ANA SAYFA

YUKARI
Yazdır
Belgenin tamamı için programı satın almanız gerekmektedir.
+90 (555) 801 30 49
+90 (242) 248 23 55
+90 (212) 654 88 15
+90 (312) 231 81 36
+90 (242) 248 23 32
Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği

Maliye Bakanlığından

30.12.2001
24626 (Mükerrer)
Seri No 244

Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, Ek 2, 47, 48 ve 103 üncü maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar, hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları, basit usule tabi mükelleflerin beyanları ile karşılaştırılacak götürü safi kazanç tutarları ve belge düzeni ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

  1. Bakanlar Kurulu Kararı ile Artırılan Had ve Tutarlar

    Gelir Vergisi Kanununun 31 ve mükerrer 123 üncü maddesindeki yetkiye istinaden, aynı Kanunun 21, 23/8, 31 ve 103 üncü maddelerinde yazılı maktu had ve tutarlar 27.11.2001 tarih ve 2001/3398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1.1.2002 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yeniden tespit edilmiştir.

    1. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı

      Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde yer alan ve 2001 yılında elde edilen mesken kira gelirleri için 700 milyon lira olarak uygulanan istisna tutarı, 2002 yılında elde edilen kira gelirleri için 950 milyon lira olarak tespit edilmiştir.

    2. Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan YerlerdeYemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı

      Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı olan günlük 2.350.000 lira, 1.1.2002 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 4.500.000 lira olarak tespit edilmiştir.

    3. Özel İndirim Tutarları

      Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan özel indirim tutarları, 01.01.2002 tarihinden itibaren uygulanmak üzere günde 1.000.000, ayda 30.000.000, yılda 360.000.000 lira olarak yeniden tespit edilmiştir.

      Özel indirim tutarları; Adıyaman, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van İlleri için günde 1.400.000, ayda 42.000.000, yılda 504.000.000 lira olarak tespit edilmiştir.

    4. Gelir Vergisi Tarifesi

      Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi, 2002 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere, gelir dilimleri tutarları artırılmak suretiyle yeniden düzenlenmiştir.

      Gelir Vergisi Kanununun geçici 57 nci maddesi hükmü uyarınca, 2002 yılı gelirlerinin (ücretler hariç) vergilendirilmesinde 103 üncü maddede yer alan tarifenin mükerrer 123 üncü maddeye göre belirlenen gelir dilimlerine karşılık gelen vergi oranlarının beş puan artırılmak suretiyle uygulanması gerekmektedir.

      Buna göre, 2002 takvim yılına ilişkin gelir vergisine tabi ücretler,

      3.800.000.000 liraya kadar %15
      9.500.000.000 liranın 3.800.000.000 lirası için 570.000.000 lira fazlası %20
      19.000.000.000 liranın 9.500.000.000 lirası için 1.710.000.000 lira fazlası %25
      47.500.000.000 liranın 19.000.000.000 lirası için 4.085.000.000 lira fazlası %30
      95.000.000.000 liranın 47.500.000.000 lirası için 12.635.000.000 lira fazlası %35
      95.000.000.000 liradan fazlasının 95.000.000.000 lirası için 29.260.000.000 lira fazlası %40

      Oranında;

      2002 takvim yılına ilişkin ücret dışındaki gelir vergisine tabi gelirler ise,

      3.800.000.000 liraya kadar %20
      9.500.000.000 liranın 3.800.000.000 lirası için 760.000.000 lira fazlası %25
      19.000.000.000 liranın 9.500.000.000 lirası için 2.185.000.000 lira fazlası %30
      47.500.000.000 liranın 19.000.000.000 lirası için 5.035.000.000 lira fazlası %35
      95.000.000.000 liranın 47.500.000.000 lirası için 15.010.000.000 lira fazlası %40
      95.000.000.000 liradan fazlasının 95.000.000.000 lirası için 34.010.000.000 lira fazlası %45

      Oranında vergilendirilecektir.

  2. Yeniden Değerleme Oranında Artırılan Had ve Tutarlar

    193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin 2 numaralı fıkrasında,

      "Bu Kanunun 21, 23/8, Ek 2, 47 ve 48 inci maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde 5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz ..."

    hükmü yer almaktadır.

    Bu hüküm uyarınca, Gelir Vergisi Kanununun Ek 2, 47/2 ve 48 inci maddelerinde yazılı maktu had ve tutarların yeniden değerleme oranında artırılması gerekmektedir. Bu oran 301 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile % 53,2 olarak açıklanmış bulunmaktadır.

    1. Yatırım İndirimi Uygulamasında Esas Alınacak Asgari Yatırım Tutarları

      Gelir Vergisi Kanununun Ek 2 nci maddesinde yer alan teşvik belgeli yatırımlara ait en az yatırım tutarları; 01.01.2002 tarihinden itibaren, ticari ve sınai yatırımlar için 180 milyar, zirai yatırımlar için 36 milyar lira olarak uygulanacaktır.

    2. Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira Bedeline İlişkin Tutar

      Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinin 2 numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı 01.01.2002 tarihinden itibaren, büyükşehir belediye sınırları içinde 1.500.000.000 lira, diğer yerlerde 1.100.000.000 lira olarak uygulanacaktır.

    3. Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler

      Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinde yer alan hadler, 01.01.2002 tarihinden itibaren,

      • 1 numaralı bent için 22 milyar ve 30 milyar lira,

      • 2 numaralı bent için 11 milyar lira,

      • 3 numaralı bent için 22 milyar lira,

      olarak uygulanacaktır.

    4. Kar Hadleri Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia İçin Özel Hadler

      Tekele tabi maddelerle, damga pulu, milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak daha önce 238 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.

      Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanlar 2002 yılında basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31.12.2001 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.

      Emtianın Cinsi Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde
      Yıllık Alım Ölçüsü (TL.) Yıllık Satış Ölçüsü (TL.) Yıllık Alım Ölçüsü (TL.) Yıllık Satış Ölçüsü (TL.)
      D. Pulu-K. Kağıt 33.000.000.000 37.000.000.000 46.000.000.000 50.000.000.000
      Şeker-Çay 25.000.000.000 33.000.000.000 30.000.000.000 40.000.000.000
      Milli Piy. Bileti, Hemen Kazan, Spor-Toto-Loto 25.000.000.000 33.000.000.000 30.000.000.000 40.000.000.000
      İçki (Bira ve Şarap Hariç)-İspirto-Sigara-Tütün 25.000.000.000 33.000.000.000 30.000.000.000 40.000.000.000
      Akaryakıt (LPG hariç) 37.000.000.000 42.000.000.000 50.000.000.000 59.000.000.000

      Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

  3. Basit Usule Tabi Mükelleflerin Beyanları ile Karşılaştırılacak Götürü Safi Kazanç Tutarları

    Gelir Vergisi Kanununun geçici 44 üncü maddesi hükmüne göre, basit usule tabi mükelleflerin 2001 yılı sonuna kadar, ilgili vergilendirme dönemleri için beyan edecekleri safi kazanç tutarlarının, Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunla değişmeden önceki 46 ncı maddesine göre intibak ettirildikleri derecelerin bulundukları yöreler itibariyle belirlenen ve 1998 yılında uygulanan götürü safi kazanç tutarlarının, 1999, 2000 ve 2001 yıllarında yeniden değerleme oranında artırılan tutarları aşması halinde; beyan edilen tutarlar yerine bu tutarlar vergilemeye esas alınır.

    Bu hüküm uyarınca, basit usule tabi mükelleflerin 2001 vergilendirme dönemi beyanları, 238 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanan 2000 yılı götürü safi kazanç tutarlarının yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak tutarlar ile karşılaştırılacaktır. 2000 yılına ait götürü safi kazanç tutarlarının yeniden değerleme oranında (% 53,2) artırılması sonucu bulunan tutarlar, yöreler ve götürülük dereceleri itibariyle aşağıda tablo halinde belirtilmiştir. Bu hesaplamalarda Gelir Vergisi Kanununun değişmeden önceki 46 ncı maddesi uyarınca, 100.000 liraya kadar olan tutarlar dikkate alınmamıştır.

    Dereceler Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
    (TL.)
    Diğer Yörelerde Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
    (TL.)
    Diğer Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
    (TL.)
    3 386.000.000 772.500.000 463.200.000 927.100.000
    2 772.500.000 1.545.400.000 927.100.000 1.854.700.000
    1 1.159.100.000 2.318.200.000 1.545.400.000 3.091.500.000

    Yukarıda belirtilen safi kazanç tutarları, 98/10885 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerde (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyeri bulunan ve faaliyet gösteren mükelleflere % 70 oranında indirimli olarak uygulanacaktır.

    Buna göre, belediye ve belediyelerin mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde (yani köylerde) faaliyette bulunan ve işyeri olan mükelleflere uygulanacak safi kazanç tutarları aşağıdaki gibi olacaktır.

    Dereceler Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
    (TL.)
    Diğer Yörelerde
    3 115.800.000 231.700.000
    2 231.700.000 463.600.000
    1 347.700.000 695.400.000

    Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun geçici 44 üncü maddesi hükmü uyarınca, 01.01.1999 - 31.12.2003 tarihleri arasındaki kazançlara uygulanmak üzere, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerdeki (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyerlerinde faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen mükelleflerin anılan Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin birinci gelir diliminin yarısını aşmayan kazançları için beyanname verilmeyecektir. Bu nedenle, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerdeki (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyerlerinde faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen mükellefler 2001 vergilendirme dönemi ile ilgili olarak beyanname vermeyeceklerdir.

  4. Hayat Standardı Esasının Uygulamasında Dikkate Alınacak Temel ve İlave Gösterge Tutarları

    Gelir Vergisi Kanununun geçici 58 inci maddesinin 4 numaralı bendinde “Hayat standardı temel ve ilave göstergeler tutarları, faaliyette bulunulan yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle tespit edilir. Bu şekilde hesaplanan tutarların % 5 ini aşmayan kesirleri dikkate alınmaz. Bakanlar Kurulu, bu surette tespit edilen tutarları % 50 fazlasına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

    Bu hüküm uyarınca hesaplanan ve 2001 yılına ilişkin olarak 2002 yılında beyan edilecek gelirlerin tespitinde dikkate alınacak hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları aşağıda yer almaktadır.

    1. Gerçek Usulde Tespit Edilen Ticari Kazançlar ile Serbest Meslek Kazançlarının Beyanında Esas Alınacak Tutarlar

      2001 yılına ilişkin olarak 2002 yılı Mart ayında beyan edilecek gerçek usulde tespit edilen ticari kazançlar ile serbest meslek kazançları için esas alınacak temel ve ilave gösterge tutarları, faaliyet türleri ve yöreler itibariyle aşağıda gösterilmiştir.

      Hayat Standardı Temel Gösterge Tutarları

      Mükellef Grupları Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
      (TL.)
      Diğer Yörelerde(TL.) Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde
      (TL.)
      Diğer Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde
      (TL.)
      Altın İmalatı ve/veya Altın Ticareti İle Uğraşan Birinci Sınıf Tacirler İçin 3.975.000.000 7.950.000.000 4.968.750.000 9.937.500.000
      İkinci Sınıf Tacirler İçin 2.250.000.000 4.500.000.000 2.812.500.000 5.625.000.000
      11 ve Daha Yukarı Yaşta Olan Bir Taşıtla Münhasıran Nakliyecilik Yapan Birinci Sınıf Tacirler İçin 1.325.000.000 2.650.000.000 1.656.250.000 3.312.500.000
      İkinci Sınıf Tacirler İçin 750.000.000 1.500.000.000 937.500.000 1.875.000.000
      Yukarıdakiler Dışında Kalan Birinci Sınıf Tacirler İçin 2.650.000.000 5.300.000.000 3.312.500.000 6.625.000.000
      Serbest Meslek Erbabı İçin 2.450.000.000 4.900.000.000 3.062.500.000 6.125.000.000
      İkinci Sınıf Tacirler İçin 1.500.000.000 3.000.000.000 1.875.000.000 3.750.000.000

      Hayat Standardı İlave Gösterge Tutarları

      Hayat Standardı İlave Göstergeleri Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
      (TL.)
      Büyükşehir Dahil Diğer Yörelerde
      (TL.)
      Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobilleirnin her biri için (işletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) silindir hacmi; 1600 (dahil) cc'ye kadar olanlarda 340.000.000 680.000.000
      1601 (dahil) cc'den 2000 (dahil) cc'ye kadar olanlarda 535.000.000 1.070.000.000
      2001 (dahil) cc'den fazla olanlarda 900.000.000 1.800.000.000
      Mülkiyeti mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait ve bunlar tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri dahil) her biri için; Yıllık Emsal Kira Bedelinin %25'i
      Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobilleirnin her biri için (işletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) her bir Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için 3.500.000.000 7.000.000.000
      On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için 685.000.000 1.370.000.000
      Özel hizmetlerde devamlı ve ücret karşılığı çalıştırılan Şoför, mürebbiye, aşçı, hizmetçi, bahçıvan ve benzerlerinden her biri için 685.000.000 1.370.000.000
      Kaptan, pilot ve benzerlerinin her biri için 3.500.000.000 7.000.000.000
      Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait her bir yarış atı için (taylar dahil) 900.000.000 1.800.000.000
      Turistik amaçlı yurtdışı seyahatlerde seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için (Hac ve tedavi amacıyla yapılan yurtdışı seyahatler hariç) 685.000.000 1.370.000.000

    2. Basit Usulde Tespit Edilen Ticari Kazançların Beyanında Esas Alınacak Temel Gösterge Tutarları 2001 yılına ilişkin olarak 2002 yılında beyan edilecek basit usulde tespit edilen ticari kazançlar için uygulanacak olan temel gösterge tutarları aşağıda gösterilmiştir.

      Mükellef Grupları Kalkınmada Öncelikli Yörelerde
      (TL.)
      Diğer Yörelerde(TL.) Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde
      (TL.)
      Diğer Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde
      (TL.)
      11 ve Daha Yukarı Yaşta Olan Bir Taşıtla Münhasıran Nakliyecilik Yapan Mükellefler 1. Derece 375.000.000 750.000.000 468.750.000 937.500.000
      2. Derece 247.500.000 495.000.000 309.375.000 618.750.000
      3. Derece 112.500.000 225.000.000 140.625.000 281.250.000
      Yukarıdakilerin Dışında Kalanlar 1. Derece 750.000.000 1.500.000.000 937.500.000 1.875.000.000
      2. Derece 495.000.000 990.000.000 618.750.000 1.237.500.000
      3. Derece 225.000.000 450.000.000 281.250.000 562.500.000

    3. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerin 2001 Yılına İlişkin Kazançlarının Beyanı

      Kazancı basit usulde tespit edilen ticari kazanç sahipleri zarar beyanı da dahil olmak üzere, bu faaliyetleri ile ilgili olarak beyan edecekleri kazançları, hayat standardı temel gösterge tutarından düşük olduğu takdirde, temel gösterge tutarı vergi tarhına esas kazanç tutarı olarak dikkate alınır.

      Gelir Vergisi Kanununun geçici 44 üncü maddesi hükmü uyarınca, basit usulde vergilendirilen mükellefler 2001 yılında alış, satış ve hasılat tutarları ile elde ettikleri safi kazanç tutarları ne olursa olsun en fazla intibak ettirildikleri derecelere göre belirlenen safi kazançları üzerinden vergilendirilirler.

      Bu durumda, beyan edilen safi kazanç tutarı;

      • Hayat standardı temel gösterge tutarının altında ise hayat standardı temel gösterge tutarının,
      • Hayat standardı temel gösterge tutarının üzerinde, ancak götürü safi kazanç tutarının altında ise beyanının,
      • Götürü safi kazanç tutarının üzerinde ise götürü safi kazanç tutarının,

      vergi tarhına esas alınması gerekmektedir.

  5. Basit Usule Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge Düzenleme Uygulaması

    Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemesine ilişkin uygulamanın, 31.12.2002 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesindeki yetkiye istinaden uygun görülmüştür.

Tebliğ olunur.