İHRACAT İSTİSNASI UYGULAMASINDA KATMA DEĞER VERGİSİ İADE VE MAHSUP İŞLEMİ VE MÜTESELSİL SORUMLULUK:
(23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 84 Seri No'lu KDVK. Genel Tebliği ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli.) Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen veya kullanan mükelleflerin katma değer vergisi iade ve mahsup işlemlerinin ne şekilde yerine getirileceği, 2S ve 3S Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde açıklanmıştı.
İhracat istisnası kapsamında işlem yapan mükelleflere yapılan teslim safhasından önceki safhalarda sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıca belge düzenlenmesi veya kullanılması nedeniyle tarh edilen vergi ve kesilen ceza, gecikme faizi ile gecikme zammının müteselsil sorumluluk esasına göre ödenmiş olması halinde, bu mükelleflerin katma değer vergisi iade ve mahsup işlemleri, aşağıdaki şartları topluca taşımaları kaydıyla genel esaslara göre yerine getirilecektir.
- İhracatın gerçek olmadığına dair bir tespitin bulunmaması,
- Bu Tebliğin yayımından önce veya sonra yapılan vergi incelemeleri sonunda ihracat istisnası kapsamında işlem yapanlarla, bunlara mal teslimi veya hizmet ifasında bulunanlar hakkında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği konusunda vergi inceleme raporu düzenlenmiş olmaması,
- Katma değer vergisi iade veya mahsup talebinde bulunan mükelleflere yapılan teslim safhasından önceki safhalarda, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi sonucu tarh edilen vergi ve kesilen ceza ve gecikme zammı oranındaki faizi ile gecikme zammının, müteselsil sorumluluk uygulaması çerçevesinde ödenmiş olması, gerekmektedir.
Yukarıdaki esaslar, iade hakkı doğuran işlemlerle uğraşan diğer mükellefler ile bu Tebliğin yayımından önce haklarında vergi inceleme raporu düzenlemek suretiyle müteselsil sorumluluk kapsamına giren mükelleflere de uygulanır.
Örnek 1 - İhracatçı (A) firmasının, 1989 yılı Eylül döneminde gerçekleştirdiği ihracat dolayısıyla katma değer vergisi iadesi doğmuştur. Bu mükellef ihracat işlemi ile ilgili gümrük çıkış beyannamesini, döviz alım belgesini ve mal ve hizmet alışlarına ait listeyi vergi dairesine ibraz etmiştir. Ancak, yapılan vergi incelemesi sonunda düzenlenen raporda, ihracatçıya mal teslim eden mükellefin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği tespit edilmiştir.
Bu durumda, müteselsil sorumluluk uygulaması kapsamında ödenmesi gereken vergi, ceza, gecikme faizi ve gecikme zammı ödenmiş olsa dahi, ihracatçı firma ile bu firmaya mal teslim eden mükellef hakkında, 28 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (D) bölümüne göre işlem yapılacaktır.
Örnek 2 - İhracatçı (B), 1990 yılı Mart döneminde ihraç ettiği malı, toptancı (C)'den satın almıştır. Bu mükellef ihracat işlemi ile ilgili gümrük çıkış beyannamesini, döviz alım belgesini ve mal ve hizmet alışlarına ait listeyi vergi dairesine ibraz etmiştir. Ancak, yapılan vergi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, toptancı (C)'nin bazı mal alımları için kullandığı belgelerin muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu; alışlar müstahsilden yapıldığı halde tüccardan yapılmış gibi gösterildiği tespit edilmiş, söz konusu raporda ayrıca ihracatın gerçek olduğu belirtilmiştir.
Öte yandan ihracatçı (B) ile toptancı (C) hakkında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğine dair bir raporun olmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, toptancı (C)'ye mal satan mükellefler adına tarh edilen vergi ve kesilen ceza, gecikme faizi ile gecikme zammının müteselsil sorumluluk kapsamında ödenmiş olması kaydıyla, ihracatçı (B) firmasının katma değer vergisi iade alacağı, genel esaslara göre yerine getirilecektir.