MET�N
MET�N

Belgenin tamam� i�in program� sat�n alman�z gerekmektedir.

+90 (555) 801 30 49

+90 (242) 248 23 55

+90 (212) 654 88 15

+90 (312) 231 81 36

+90 (242) 248 23 32

	4646 Do�al Gaz Piyasas� Kanunu		02.05.2001 24390
	Kabul Tarihi	18.04.2001

4646
Do�al Gaz Piyasas� Kanunu

B�R�NC� KISIM
Genel H�k�mler

�K�NC� B�L�M
Do�al Gaz Piyasas� Faaliyetleri, Yap�m ve Hizmet Faaliyetleri, Lisans ve Sertifikalar�n Genel Esaslar�

Madde 0004: Do�al gaz piyasa faaliyetleri

Bu Kanuna g�re do�al gaz piyasa faaliyetlerinde bulunacak t�zel ki�ilerin gerekli lisanslar� almalar� �artt�r.
Do�al gaz piyasas�nda faaliyet g�sterecek t�zel ki�ilerin lisans almak i�in Kuruma yapacaklar� ba�vuruya, ba�vuru yap�ld�� tarihten itibaren, en fazla altm�� g�n i�erisinde Kurum taraf�ndan cevap verilir. Lisans ba�vuru talebi Kurul taraf�ndan reddedildi�i takdirde, reddetme karar� ba�vuru sahibine gerek�esi ile birlikte bildirilir.
Piyasada faaliyet g�sterecek �zel hukuk t�zel ki�ilerinin 29.06.1956 tarihli ve 6762 say�l� T�rk Ticaret Kanunu h�k�mleri do�rultusunda anonim �irket veya limitet �irket olarak kurulmalar� halinde, hisselerin tamam�n�n nama yaz�l� olmas� �artt�r. Bu �irketlerin sermayeleri ile ana s�zle�melerinde bulunmas� gereken di�er hususlar y�netmelikle d�zenlenir.
Do�al gaz piyasa faaliyetleri �unlard�r:
1. �thalat: Do�al gaz�n ithalat yoluyla temin edilmesi ithalat lisans�na g�re yap�l�r.
  �thalat lisans� almak i�in ba�vuran t�zel ki�ilerde;
  1. �thalat yapacak teknik ve ekonomik g�ce sahip olunmas�,
  2. �thal edilecek do�al gaz�n kayna��, rezervleri, �retim tesisleri ve iletim sistemi hakk�nda kesin bilgi ve garantinin bulunmas�,
  3. (Bent 17.06.2016 tarih ve 29745 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6719 Say�l� Kanunla De�i�mi�tir.) Her sene ithal edilecek do�al gaz�n Kurul taraf�ndan belirlenen oran� kadar bir miktar� be� y�l i�erisinde ulusal topraklarda yer alt� depolama imk�n�na sahip olunmas� hususunda depolama faaliyeti yapacak t�zel ki�ilerden Kurumca belirlenen taahh�t ve garantilerin al�nmas�,
  4. Ulusal iletim sisteminin geli�mesine ve g�venli�ine katk�da bulunabilme yeterlili�ine sahip olmas�, bu ama�la sistemin geli�mesini ger�ekle�tirecek t�zel ki�ilerin yat�r�mlar�na ekonomik destek sa�layabilmesi,
  �artlar� aran�r.
  �thalat�� irketler, yapacaklar� her ithalat ba�lant�s� i�in ayr� ayr� lisans almak zorundad�r. �thalat�� irketler, ithalat s�zle�melerinde yer alan s�zle�me s�relerini, s�re uzat�mlar�n�, �ng�r�len y�ll�k ve mevsimlik ithalat miktarlar�n� ve bu miktarlardaki de�i�iklikler ile s�zle�melerde veya temditlerinde yer alan ve sistemin g�venli�ini ilgilendiren y�k�ml�l�kleri Kuruma bildirmek zorundad�r.
  �thalat�� irketler, ithal yoluyla temin ettikleri do�al gaz� yurt i�inde toptan sat�� irketlerine veya ihracat�� irketlere, sat�� s�zle�mesi ile devredebilecekleri gibi serbest t�keticilere ve ihracat lisans� almak kayd�yla yurt d��na da pazarlayabilir. Ancak, ihracat�� irketlere yap�lan devir, ithalat�� irketin lisans kapsam�ndaki taahh�tlerini ortadan kald�rmaz.
  Herhangi bir ithalat�� irketin, ithal yoluyla temin etti�i y�ll�k do�al gaz miktar�, Kurumca belirlenecek cari y�la ait ulusal gaz t�ketim tahmininin y�zde yirmisini a�amaz.
  �thalat�� irket, yapm�� oldu�u b�t�n s�zle�melere ait Kurumun talep etti�i bilgi ve belgeleri vermek zorundad�r.
  (Paragraf 17.06.2016 tarih ve 29745 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6719 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) �lkedeki yer alt� do�al gaz depolama kapasitesinin t�m ithalat�� irketlerin her sene ithal edecekleri do�al gaz miktar�n�n depolanmas�na ili�kin y�k�ml�l�klerinin yerine getirilmesine imk�n verecek seviyede olmas�na ba�l� olarak Kurul, ithalat�� irketlerin her sene ithal edecekleri do�al gaz�n be� y�l i�erisinde ulusal topraklarda depolama y�k�ml�l�klerine ili�kin oran�n�, �lkedeki mevcut yer alt� depolama kapasitesini dikkate alarak y�zde yirmiden fazla olmamak �zere belirlemeye yetkilidir. �thalat�� irketlerin depolama y�k�ml�l�klerine ili�kin usul ve esaslar Kurul taraf�ndan belirlenir.
2. �retim: Do�al gaz arama ve �retim faaliyetleri 6326 say�l� Petrol Kanununa g�re yap�l�r. Arama ve i�letme ruhsatlar� Petrol ��leri Genel M�d�rl�� taraf�ndan verilir. �retim faaliyeti, piyasa faaliyetinden say�lmaz.
  �retim �irketleri, �rettikleri gaz� toptan sat�� lisans� almak kayd�yla toptan sat�� irketlerine, ithalat�� irketlere, da��t�m �irketlerine veya serbest t�keticilere pazarlayabilir. �retici �irketler bu sat�� miktar�n�n Kurumca cari y�la ili�kin olarak belirlenecek ulusal t�ketim tahmininin y�zde yirmisini ge�memek kayd�yla do�rudan serbest t�keticilere, geri kalan do�al gaz� ise, ithalat�� irketler, da��t�m �irketleri veya toptan sat�� irketleri vas�tas�yla piyasaya sunabilir. �retim �irketleri, ihracat�� lisans� almak kayd�yla �retti�i gaz� ihra� edebilir.
  �retim �irketlerinin sat�� ve ihracat lisans� almak i�in (e) ve (f) bentlerinde yer alan lisans ko�ullar�n� ta��malar� zorunludur.
  �retilen do�al gaz, iletim �irketleri ile yap�lacak ta��ma ve teslim s�zle�melerine g�re ta��tt�r�l�r. �retim merkezinin ba�lant�l� sisteme uzak olmas� halinde, �retilen gaz�n ba�lant�l� sistem olu�turma �art� aranmaks�z�n dolays�z hat ile iletilmesi ve serbest t�keticilere sat�� retim �irketlerince yap�labilir. Ancak, bu husus, Kurulun ekonomik ve teknik �artlar� g�z �n�nde bulundurarak verece�i karara ba�l�d�r. (C�mleler 02.12.2020 tarih ve 31322 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7257 Say�l� Kanunun 7. Maddesi ile Eklenmi�tir) �retilen do�al gaz�n iletim �ebekesi vas�tas�yla iletilmesinin teknik ve ekonomik olarak uygun olmad��na Kurulca karar verilmesi ve �retim yapan toptan sat�� irketinin kendi �zerine d��en y�k�ml�l�kleri yerine getirmesi kayd�yla, �retim �irketi taraf�ndan da��t�m �ebekesine ba�lant� yap�larak �retilen do�al gaz da��t�m �irketince �ncelikle sat�n al�n�r. Kurul, gerekli hallerde bu kapsamda sat�n al�nacak do�al gaz bedelini belirler. Ayr�ca, �retim �irketleri �retti�i do�al gaz�n �retim kapasitesinin 8 inci maddenin (a) f�kras�n�n (1) numaral� bendinde belirtilen miktardan az olmas� durumunda, �retilen do�al gaz�, �ehir i�i da��t�m faaliyeti yapmaks�z�n di�er t�keticilere satabilir. �retim �irketlerinin iletim ve depolama ile ilgili mevcut tesislerdeki haklar� sakl�d�r. Bu hakk�n kullan�lmas� (c) ve (d) bentlerindeki h�k�mlere tabidir.
  �retim �irketleri, tarifeler, teslim kurallar�, gaz kalitesi, gaz arz�, mevsimsel de�i�iklikler gibi hususlarda Kurumun yapaca�� d�zenlemelere uymakla y�k�ml�d�r.
  (Paragraf 11.06.2013 tarih ve 28674 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6491 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) Do�al gaz �retimi yapan petrol hakk� sahibi yerli ve yabanc� �irketler ile yabanc� �irketlerin T�rkiye'deki �ubelerine, �rettikleri do�al gaz�; toptan sat�� irketlerine, ihracat�� irketlere, da��t�m �irketlerine veya serbest t�keticilere pazarlamak ve ihra� etmek �zere, depolama ko�ulu aranmaks�z�n, toptan sat�� lisans� verilir.
3. �letim: �letim faaliyetini ger�ekle�tirecek olan t�zel ki�iler, a�a��daki hususlara uymakla y�k�ml�d�r.
  1. �letim �irketleri sistemin uygun olmas� halinde, Kurum taraf�ndan tespit edilen kriterler �er�evesinde, sisteme ba�lanmak isteyen kullan�c�lar� on iki ay i�erisinde en uygun �ebekeye ba�lamakla y�k�ml�d�r.
  2. Sisteme giri� talebini iletim �irketinin reddetmesi halinde kullan�c�, Kurumu bu durumdan haberdar edebilir. �letim �irketinin, �ebeke i�leyi�i ile ilgili y�netmeli�i ihlal etti�inin Kurumca tespit edilmesi durumunda, iletim �irketi kullan�c�n�n sisteme giri� ba�lant�s�n� Kurulun verece�i karara g�re yapar.
  3. Kurum, kullan�c�lar�n sisteme giri�i ile ilgili taleplerini inceleyerek, iletim faaliyetlerinin aksamamas�na, bu Kanunda belirtilen hususlar� g�z �n�ne alarak, sistemin i�leyi�ine engel olunmamas�na azami dikkati g�sterir.
  4. �letim �irketleri, iletim faaliyetleri yapan di�er iletim �irketleri ile g�venli ve verimli bir i�letim amac�yla e�g�d�ml� �al��ma yapabilmeleri i�in birbirlerine Kurumca belirlenen t�m teknik bilgileri vermek zorundad�r.
  5. �letim �irketleri, do�al gaz�n ak�� ve sistemin i�lemesi i�in gerekli ayarlama ve di�er her t�rl� hizmetlerin yerine getirilmesi hususunda kendilerinin sahip oldu�u k�s�mdan sorumludur. Ayr�ca, iletim �irketleri kendi sorumlu oldu�u hatlarda, gaz iletiminin g�venli bir bi�imde, verimli ve en az maliyet ile ger�ekle�tirilmesine y�nelik her t�rl� tedbiri almaya ve bu Kanunda �ng�r�len di�er hususlar� yerine getirmeye mecburdur.
  6. �letim �irketlerinin faaliyete ge�ebilmesi i�in, Kuruldan lisans almalar� zorunludur. Sistemin i�leyi�ini ihlal eden iletim �irketlerine, bu Kanunda belirtilen cezalar tatbik edilir.
  7. �letim �irketleri ithalat�� irket, toptan sat�� irketi, �retim �irketi ve ihracat�� irketler ile ta��ma s�zle�mesi yapar. �letim �irketleri ayr�ca, �retim �irketi, serbest t�ketici, depolama �irketi ve di�er iletim �irketleri ile teslim s�zle�meleri yapar. Yap�lan veya yap�lacak s�zle�melerde Kurumca belirlenen usul ve esaslar g�z �n�nde bulundurulur ve sistemin i�leyi�ini engelleyen veya aksatan h�k�mlere yer verilmez.
  8. Kurul, iletim �irketlerince transit do�al gaz iletimini de dikkate alarak haz�rlanan ulusal iletim �ebekesi yat�r�m programlar�n� inceler ve onaylar.
  9. Mevcut, planlanan ve yap�m� devam etmekte olan ulusal iletim �ebekesi BOTA�'a ait olur. �letim �irketlerince mevcut hatlarla ba�lant�l� sistem olu�turacak �ekilde in�a edilecek iletim ama�l� yeni boru hatlar� m�lkiyeti kendilerine ait olmak �zere yat�r�m yapan di�er iletim �irketlerince i�letilir. �letim �irketlerinin di�er hak ve y�k�ml�l�kleri ��kar�lacak y�netmeliklerle belirlenir.
4. Do�al gaz�n depolanmas�: Depolama faaliyeti yapacak olan t�zel ki�iler a�a��daki hususlara uymakla y�k�ml�d�r.
  1. T�zel ki�iler, do�al gaz�n yer alt� ve yer �st�nde gaz veya LNG olarak depolanmas� faaliyetlerinde bulunabilmeleri i�in, Kuruldan lisans almak zorundad�r. S�z konusu lisans olmaks�z�n depolama faaliyetinde bulunulamaz. Lisans talebinde bulunan t�zel ki�iler, ��kar�lacak y�netmelikte yer alacak ko�ullara uymak mecburiyetindedir.
    Depolama lisans� almak i�in ba�vuran t�zel ki�ilerde;
    �artlar� aran�r. (C�mle 11.05.2024 tarih ve 32543 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7501 Say�l� Kanunun 6. Maddesi Eklenmi�tir) Y�zen LNG tesislerinin i�letilmesi ve yer de�i�ikli�i kapsam�nda Bakanl�k g�r�� al�narak sa�lanacak istisnalar Kurul taraf�ndan bu madde uyar�nca yay�mlanan usul ve esaslarda d�zenlenir.
  2. 6326 say�l� Kanuna g�re, i�letme ruhsat�na sahip �irketlerin do�al gaz �retti�i yer alt� do�al gaz yata��n�, depolama amac� ile kullanmak �zere Petrol ��leri Genel M�d�rl��n�n onay�n�n al�nmas�n� m�teakip Kuruma ba�vurmas� halinde, Kurul taraf�ndan uygun g�r�ld�� takdirde, i�letme ruhsat�n�n ilgili b�l�m� depolama lisans�na �evrilir. Ancak, �retim �irketinin Kuruma yapt�� ba�vuruda, depolama lisans� i�in istenen yeterlili�e sahip oldu�unu belgelemesi �artt�r. �irket, depolama faaliyetine ba�lad�� takdirde, depolama faaliyetini, muhasebesini ayr��t�rmak suretiyle �retim faaliyetinden ayr� olarak y�r�t�r.
    Depolama �irketine yap�lan taleplerin reddedilmesi ve sistem kullan�c�s�n�n bu durumdan Kurumu haberdar etmesi halinde, Kurum gerekli incelemeleri ve denetimleri yaparak depolama �irketinin yay�mlanan usul ve esaslar ile lisans �artlar�n� ihlal etti�ini tespit etmesi halinde, depolama �irketini talep edilen hizmeti verme�e icbar edebilir. Yap�lan bu ihlal nedeniyle, bu Kanunda g�sterilen cezai m�eyyideler uygulan�r. (C�mleler 11.05.2024 tarih ve 32543 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7501 Say�l� Kanunun 6. Maddesi Eklenmi�tir) Mevcut depolama tesisleri, mevcut tesislerdeki kapasite art��lar� veya yeni yap�lacak tesisler, kullan�m oranlar� ve/veya rekabet ko�ullar� dikkate al�narak bu Kanunun sisteme eri�ime ili�kin h�k�mlerinden Bakanl�k g�r�� al�narak Kurul karar� ile belirli s�re muaf tutulabilirler. Depolama �irketleri verecekleri hizmetlere ili�kin birim bedelleri ve tesis kapasitelerini yay�mlamak zorundad�r.
  3. (F�kra 25.02.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan Kanun ile Eklenmi�tir) Yap�lm�� ve yap�lacak depolama lisans� ba�vurular�nda; ba�vuruya konu yerin il, il�e, k�y, mahalle, ada, parsel bilgilerini de i�eren bilgiler Kurum internet sayfas�nda duyurulur. Duyuruda belirlenecek s�rede, duyuru konusu yerde faaliyet g�stermek �zere ba�ka do�al gaz depolama lisans� ba�vurusunun olmas� durumunda, ba�vuruda bulunan t�zel ki�ilerin depolama lisans� almak i�in aran�lan �artlar� ta��malar� kayd� ile; lisans ba�vurular�n�n de�erlendirilmesi Kurul taraf�ndan belirlenecek kriterler esas al�narak yap�l�r. Bu de�erlendirme sonucunda birden fazla ba�vurunun kalmas� durumunda bu t�zel ki�iler aras�nda lisans bedelinin art�r�lmas� esas�na g�re yar��ma yap�l�r. Ancak, ba�vurulardan birinde depolama faaliyetinin yap�laca�� sahada yer alan ta��nmazlar�n asgari yar�s�n�n m�lkiyetinin lisans ba�vurusunda bulunan t�zel ki�i ve/veya ortaklar�na ait olmas� ve/veya depolama faaliyetinin yap�laca�� sahada yer alan ta��nmazlar�n asgari yar�s�n�n �zerinde lisans ba�vurusunda bulunan t�zel ki�i ve/veya ortaklar� ad�na depolama faaliyetinde bulunma imkan� verecek kullanma ve/veya irtifak hakk� ve benzer izinlerin tesis edilmi� olmas� halinde bu ba�vuru kabul edilir; di�er ba�vurular reddedilir. Ba�vurunun duyurusu, de�erlendirme kriterleri ve yar��maya ili�kin usul ve esaslar y�netmelikle d�zenlenir.
5. Toptan sat��: Toptan sat�� irketleri, serbest t�keticilere yapacaklar� toptan sat�� faaliyeti i�in, Kuruldan lisans almak zorundad�r. �thalat�� lisans� alm�� olan t�zel ki�ilerin, toptan sat�� lisans� alma zorunluluklar� yoktur. �thalat lisans� ile do�al gaz toptan sat�� yapabilirler.
  Toptan sat�� faaliyeti yapmak isteyen t�zel ki�ilerin, lisans almak i�in do�al gaz� nereden temin edece�ini ve hangi ta��ma ko�ullar� ile sat�� ger�ekle�tirece�ini, yeterli teknik ve ekonomik g�c�n�n bulundu�unu ve sistemin emniyetli bir �ekilde i�lemesine yard�mc� olmak amac�yla, gerekli depolama kapasitelerine sahip oldu�unu g�stermesi ve ayr�ca, y�netmeliklerde belirtilen di�er taahh�t ve garantileri de vermesi gerekir.
  Do�al gaz�n toptan sat�� faaliyetlerinin d�zenlenmesinde a�a��daki esaslara uyulmas� zorunludur.
  1. Da��t�m �irketlerine do�al gaz sat�� yapan t�zel ki�iler, Kurumca �ng�r�lecek s�re i�erisinde, m��terilerin mevsimsel azami do�al gaz �eki�lerini kar��lamak amac�yla, gerekli arz planlamas�n� yapmak ve depolama tedbirlerini almak ve bu ama�la depolama �irketleri ile yapacaklar� kira s�zle�melerini Kuruma ibraz etmek zorundad�r. Gerekli depolama tedbirlerinin al�nmas� i�in, lisans�n verildi�i tarihten itibaren be� y�ll�k bir s�re tan�n�r. Bu s�re, �lkedeki depolama tesislerinin yeterli d�zeye ula�mamas� halinde Kurul karar� ile iki y�la kadar uzat�labilir.
    Ayr�ca, Kurul her y�l iklim de�erlerine g�re, her �ehir i�in m�teakip y�l�n mevsimsel yo�unlu�unu kar��layacak dengeleme ama�l� depolama miktarlar�n� tayin etmeye ve gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.
  2. Serbest t�keticilere toptan gaz sat�� yapan t�zel ki�iler, bu Kanunun y�r�rl��e girmesini m�teakip m��terilerine mevsimlik, g�nl�k ve saatlik esneklik limitleri dahilinde gaz giri�ini sa�lamak mecburiyetindedir. Toptan sat�c�lar�n gerekli arz ve depolama kapasitelerine ula�mas� zorunlu olup, ayr�ca lisans�n verildi�i tarihten itibaren be� y�ll�k bir s�re i�inde gerekli depolama tedbirlerini almak zorundad�r. Bu ama�la depolama �irketleri ile yapacaklar� kira s�zle�melerini Kuruma ibraz ederler. Bu s�re, �lkedeki depolama tesislerinin yeterli d�zeye ula�mamas� halinde uzat�labilir.
  3. Do�al gaz toptan sat�� yapan t�zel ki�iler, Kurum taraf�ndan �ng�r�len s�re i�erisinde beklenen talebi kar��layabilecek iletim, depolama ve sistemi dengeleyici kapasiteleri sa�lamak zorundad�r.
  4. Toptan sat�� irketi, ithalat�� irket veya ihracat�� irket veya serbest t�ketici veya da��t�m �irketi ile sat�� s�zle�meleri yapar ve fiyatlar� serbest�e belirler. Ticari gizlili�i olan bilgiler Kurum hari� ��nc� taraflara a��klanamaz ve suistimal edilemez.
  5. Toptan sat�� irketlerinin, do�al gaz ithalat� yapabilmesi i�in ithalat�� lisans� almas� zorunludur.
  6. Toptan sat�� irketlerinin her birinin bir y�l i�inde sat��n� ger�ekle�tirdikleri toplam gaz miktar�, Kurumca cari y�la ili�kin belirledi�i ulusal t�ketim tahmininin y�zde yirmisini ge�emez.
  7. Toptan sat�� irketleri, b�lgesel s�n�rlama getirilmeksizin yurt genelinde sat�� yapabilir.
6. Do�al gaz�n ihrac�: �thal edilmi� veya yurt i�inde �retilmi� do�al gaz� yurt d��na ihra� etmek isteyen t�zel ki�iler, Kuruldan ihracat�� lisans� al�r. Lisans almak isteyen �irketlerin ��kar�lacak y�netmeliklerde belirtilen �artlar�n yan�nda;
  1. Teknik ve ekonomik yeterli�e sahip oldu�unu g�stermesi,
  2. Do�al gaz�, hangi �lkelere ⁽¹⁾ ve hangi ta��ma vas�talar� ile ihra� edece�ini bildirmesi,
  3. �hra� nedeniyle sistemin i�leyi�ini ve �lke ihtiyac�n� aksatmayaca��n� ve ayr�ca sistemin emniyetini ihlal etti�i durumlarda, meydana gelen zarar ve ziyan� tazmin edece�ini garanti etmesi ve bu hususta meydana gelebilecek zarar ve ziyan� kar��lamak �zere zorunlu sigorta yapmas�,
  �artlar� aran�r.
  Ancak, transit hatlar� i�leten iletim �irketleri, bu bendin (3) numaral� alt bendinde belirtilen garanti �art�ndan muaft�r.
  (Paragraf 02.12.2020 tarih ve 31322 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7257 Say�l� Kanunun 7. Maddesi ile Eklenmi�tir) LNG ihracat� yapmak isteyen t�zel ki�iler, ihracat lisanslar�na der� edilmesi ve yurt i�inde teslim faaliyetinde bulunmamalar� kayd�yla, LNG ta��ma faaliyetinde bulunabilirler.
7. Do�al gaz�n �ehir i�i da��t�m�: �ehir i�i do�al gaz da��t�m hizmeti, Kurum taraf�ndan a��lacak ihaleyi kazanan �irkete mahalli do�algaz da��t�m �ebekesinin m�lkiyeti de dahil olmak �zere �ehrin geli�mi�lik d�zeyi, t�ketim kapasitesi ve kullan�c� say�s� gibi hususlar dikkate al�narak Kurum taraf�ndan belirlenecek lisans s�resi i�in verilir.
  Kurumun belirli bir �ehir i�in a�aca�� ihale, Resmi Gazete'de ilan edilir. �irketlerin ihaleye kat�lmak i�in verece�i teklifler, ��kar�lacak y�netmeliklerde belirtilen usul ve esaslara g�re de�erlendirilerek ihaleyi kazanan �irkete da��t�m lisans� verilir ve �irket o �ehirde da��t�m faaliyetlerini ger�ekle�tirmeye yetkili da��t�m �irketi unvan�n� al�r.
  (Paragraf 11.09.2014 tarih ve 29116 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6552 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) Do�al gaz iletim hatlar� BOTA� taraf�ndan in�a edilmi� olan �ehirlerde, 3 defa da��t�m lisans� ihalesine ��k�ld�� h�lde istekli ��kmamas� durumunda, ilgili il �zel idaresi veya belediye taraf�ndan kurulacak anonim �irketin ba�vurmas� h�linde Kurum taraf�ndan da��t�m lisans� verilir ve �irket o �ehirde da��t�m faaliyetlerini ger�ekle�tirmeye yetkili da��t�m �irketi unvan�n� al�r.
  Da��t�m lisans� alan t�zel ki�iler, bu Kanunda da��t�m lisans� ile ilgili h�k�mlere ve Kurumca belirlenecek usul ve esaslara uymakla y�k�ml�d�r. Da��t�m lisans� alan t�zel ki�i, m�lkiyetinde olacak da��t�m �ebekesini lisans s�resi sona ermeden ba�ka bir t�zel ki�iye satabilir.
  Lisans s�resi sona eren da��t�m �irketi, lisans s�resinin tamamlanmas�ndan bir y�l �nce, s�z konusu �ehir i�i da��t�m lisans�n�n yenilenmesini Kurumdan talep etmesi halinde Kurul, �irketin ekonomik ve teknik g�c�n�, hizmet kalitesini, abonelerinin memnuniyetini, Kurumca ��kar�lacak y�netmeliklerde belirtilecek di�er hususlar� dikkate alarak ikinci kez da��t�m lisans� verebilir. Lisans sahibinin lisans s�resi yukar�da belirtilen nedenlerle uzat�lmad�� takdirde, Kurum ilgili �ehir i�in yeniden ihale a�ar ve mevcut �ebekenin i�letme ve m�lkiyeti i�in en uygun teklifi veren t�zel ki�iye da��t�m lisans�n� verir. �ebekenin bedeli Kurum taraf�ndan tahsil edilerek �nceki lisans sahibine �denir.
  Kurum, m�lkiyet sahibi da��t�m �irketinin da��t�m faaliyetlerini y�nlendirir, denetler, izler ve gerekti�inde bu hizmetleri, masraflar� da��t�m �irketine ait olmak �zere, bu Kanuna tabi sertifika sahibi ger�ek ve t�zel ki�ilerden sat�n alabilir. Do�al gaz�n �ehir i�i da��t�m�na ait ihale usul ve esaslar�, de�erlendirme kriterleri ve lisansta bulunmas� gereken di�er hususlar y�netmelikle d�zenlenir.
  Kuruldan da��t�m lisans� alan �ehir i�i da��t�m �irketi, yetki ald�� ehirde bulunan belediye veya belediye �irketini sermaye koyma �art� aramaks�z�n, y�zde on nispetinde da��t�m �irketine ortak olmaya davet etmek zorundad�r. Bu sermaye oran�, bedeli �denmek kayd�yla en fazla y�zde on oran�nda art�r�labilir. Ancak bu art�� Hazineye borcu bulunmayan ve ilave kredi talep etmeyen veya Hazineye olan kredi bor�lar�n� tasfiye ettikten sonra, bu ama�la Hazine garantili kredi sa�lamamas� kayd�yla m�mk�n olabilir.
  Kurum, belediye veya belediye �irketinin hisse almamas� veya en az bir y�netim kurulu �yeli�ine hak kazan�lmayacak oranda hisse almas� halinde, 6762 say�l� T�rk Ticaret Kanununun 275 inci maddesine g�re belediyeye �irket y�netim ve denetim kurullar�nda temsil hakk� verecek d�zenlemelerin yap�lmas�n�, �ehir i�i da��t�m �irketinden isteyebilir.
  (Paragraf 02.12.2020 tarih ve 31322 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7257 Say�l� Kanunun 7. Maddesi ile Eklenmi�tir) Da��t�m �irketleri boru hatlar�n�n ula�mad�� b�lgelerde LNG veya CNG ile besleme y�ntemiyle do�al gaz da��t�m faaliyetinde bulunabilirler. Da��t�m �irketleri LNG veya CNG tesis yat�r�mlar�n� kendileri yapabilecekleri gibi bu faaliyetleri hizmet al�m� yoluyla da ger�ekle�tirebilir. Ancak, da��t�m �irketleri LNG ve CNG'nin do�rudan sat�� faaliyetinde bulunamaz. Acil durum veya m�cbir hallerde mevcut iletim ve da��t�m �ebekeleri LNG veya CNG ile beslenebilir. LNG ve CNG faaliyeti ger�ekle�tiren lisans sahipleri, acil durum ve m�cbir hallerde iletim ve da��t�m �irketlerinin taleplerini kar��lamakla y�k�ml�d�r. Bu konuda usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
  Da��t�m �irketlerinin y�k�ml�l�kleri:
  1. Do�al gaz da��t�m �irketleri, da��t�m �ebekeleri i�in sevkiyat kontrol merkezi kurarlar. Ancak, Kurum taraf�ndan t�ketim kapasitesinin yetersiz oldu�u belirlenen �ehirlerde bu �art aranmaz.
  2. Da��t�m �irketleri sorumluluk alanlar�nda bulunan t�keticilerin talep etmesi halinde, bu t�keticileri sisteme ba�lamakla y�k�ml�d�r. Ancak ba�lant� yapma y�k�ml�l��, �irketin tasarrufu alt�ndaki sistemin ba�lant� yapmaya imkan veren kapasitede olmas�na ve t�keticinin de kendi �zerine d��en ve da��t�m y�netmeli�inde �ng�r�len i�lemleri yapmas�na ve belirleyece�i usul ve esaslara g�re, ba�lant�n�n teknik ve ekonomik olarak ger�ekle�mesinin m�mk�n olmas�na ba�l�d�r. Bu konuda ihtilaf olmas� halinde ba�lant�n�n teknik ve ekonomik olup olmad��na Kurul karar verir.
  3. Ba�lama talebi reddedilen kullan�c� durumu Kuruma bildirir. Kurul da��t�m �irketinin konu hakk�ndaki savunmas�n� ald�ktan sonra, bu maddede belirtilen esaslar�n ihlal edildi�inin tespit edilmesi halinde, �irket Kurulun konu hakk�nda verece�i karara uymak zorundad�r.
  4. Da��t�m �irketleri, konut, ticarethane ve sanayi dahil t�keticileri do�al gaz kullanmak i�in yapt�rd�klar� veya mevcut olan i� tesisat� kendi teknik personeline veya kendi ad�na �al��an denetim �irketlerine kontrol ettirebilir. �� tesisat�n, yay�mlanacak i� tesisat y�netmeli�ine uygun olmad��n�n tespiti halinde, �irket gaz vermeyi reddedebilece�i gibi vermekte oldu�u gaz� da kesebilir. T�keticinin tesisat� uygun hale getirip tekrar ba�vurmas� halinde, ayn� i�lemler tekrarlan�r. �� tesisatta yap�lacak izinsiz tadilat, uygunsuz ve k�t� kullan�m, yanl�� ve bozuk ekipman kullan�lmas�, proje d�� tesisat yap�m� ile tesisat�n bak�ms�zl�� nedeniyle do�abilecek zarar ve ziyanlardan da��t�m �irketleri sorumlu de�ildir.
  5. (Bent 17.06.2016 tarih ve 29745 Say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan 6719 say�l� Kanun ile de�i�mi�tir.) Da��t�m �irketleri, yurt �ap�nda sadece iki �ehirde lisans sahibi olabilir. Ancak, bu say� �ehirlerin geli�mi�lik durumu, t�ketim kapasitesi ve kullan�c� say�s� gibi hususlar dikkate al�narak Kurul karar�yla art�r�labilir. Da��t�m �irketlerinin belirlenmi� da��t�m b�lgesi kapsam�, teknik ve ekonomik gerekler dikkate al�narak il s�n�rlar�n� a�mayacak �ekilde Kurul taraf�ndan ihale edilmeksizin yeniden belirlenebilir veya geni�letilebilir. Da��t�m b�lgesi kapsam�nda olmayan bir �ehrin bulundu�u il s�n�r� i�erisinde faaliyet g�steren da��t�m �irketlerinin ilgili �ehir i�in da��t�m b�lgesi geni�letme talebi olmamas� h�linde, Kurul taraf�ndan uygun g�r�lmesi h�linde ilgili �ehir i�in da��t�m lisans� ihalesi yap�labilir. �lgili �ehir i�in ayn� il s�n�r� i�erisinde faaliyet g�steren birden fazla da��t�m �irketinin geni�leme talebinde bulunmas� h�linde, Kurul taraf�ndan da��t�m b�lgesinin tamam�ndaki toplam abone say�s� daha fazla olan da��t�m �irketine �ncelik verilir. Kurul, n�fus yo�unlu�una g�re bir �ehri, s�n�rlar� belirlenmi� birden fazla da��t�m b�lgesine ay�rabilir ve her b�lgeyi ayr� ayr� ihale edebilir. Do�al gaz da��t�m �irketleri, lisanslar�nda belirtilen da��t�m b�lgesi kapsam�nda do�al gaz da��t�m faaliyeti yapmakla yetkili olup, da��t�m b�lgesi kapsam�nda bulunan �ehirlerin imarl� alanlar b�t�n�nde da��t�m faaliyeti yapmakla y�k�ml�d�r.
  6. (Bent 17.06.2016 tarih ve 29745 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6719 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) Da��t�m lisans� sahibi t�zel ki�ilerin talep etmesi ve Kurulun teknik ve ekonomik olarak uygun bulmas� durumunda da��t�m b�lgeleri tek bir lisans alt�nda birle�tirilebilir veya mevcut da��t�m b�lgeleri birden fazla lisans sahas�na b�l�nebilir. Da��t�m �irketlerinin birle�me taleplerine ili�kin ba�vurular�n de�erlendirilmesinde, i�letme verimlili�i a��s�ndan �ebeke b�t�nl�� ve b�lgesel yak�nl�k dikkate al�n�r. Uygulamaya ili�kin usul ve esaslar Kurul taraf�ndan ��kar�lacak y�netmelikle d�zenlenir.
  7. (Bent 01.07.2017 tarih ve 30111 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7033 Say�l� Kanunun 61. maddesi ile Eklenmi�tir) Do�al gaz da��t�m �irketleri, organize sanayi b�lgelerinin talebi ve muvafakati ile organize sanayi b�lgeleri i�in �ebeke ve ba�lant� hatt� yat�r�mlar� yaparak organize sanayi b�lgelerinde da��t�m faaliyeti ger�ekle�tirebilir. Bu faaliyetlerin hangi ko�ullarda yap�labilece�ine ili�kin usul ve esaslar, Bakanl�k ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl��n�n g�r��leri al�narak Kurul taraf�ndan belirlenir. Da��t�m �irketlerinin belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapacaklar� yat�r�mlar ve i�letme giderleri tarifelerinde dikkate al�n�r.
  8. (Bent 02.12.2020 tarih ve 31322 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7257 Say�l� Kanunun 7. Maddesi ile Eklenmi�tir) 3/5/1985 tarihli ve 3194 say�l� �mar Kanunu kapsam�nda yap� kay�t belgesi alan yap�n�n bulundu�u b�lgenin uygulama imar plan� olmamas� veya uygulama imar plan� olmakla birlikte yollar�n imar mevzuat�na uygun olarak a��lmam�� olmas� halinde; ilgili belediyenin meclis karar� alarak bu b�lgelerde yap�lacak �ebekelerin yap�m tarihinden itibaren 10 y�l i�erisinde deplase edilmesi gerekti�inde yat�r�m�n deplase edilen k�sm�yla ilgili t�m maliyetleri �stlenece�ini taahh�t etmesi �art�yla, do�al gaz da��t�m �irketleri taraf�ndan bu b�lgelere �ebeke yat�r�m� yap�labilir.
  9. (Bent 02.12.2020 tarih ve 31322 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7257 Say�l� Kanunun 7. Maddesi ile Eklenmi�tir) Do�al gaz da��t�m �irketlerinin da��t�m b�lgelerine ilave edilecek yeni geni�leme b�lgelerinde yerle�im yeri belediyesince do�al gaz da��t�m �irketine yat�r�m yap�lmas� talebinde bulunulmas� halinde; ilgili da��t�m �irketinden teminat, kontroll�k hizmet bedeli, kaplama bedeli, zemin/alan tahrip bedeli, hafriyat d�k�m bedeli ve benzeri adlarla herhangi bir bedel al�nmaz ve altyap� kaz� alan�n�n �st kaplamalar� ilgili belediye taraf�ndan bedelsiz olarak yap�l�r.
8. S�k��t�r�lm�� do�al gaz da��t�m� ve iletimi: Do�al gaz�n kuyuba��, ulusal iletim �ebekesi veya �ehir i�i da��t�m sisteminden sat�n al�n�p s�k��t�r�lmas� ve bas�n�l� kaplara doldurulmas�, s�k��t�r�lm�� haldeki do�al gaz�n �ehirler aras�ndaki �zel vas�talarla ta��nmas� ve iletim �ebekelerinin ula�amad�� yerlerde bas�nc�n�n d��r�lerek sat�lmas� faaliyetlerini yapacak t�zel ki�ilerin, bu faaliyetler i�in Kuruldan lisans almalar� zorunludur. Bu faaliyeti yapacak t�zel ki�ilerin, lisans almak i�in ilgili y�netmeliklerde yer alan �artlara uymalar� yan�nda, yapacaklar� faaliyet kapsam�nda yer alacak tesis ve ekipmanlar�n T�rk Standartlar�na ve/veya Avrupa Birli�ince kabul edilen standartlara uygun ve g�venli olaca��n� garanti etmesi �art� aran�r.
  
  �. (Bent 11.05.2024 tarih ve 32543 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7501 Say�l� Kanunun 6. Maddesi ile Eklenmi�tir) Do�al gaz�n s�v�la�t�r�lmas�: Yurt i�inde �retilen ve/veya ithal edilen do�al gaz�n s�v�la�t�r�larak yurt d��na ihra� edilmesi ya da yurt i�inde yeniden sat�� amac�yla kurulacak s�v�la�t�rma tesislerini i�letecek t�zel ki�ilerin Kuruldan lisans almalar� zorunludur. Do�al gaz s�v�la�t�rma lisans� ba�vurusunda bulunan t�zel ki�ilerin teknik ve ekonomik g�ce sahip olmalar� ve y�netmeliklerde belirtilen di�er �artlar� ta��malar� gerekir. S�v�la�t�rma tesislerinde y�r�t�len faaliyetler depolama faaliyeti olarak say�lmaz. S�v�la�t�rma tesisi i�letmecileri faaliyet g�sterdikleri tesislerin ilgili standartlara ve teknik kriterlere g�re yap�lmas� ve i�letilmesinden sorumludur. S�v�la�t�rma tesislerinde y�r�t�lecek faaliyetlere ili�kin usul ve esaslar Bakanl�k g�r�� al�narak Kurul taraf�ndan belirlenir.

(1) "�lkeye" �baresi 11.05.2024 Tarih ve 32543 say�l� Resmi Gazetede Yay�mlanan 7501 Say�l� Kanunun 6. Maddesi ile "�lkelere" �eklinde de�i�mi�tir.

�sminiz :

Kime :

Gönder