Gelir Vergisi Kanununun geçici 35 inci maddesi gereğince 1997 yılı kazançlarının beyanı sırasında dikkate alınacak hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları, tasfiye halinde bulunan kollektif şirketlerin ortakları ile adi ve eshamlı komandit şirketlerin komandite ortaklarının vergilendirilmesinde hayat standardı esası uygulamasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
- HAYAT STANDARDI TEMEL VE İLAVE GÖSTERGE TUTARLARI:
Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının 1997 yılı kazançlarının beyanı sırasında dikkate alacakları temel ve ilave gösterge tutarları aşağıdadır. Bu tutarlar Gelir Vergisi Kanununun geçici 35 inci maddesinin 5 numaralı fıkrasına göre 1997 yılı sonunda geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarına göre hesaplanmıştır.
- Temel ve İlave Gösterge Tutarları:
- Temel Gösterge Tutarları:
| Mükellef Grupları |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
(TL.) |
Diğer Yörelerde
(TL.) |
Diyarbakır ve Erzurum Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
Diğer Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
| Altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlardan; |
| 1 inci sınıf tacirler için |
988.700.000 |
1.977.400.000 |
1.235.800.000 |
2.471.700.000 |
| 2 nci sınıf tacirler için |
574.000.000 |
1.148.100.000 |
717.600.000 |
1.435.200.000 |
| Yukarıdakilerin dışında kalan; |
| 1 inci sınıf tacirler için |
659.100.000 |
1.318.200.000 |
823.900.000 |
1.647.800.000 |
| Serbest meslek erbabı için |
595.300.000 |
1.190.700.000 |
744.100.000 |
1.488.300.000 |
| 2 nci sınıf tacirler için |
382.700.000 |
765.400.000 |
478.400.000 |
956.800.000 |
- İlave Gösterge Tutarları
| Hayat Standardı İlave Göstergeleri |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
(TL.) |
Büyükşehir Dahil Diğer Yörelerde |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobillerinin her biri için (iletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) silindir hacmi; |
| 1600 (dahil) cc'ya kadar olanlar |
82.500.000 |
165.100.000 |
| 1601 (dahil) cc'den 1900 cc'ye kadar olanlar |
126.800.000 |
253.600.000 |
| 1901 (dahil) cc'den fazla olanlarda |
211.100.000 |
422.300.000 |
| Mükellefin kendisine, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan kiralanmış olanların (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri ile tatil amacıyla gidilen otel, motel ve benzerleri dahil) her biri için |
82.500.000 |
165.100.000 |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait (İşletmeye kayıtlı olanlar dahil) her bir; |
| Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için |
853.800.000 |
1.708.200.000 |
| On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için |
169.200.000 |
338.900.000 |
| Özel hizmetlerden devamlı ve ücret kaşılığı çalıştırılan; |
| Şöför, mürebbiye, aşçı, himetçi, bahçıvan ve benzerlerinin her biri için |
169.200.000 |
338.900.000 |
| Kaptan, plot ve benzerlerinin her biri için |
853.800.000 |
1.708.200.000 |
| Yarış atı yetiştirenlerde her bir yarış atı için (Taylar dahil) |
169.200.000 |
338.900.000 |
| Turistik amaçlı yurt dışı seyahatlerde, seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için (hac ve tedavi amacıyla yapılan yurtdışı seyahatler hariç) |
211.100.000 |
422.300.000 |
- Aksaray, Giresun, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Ordu, Rize, Nevşehir ve Trabzon İllerinde Faaliyette Bulunan Mükelleflere Uygulanacak Olan Temel ve İlave Gösterge Tutarları:
22 Temmuz 1997 tarih ve 97/41 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile Aksaray, Giresun, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Ordu ve Rize, 6 Ağustos 1997 tarih ve 97/45 sayılı Karar ile de Nevşehir ve Trabzon illeri kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamına alınmıştır.
22 Temmuz 1997 tarihinden itibaren kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamına alınan illerde faaliyette bulunan mükelleflere 1997 takvim yılının ilk altı aylık dönemi için diğer yörelere ait temel ve ilave gösterge tutarları, geri kalan altı aylık dönemi için de kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler için tespit edilen temel ve ilave gösterge tutarları kıst dönem esasına göre uygulanacaktır.
6 Ağustos 1997 tarihinden itibaren kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamına alınan illerde faaliyet gösteren mükelleflere 1997 takvim yılının ilk yedi ayı için diğer yörelere ait temel ve ilave gösterge tutarları, geri kalan beş aylık dönem için de kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler için tespit edilen temel ve ilave gösterge tutarları kıst dönem esasına göre uygulanacaktır.
Buna göre, Aksaray, Giresun, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Ordu, Rize, Nevşehir ve Trabzon İllerinde faaliyette bulunan mükelleflere uygulanacak temel ve ilave gösterge tutarları, Gelir Vergisi Kanununun geçici 35 inci maddesinin son fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
- Temel Gösterge Tutarları
| Mükellef Grupları |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Bulunan Aksaray, Giresun, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Ordu ve Rize İllerinde
(TL.) |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Bulunan Nevşehir ve Trabzon İllerinde
(TL.) |
| İlk 6 Aylık |
Son 6 Aylık |
Toplam |
İlk 7 Aylık |
Son 5 Aylık |
Toplam |
| Altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlardan; |
| 1 inci sınıf tacirler için |
988.600.000 |
494.300.000 |
1.482.900.000 |
1.153.400.000 |
411.900.000 |
1.565.300.000 |
| 2 nci sınıf tacirler için |
574.000.000 |
286.900.000 |
860.900.000 |
669.700.000 |
239.100.000 |
908.800.000 |
| Yukarıdakilerin dışında kalan; |
| 1 inci sınıf tacirler için |
659.100.000 |
329.500.000 |
988.600.000 |
768.900.000 |
274.600.000 |
1.043.500.000 |
| Serbest meslek erbabı için |
595.300.000 |
297.600.000 |
892.900.000 |
694.500.000 |
248.000.000 |
942.500.000 |
| 2 nci sınıf tacirler için |
382.600.000 |
191.300.000 |
573.900.000 |
446.400.000 |
159.400.000 |
605.800.000 |
- İlave Gösterge Tutarları
- Kalkınmada Öncelikli Yörelerde bulunan Aksaray, Giresun, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Ordu ve Rize illerinde
| Hayat Standardı İlave Göstergeleri |
İlk 6 Aylık
(TL.) |
Son 6 Aylık
(TL.) |
Toplam
(TL.) |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobillerinin her biri için (iletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) silindir hacmi; |
| 1600 (dahil) cc'ya kadar olanlar |
82.500.000 |
41.200.000 |
123.700.000 |
| 1601 (dahil) cc'den 1900 cc'ye kadar olanlar |
126.700.000 |
63.300.000 |
190.000.000 |
| 1901 (dahil) cc'den fazla olanlarda |
211.100.000 |
105.500.000 |
316.600.000 |
| Mükellefin kendisine, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan kiralanmış olanların (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri ile tatil amacıyla gidilen otel, motel ve benzerleri dahil) her biri için |
82.500.000 |
41.200.000 |
123.700.000 |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait (İşletmeye kayıtlı olanlar dahil) her bir; |
| Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için |
854.100.000 |
426.900.000 |
1.281.000.000 |
| On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için |
169.400.000 |
84.600.000 |
254.000.000 |
| Özel hizmetlerden devamlı ve ücret kaşılığı çalıştırılan; |
| Şöför, mürebbiye, aşçı, himetçi, bahçıvan ve benzerlerinin her biri için |
169.400.000 |
84.600.000 |
254.000.000 |
| Kaptan, plot ve benzerlerinin her biri için |
854.100.000 |
426.900.000 |
1.281.000.000 |
| Yarış atı yetiştirenlerde her bir yarış atı için (Taylar dahil) |
169.400.000 |
84.600.000 |
254.000.000 |
| Turistik amaçlı yurt dışı seyahatlerde, seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için (hac ve tedavi amacıyla yapılan yurtdışı seyahatler hariç) |
211.100.000 |
105.500.000 |
316.600.000 |
- Kalkınmada Öncelikli Yörelerde bulunan Nevşehir ve Trabzon illerinde
| Hayat Standardı İlave Göstergeleri |
İlk 7 Aylık
(TL.) |
Son 5 Aylık
(TL.) |
Toplam
(TL.) |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobillerinin her biri için (iletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) silindir hacmi; |
| 1600 (dahil) cc'ya kadar olanlar |
96.300.000 |
34.300.000 |
130.600.000 |
| 1601 (dahil) cc'den 1900 cc'ye kadar olanlar |
147.900.000 |
52.800.000 |
200.700.000 |
| 1901 (dahil) cc'den fazla olanlarda |
246.300.000 |
87.900.000 |
334.200.000 |
| Mükellefin kendisine, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan kiralanmış olanların (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri ile tatil amacıyla gidilen otel, motel ve benzerleri dahil) her biri için |
96.300.000 |
34.300.000 |
130.600.000 |
| Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait (İşletmeye kayıtlı olanlar dahil) her bir; |
| Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için |
996.400.000 |
355.700.000 |
1.352.100.000 |
| On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için |
197.600.000 |
70.500.000 |
268.100.000 |
| Özel hizmetlerden devamlı ve ücret kaşılığı çalıştırılan; |
| Şöför, mürebbiye, aşçı, himetçi, bahçıvan ve benzerlerinin her biri için |
197.600.000 |
70.500.000 |
268.100.000 |
| Kaptan, plot ve benzerlerinin her biri için |
996.400.000 |
335.700.000 |
1.352.100.000 |
| Yarış atı yetiştirenlerde her bir yarış atı için (Taylar dahil) |
197.600.000 |
70.500.000 |
268.100.000 |
| Turistik amaçlı yurt dışı seyahatlerde, seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için (hac ve tedavi amacıyla yapılan yurtdışı seyahatler hariç) |
246.300.000 |
87.900.000 |
334.200.000 |
- 11 ve Daha Yukarı Yaşta Olan Bir Taşıtla Münhasıran Nakliyecilik Yapan Mükelleflere Ait Hayat Standardı Temel Gösterge Tutarları:
| Mükellef Grupları |
|
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
(TL.) |
Diğer Yörelerde
(TL.) |
Diyarbakır ve Erzurum Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
Diğer Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
| 1. Sınıf Tacirlerde |
11-20 Yaşta Olan Taşıtlar İçin |
494.300.000 |
988.600.000 |
617.900.000 |
1.235.800.000 |
| |
20 Yaştan Yukarı Olan Taşıtlar İçin |
329.500.000 |
659.100.000 |
411.900.000 |
823.900.000 |
| 2. Sınıf Tacirlerde |
11-20 Yaşta Olan Taşıtlar İçin |
287.000.000 |
574.000.000 |
358.800.000 |
717.600.000 |
| |
20 Yaştan Yukarı Olan Taşıtlar İçin |
191.300.000 |
382.700.000 |
239.200.000 |
478.400.000 |
- TASFİYE HALİNDE BULUNAN KOLLEKTİF ŞİRKETLERİN ORTAKLARI İLE ADİ VE ESHAMLI KOMANDIT ŞİRKETLERİN KOMANDİTE ORTAKLARININ HAYAT STANDARDI ESASI KARŞISINDAKİ DURUMU:
Gelir Vergisi Kanununun 85 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, tacirlerle serbest meslek erbabının ticari ve mesleki faaliyetlerinden kazanç temin etmemiş olsalar dahi yıllık beyanname verecekleri, bu hükmün şirketlerin faaliyet ve tasfiye devrelerine şamil olmak üzere kollektif şirket ortakları ile komanditeler hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Kanunun geçici 35 inci maddesinde de 01.01.1990 - 31.12.1999 tarihleri arasında gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının beyan ettikleri gelirin hayat standardı esasına göre belirlenen tutardan az olduğu takdirde bu esasa göre tespit edilen tutar üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 161 inci maddesinde işi bırakma vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi şeklinde tanımlanmış, 162 nci maddede ise tasfiye ve iflas hallerinde mükellefiyetin vergi ile ilgili muamelelerin tamamen sona ermesine kadar devam edeceği belirtilmiştir. Buna göre, tasfiye halinde bulunan şirket ortaklarının tasfiye sona erinceye kadar gelir vergisi beyannamelerini vermeleri gerekmektedir.
Hayat standardı esası normal ticari faaliyetlerine devam eden işletmeler için uygulanması gereken bir vergi güvenlik önlemi olup, tasfiye işlemlerinin söz konusu olduğu dönemde uygulanması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle tasfiye halinde bulunan şirket ortaklarının vergilendirilmesinde ortaklık kazanç payı olarak beyan ettikleri gelir esas alınacak olup, bu dönemler için hayat standardı esası uygulanmayacaktır.
Ancak, şirketin tasfiye döneminde tasfiye işlemlerinin dışında ticari faaliyetine de devam ettiğinin tespiti halinde hayat standardı esası uygulamasına devam olunacağı açıktır.
Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi komandit şirket ortakları hakkında da yukarıdaki açıklamalar geçerlidir.