edilir. Diğer müşahitlerle bağımsız aday müşahitleri için sayım işlemini yakından takip edebilecekleri bir yer ayrılır.
(1) "belediye ve muhtarlık seçimlerinde," İbaresi 16.03.2018 Tarih ve 30362 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 7102 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile "seçimlerde" şeklinde ve "sayıları, her siyasi parti veya bağımsız adayın" İbaresi "sayıları, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak oyları" şeklinde ve "karşılaştırılarak, her siyasi parti veya bağımsız adayın" İbaresi "karşılaştınlarak, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde ve "ise, her siyasi parti veya bağımsız adayın" İbaresi "ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde ve "Siyasi partilerin ve bağımsız adayların" İbaresi "Siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak" şeklinde ve "her siyasi parti ve bağımsız adayın" İbaresi "her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak" şeklinde ve "siyasi partiye veya bağımsız adaya" İbaresi "siyasi parti, bağımsız aday veya ittifakın ortak oyu için" şeklinde ve "siyasi partilerin ve bağımsız adayların" İbaresi "siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak" şeklinde değişmiştir.
