Belgenin tamam� i�in program� sat�n alman�z gerekmektedir.

+90 (555) 801 30 49

+90 (242) 248 23 55

+90 (212) 654 88 15

+90 (312) 231 81 36

+90 (242) 248 23 32

	5174 T�rkiye Odalar ve Borsalar Birli�i ile Odalar ve Borsalar Kanunu		01.06.2004 25479
	Kabul Tarihi	18.05.2004

5174
T�rkiye Odalar ve Borsalar Birli�i ile Odalar ve Borsalar Kanunu

��NC� KISIM
Borsalar

BE��NC� B�L�M
�r�n �htisas Borsalar�

Madde 0053: �r�n ihtisas borsalar�

(F�kra 30.12.2012 tarih ve 28513 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan Kanun ile De�i�mi�tir.) Ekonomik gereklilikler g�zetilerek g�ven, serbest rekabet ve istikrar i�inde, kotasyonundaki bir veya birden �ok �r�n�n arz ve talebini bulu�turan; y�r�rl�kteki �r�n standartlar�na g�re tasnif edilmi� �r�nlerin, kendilerince organize edilen fiziki veya elektronik mek�nlarda al�m sat�m�na arac�l�k eden; �r�nlerin gerek fiziki, gerekse �r�n� temsilen lisansl� depo i�letmelerince ��kar�lan �r�n senetleri ve alivre s�zle�melerin ticaretini y�r�tebilen; i�lemlere ili�kin g�venilir kay�t ve saklama imk�nlar� bulunan; olu�an fiyatlar�, �retti�i bilgileri, di�er benzer ve alternatif piyasalar� izleyebilecek ve duyurabilecek bilgi i�lem, teknik ve elektronik donan�m, kurumsal ve mali altyap�ya sahip olan; faaliyet alan� ulusal veya uluslararas� olabilen anonim �irket stat�s�nde �r�n ihtisas borsalar� Bakanl�k ve Sermaye Piyasas� Kurulunun teklifi �zerine, Cumhurba�kan� ⁽¹⁾ karar� ile kurulur. �r�n ihtisas borsalar� kendilerinin ya da b�nyelerindeki piyasalar�n i�letilmesi ve/veya y�netilmesi i�in Sermaye Piyasas� Kanunu h�k�mlerine tabi olan bir ya da birden fazla piyasa i�leticisi ile anla�ma yapabilirler. Bu anla�ma, Bakanl�k ve Sermaye Piyasas� Kurulu onay� olmaks�z�n h�k�m ifade etmez. Verilen onay �zerine piyasa i�leticileri borsa ile yap�lan anla�ma �er�evesinde �r�n ihtisas borsas�n�n sahip oldu�u haklar� kullan�r ve Sermaye Piyasas� Kanunu ve ilgili mevzuatta �ng�r�len y�k�ml�l�klerinin yerine getirilmesini temin ederler.

Kurulu� izni alan �irkete, bu Kanun ve bu Kanuna dayan�larak ��kar�lan y�netmelikler ile �ng�r�len �artlar� ta��d��n�n tespiti halinde Bakanl�k�a faaliyet izni verilir. Faaliyet izni alan �irket, �r�n ihtisas borsas� anonim �irketi unvan�yla faaliyet g�sterir.

Ticaret borsalar�, kurulmu� veya kurulacak �r�n ihtisas borsalar�na ortak olabilir veya aralar�ndaki s�zle�me uyar�nca bunlar�n acentesi olarak �al��abilirler.

�r�n ihtisas borsalar�n�n y�netim kurulunun bir �yeli�i i�in Bakanl�k�a atama yap�l�r.

�r�n ihtisas borsalar� ve ticaret borsalar�, lisansl� depo i�letmecili�i yapan �irketler kurabilir ve ortak olabilir.

(F�kra 29.05.2024 tarih ve 32560 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 7511 Say�l� Kanunun 6. Maddesi ile De�i�mi�tir.) �r�n senetleri ve alivre s�zle�melere ili�kin i�lemlerde; devir ile bedelin �denmesi, al�c� ve sat�c�n�n di�er y�k�ml�l�klerinin �r�n ihtisas borsalar�nda al�m sat�m�na arac�l�k edenlerce veya takas ve saklama hizmeti ald�klar� kurulu�larca yerine getirilmesi, al�m sat�m�n tescili ve al�m sat�ma ili�kin di�er hususlar bu Kanun ve ilgili mevzuat h�k�mlerine uygun olarak �r�n ihtisas borsas� taraf�ndan y�r�t�l�r. �r�n ihtisas borsas�n�n veya �r�n ihtisas borsas� taraf�ndan takas merkezi olarak yetkilendirilen kurulu�un takas i�lemlerinde mali sorumlulu�u, tesis edecekleri limitler d�hilinde ve al�nacak teminatlar ile garanti fonu varl�klar�yla s�n�rl�d�r. �r�n ihtisas borsalar�nda ger�ekle�tirilen i�lemlerden do�an y�k�ml�l�klerin yerine getirilmesini sa�lamak ve zararlar�n tazmini i�in al�nacak teminatlar�n ve olu�turulabilecek garanti fonunun kurulu�u, i�letimi, kullan�m� ve kat�l�mc�lar�na ili�kin usul ve esaslar Bakanl�k taraf�ndan ��kar�lacak y�netmelikle belirlenir. Bu f�krada d�zenlenen teminatlar ve garanti fonundaki varl�klar tevdi ama�lar� d��nda kullan�lamaz, ��nc� ki�ilere devredilemez, kamu alacaklar� i�in olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masas�na d�hil edilemez ve �zerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

Alivre s�zle�meler, T�rk Ticaret Kanununun 743 �nc� maddesinde belirtilen cirosu kabil olan di�er senetler gibi ciro edilebilir. Bu s�zle�melerde aranacak �artlar ile alivre al�m sat�mlarda aranacak usul ve esaslar, ilgili borsaca haz�rlan�p, Birli�in g�r�� al�narak Bakanl�k�a onaylanacak bir y�netmelikle d�zenlenir.

Alivre s�zle�meler ile lisansl� depolarca d�zenlenen k�ymetli evrak h�km�ndeki �r�n senetleri ve �r�n� temsil eden benzer senetlerin al�m sat�m� ve rehni gibi i�lemlerin �r�n ihtisas borsalar�nda kontrol� ve tescili zorunludur. Ancak, kota edilerek ilgili �r�n senedinin ve alivre s�zle�melerin al�n�p sat�ld�� bir �r�n ihtisas borsas� faaliyette bulunmuyorsa bunlar teknik, kurumsal ve mali alt yap�s�n�n yeterlili�i tespit edilen ve Bakanl�ktan izin alan ticaret borsalar�nda i�lem g�r�r. Borsada tescil ger�ekle�medik�e �r�n m�lkiyeti ba�kas�na devredilemez .

(F�kra 30.12.2012 tarih ve 28513 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6362 Say�l� Kanun ile Y�r�rl�kten Kald�r�lm��t�r.)

�r�n ihtisas borsalar�n�n, bu Kanunda yaz�l� g�revlerini yerine getirebilmek i�in yeterli alt yap�, sermaye ve ortakl�k yap�s�, �yelik, teknik donan�m, uzman personel, organizasyon, hizmet birimleri, kay�t sistemi, di�er oda ve borsalarla ve Birlikle ili�kileri, temsilci ve delege g�revlendirmeleri, organlarda temsil edilmeleri, bunlar�n kurulu�, faaliyet ve denetimlerine ili�kin usul ve esaslar, Birli�in g�r�� al�narak Bakanl�k�a ��kar�lacak y�netmelikle belirlenir.

Bakanl�k, bu maddede belirtilen g�rev ve i�levleri yapacak �r�n ihtisas borsalar�n�n g�ven, a��kl�k ve istikrar i�inde faaliyet g�stermesine, verecekleri hizmet ve kar��l��nda alacaklar� �cret ve komisyonlara ili�kin d�zenlemeler yapmaya, mevzuata ayk�r�l�k veya kamu menfaatinin korunmas� ya da ola�an d�� menfi durumlarda uyarma, talimat verme, her t�rl� tedbiri alma, faaliyetlerinin bir veya birka��n� durdurma, faaliyet iznini ask�ya alma veya iptal etme, mahkeme karar�yla y�netimine ve malvarl��na el koyma, tasfiyesini istemeye yetkilidir.

(F�kra 30.12.2012 tarih ve 28513 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6362 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) Makul bir ekonomik veya finansal gerek�eyle a��klanamayan, �r�n ihtisas borsalar�n�n g�ven, a��kl�k ve istikrar i�inde �al��mas�n� bozacak nitelikteki eylemler bir su� olu�turmad�� takdirde piyasa bozucu eylem say�l�r. Piyasa bozucu eylemleri ger�ekle�tirenler hakk�nda Sermaye Piyasas� Kanunu uyar�nca idari para cezas� uygulan�r.

(F�kra 30.12.2012 tarih ve 28513 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6362 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) �r�n senetleri ve alivre s�zle�melerin �r�n ihtisas borsalar�nda al�m sat�m�na arac�l�k edilmesine, arac�lar�n yetkilendirilmesi ile bu yetkinin ask�ya al�nmas� ve iptaline, arac�lar�n g�zetim ve denetimine ve �r�n senetleri ve alivre s�zle�meler �zerindeki arac�l�k hizmetlerine dair di�er i�lemlere, m��terinin verdi�i yetkiye ba�l� olarak m��teri hesaplar�ndaki nakit alacak bakiyelerinin nemaland�r�lmas�na ⁽²⁾ ili�kin usul ve esaslar Bakanl�k ve Sermaye Piyasas� Kurulunun birlikte ��karaca�� y�netmeliklerle d�zenlenir.

(F�kra 30.12.2012 tarih ve 28513 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan 6362 Say�l� Kanun ile Eklenmi�tir) �r�n senetleri ve alivre s�zle�meler �zerinde ger�ekle�tirilen i�lemler �zerindeki g�zetim ve denetim faaliyetleri Bakanl�k ve Sermaye Piyasas� Kurulunun m��tereken ��karaca�� bir y�netmelikle d�zenlenir. Bu faaliyetler neticesinde ortaya ��kan hususlara ili�kin olarak al�nacak tedbirler ve yap�lacak i�lemler, Sermaye Piyasas� Kanunu ve ilgili mevzuata tabidir.

(1) "Bakanlar Kurulu" �baresi 07.07.2018 Tarih ve 30471 Say�l� Resmi Gazetede Yay�mlanan 0700 Say�l� KHK'�n 152. Maddesi ile "Cumhurba�kan�" �eklinde de�i�mi�tir.
(2) Alt� �izili �bareler 29.05.2024 Tarih ve 32560 say�l� Resmi Gazetede Yay�mlanan 7511 Say�l� Kanunun 6. Maddesi ile eklenmi�tir.

�sminiz :

Kime :

Gönder