ANA SAYFA

YUKARI
Yazdır
Belgenin tamamı için programı satın almanız gerekmektedir.
+90 (555) 801 30 49
+90 (242) 248 23 55
+90 (212) 654 88 15
+90 (312) 231 81 36
+90 (242) 248 23 32
3065
Katma Değer Vergisi Kanunu
Genel Tebliği

MALİYE BAKANLIĞINDAN

28.07.1994
22004
Seri No 43

(Tebliğ 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ ile Yürürlükten Kaldırılmıştır)

Katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara gerek duyulmuştur.

  1. TÜRKİYE'DE İKAMET ETMEYEN YOLCULARA TANINAN İSTİSNA:

    Katma Değer Vergisi Kanununun 11. maddesinin 1/b bendinde, Türkiye'de ikamet etmeyen yolcuların, satın alarak Türkiye dışına götürdükleri mallar için ödedikleri katma değer vergisinin malın gümrükten çıkışı sırasında iade edileceği hükme bağlanmıştır. İade uygulamaları bu hüküm çerçevesinde sürdürülmektedir.

    Ancak uygulamada ortaya çıkan bazı sorunlar nedeniyle Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna uygulamasının usul ve esasları, söz konusu maddenin ikinci fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak yeniden tespit edilmiştir.

    Sözü edilen istisna uygulamasının usul ve esaslarına ilişkin olarak önceki Genel Tebliğlerde yapılan açıklamalar, bu Genel Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

    Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna uygulaması bu Genel Tebliğin yayımı tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde yürütülecektir.

    1. Türkiye'de İkamet Etmeyen Yolculara Tanınan İstisnadan Yararlanacaklar

      Söz konusu istisnadan, Türkiye'de ikamet etmeyen ve satın aldığı malı yurt dışına götüren Türk uyruklu veya yabancı uyruklu alıcılar faydalanabilecektir.

      1. Türk Uyruklular

        Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan gerçek kişiler Türkiye'de mukim sayıldığından prensip olarak istisnadan faydalanamayacaktır. Ancak Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmakla birlikte, bir yabancı ülkede ikamet etmekte olduklarına dair o ülke resmi makamlarından alınmış ikamet tezkeresi veya bu mahiyette bir belgeye sahip olanlar söz konusu istisnadan faydalanabilecektir.

      2. Yabancı Uyruklular

        Prensip olarak Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmayanlar bu istisnadan faydalanabilir. Ancak kendilerine Türkiye'de geçici veya daimi ikamet tezkeresi verilmiş yabancı uyruklular istisnadan faydalanamaz.

    2. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar

      Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamındaki satışlar, vergi dairesinden "izin belgesi" almış, gerçek usulde katma değer vergisi mükellefleri tarafından yapılabilir. Götürü usulde katma değer vergisi mükellefi olanlar ile katma değer vergisi mükellefi olmayan satıcılardan alınan mallar için istisna uygulanması söz konusu değildir. İstisna kapsamında işlem yapmak isteyen satıcıların izin belgesi almak için vergi dairesine bir dilekçe ile başvurmaları yeterlidir. İzin belgesi işletmede görünür bir yere asılır.

      Daha önce izin belgesi almış olanların yeniden izin belgesi almalarına gerek bulunmamaktadır.

    3. İstisna Kapsamına Giren Mallar

      (Bölüm 16.05.2012 tarih ve 28294 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ ile Değişmiştir.) Her türlü mal teslimleri (4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa8 ekli I Sayılı Listede yer alan mallar hariç) için uygulama kapsamında işlem yapılabilecektir. Hizmet ifalarında ise bu kapsamda işlem yapılması mümkün değildir.

    4. İstisna Kapsamında Satış Yapılabilecek Asgari Tutar

      Alıcının istisna kapsamında satış yapabilen satıcılardan aldığı malların faturada gösterilen vergisiz bedelleri toplamının 100.000.000 (1) liranın üstünde olması halinde istisna uygulanabilir. Bu toplama, aynı faturada yer alan birden fazla mal çeşidi dahildir.

    5. Satıcıların Uyacakları Esaslar

      Satıcılar, yabancı uyrukluların pasaportlarını, Türk uyrukluların ise pasaportları ile birlikte yabancı ülkelerde ikamet ettiklerine dair ikamet tezkeresi veya benzeri belgeyi gördükten sonra istisna kapsamında satış yapacaklardır.

      İstisna kapsamındaki satışlar dolayısıyla düzenlenecek faturaya, satıcı tarafından;

      • Alıcının pasaport nev'i ve numarası, Türk uyruklular için ayrıca yabancı ülkede ikamet ettiklerini gösteren belgenin tarih ve numarası;

      • Varsa alıcının banka şubesi ve hesap numarası,

      • Satıcının bu iadeler için hesap açtırmış olması halinde banka şubesi ve hesap numarası yazılacaktır. Fatura 4 nüsha olarak düzenlenecek; ilk 3 nüshası alıcıya verilecektir. 4 nüshalı faturalar bastırılıncaya kadar ikinci ve üçüncü nüshaların alıcıya fotokopi olarak verilmesi mümkündür. Ancak fotokopi olarak verilen örnekler satıcı tarafından kaşe ve imza tatbiki suretiyle onaylanacaktır.

      İadenin gümrükteki banka şubesinden yapılmasını isteyen satıcılar, fatura ile beraber alıcıya bir çek vereceklerdir. Bu çekte faturanın tarih ve numarası ile birlikte faturada gösterilen katma değer vergisi tutarı Türk Lirası olarak yer alacaktır. Çek gümrükteki banka şubesine ibraz edildiğinde Türk lirası tutarının karşılığı, A.B.D. Doları veya Alman Markı cinsinden alıcıya nakden ödenecektir. Söz konusu çekin üzerinde, Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara katma değer vergisi iadesi dışındaki işlemlerde kullanılamayacağı ve ciro edilemeyeceğine ilişkin şerhler bulunacaktır.

      İstisna, verginin önce tahsil edilip, malın yurt dışına çıkarılmasından sonra iade edilmesi şeklinde uygulanacaktır. Buna göre, satış sırasında düzenlenecek faturada toplam mal bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanıp ayrıca gösterilecek ve alıcıdan tahsil edilecektir. Bu vergi ilgili dönem beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde beyan edilip ödenecektir. Bu vergi, alıcıya 7. bölümündeki açıklamalara göre iade edilecektir.

    6. Alıcıların Uyacakları Esaslar

      Alıcıların istisnadan faydalanabilmeleri için satın aldıkları malları 3 ay içinde yurt dışına çıkarmaları gerekmektedir. Çıkış sırasında fatura nüshaları ve çek düzenlenmiş olması halinde satıcıdan alınan çek Türk gümrük kapılarında görevli bulunan gümrük memurlarına onaylatılacaktır. Onaydan önce malların gümrük görevlilerine gösterilmesi ve yurt dışına çıkarıldığının tespit edilmesi zorunludur. Görevliler malların gösterilmemesi ve yurt dışına çıkarılmaması halinde faturayı ve çeki onaylamayacaklardır. Alıcılar onaylattıkları 3 fatura nüshasından ikisini onayı yapan gümrük görevlisine bırakacaklardır.

    7. Verginin Alıcıya İade Edilmesi

      Alıcılar malın satışı sırasında kendilerinden tahsil edilen vergiyi aşağıdaki şekillerde geri alabileceklerdir.

      1. İadenin Gümrükten Çıkarken alınması

        Satıcıların iade için çek verdikleri hallerde, çekte yazıl tutar çeki düzenleyen bankanın gümrükteki şubelerinden alınabilecektir. Çeki düzenleyen bankanın gümrükte şubesinin bulunmaması halinde çek tutarı, bankacılık ve kambiyo mevzuatı gereğince gümrükteki herhangi bir banka şubesinden de tahsil edilebilecektir. Usulüne uygun olarak düzenlenmiş çek gümrük memuruna onaylatıldıktan sonra gümrükteki banka şubesine verilecektir. Onaylı çeki alan banka görevlisi onaylı faturayı gördükten sonra çekte yazılı tutarı alıcıya döviz cinsinden nakden ödeyecektir. Banka şubesi bir ay içinde yaptığı ödemeleri, izleyen ayın 10. günü mesai saati sonuna kadar satıcılara bir dekont ile bildirecek, bu dekontta her çekin tarih ve numarası, faturanın tarih ve numarası ile ödeme tutarı yer alacaktır.

      2. İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması

        İadenin gümrük çıkışında ödenmesinin mümkün olmaması veya alınmak istenmemesi halinde, alıcı malın çıktığını gösteren onaylı belgeleri çıkış tarihinden itibaren 1 ay (91 Seri No'lu tebliğ'in D/1 alt bendi ile: 3 ay) içinde satıcıya gönderecek, satıcı iade tutarını, belgeleri aldıktan sonra en geç 10 gün içinde alıcının banka hesabına veya adresine havale edecektir. Alıcı malın yurt dışına çıktığını göstermek üzere satıcıya fotokopi olmayan onaylı fatura nüshasını, çek düzenlendiği hallerde fatura ile beraber onaylı çeki gönderecektir.

        İade tutarını 10 gün içinde göndermeyen satıcıların daha sonra Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamında satış yapmalarına izin verilmeyecektir.

      3. Verginin Elden İadesi

        Alıcı yukarıdaki iki usulle de iadesini alamamışsa, fotokopi olmayan onaylı fatura nüshasının çıkış tarihinden itibaren 1 ay içinde satıcıya elden getirilmesi halinde satıcı tarafından iade tutarı nakden ödenebilecektir. Çek düzenlendiği hallerde fatura ile birlikte onaylı çek de satıcıya verilecektir.

      4. İadenin Avans Olarak Ödenmesi

        Satıcılar, istedikleri takdirde iade tutarını alıcıya satış sırasında avans olarak ödeyebileceklerdir. Ancak avans tutarı, onaylı belgelerin kendilerine gelmesinden sonra indirim konusu yapılabilecektir. Bu durumda, satış faturasına iade tutarının avans olarak ödendiğine dair şerh düşülecektir.

        Avans olarak ödenen tutarın iade edilmiş sayılabilmesi için satın alınan malın 3 ay içinde yurt dışına çıkarılması ve onaylı faturanın çıkıştan sonra 1 ay içinde satıcıya gönderilmesi zorunludur. Bu şartların mevcut olmaması halinde avans olarak ödenen tutar iade edilmiş sayılmayacak ve indirim konusu yapılamayacaktır.

      5. İadenin Yetki l3elgesine Sahip Aracı Firmalardan Alınması

        İadenin, Maliye l3akanlığından "Yetki Belgesi" almış aracı firmaların organizasyonu altında yapılması da mümkündür. 13u durumda, aracı firmanın anlaştığı satıcılardan satın alınan mallara ilişkin katma değer vergisi, önceki bölümlerde belirtilen sürelere bağlı olarak, aracı firmalar tarafından gümrük çıkışında veya çıkıştan sonra iade edilebilecektir. Bu iade işleminde aracı firmanın Maliye l3akanlığınca onaylanmış belgeleri kullanılacaktır.

        Bu kapsamda işlem yapmak isteyen aracı firmalar Maliye Bakanlığına bir dilekçe ile başvuracaklar, yapılacak araştırma ve inceleme sonunda "Türkiye de İkamet Etmeyen Yolculara KDV İadesi Yetki belgesi" verilmesi uygun görülenler, anlaştıkları satıcılarla ilgili iade işlemlerini yapabileceklerdir.

    8. Satıcının İstisna Kapsamında Satışla İlgili Ödevleri

      İstisna kapsamındaki şartlarla ilgili verginin beyanı ve indirimi ile indirilemeyen vergilerin satıcıya iadesi, 39 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin I/A bölümündeki açıklamalara göre yapılacaktır.

      Satıcılar bir vergilendirme döneminde alıcılara iade ettikleri vergilerin ayrıntılarını göstermek üzere, firmanın kaşesini ve yetkililerin imzasını taşıyan bir liste hazırlayarak beyannameye ekleyeceklerdir.

      Satıcılar, satış faturasının kendilerinde kalan nüshasını, alıcı tarafından gönderilen veya elden getirilen onaylı çek ve fatura nüshalarını, çek defteri dip kuponlarını, banka dekontlarını; havale makbuzlarını, aracı firma belgelerini ve buna benzer belgeleri Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklayacak ve istenildiğinde ibraz edeceklerdir.

  2. DİPLOMATİK İSTİSNA UYGULAMASI

    Katma Değer Vergisi Kanununun lâ. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler istisna kapsamına alınmıştır. Aynı maddenin 2. fıkrası hükmü ile istisna uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarların tespiti konusunda Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

    Bu yetkiye dayanılarak diplomatik istisna uygulamasının usul ve esasları aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiş, bu konu ile ilgili olarak önceki Genel Tebliğlerde yapılan açıklamalar, bu Genel Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

    1. Diplomatik İstisnadan Yararlanacak Alıcılar

      İstisnadan, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve uluslararası kuruluşlar ile bunların diplomatik statüyü haiz bulunan diplomatik misyon şefleri, diplomasi memurları, konsolosluklarda görevli misyon şefleri, meslekten konsolosluk memurları ile uluslararası resmi kuruluşların misyon şefleri ve diplomasi memurları faydalanabileceklerdir.

      Diğer taraftan, diplomatik statüyü haiz mensuplar kapsamına diplomatların eş ve çocukları da dahil olduğundan, bu kişiler de Dış işleri Bakanlığından diplomatik istisnadan faydalanabileceklerini belgeleyen kart almak suretiyle istisnadan yararlanabilecektir.

      Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, servis pasaportu hamili olan ve Dış işleri Bakanlığınca II. sınıf kimlik kartı verilen teknik ve idari personel de diplomatik istisnadan yararlanabilecektir.

    2. Diplomatik İstisna Uygulanacak ülkeler ve İşlemler

      İstisna uygulanacak ülkeler ile teslim ve hizmetler, Dışişleri Bakanlığının önerisi ve Maliye Bakanlığının uygun görmesi ile belirlenecektir. Bu mutabakat sonunda Dışişleri Bakanlığınca Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara istisnadan faydalanacakları mal ve hizmetleri de gösteren bir belge, mensuplara ise bir kart verilecektir. Satıcılar bu belge ve kartların ibrazı halinde istisna kapsamında işlem yapabileceklerdir.

    3. Diplomatik İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar

      Gerçek usulde vergilendirilen katma değer vergisi mükelleflerinin tamamı istisna kapsamında satış yapabilecektir.

    4. Diplomatik İstisna Kapsamında Satış Yapılabilecek Asgari Tutar Alıcının bir işletmeden yaptığı mal alışlarının faturada gösterilen vergisiz bedelleri toplamının 3.000.000 liranın üstünde olması halinde istisna uygulanabilir. Bu toplama, aynı faturada yer alan ve istisna kapsamına giren birden fazla mal veya hizmet çeşidi dahildir.

    5. Diplomatik İstisnanın Uygulanması

      Satıcılar tarafından, kendilerine ibraz edilecek belge veya kart incelenerek, talep edilen mal veya hizmetin istisna kapsamına girip giı7ııediği tespit edilecek, kapsama giren mal ve hizmetlerin satışı dolayısıyla düzenlenen faturada katma değer vergisi hesaplanmayacak ve alıcıdan tahsil edilmeyecektir. Satışlar dolayısıyla düzenlenen faturaya, alıcı adı ve adresinin yanı sıra uyruğu, diplomatik kartın numarası, belge ibraz edilmişse belgenin tarih ve numarası, satıcı tarafından yazılacaktır.

    6. Diplomatik İstisna Kapsamındaki Satışın Beyanı ile İndirilemeyen Verginin Satıcıya İadesi

      Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 15. maddesinde düzenlenen diplomatik istisna, aynı Kanun'un 32. maddesi hükmüne göre "tam istisna" niteliği taşımaktadır. Bu nedenle diplomatik istisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerin bünyesine giren katma değer vergileri; indirimin mümkün olmaması halinde mükellefe iade edilebilmektedir.

      Diplomatik istisna uygulamasında verginin önce tahsil edilip sonra alıcıya iadesi uygulamasından vazgeçilmesi nedeniyle, bu istisnanın beyannamede gösterilmesine ilişkin olarak 39 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin I/A bölümünde yapılan açıklamalar ve 1 No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesinde yeni uygulamaya uymayan düzenlemeler yürürlükten kaldırılmıştır. Diplomatik istisna iade hakkı doğuran diğer işlemler gibi beyan edilecek, istisna uygulamasından doğan iade talepleri ise ihracat istisnası dışındaki iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iadeler konusunda, önceki Genel Tebliğlerde yapılan açıklamalara göre yerine getirilecektir.

      Buna göre, diplomatik istisna kapsamındaki işlemlere ilişkin tutarlar 1 no'lu beyannamenin 24 numaralı satırında beyan edilecek ve 30 numaralı satırına da yazılmak suretiyle toplam bedelden indirilecektir. 30 numaralı satıra ilişkin olarak beyannamede yer alan dipnot yürürlükten kaldırılmıştır.

      Öte yandan, yeni düzenleme nedeniyle beyannamenin 54 numaralı satırındaki ifadenin diplomatik istisnaya ilişkin bölümünün de geçerliliği bulunmamaktadır.

Tebliğ olunur.

(1) (Bu kısımda yer alan "50.000.000" ibaresi; 18.06.2003 tarih ve 25142 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 87 Seri No'lu Genel Tebliğ'in D/2 maddesiyle metinde görüldüğü şekilde değiştirilmiştir.)