Belgenin tamam� i�in program� sat�n alman�z gerekmektedir.

+90 (555) 801 30 49

+90 (242) 248 23 55

+90 (212) 654 88 15

+90 (312) 231 81 36

+90 (242) 248 23 32

	0193 GVK. Genel Tebli�i	22/1/1999 23588
	S�ra No: 220	22/1/1999 23588

4369 say�l� Kanun ile Gelir Vergisi Kanununun gelirin toplanmas� ve beyan�, ihtiyari toplama, y�ll�k beyanname verilmesi, aile reisi beyan� ve hayat standard� esas�n� d�zenleyen maddelerinde yap�lan de�i�ikliklere ili�kin a��klamalar bu Tebli�in konusunu olu�turmaktad�r.
1. KONUYLA �LG�L� KANUN MADDELER�
4369 say�l� Kanunla Gelir Vergisi Kanununun ihtiyari toplama ve beyan� d�zenleyen 87 nci maddesi ile aile reisi beyan�n� d�zenleyen 93 �nc� maddesi y�r�rl�kten kald�r�lm��, "Gelirin toplanmas�" ba�l�kl� 85 inci maddesi ile "Toplama yap�lmayan haller" ba�l�kl� 86 nc� maddesi ba�l�klar�yla birlikte de�i�tirilerek yeniden d�zenlenmi�tir. S�z konusu de�i�iklikler 1998 y�l� gelirlerine de uygulanmak �zere 29/7/1998 tarihi itibariyle y�r�rl��e girmi�tir.
Gelir Vergisi Kanununun yeniden d�zenlenen 85 ve 86 nc� maddeleri a�a��daki gibidir.
"Gelirin toplanmas� ve beyan
Madde 85 - M�kellefler, ikinci maddede yaz�l� kaynaklardan bir takvim y�l� i�inde elde ettikleri kazan� ve iratlar� i�in bu Kanunda aksine h�k�m olmad�k�a y�ll�k beyanname verirler. Bu Kanuna g�re beyan� gereken gelirlerin y�ll�k beyannamede toplanmas� zorunludur.
Tacirlerle �ift�iler ve serbest meslek erbab� ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazan� temin etmemi� olsalar .bile, y�ll�k beyanname verirler. Bu h�k�m �irketlerin faaliyet ve tasfiye d�nemlerine �amil olmak �zere kollektif �irket ortaklar� ile komanditeler hakk�nda da uygulan�r.
Yabanc� memleketlerde elde edilen kazan� ve iratlar:
1. M�kellefin bunlar� T�rkiye'de hesaplar�na intikal ettirdi�i y�lda;
2. T�rkiye'de hesaplara intikal ettirilmemesinin m�kellefin iradesi d��ndaki sebeplerden ileri geldi�i tevsik olunan hallerde, m�kellefin bunlara tasarruf edebildi�i y�lda;
Elde edilmi� say�l�r.
Beyanname verilmeyen haller
Madde 86 - A�a��da yaz�l� hallerde y�ll�k beyanname verilmez.
1. Tam m�kellefiyette vergiye tabi gelir (yabanc� memleketlerde elde edilenler hari�) sadece:
  1. Tek i�verenden al�nan tevkif suretiyle vergilendirilmi� �cretlerlerden;
  2. Birden fazla i�verenden al�nan, tevkif suretiyle vergilendirilmi� ve y�ll�k gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan �cretlerden;
  3. Tevkif yoluyla vergilendirilmi� bulunan ve gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan menkul sermaye iratlar�ndan ve vergi alaca�� dahil kurumlardan elde edilen kar paylar�ndan;
  4. Tevkif yoluyla vergilendirilmi� bulunan ve gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan gayrimenkul sermaye iratlar�ndan;
  5. Ger�ek usulde vergilendirilmeyen zirai kazan�lardan;
  6. Kazan� ve iratlar�n istisna hadleri i�inde kalan k�s�mlar�ndan;
  7. Yukar�da say�lan kazan� ve iratlar�n birka�� veya tamam�ndan;
  �baret ise.
2. Dar m�kellefiyette vergiye tabi gelir sadece:
  1. Tevkif suretiyle vergilendirilmi� �cretler, serbest meslek kazan�lar�, menkul ve gayrimenkul sermaye iratlar� ile kurumlardan elde edilen kar paylar�ndan;
  2. Di�er kazan� ve iratlardan;
  3. Yukar�da say�lan kazan� ve iratlar�n birka�� veya tamam�ndan ;
  �baret ise.
  Di�er gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de 1 ve 2 numaral� bentlerde belirtilen gelirler beyannameye ithal edilmez."
2. GEL�R�N TOPLANMASI VE YILLIK BEYANNAME VER�LMES�
2.1. Y�ll�k Beyanname ile Beyan Edilmesi Zorunlu Olan Gelirler
2.1.1. Tam M�kellefiyette:
A�a��daki m�kellefler faaliyetlerinden kazan� sa�lamam�� olsalar dahi y�ll�k beyanname vermek ve faaliyet sonu�lar�n� beyannamede g�stermek zorundad�rlar.
- Basit usulde vergilendirilen tacirler,
- Ger�ek usulde vergilendirilen (bilan�o veya i�letme hesab� esas�na g�re defter tutan) tacirler,
- Ger�ek usulde vergilendirilen (bilan�o veya zirai i�letme hesab� esas�na g�re defter tutan) �ift�iler,
- Serbest meslek erbab�,
- Tasfiye halinde bulunanlar da dahil olmak �zere kollektif �irket ortaklar� ile komandit �irketlerin komandite ortaklar�.
�stisna haddini a�an tevkif suretiyle vergilendirilmemi� menkul ve gayrimenkul sermaye iratlar� tutar� ne olursa olsun y�ll�k beyanname ile beyan edilecektir. Di�er kazan� ve iratlar�n y�ll�k beyanname ile beyan edilmesi gerekip gerekmedi�i Gelir Vergisi Kanununun 4369 say�l� Kanunla de�i�ik 80 inci maddesinin ��nc� f�kras�ndaki had dikkate al�narak belirlenecektir.
Tam m�kellef ger�ek ki�iler, yabanc� �lkelerde elde ettikleri gelirleri i�in y�ll�k beyanname vermek ve di�er gelirleri nedeniyle verecekleri y�ll�k beyannameye bu gelirlerini ithal etmek zorundad�rlar. Bu zorunluluk, tevkif suretiyle vergilendirilip vergilendirilmedi�ine, tutar�na veya niteli�ine bak�lmaks�z�n yabanc� �lkelerde elde edilen b�t�n gelirler i�in ge�erlidir.
�te yandan, yabanc� �lkede elde edilen gelirin, m�kellefin iradesi d��ndaki sebeplerle T�rkiye'ye getirilemedi�inin tevsik edilmesi halinde bu geIir, elde edildi�i y�l�n geliri say�lmayacakt�r. Bu durumda s�z konusu gelir, m�kellefin bu gelire tasarruf edebildi�i y�l�n geliri say�larak y�ll�k beyanname ile bayan edilecektir. Ancak yabanc� �lkede elde edilen gelire hukuken ve fiilen tasarruf edilebildi�i halde, iradi olarak T�rkiye'ye getirilmemesi durumunda bu gelir, tasarruf edildi�i y�l�n geliri olarak, y�ll�k beyanname ile beyan edilecektir.
2.1.2. Dar M�kellefiyette:
Dar m�kellef ger�ek ki�iler, ticari kazan�lar� ile ger�ek usulde tespit edilen zirai kazan�lar� ve vergi kesintisine tabi tutulmam�� gayrimenkul sermaye iratlar� i�in y�ll�k beyanname vermek zorundad�rlar. Ticari ve zirai faaliyetten kazan� sa�lanmam�� olsa bile y�ll�k beyanname verilecek ve faaliyet sonucu beyannamede g�sterilecektir.
2.2. Y�ll�k Beyanname Verilmeyecek ve Beyannamede Toplanmayacak Gelirler
2.2.1 Tam M�kellefiyette:
Tam m�kellef ger�ek ki�iler a�a��daki gelirleri i�in y�ll�k beyanname vermeyecek ve di�er gelirleri nedeniyle beyanname vermeleri halinde de bu gelirlerini beyannameye ithal etmeyeceklerdir.
- Tek i�verenden al�nan tevkif suretiyle vergilendirilmi� �cretler,
- Birden fazla i�verenden al�nan, tevkif suretiyle vergilendirilmi� ve y�ll�k gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan �cretler,
- Tevkif yoluyla vergilendirilmi� bulunan ve gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan menkul sermaye iratlar� ve vergi alaca�� dahil kurumlardan elde edilen kar paylar�,
- Tevkif yoluyla vergilendirilmi� bulunan ve gayri safi tutarlar� toplam� 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s�n� a�mayan gayrimenkul sermaye iratlar�,
- Ger�ek usulde vergilendirilmeyen zirai kazan�lar;
- Di�er �cretleri;
- Kazan� ve iratlar�n istisna hadleri i�inde kalan k�s�mlar�;
- Yukar�da say�lan kazan� ve iratlar�n birka�� veya tamam�.
1998 y�l� gelirleri i�in, 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplam�n�n yar�s� yerine 2.500.000.000.- TL dikkate al�nacakt�r.
Di�er taraftan, basit usulde vergilendirilen m�kelleflerden m�nhas�ran belediye te�kilat� bulunmayan k�ylerdeki (belediyelerin m�cavir alan s�n�rlar� hari�) i�yerlerinde faaliyet g�sterenler 1/1/1999 - 31/12/2003 tarihleri aras�nda elde ettikleri ve 103 �nc� maddede yaz�l� tarifenin birinci gelir diliminin yar�s�n� a�mayan s�z konusu kazan�lar� i�in beyanname vermeyeceklerdir.
2.2.2. Dar M�kellefiyette:
Dar m�kellef ger�ek ki�iler, a�a��daki gelirleri i�in y�ll�k beyanname vermeyecek ve di�er gelirleri nedeniyle beyanname vermeleri halinde de bu gelirlerini beyannameye ithal etmeyeceklerdir.
- Tevkif suretiyle vergilendirilmi� �cretler, serbest meslek kazan�lar�, menkul ve gayrimenkul sermaye iratlar� ile kurumlardan elde edilen kar paylar�.
- Ger�ek usulde vergilendirilmeyen zirai kazan�lar,
- Di�er �cretler,
- Di�er kazan� ve iratlar,
- Kazan� ve iratlar�n istisna hadleri i�inde kalan k�s�mlar�,
- Yukar�da say�lan kazan� ve iratlar�n birka�� veya tamam�.
Dar m�kellef ger�ek ki�ilerin yukar�da say�lan kazan� ve iratlar� i�in tutar�na bak�lmaks�z�n y�ll�k beyanname verilmeyecektir.
2.3. Y�ll�k Beyanname Verilmesi ve Gelirin Toplanmas�yla �lgili Esaslar
Y�ll�k beyanname verilmesi ve gelirin toplanmas�yla ilgili olarak a�a��da belirtilen �er�evede karar verilmesi gerekmektedir.
�ncelikle, elde edilen gelir unsurlar� tek ba��na de�erlendirilecek ve farkl� gelir unsurlar�ndan elde edilen kazan� ve iratlardan ancak tek ba��na de�erlendirildi�inde beyanname verme y�k�ml�l�� bulunanlar y�ll�k beyannamede birle�tirilecektir. Her bir kazan� unsuru tek ba��na ele al�nd��nda beyan zorunlulu�unun d��nda kal�yorsa beyannamede birle�tirilmeyecektir.
Ticari, zirai ve mesleki kazan�lar�n� y�ll�k beyanname ile bildirmek zorunda olan tam m�kellefler ile y�ll�k beyanname veren dar m�kellefler de sadece y�ll�k beyanname yerine y�k�ml�l�� getiren kazan� ve iratlar�n� beyannamelerine dahil edeceklerdir.
3. 1998 YILINDA ELDE ED�LEN MENKUL SERMAYE �RATLARININ BEYANI VE YILLIK BEYANNAMEDE TOPLANMASI
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinde say�lan menkul sermaye iratlar�n�n y�ll�k beyannameyle beyan edilmesi s�ras�nda a�a��daki hususlar�n dikkate al�nmas� gerekmektedir.
- 1998 y�l�nda elde edilen vergi kesintisine tabi menkul sermaye iratlar�n�n kesintiden �nceki gayri safi (br�t) tutarlar� toplam�n�n 2.500.000.000.- TL yi a�mamas� halinde bunlar i�in beyanname verilmeyecektir.
- Beyanname verme s�n�r� olan 2.500.000.000.- TL kar��la�t�rmas�nda, Gelir Vergisi Kanununun ge�ici 39 uncu maddesinin 5 numaral� bendinde say�lan iratlar i�in, indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutarlar dikkate al�nacakt�r.
- Vergi kesintisine tabi olmayan iratlar i�in tutar�na bak�lmaks�z�n beyanname verilmesi gerekmektedir. Ancak vergi kesintisine tabi olmayan alacak faizinin, indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan k�sm� beyan edilecektir.
3.1. �ndirim Oran� Uygulanacak Menkul Sermaye �ratlar�n�n Beyan�
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f�kras�n�n 5, 7, 12 ve 14 numaral� bentlerinde say�lan a�a��daki .menkul sermaye iratlar�n�n gayri safi (br�t) tutarlar�na indirim oran� uyguland�ktan sonraki tutarlar� toplam�n�n 2.500.000.000.- TL n� a��nas� halinde y�ll�k gelir vergisi beyannamesi ile bildirilmesi gerekmektedir.
- Her nevi tahvil faizleri ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut �daresi ve Kamu Ortakl�� daresince ��kar�lan menkul k�ymetlerden saklanan gelirler,
- Mevduat faizleri,
- Faizsiz olarak kredi verenlere �denen kar paylar�, kar ve zarar ortakl�� belgesi kar��l�� denen kar paylar� ve �zel finans kurumlar�nca kar ve zarara kat�lma hesab� kar��l��nda �denen kar paylar�,
- Repo kazan�lar�.
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f�kras�n�n 6 numaral� bendinde yaz�l� alacak faizleri, tutar� ne olursa olsun y�ll�k beyanname ile bildirilecektir. 1998 y�l�nda elde edilen alacak faizlerinin indirim oran�n�n uygulanmas� suretiyle bulunacak k�sm� da gelir vergisinden istisna olacakt�r.
3.2. �ndirim Oran�
Gelir Vergisi Kanununun ge�ici 39 uncu maddesinin 5 numaral� bendi uyar�nca indirim oran�; Vergi Usul Kanunu h�k�mlerine g�re tespit edilmi� olan yeniden de�erleme oran�n�n, ayn� d�nemde bir y�l vadeli Devlet tahvili i�in uygulanan ortalama faiz oran�na b�l�nmesi suretiyle Maliye Bakanl��nca hesaplanmaktad�r.
Vergi Usul Kanunu h�k�mlerine g�re 1998 y�l� i�in tespit edilen yeniden de�erleme oran� % 77,8'dir. Ayn� d�nemde 1 y�l vadeli Devlet tahvili i�in uygulanan ortalama faiz oran� ise % 98,8'dir.
Buna g�re, 1998 y�l� gelirlerine uygulanacak indirim oran� (% 77,8 / % 98,8 =) % 78,7 olarak hesaplanm��t�r.
Bu indirim oran� dikkate al�nd��nda, 2.500.000.000.- TL olan beyanname verme s�n�r�, 11.737.089.000.- TL tutar�ndaki br�t menkul sermaye irad�na kar��l�k gelmektedir. Bu nedenle, s�z konusu menkul sermaye iratlar�n�n indirim oran� uygulanmadan �nceki br�t tutar�n�n 11.737.089.000.- TL ve daha fazla olmas� halinde beyanname verilecek, bu tutar�n alt�nda kalanlar i�in beyanname verilmeyecektir.
Bu durumda, 1998 y�l�nda elde edilen, s�z konusu menkul sermaye iratlar�n�n toplam tutar�n�n % 78,7 oran�n�n uygulanmas� suretiyle bulunacak k�sm� gelir vergisinden istisna edilecek, kalan tutar�n 2.500.000.000.- TL 'n� a�mas� halinde (alacak faizlerinde kalan tutar ne olursa olsun), bu gelirler y�ll�k beyanname ile beyan edilecektir.
3.3. �ndirim Oran� Uygulanacak ve Uygulanmayacak Olan Gelirler
Tebli�in 3.1. b�l�m�nde say�lan menkul sermaye iratlar�n�n (alacak faizleri dahil) indirim oran� uygulanmas� suretiyle bulunacak k�sm� gelir vergisinden istisnad�r. Bu istisna Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f�kras�n�n 5 numaral� bendinde yaz�l� menkul k�ymetlerin al�m-sat�m�ndan do�an kazan�lar hakk�nda da uygulanacakt�r.
D�viz cinsinden a��lan hesaplardan elde edilen faiz ve kar paylar�na istisna uygulanmayacak T.C. Merkez Bankas�nca belirlenen vade tarihindeki d�viz al�� kuru esas al�nmak suretiyle hesaplanacak bu gelirlerin 2.500.000.000.- TL 'n� a��nas� halinde tamam� beyan edilecektir.
Ticari i�letmelere dahil kazan� ve iratlar i�in indirim oran� uygulanmas� suretiyle istisna hesaplanmas� s�z konusu de�ildir.
3.4. Kesilen Vergilerin Mahsubu
Gelir Vergisi Kanununun 121 inci maddesinde; y�ll�k beyannamede g�sterilen gelire dahil kazan� ve iratlardan bu Kanuna g�re kesilmi� bulunan vergilerin, beyanname �zerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilece�i h�kme ba�lanm��t�r.
Di�er yandan, ge�ici 39 uncu maddenin 5 numaral� bendinde, an�lan bentte say�lan ve Tebli�in 3.1. b�l�m�nde yer verilen menkul sermaye iratlar�n�n, indirim oran� uygulanmas� suretiyle bulunan k�sm�n�n gelir vergisinden m�stesna oldu�u belirtilmi� ve bu istisnan�n tevkif yoluyla kesilen vergiye ��mul� olmad�� h�kme ba�lanm��t�r. Dolay�s�yla, vergiden istisna edilen kazan� ve iratlar �zerinden kesilen vergiler nihai vergi niteli�i kazanmaktad�r.
Bu h�k�mler �er�evesinde, indirim oran� uygulanan menkul sermaye iratlar�n�n y�ll�k beyanname ile beyan edilmesi s�ras�nda, sadece beyannamede g�sterilen k�s�m �zerinden yap�lan vergi kesintisinin mahsup ve iadesi yap�labilecektir. Ba�ka bir ifadeyle, kazan� ve irad�n indirim oran�na isabet eden k�sm� �zerinden yap�lan vergi kesintisinin mahsup ve iade edil�nemesi gerekmektedir.
4. BEYANNAME VERME ZAMANI VE 1998 YILI GEL�RLER�NE �L��K�N UYGULAMA
Gelir Vergisi Kanununun 4369 say�l� Kanunla de�i�ik 92 nci maddesine g�re y�ll�k beyannamenin; gelirin sadece gayrimenkul sermaye irad�ndan ibaret olmas� halinde izleyen y�l�n Ocak ay� i�inde verilmesi gerekmektedir.
Bu h�k�m, beyan edilmesi gereken gayrimenkul sermaye irad�n�n yan� s�ra, beyan� gerekmeyen gelirlerin bulunmas� halinde de ge�erli olacakt�r.
Ancak, beyan� gereken gayrimenkul sermaye irad� yan�nda beyan� gereken di�er herhangi bir gelirin bulunmas� halinde, s�z konusu gayri menkul sermaye irad� da di�er gelirlerle birlikte Mart ay�nda verilecek beyanname ile beyan edilecektir.
Buna g�re;
- 1998 y�l�ndaki geliri sadece 240.000.000.- TL istisna tutar�n� a�an mesken kiras�ndan ibaret olanlar veya mesken kiras� gelirinin istisna haddini a�an tutar� ile vergi kesintisine tabi i�yeri kira gelirinin gayri safi tutarlar� toplam� 2.500.000.000.- TL 'n� a�anlar,
- Yukar�daki gelirlerinin yan� s�ra gayri safi tutarlar� toplam� 1 1.737.089.000.- TL 'yi a�mayan; tahvil ve bono faiz geliri, mevduat faizi; kar pay� ve repo kazanc� bulunanlar,
- Bu gelirlerle birlikte gayri safi tutarlar� toplam� 2.500.000.000.- TL 'yi a�mayan; d�viz cinsinden a��lan hesaplardan elde edilen faiz ve kar pay� ve 2.500.000.000.- TL 'yi a�mayan vergi alaca�� dahil kurumlardan elde edilen kar pay� elde edenler,
1999 Ocak ay� i�inde beyanname verecek ve sadece gayrimenkul sermaye irad�n� beyan edeceklerdir.
5. GEL�R�N TOPLANMASI VE BEYANINDA A�LE B�REYLER�N�N DURUMU
Gelir Vergisi Kanununun "Aile reisi beyan�" ba�l�kl� 93 �nc� maddesi, 4369 say�l� Kanunla 29/7/1998 tarihi itibariyle y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r. Bu nedenle, 1998 y�l�ndan itibaren, gelir elde eden aile bireylerinin durumu Tebli�in 2.1. ve 2.2. b�l�mlerinde yap�lan a��klamalar �er�evesinde ayr� ayr� de�erlendirilecek ve y�ll�k beyanname ile beyan edilmesi gereken herhangi bir gelirin varl�� halinde beyanname, geliri elde eden aile bireyi ad�na d�zenlenerek imzalanacakt�r.
Beyanname vermek zorunda olan ki�inin. k��k veya k�s�tl� olmas� ya da m�meyyiz olmamas� hallerinde beyanname yine geliri elde edenler ad�na d�zenlenmekle birlikte, bu ki�iler ad�na veli, vasi veya bu ki�ileri temsile yetkili kayy�m taraf�ndan imzalanacak ve hangi s�fatla imzaland�� beyannamede belirtilecektir.
6. HAYAT STANDARDI ESASINDA �ZAH NEDEN� GEL�RLER
Gelir Vergisi Kanununun m�kerrer 116 ve ge�ici 35 inci maddelerinde d�zenlenen hayat standard� esas�, 4369 say�l� Kanun ile 1/1/1999 tarihinden itibaren y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r.
Bu �er�evede, 1998 y�l�na ili�kin olarak ger�ek usulde tespit edilen ticari ve serbest meslek kazan�lar� son kez hayat standard� esas� g�z �n�nde bulundurularak beyan edilecektir.
Gelir Vergisi Kanununun ge�ici 35 inci maddesinin 7 numaral� bendinde "M�kellefler; kendilerine, e�lerine ve �ocuklar�na ait ve �zerinden gelir vergisi �denen gelirleri (hamiline yaz�l� mevduat ve hamiline yaz�l� menkul k�ymetlerden elde edilen gelirler hari�) ile kendilerine ve e�lerine ait emekli, maluliyet, dul ve yetim ayl�� bulundu�unu belgelendirdikleri takdirde, bu gelirler, hayat standard� esas�na g�re kazanc�n tespitinde izah nedeni gelir olarak kabul edilir." h�km� yer almaktad�r.
Tebli�in 5. b�l�m�nde a��kland�� zere, aile reisi beyan� 1998 y�l�ndan ge�erli olmak �zere y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r. Bu h�k�m uyar�nca, daha �nce aile reisi beyan� ad� alt�nda tek beyannamede birle�tirilen gelirler, bundan b�yle ayr� beyan edilece�inden, izah nedeni gelirlerin de bu �er�evede de�erlendirilmesi gerekmektedir.
Buna g�re, hayat standard� esas� uygulamas�nda m�kellefler, kendilerine, e� ve �ocuklar�na ait izah nedeni gelirleri dikkate alabileceklerdir. Bununla birlikte, e� ve �ocuklar�n kendi ticari ve mesleki kazan�lar� i�in ayr�ca beyanname vermeleri halinde, kendi kazan�lar�na ili�kin hayat standard� esas� uygulamas�nda �ncelikle kendilerine ait izah nedeni gelir kullan�lacakt�r. Ailenin di�er bireylerinin kazan�lar�na ili�kin olarak kullan�lan izah nedeni gelirden artan k�s�m bulunmas� halinde bu tutar, di�er aile bireylerinin hayat standard� esas�na tabi kazan�lar� i�in de kullan�labilecektir.
7. 1998 YILINDA ELDE ED�LEN GEL�RLER�N YILLIK BEYANNAME �LE B�LD�R�LMES� VE TOPLANMASINA �L��K�N �RNEKLER
�rnek 1: (D�viz Tevdiat Hesab� ile T�rk Liras� Mevduat Faizi Gelirlerinin Beyan�)
Bayan (A)'n�n 1998 y�l� geliri, 25 Haziran 1998 tarihinde elde etti�i; br�t (vergi kesilmeden �nceki) 6.100 ABD Dolar� tutar�ndaki d�viz tevdiat hesab� faizi. ile br�t 10.000.000.000.- TL tutar�ndaki T�rk Liras� mevduat faizinden ibarettir. S�z konusu faizler �zerinden % 12 oran�nda vergi kesilmi�tir. 25 Haziran 1998 tarihli Resmi Gazetede yay�mlanan T.C. Merkez Bankas� d�viz al�� kuru 263.130.- TL d�r.

Buna g�re, Bayan (A)'n�n 1998 y�l� gelir beyan� a�a��daki gibi hesaplanacakt�r.

D�viz tevdiat hesab�na ili�kin faiz geliri [6.100 ABD Dolar� x 263.130.- TL (TCMB D�viz Al�� Kuru)]	1.605.093.000.- TL
TL Mevduat faizi (indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar) (10.000.000.000.- TL x (1 - 0,787))	2.130.000.000.- TL
Toplam Gelir	3.735.093.000.- TL

Vergi kesintisine tabi menkul sermaye irad� toplam�, 1998 y�l�na ili�kin olarak belirlenen 2.500.000.000.- TL s�n�r�n� a�t��ndan Bayan (A) bu gelirleri i�in 1999 y�l� Mart ay�nda beyanname verecektir.

Beyanname �zerinden hesaplanan vergiden; d�viz tevdiat faizi i�in indirim oran� uygulanmas� s�z konusu olmad��ndan, bu faiz geliri �zerinden kesilen verginin tamam� olan(1.605.093.000 x % 12 =) 192.611.160.- TL ile T�rk Liras� mevduat faizinin beyannameye dahil edilen k�sm� �zerinden kesilen vergi olan (2.130.000.000 x % 12 =) 255.600.000.- TL mahsup edilecektir.

�rnek 2: (��yeri Kiras� ile Devlet Tahvil Faizi Gelirlerinin Beyan�)

Bay (B)'nin 1998 y�l� geliri, gayri safi tutar� toplam� 2.600.000.000.- TL olan iki ayr� i�yeri kiras� ile gayri safi (vergi kesilmeden �nceki) tutar� 9.000.000.000.- TL olan Devlet tahvili faizinden ibarettir.

Buna g�re, Bay (B)'nin y�ll�k beyanname verip vermeyece�i a�a��daki �ekilde belirlenecektir.

Gayrimenkul sermaye irad� (i�yeri, br�t)	2.600.000.000.- TL
Devlet tahvili faizi (indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar) (9.000.000.000.- TL x (1 - 0,787))	1.917.000.000.- TL
Toplam Gelir	4.517.000.000.- TL

Toplam gelir 2.500.000.000.- TL haddini a�makla birlikte, her biri ayr� ayr� beyan� gereken gelir unsurlar� birle�tirilece�inden, tek ba��na ele al�nd��nda, 2.500.000.000.- TL s�n�r�n� a�mad�� i�in y�ll�k beyanname verilmeyecek, gelir niteli�indeki Devlet tahvili faizi beyan edilmeyecektir. Bu durumda, Tebli�in 4. b�l�m�nde yap�lan a��klamalar �er�evesinde sadece gayrimenkul sermaye irad� beyan edilecektir.

Gayrimenkul sermaye irad�na ili�kin olarak verilecek beyannameye g�re hesaplanan gelir vergisinden, i�yeri kiras�ndan kesilen vergiler mahsup edilecektir.

�rnek 3: (Serbest Meslek, Repo ve Temett� Gelirlerinin Beyan�) Avukat Bayan (C)'nin geliri a�a��daki gibidir:

Serbest meslek kazanc�	1.500.000.000.- TL
Repo kazanc� (indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar) (9.000.000.000.- TL x (1 - 0,787))	1.800.000.000.- TL
Temett� (Vergi alaca�� dahil)	1.200.000.000.- TL
Toplam Gelir	4.500.000.000.- TL

Repo kazanc� �zerinden % 6 oran�nda vergi kesilmi�tir.

Bayan (C) ger�ek usulde tespit edilen serbest meslek kazanc� i�in, hayat standard� esas�n� da g�z �n�nde bulundurarak, beyanname verecektir.

Vergi kesintisine tabi menkul sermaye iratlar�n�n gayri safi tutarlar� toplam� olan (1.800.000.000 + 1.200.000.000 =) 3.000.000.000.- TL beyanname verme s�n�r� olan 2.500.000.000.- TL 'yi a�t��ndan beyannameye dahil edilecektir. Kar pay�na eklenen 300.000.000.- TL vergi alaca�� ile repo kazanc�n�n beyannameye dahil edilen k�sm�ndan kesilen vergi olan (1.800.000.000 x % 6 =) 108.000.000.- TL beyanname �zerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.

�rnek 4: (Ticari Kazan�, �cret ve Mevduat Faizi Gelirlerinin Beyan�)

Bay (D)'nin gelirleri a�a��daki gibidir:

Ticari kazan�	3.000.000.000.- TL
�cret (�ki i�verenden, vergi kesintisine tabi tutulmu�)	2.000.000.000.- TL
Mevduat faizi (�ndirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar)	1.800.000.000.- TL
Toplam Gelir	6.800.000.000.- TL

Bay (D), ger�ek usulde tespit edilen ticari kazanc� nedeniyle gelir vergisi beyannamesi verecektir. �ki i�verenden al�nan �cret geliri ile mevduat faizi gelirinin her biri ayr� ayr� 2.500.000.000.- TL haddinin alt�nda kald��ndan beyannameye dahil edilmeyecektir.

�rnek 5: (Mesken Kiras� ile ��yeri Kira Gelirinin Beyan�)

Bay (E), 1998 y�l� i�erisinde mesken olarak kiraya verdi�i gayrimenkul�nden 800.000.000.- TL i�yeri olarak kiraya verdi�i ba�ka bir gayrimenkul�nden de 2.000.000.000.- TL kira geliri elde etmi�tir. Bay (E) ayr�ca 8.000.000.000.- TL mevduat faizi elde etmi�tir.

Mesken kiras� gelirinin istisna haddini a�an k�sm� ile i�yeri kiras�n�n toplam� olan 2.560.000.000.- TL 86 nc� maddede belirtilen had olan 2.500.000.000.- TL'yi a�t��ndan, bu gelirler 1999 Ocak ay� i�erisinde verilecek y�ll�k beyanname ile beyan edilecektir. Beyanname �zerinden hesaplanan vergiden i�yeri kiras�ndan kesilen vergiler mahsup edilecektir. Tevkif suretiyle vergilendirilen T�rk Liras� cinsinden mevduat faizi, indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar� 2.500.000.000.- TL s�n�r�n� a�mad��ndan beyannameye dahil edilmeyecektir.

�rnek 6: (�ki ��verenden Al�nan �cret, Mesken ve ��yeri Kira Gelirleri ile Mevduat Faizi Gelirlerinin Beyan�)

Bay (F)'nin gelirleri a�a��daki gibidir.

�cret (�ki i�verenden, vergi kesintisine tabi tutulmu�)	2.200.000.000.- TL
Gayrimenkul sermaye irad� (��yeri, br�t)	1.800.000.000.- TL
Gayrimenkul sermaye irad� (mesken)	2.200.000.000.- TL
Mevduat faizi (�ndirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar)	2.000.000.000.- TL
Toplam Gelir	6.220.000.000.- TL

Bay (F), elde etti�i mesken kiras� 240.000.000 TL istisna tutar�n� a�mad��, vergi kesintisine tabi tutulan di�er gelirlerin her biri de 2.500.000.000 TL haddin alt�nda kald�� i�in beyanname vermeyecektir.

�rnek 7: (Dar M�kelleflerin Gelir Beyan�)

�al��ma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla bir s�reden beri yurt d��nda ya�amakta olan dar m�kellef Bayan (G)'nin 1998 y�l�na ili�kin gelirleri a�a��daki gibidir.

Kar pay� (vergi alaca�� dahil)	3.400.000.000.- TL
Gayrimenkul sermaye irad� (mesken)	1.600.000.000.- TL
Toplam Gelir	5.000.000.000.- TL

Dar m�kellef Bayan (G), tevkif suretiyle vergilendirilmemi� mesken kira geliri istisna haddi olan 240.000.000.- TL 'yi a�t��ndan, bu geliri i�in Ocak 1999 ay� i�inde y�ll�k beyanname verecektir. Kar pay� geliri vergi kesintisine tabi tutuldu�undan, tutar� ne olursa olsun verilecek beyannameye dahil edilmeyecektir.

�rnek 8: (Aile Bireylerinin Gelir Beyanlar�) Bay (H)'nin 1998 y�l� gelirleri a�a��daki gibidir:

Ticari kazan�	2.500.000.000.- TL
Gayrimenkul sermaye irad� (mesken)	450.000.000.- TL
Devlet tahvili faizi (indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar)	2.200.000.000.- TL

E�i Bayan (J)'nin 1998 y�l� gelirleri ise ��yledir:

Gayrimenkul sermaye irad� (mesken)	300.000.000.- TL
�cret (�ki i�verenden)	2.750.000.000.- TL
Mevduat faizi (indirim oran� uyguland�ktan sonra kalan tutar)	2.250.000.000.- TL

�iftin 18 ya��ndan k��k �ocu�u (K), 1998 y�l�nda 2.600.000.000.- TL tutar�nda i�yeri kira geliri elde etmi�tir.

Bay (H), ger�ek usulde tespit edilen ticari kazanc� i�in, hayat standard� esas�n� da dikkate alarak Mart 1999'da beyanname verecektir. Bay (H), tevkifata tabi tutulmam�� olan mesken kiras� gelirini beyannamesine ithal edecek, ayr�ca ticari kazan� sahibi olmas� nedeniyle istisnadan yararlanamayacakt�r. Bay (H)'nin ticari i�letmesine dahil olmayan ve vergisi tevkif yoluyla kesilmi� bulunan Devlet tahvili faiz gelirinin ise indirim oran� uyguland�ktan sonraki tutar� 2.500.000.000.- TL haddi a�mad��ndan beyannameye ithal edilmeyecektir.

E�i Bayan (J), iki i�verenden ald�� tevkifata tabi tutulmu� 2.750.000.000.- TL �cret geliri 2.500.000.000.- TL haddi a�t�� i�in beyanname verecektir. Ancak mevduat faizi gelirinin indirim oran� uyguland�ktan sonraki tutar� 2.500.000.000.- TL olan s�n�r� a�mad��ndan beyannameye dahil edilmeyecektir. Bununla birlikte, mesken kiras� geliri tevkifata tabi olmad��ndan ve istisna tutar�n� a�t��ndan beyannameye dahil edilecektir. Beyan s�ras�nda 240.000.000.- TL istisna uygulanacakt�r.

Bayan (J), s�z konusu �cret ve mesken kiras� gelirlerini, 1999 y�l� Mart ay�nda kendi ad�na d�zenleyerek imzalayaca�� y�ll�k gelir vergisi beyannamesiyle vergi dairesine bildirecektir.

�ocuk (K)'nin i�yeri kira geliri 2.500.000.000.- TL haddini a�t��ndan y�ll�k beyannameyle bildirilecektir. (K) ad�na d�zenlenerek velisi veya tayin edilmi�se varisi taraf�ndan imzalanacak olan beyanname, 1999 y�l� Ocak ay� i�erisinde ilgili vergi dairesine verilecektir.

�rnek 9: (Ticari ve Mesleki Kazan�lar�n Beyan�nda Hayat Standard� Esas� ve �zah Nedeni Gelir Uygulamas�)

Bal�kesir ilinde ikinci s�n�f tacir olan Bay (L)'nin 1998 y�l�nda lokanta i�letmecili�inden dolay� elde etti�i gelir 1.100.000.000.- TL dir. Avukat olan e�i bayan (M)'nin ise bu d�nemde elde etti�i gelir 2.000.000.000.- TL serbest meslek kazanc� �e indirim oran� uygulanmadan �nceki tutar� 1 .800.000.000.- TL olan Devlet tahvili faizinden ibarettir.

Bu verilere g�re Bay (L) ve bayan (M)'nin 1998 y�l� gelirlerinin beyan� �u �ekilde olacakt�r:

Bayan (M)'nin serbest meslek kazanc� 1998 y�l� gelirleri i�in hayat standard� esas�na g�re belirlenen 2.117.000.000.- TL tutardan d��k oldu�undan beyan�na g�re de�il, hayat standard� esas�na g�re vergilendirilecektir. Devlet tahvili faiz geliri ise, indirim oran� uyguland�ktan sonraki tutar� 2.500.000.000.- TL haddini a�mad��ndan beyannameye dahil edilmeyecektir. Bayan (M), serbest meslek kazanc�na ili�kin (2.117.000.000 - 2.000.000.000 =) 117.000.000.- TL d��kl�� faiz geliri ile izah etti�inden, 2.000.000.000.- TL kazan� beyan�na g�re vergilendirilecektir.

Bayan (M)'nin izah nedeni olarak kulland�� faiz gelirinden artan tutar olan ( 1 .800.000.000 - 117.000.000 =) 1.683.000.000.- TL, e�i Bay (L) taraf�ndan beyan edilen ticari kazan� i�in izah nedeni gelir olarak kullan�labilecektir.

Bu durumda, Bay (L) hayat standard� esas�na g�re tespit edilen (1.360.800.000 - 1.100.000.000=) 260.800.000.- TL d��kl�� e�ine ait faiz geliri ile izah etti�inden vergilendirmede kendi beyan� esas al�nacakt�r.

�rnek 10: (Ticari Kazan�lar�n Beyan�nda Hayat Standard� Esas� ve �zah Nedeni Gelir Uygulamas�)

�kinci s�n�f tacir olan ve Manisa ilinde 15 ya��ndaki tek arac� ile nakliyecilik faaliyetinde bulunan Bay (N), 1998 y�l�nda 900.000.000.- TL kazan� elde etmi�tir. E�i Bayan (P)'nin ise sadece 800.000.000.- TL mesken kiras� geliri bulunmaktad�r.

Bayan (P) ticari, zirai ve mesleki kazanc�n� y�ll�k beyanname ile bildirmek zorunda olmad��ndan 240.000.000.- TL istisnadan yararlanacak ve beyana tabi geliri sadece gayri menkul sermaye irad�ndan ibaret bulundu�undan kira gelirini 1999 y�l� Ocak ay�nda kendi ad�na d�zenlenen beyanname ile bildirecektir.

Bay (N), nakliyecilik faaliyetinden dolay� elde etti�i ticari kazanc�n� hayat standard� uygulamas�nda dikkate alarak 1999 y�l� Mart ay�nda beyan edecektir. Bay (N) hayat standard� esas� uygulamas�nda (1.020.500.000 - 900.000.000 = ) 120.500.000.- TL d��kl�� e�i Bayan (P) ye ait kira geliri ile izah edebilecektir.

Tebli� olunur.

�sminiz :

Kime :

Gönder