Yukarıda belirtilen maddelerde yer alan maktu had ve tutarlar ile basit usule tabi mükelleflerin belge düzeni ve kıyaslamada esas alınacak götürü safi kazanç tutarlarının belirlenmesine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
- Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde yer alan ve 2000 yılında elde edilen mesken kira gelirleri için 630 milyon lira olarak uygulanan istisna tutarı, 30.11.2000 tarih ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 2001 yılında elde edilen kira gelirleri için 700 milyon lira olarak tespit edilmiştir.
- Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan günlük 2.100.000 liralık yemek bedeline ilişkin istisna tutarı, 30.11.2000 tarih ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2001 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 2.350.000 lira olarak tespit edilmiştir.
- Özel İndirim Tutarları
Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan özel indirim tutarları, 30.11.2000 tarih ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2001 tarihinden itibaren uygulanmak üzere günde (730.000), ayda (21.900.000), yılda (262.800.000) lira olarak yeniden tespit edilmiştir.
Özel indirim tutarları; Adıyaman, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van İllerinde günde (1.020.000), ayda (30.600.000), yılda (367.200.000) lira olarak tespit edilmiştir.
- Yatırım İndirimi Uygulamasında Esas Alınacak Asgari Yatırım Tutarları
Gelir Vergisi Kanununun ek 2 nci maddesinde yer alan teşvik belgesi yatırımlara ait en az yatırım tutarları; 01.01.2001 tarihinden itibaren ticari ve sınai yatırımlar için 120 milyar, zirai yatırımlar için 24 milyar lira olarak uygulanacaktır.
- Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira Bedeline İlişkin Tutar
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinin 2 numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı 01.01.2001 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 30.11.2000 tarihli ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile büyükşehir belediye sınırları içinde 630 milyon liradan bir milyar liraya, diğer yerlerde 450 milyon liradan 720 milyon liraya yükseltilmiştir.
- Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinde yer alan hadler, 01.01.2001 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 30.11.2000 tarihli ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden tespit edilmiştir.
Buna göre;
- 1 numaralı bentte yer alan yıllık alım tutarı onbeşmilyar liraya, yıllık satış tutarı yirmimilyar liraya,
- 2 numaralı bentte yer alan gayri safi iş hasılatı tutarı yedimilyarbeşyüzmilyon liraya,
- 3 numaralı bentte yer alan yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamı onbeşmilyar liraya,
yükseltilmiştir.
- Kar Hadleri Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia İçin Özel Hadler
Tekele tabi maddelerle, damga pulu, milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak daha önce 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların 2001 yılında basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31.12.2000 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
| Emtianın Cinsi |
Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde |
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL.) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL.) |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL.) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL.) |
| D. Pulu-K. Kağıt |
21.800.000.000 |
24.300.000.000 |
30.600.000.000 |
34.000.000.000 |
| Şeker-Çay |
16.900.000.000 |
21.800.000.000 |
20.400.000.000 |
26.700.000.000 |
| Milli Piy. Bileti, Hemen Kazan, Spor-Toto-Loto |
16.900.000.000 |
21.800.000.000 |
20.400.000.000 |
26.700.000.000 |
| İçki (Bira ve Şarap Hariç)-İspirto-Sigara-Tütün |
16.900.000.000 |
21.800.000.000 |
20.400.000.000 |
26.700.000.000 |
| Akaryakıt (LPG hariç) |
24.300.000.000 |
27.900.000.000 |
34.000.000.000 |
38.800.000.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
- Basit Usule Tabi Mükelleflerin Beyanları ile Karşılaştırılacak Götürü Safi Kazanç Tutarları
Gelir Vergisi Kanununun geçici 44 üncü maddesi hükmüne göre, basit usule tabi mükelleflerin 2001 yılı sonuna kadar, ilgili vergilendirme dönemleri için beyan edecekleri safi kazanç tutarlarının, Gelir Vergisi Kanununun 4369 Sayılı Kanunla değişmeden önceki 46 ncı maddesine göre intibak ettirildikleri derecelerin bulundukları yöreler itibariyle belirlenen ve 1998 yılında uygulanan götürü safi kazanç tutarlarının, 1999, 2000 ve 2001 yıllarında yeniden değerleme oranında artırılan tutarları aşması halinde; beyan edilen tutarlar yerine bu tutarlar vergilemeye esas alınır.
Bu hüküm uyarınca, basit usule tabi mükelleflerin 2000 yılı vergilendirme dönemi beyanları, 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirlenen ve 1999 yılında uygulanan götürü safi kazanç tutarlarının yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak tutarlar ile karşılaştırılacaktır. 1999 yılında uygulanan götürü matrahların yeniden değerleme oranı olan %56 ile artırılması sonucu bulunan tutarlar yöreler ve götürülük dereceleri itibariyle aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Bu hesaplamalarda Gelir Vergisi Kanununun değişmeden önceki 46 ncı maddesi uyarınca, 100.000 liraya kadar olan tutarlar dikkate alınmamıştır.
| Derece |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
(TL) |
Diğer Yörelerde
(TL) |
Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
Diğer Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
(TL.) |
| 3 |
252.000.000 |
504.300.000 |
302.400.000 |
605.200.000 |
| 2 |
504.300.000 |
1.008.800.000 |
605.200.000 |
1.210.700.000 |
| 1 |
756.600.000 |
1.513.200.000 |
1.008.800.000 |
2.018.000.000 |
Yukarıda belirtilen safi kazanç tutarları, 98/10885 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerde (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyeri bulunan ve faaliyet gösteren mükelleflere %70 oranında indirimli olarak uygulanacaktır.
Buna göre, belediye ve belediyelerin mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde (yani köylerde) faaliyette bulunan ve işyeri olan mükelleflere uygulanacak safi kazanç tutarları aşağıdaki gibi olacaktır.
| Dereceler |
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
(TL) |
Diğer Yörelerde
(TL) |
| 3 |
75.300.000 |
151.000.000 |
| 2 |
151.000.000 |
302.400.000 |
| 1 |
226.800.000 |
453.800.000 |
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun geçici 44 üncü maddesi hükmü uyarınca, 01.01.1999 - 31.12.2003 tarihleri arasındaki kazançlara uygulanmak üzere, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerdeki (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyerlerinde faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen mükelleflerin anılan Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin birinci gelir diliminin yarısını aşmayan kazançları için beyanname verilmeyecektir. Bu nedenle, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerdeki (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyerlerinde faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen mükellefler 2000 yılı vergilendirme dönemi ile ilgili olarak beyanname vermeyeceklerdir.
- Basit Usule Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge Düzenleme Uygulaması
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine ilişkin uygulamanın, 31.12.2001 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesindeki yetkiye istinaden uygun görülmüştür.
- Gelir Vergisi Tarifesi
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi, 2001 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere, gelir dilimleri tutarları artırılmak suretiyle, 30.11.2000 tarih ve 2000/1689 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden düzenlenmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun geçici 57 nci maddesi hükmü uyarınca, 2001 yılı gelirlerinin (ücretler hariç) vergilendirilmesinde 103 üncü madde de yer alan tarifenin mükerrer 123 üncü maddeye göre belirlenen gelir dilimlerine karşılık gelen vergi oranlarının beş puan artırılmak suretiyle uygulanması gerekmektedir.
Buna göre, 2001 takvim yılına ilişkin gelir vergisine tabi ücretler,
| 2.800.000.000 |
liraya kadar |
%15 |
| 7.000.000.000 |
liranın |
2.800.000.000 lirası için |
420.000.000 lira fazlası |
%20 |
| 14.000.000.000 |
liranın |
7.000.000.000 lirası için |
1.260.000.000 lira fazlası |
%25 |
| 35.000.000.000 |
liranın |
14.000.000.000 lirası için |
3.010.000.000 lira fazlası |
%30 |
| 70.000.000.000 |
liranın |
35.000.000.000 lirası için |
9.310.000.000 lira fazlası |
%35 |
| 70.000.000.000 |
liradan fazlasının 70.000.000.000 lirası için |
21.560.000.000 lira |
fazlası |
%40 |
Oranında;
2001 takvim yılına ilişkin ücret dışındaki gelir vergisine tabi gelirler ise,
| 2.800.000.000 |
liraya kadar |
%20 |
| 7.000.000.000 |
liranın |
2.800.000.000 lirası için |
560.000.000 lira fazlası |
%25 |
| 14.000.000.000 |
liranın |
7.000.000.000 lirası için |
1.610.000.000 lira fazlası |
%30 |
| 35.000.000.000 |
liranın |
14.000.000.000 lirası için |
3.710.000.000 lira fazlası |
%35 |
| 70.000.000.000 |
liranın |
35.000.000.000 lirası için |
11.060.000.000 lira fazlası |
%40 |
| 70.000.000.000 |
liradan fazlasının 70.000.000.000 lirası için |
25.060.000.000 lira |
fazlası |
%45 |
Oranında vergilendirilecektir.