|
4733 Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun
|

09.01.2002 24635
|
|
Kabul Tarihi
|
03.01.2002
|
|
4733 Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun (*) |
|
Madde 0006: Üretici tütünlerinin alımı ve satımı, tütün mamulleri üretimi, tütün ve tütün mamulleri ticareti (**)
Üretici tütünleri yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. Sözleşmeli üretim esasına göre üretilen tütünlerin fiyatları, tütün mamulleri üreticileri ve/veya tüccarlar ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenir. Yazılı sözleşme yapılarak üretilen tütünler dışında kalan üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. (Cümle 24.12.2017 tarih ve 30280 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 696 Sayılı Khk ile [7079/74 md. ile Aynen Kabul] Eklenmiştir) Tütün üreticilerinden yapılan tütün alımları, alım yapan firmalarca üretim yerlerindeki ticaret borsalarına tescil ettirilir. Açık artırmaya başlangıç fiyatlarından başlanır ve satışa konu tütünler en yüksek fiyatı veren alıcıya satılarak tescil edilir.
Türkiye'de tütün mamulleri üretmek isteyenlerin; yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara , makaron, yaprak sigara kâğıdı ve sigara filtresi (4) için iki milyar adet, diğer tütün mamulleri için ise onbeş tondan az olmayan, tütün hazırlama bölümleri dahil tam ve yeni teknoloji ile (1) (2) tesisler kurmaları şarttır. (Cümle 25.05.2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 Sayılı Kanunun 10. Maddesi ile Eklenmiştir) Ancak tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip tütün çeşitlerinin üretildiği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu kooperatiflerce kurulacak sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesislerinde, tam ve yeni teknoloji ile tesisler kurmaları şartı aranmaz.
Bu şartları yerine getirenler, ürettikleri tütün mamullerini serbestçe satabilir, fiyatlandırabilir ve dağıtabilirler. Türkiye'de tütün mamullerini üretmek ve satmak isteyenler, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından üretim, satış ve/veya uygunluk belgesi almak zorundadırlar.
Üreticiden alınan tütünlerin tütün satış merkezlerine veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına tescili kaydıyla, dahilde alınıp, satılması, nakledilmesi ile standartlara uygun olan tütünlerin ihracı serbesttir. Kırık ve döküntü tütünlerin gerektiğinde ihracatı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından izin alınarak yapılır.
(Fıkra 05.12.2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7061 Sayılı Kanunun 62. Maddesi ile Değişmiştir.) Tütün ithali, üretim ihtiyaçlarıyla sınırlı olarak; bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen tütün mamulleri üretenler veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından izin almak ve sadece işlendikten sonra ihraç edilmek amacıyla tütün işleme tesisi bulunanlar tarafından yapılır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tütün işleme tesisi bulunanlara bu izni verirken söz konusu işletmelerin öncelikle Türkiye’de üretilen tütünü işlemelerini gözetmek, ihraç amacıyla yapılacak ithalatın amacı dışında kullanılmamasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, ithalat ve ihracata ilişkin uygulamayı denetlemekle sorumlu ve yetkilidir.
Firmaların Ülke genelinde kuruluş yeri nerede olursa olsun her satıcının sipariş verdikleri ürünleri yerinde teslim etmeleri şarttır. Türkiye'de üretilen tütün mamullerinin ihracı serbesttir.
Türkiye'de, marka bazında sigara, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve sigara filtresi (1) için yıllık en az iki milyar adet, diğer tütün mamulleri için yıllık en az onbeş ton üretenler, aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilirler, fiyatlandırabilirler ve satabilirler. Bu fıkrada belirtilen üretim miktarlarına ilişkin şartları yerine getirmeyenlerce yapılacak sigara, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve sigara filtresi (4) ve diğer tütün mamullerinin ithalatı, ithal edilen tütün mamullerinin fiyatının belirlenmesi ve yurt içinde pazarlamasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı (3) tarafından belirlenir. Bu maddede belirtilen şartlarla ilgili işlemlerin tespit ve takibi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülür.
Tütün ve tütün mamullerinin ithalatında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından uygunluk belgesi alınır.
Türkiye'de tütün eksperliği yapmak için, tütün eksperliği yüksek okullarından veya muadili yerli ve yabancı okullardan lisans düzeyinde yüksek öğrenim diploması alarak mezun olmak şarttır. Tütün eksperi unvanına sahip olmayanlar, tütün alım ve satım muayenelerini, tütün vasıf, değer ve nevilerinin belirlenmesini ve tütün işleme, bakım, fabrikasyon eksperliği yapamazlar, tütün işlerinde bilirkişi ve hakem olamazlar. Tütün eksperlerinin görev, yetki ve mesleki sorumlulukları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
(Fıkra 05.12.2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7061 Sayılı Kanunun 62. Maddesi ile Eklenmiştir) Ticari amaçla; makaron veya yaprak sigara kâğıdı içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün, tütün harici herhangi bir madde doldurmak, bu şekilde üretilen ürünleri satışa arz etmek, satmak, bulundurmak veya nakletmek yasaktır.
(Fıkra 05.12.2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7061 Sayılı Kanunun 62. Maddesi ile Eklenmiştir) Tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip tütün çeşitlerinin üretildiği Kurumca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu kooperatiflere, müracaatları halinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tütün ticareti yetki belgesi ve sarmalık kıyılmış tütün tesisi kurulması için yetki verilir. Bu kooperatifler ihtiyaç duydukları tütünü sözleşmeli olarak temin edebilecekleri gibi sözleşme dışı üretilmiş tütünleri de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bildirmek kaydı ile satın alabilirler. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının izni ile tütün iç ve dış ticareti ve sarmalık kıyılmış tütün üretim ve ticaretini yapabilirler.
(Fıkra 04.11.2020 tarih ve 31294 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7255 Sayılı Kanunun 12. Maddesi ile 1/1/2022 tarihinde Yürürlüğe girecek şekilde Eklenmiştir) Tütün mamulü üreticilerinin, bir takvim yılı içinde yurt içi piyasaya arz amacıyla ürettikleri ve ithal ettikleri; sigara, nargilelik tütün mamulü, sarmalık kıyılmış tütün mamulü ve pipoluk tütün mamulü kategorilerinde kullandıkları toplam tütünün, kategori bazında en az yüzde otuzunun Türkiye’de üretilen tütün olması zorunludur. Cumhurbaşkanı, bu oranı yüzde kırkbeşe kadar artırmaya yetkilidir.
(*) ("Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" Şeklinde ki Kanun Adı 24.12.2017 Tarih ve 30280 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 696 Sayılı Khk ile [7079/71 md. ile Aynen Kabul] Görüldüğü şekilde değişmiştir.)
(**) (20/11/2017 tarihli ve 696 Sayılı Khk ile [7079/77 md. ile Aynen Kabul] 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “Kurumdan” ibaresi “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından” şeklinde ve dördüncü, beşinci ve sekizinci fıkralarında yer alan “Kurumdan” ibareleri “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından”; dördüncü fıkrasında yer alan “Kuruma” ibaresi “ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına”, yedinci fıkrasında yer alan “Kurumun” ibaresi “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının”; beşinci ve yedinci fıkralarında yer alan “Kurum” ibareleri “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı”; dokuzuncu fıkrasında yer alan “Kurul” ibaresi “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.)
(1) (Bu kısımda yer alan "tam ve yeni teknoloji ile" ibaresi; 15.08.2003 tarih ve 25200 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4971 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle metinde görüldüğü şekilde değiştirilmiştir.
(2) (Bu kısımda yer alan ve daha önce 15.08.2003 tarih ve 25200 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4971 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle değişen "entegre" ibaresi; 02.01.2004 tarih ve 25334 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5035 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle metinde görüldüğü şekilde değiştirilmiştir.)
(3) "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu" İbaresi 04.07.2018 Tarih ve 30431 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 0698 Sayılı KHK'ın 53. Maddesi ile "Cumhurbaşkanı" şeklinde değişmiştir.
(4) Altı Çizili İbareler 10.12.2022 Tarih ve 32039 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 7423 Sayılı Kanunun 3. Maddesi ile eklenmiştir.