Emlak Alım, Veraset ve İntikal ve Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisine İlişkin İşlemler.
Kanunun Ek 2 ve Ek 4 üncü maddeleriyle 2431 sayılı Kanunun 7 nci maddesine atıf yapılarak söz konusu maddenin kapsamı genişletilmektedir.
Buna göre; 1/1/1981 tarihinden önce beyannamesi verilmiş bulunan Veraset ve İntikal, Emlak Alım ve Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisi ile anılan tarihten önce veraset tarikiyle veya sair surette vuku bulan ivazsız intikaller nedeniyle beyanname verme süresini (1 inci ek süre dahil) geçmemek üzere 2/3/1981 tarihine kadar beyannamesi verilmiş olan Veraset ve İntikal Vergisine ilişkin olarak bu Kanunun yürürlüğe girdiği 5/1/1982 tarihi itibariyle;
- Takdir Komisyonlarınca henüz değerleme veya rayiç bedel takdiri yapılmamış dosyalar için değerleme veya rayiç bedel takdiri yapılmayarak,
- Değerleme veya rayiç bedel takdiri yapılmış olmakla birlikte takdir komisyonlarınca verilen kararlar üzerine herhangi bir tarhiyatın yapılmamış olması halinde ise, bu kararlar dikkate alınmayarak,
Mükelleflerin beyan ettikleri değerin % 30 fazlası esas alınmak suretiyle yapılacak olan tarhiyatla yetinilecektir.
Takdir Komisyonlarınca takdir edilen değer veya rayiç bedellere dayanılarak tarhiyat yapılmış olmakla birlikte;
- İtiraz süresi henüz geçmemiş,
- Uzlaşma Komisyonlarınca karara bağlanmamış,
- İtiraz Komisyonları nezdinde ihtilaflı hale getirilmiş, ancak anılan komisyonlarca henüz esas hakkında karar verilmemiş,
tarhiyatlar ise mükelleflerin beyan ettikleri değerin % 30 fazlası esas alınmak suretiyle hesaplanan vergilere göre düzeltilecektir.
Ancak, bu işlemlerin yapılabilmesi için mükelleflerin 30/4/1982 günü mesai saati sonuna kadar ilgili vergi dairelerine başvurarak, Veraset ve İntikal Vergisine tabi menkul ve gayrimenkul mallar ile Emlak Alım ve Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisine tabi gayrimenkuller için beyan ettikleri değerin % 30 fazlasını takdir edilen değer veya rayiç bedel olarak kabul ettiklerini bildirmeleri ve bu bildirim sonucu yapılacak tarhiyat veya düzeltmelere göre hesaplanacak Emlak Alım ve Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisinin tamamı ile Veraset ve İntikal Vergisinin 30/6/1982 tarihi itibariyle ödeme süresi geçmiş taksitlerini bu tarihe kadar ödemeleri gerekmektedir.
Bu takdirde ödenecek olan vergilere ceza uygulanmayacağı gibi kesilmiş bulunan vergi cezaları da terkin edilecektir.
Diğer taraftan, Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisi mükellefleri adına tarh edilecek vergilerden anılan Kanunun 2484 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle değişmeden önceki 42 nci maddesi hükmü uyarınca alınmış bulunan teminatların mahsup edileceği ve bu işlem sonucu teminatın hesaplanan vergileri aşan miktarının iadesi gerekeceği tabiidir.
Veraset ve İntikal Vergisi mükelleflerinin bu Kanun hükmünden yararlanabilmeleri için beyannamelerinde gösterdikleri menkul mallarla gayrimenkullerin değerlerini % 30 oranında artırmaları yeterli olup, 7 nci maddenin 1 inci fıkrasının parantez içi hükmünde yer alan para, hisse senedi, tahvil, alacak ve borçlar ile borsada rayici bulunan kıymetli madenlerin değerinde herhangi bir artış yapmaları söz konusu değildir. Ancak, değerleme konusu yapılmayacak matrah unsurları da dikkate alınarak tarh ve tahakkuk ettirilen veraset ve intikal vergisinin yukarda belirtilen sürede ödenmesi gerekmektedir.
Veraset ve İntikal Vergisine ilişkin olarak yukarıda açıklanan bu uygulama ticari sermayeye dahil iktisadi kıymetler hakkında da geçerli olacaktır.
Mali Denge Vergisine İlişkin İşlemler.
2571 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesiyle 1598 sayılı Mali Denge Vergisi Kanununa bir istisna getirilmiştir.
Buna göre, 2431 sayılı Kanunun 7 nci maddesi uygulamasından yararlanmak durumunda olan Gayrimenkul Kıymet Artışı vergisi mükelleflerinin bu madde kapsamına giren işlemler nedeniyle ödeyecekleri Mali Denge Vergisinin matrahı, "Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisi % 3 teminata ait bildirim" ile beyan ettikleri değerin % 30 fazlası olacaktır.
Bu hüküm, 22/3/1981 tarihinden itibaren geçerli olduğundan, 2431 sayılı Kanunun 7 nci maddesi hükmünden faydalanmak için dilekçe vermiş bulunan Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisi mükelleflerinin ödeyecekleri Mali Denge Vergisinin hesaplanmasında da esas alınacaktır.