0193 GVK. Genel Tebliği	18/09/1998 23467
	Seri No: 213

Bazı vergi kanunlarında değişiklik yapılması hakkında 4369 sayılı Kanun 29 Temmuz 1998 gün ve 23417 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Kanunun geçici 5 inci maddesinde;

1. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde tanımı yapılan ve 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunan iş yerlerinde, 1/6/1998 tarihinden önce ilgili idareye vermiş oldukları son 4 aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak bu Kanunun yayımını izleyen beşinci ayın sonuna kadar işe aldıkları ve fiilen çalıştırdıkları işçilerden sendika üyesi olanların ücretlerinden, bu suretle işe başlanılan aydan itibaren 36 ay süreyle kesilen ve beyan edilerek tahakkuk ettirilen gelir ve damga vergileri, beyanname verme süresini izleyen ikinci yılın aynı döneminde ödenir.

2. (a) fıkrasındaki esaslar dahilinde işe alınan işçiler için, işe başlanılan aydan itibaren 12 ay süreyle, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 72 ve 73 üncü maddeleri uyarınca prime esas kazançları üzerinden tahakkuk ettirilecek primlerin işveren hissesinin yarısı Hazinece karşılanır.

   Ödeme usul ve esasları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığınca müştereken belirlenir.

3. (a) fıkrasındaki Esaslar dahilinde işe alınan işçiler için, 9/3/1998 tarihli ve 3417 sayılı Kanun hükümleri 3 yıl süreyle uygulanmaz.

4. Diğer kanunlarda işçi sayısına bağlı olarak işverene getirilen yükümlülüklerin (a) fıkrasındaki esaslar dahilinde işe alınan işçiler nedeniyle doğması halinde, bu yükümlülükler (12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi ve 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı Kanunun değişik 25 inci maddesinin (A) fıkrası uyarınca getirilen yükümlülükler hariç) 3 yıl süreyle uygulanmaz." hükmü yer alınıştır.

Anılan madde ile getirilen düzenlemenin uygulanmasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

1. ÇALIŞANLARDAN KESİLEN VERGİLERİN ERTELENMESİ

   Geçici 5 inci maddenin (a) fıkrası, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1/6/1998 tarihinden önce vermiş oldukları son 4 aylık sigorta prim bordrolarında bildirilen işçi sayısına ilave olarak işe aldıkları işçilerin ücretlerinden 36 ay süre ile kesilen gelir ve damga vergilerinin ödenmesinin 2 yıl süre ile ertelenmesini hükme bağlamıştır.

   1.1 Vergi Ertelemesi Kapsamındaki İşyerleri

   Vergi ertelemesi, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunan iş yerlerinde fiilen çalışan işçilerin ücretlerinden kesilen vergiler hakkında uygulanacaktır. 1/1/1998 tarihinden sonra faaliyete geçen işyerleri uygulamanın kapsamına girmemektedir.

   213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde iş yerinin tanımı "Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel kahvehane eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler taş ocakları inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir." şeklinde yapılmıştır. Vergi ertelemesi uygulamasında bu işyeri tanımı esas alınacaktır.

   İş yerleri ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununun 153 ve 159 uncu maddelerinde yer alan bildirim zorunluluğunu yerine getirmeyen mükellefler, bu iş yerlerinin 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunduğunu, kamu kurumları ile kamu kurumu niteliğindeki mesleki teşekküllere ait kayıtlarla tevsik etmeleri durumunda, bu işyerlerinde çalışan işçiler için de yukarıdaki esaslar çerçevesinde ertelemeden yararlanabileceklerdir.

   1.2. Vergi Ertelemesi Kapsamındaki Ücretler

   Mükelleflerin, erteleme kapsamındaki işyerlerinde, 1/6/1998 tarihinden önce vermiş oldukları son sigorta prim bordrolarında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak 31/12/1998 tarihine kadar işe aldıkları ve bu işyerlerinde fiilen çalıştırdıkları işçilerin ücretleri erteleme kapsamına girmektedir. Ancak, ertelemenin yapıldığı dönemlerde söz konusu işçilerin 2822 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde tanımlanan toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetini haiz (kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde orman tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç üyesi bulunduğu) sendika üyesi olmaları gerekmektedir. Sendika üyesi olunmayan dönemler için vergi ertelemesi yapılması söz konusu değildir.

   Erteleme uygulamasında, işverenlerin 1/6/1998 tarihinden önce Sosyal Sigortalar Kurumu'na vermiş oldukları son dört aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri toplam işçi sayısı esas alınacaktır. Buna göre, söz konusu bordronun kapsadığı dönemi izleyen Mayıs 1998 ayından itibaren bu sayıya ilave olarak işe alınan işçilere, Kanunun yayımı tarihi olan 29 Temmuz 1998 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin olarak ödenen ücretler ertelemeden yararlanacaktır.

   Mükellefin birden fazla işyerinde faaliyette bulunması halinde, 1/6/1998 tarihinden önce her bir işyerinde çalışan işçilere ilişkin olarak verilmiş bulunan sigorta prim bordrolarında bildirilen işçi sayısının toplamı esas alınacak bu sayıya ilave olarak 31/12/1998 tarihine kadar işe alınan işçilerin ücretleri erteleme kapsamında değerlendirilecektir.

   Bir işyerinde kayıtlı işçilerin tamamının veya bir kısmının aynı işverenin diğer işyerinde istihdam edilmesi durumunda, bu işçilerin ücretleri ile ilgili olarak erteleme yapılmayacaktır. Dolayısıyla bu ve buna benzer muvazaalı işlemler Kanun kapsamında değerlendirilmeyecektir.

   1.3. Vergi Ertelemesi Uygulaması

   Mükellefler, ilgili döneme ilişkin olarak verecekleri muhtasar beyannamelerde çalıştırdıkları işçilerin tamamını beyan ederek bunlara ilişkin vergilerin tahakkuk ettirilmesini sağlayacaklardır. Geçici 5 inci maddenin (a) fıkrası hükmü uyarınca vergi ertelemesinden yararlanacak olan mükellefler, bu Tebliğin ekinde yer alan bildirimi doldurarak muhtasar beyannameye ekleyeceklerdir. Bu bildirimde sadece vergi ertelemesinden yararlanacak olan işçilerle ilgili bilgiler gösterilecek, erteleme kapsamında olmayan işçilerle ilgili bilgilere yer verilmeyecektir.

   Bu şekilde tahakkuk ettirilen vergiler, beyanname verme süresini izleyen ikinci yılın aynı döneminde ödenecektir.

   ÖRNEK: İstanbul ilinde konfeksiyonculuk faaliyetinde bulunan kurumlar vergisi mükellefi (X) Limited Şirketi, 1/1/1996 tarihinde faaliyete geçirdiği atölyesinde çalışan işçiler için 1/6/1998 tarihinden önce Sosyal Sigortalar Kurumu'na vermiş olduğu son 4 aylık sigorta prim bordrosuna 50 işçi bildirmiştir. Söz konusu mükellef, bildirdiği 50 işçiye ilave olarak Ağustos 1998 ayında 30 işçi daha istihdam ederek ücret bordrosunda kaydetmiş, kesilen gelir ve damga vergilerini de ilgili dönem muhtasar beyannamesinde beyan ederek tahakkuk ettirmiştir. İlave 30 işçinin yirmisi Tebliğin 1.2. bölümünde açıklandığı şekilde sendika üyesi olmuştur.

   Örnekteki kurumun, ilave olarak işe aldığı 30 işçiden sendika üyesi olan yirmisi sendika üyeliğini devam ettirdiği sürece, Ağustos 1998 ayından başlamak üzere, bunların ücretlerinden 36 ay süre ile kesilen ve beyan edilerek tahakkuk ettirilen gelir ve damga vergileri 2 yıl süre ile ertelenecektir. Buna göre, ertelenen Ağustos 1998 dönemi gelir ve damga vergileri 1-20 Eylül 2000 tarihleri arasında ödenecektir.

   Sendika üyesi olmayan 10 işçinin ücretlerinden kesilen vergilerin ertelenmesi ise söz konusu değildir.

2. TASARRUF KESİNTİLERİNİN UYGULANMAMASI

   3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunun 2 nci maddesinde sayılanların aylık veya ücretlerinden. bu Kanunda belirtilen nispette tasarruf kesintisi yapılmakta, ayrıca bu tasarruflara işverenler de belli nispette katkıda bulunmaktadır.

   Geçici 5 inci maddenin (c) fıkrası uyarınca, vergi ertelemesinden yararlanacak Tebliğin 1 inci bölümünde açıklanan şekilde kayda alınan işçilerin ücretlerinden 3 yıl süre ile 3417 sayılı Kanun uyarınca yapılması gereken tasarruf kesintisi ve işveren katkısının uygulanmaması öngörülmüştür.

   Buna göre, vergi ertelemesi kapsamına dahil işçilerin ücretlerinden, 1 inci bölümde açıklanan esaslar çerçevesinde 3 yıl süre ile tasarruf kesintisi yapılmayacak, ayrıca aynı süre ile tasarruflara yapılan işveren katkısı uygulanmayacaktır.

3. DİĞER HÜKÜMLERİN UYGULANMASI

   Geçici 5 inci maddenin (b) ve (d) fıkralarının uygulanmasında, ilgili kurumların düzenlemelerine göre hareket edileceği tabiidir.

Tebliğ olunur.