|
Tahsilat Genel Tebliği
Maliye Bakanlığından
|

01.10.1996 22774 (Mükerrer)
|
|
Seri No |
396 |
(*) Erken Ödemede İndirimi hk. |
Bilindiği gibi 03.09.1996 tarih ve 22746 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4179 sayılı Kanun ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna 116 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
"Erken Ödemede İndirim
Ek Madde 1- Amme alacağının kanuni ödeme süresinden önce ödenmesinde, aşağıda belirtilen indirim ve esaslar uygulanır:
- Erken ödemelerde indirim, ödeme tarihinden kanuni ödeme süresinin son gününe kadar, her gün için aylık % 4 oranında uygulanır.
- Kanuni ödeme süresinin sonunda artakalan tutarlar, erken ödeme sayılır ve diğer amme alacaklarına mahsup edilinceye kadar (1) numaralı bende göre işlem yapılır. Nakden iadelerde indirim uygulanmaz.
- İndirim uygulanacak sürelerin hesabında bir ay 30 gün olarak kabul edilir ve ödemenin yapıldığı gün dikkate alınmaz.
- Bakanlar Kurulu; (1) numaralı bentte yazılı oranı sıfıra kadar indirmeye, % 8'e kadar artırmaya, amme alacaklarının nev'i ve vadeleri itibariyle farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir.
- Bu madde hükümlerinden yararlanacak amme alacaklarını nev'ileri ve dönemleri itibariyle sınırlamaya, münhasıran tahakkuk eden amme alacakları için uygulatmaya, indirimin yapılma şekli ve zamanı ile diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."
Madde 01.10.1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Öte yandan, 96/8560 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, 01.10.1996 tarihinden itibaren kanuni ödeme süresinden önce ödenen amme alacağı için vade tarihinden;
- 1 aya kadar yapılacak erken ödemelerde aylık % 5,3
- 4 aya kadar yapılacak erken ödemelerde aylık % 5
- 7 aya kadar yapılacak erken ödemelerde aylık % 4,7
oranı esas alınmak suretiyle erken ödeme indirimi uygulanacaktır.
Vade tarihinden 7 ayı aşan bir süre için yapılacak erken ödemelerde ise maddede öngörülen aylık % 4 oranı esas alınmak suretiyle erken ödeme indirimi hesaplanacaktır.
Maddenin 5 numaralı bendi ile de madde hükmünden yararlanacak amme alacaklarını nev'ileri ve dönemleri itibariyle sınırlamaya, münhasıran tahakkuk eden amme alacakları için uygulatmaya, indirimin yapılma şekli ve zamanı ile diğer usul ve esasları belirlemeye Bakanlığımız yetkili kılınmıştır. Madde hükmünün Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden tespit edilen usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
- ERKEN ÖDEME İNDİRİMİNDEN YARARLANILACAK AMME ALACAKLARI
- ALACAKLI AMME İDARESİ İTİBARİYLE
Bilindiği gibi, 6183 sayılı Kanunun “Kanundaki Terimler”, başlıklı 3 üncü maddesi ile alacaklı amme idaresi teriminin Devleti, vilayet hususi idarelerini ve belediyeleri ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun hükümleri Devletin, il özel idarelerinin ve belediyelerin, Kanunun 1 inci maddesinde sayılan alacakları hakkında uygulanmaktadır.
Buna göre, 6183 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesi hükmü, Devlete ait alacaklardan vergi dairelerince (vergi dairesi başkanlıkları, vergi dairesi müdürlükleri ve mal müdürlükleri bünyesindeki bağlı vergi dairelerince) tahsil edilen amme alacakları hakkında uygulanacaktır.
- NEV'İLERİ İTİBARİYLE
Erken ödemelerde indirimin 6183 sayılı Kanun kapsamına giren tüm amme alacakları için uygulanması mümkün bulunmakla birlikte, anılan maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygulamanın öncelikle ödenebilir hale gelen;
- Yıllık gelir vergisi (Götürü usulde tespit olunan gelir vergisi dahil)
- Yıllık kurumlar vergisi,
- Gelir ve kurumlar vergisi tevkifatı,
- Dahilde alınan katma değer vergisi (Ek vergi dahil),
için başlatılması uygun görülmüştür.
Bu vergi türleri ile birlikte ödenen damga vergisi ve fonlar için indirim uygulaması yapılmayacaktır.
- İNDİRİMİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
- SÜRE VE İNDİRİM ORANININ TESPİTİ
- Erken Ödeme İndirimi Uygulanacak Sürenin Hesabı:
- Erken ödeme indirimine ilişkin süre; ödemenin yapıldığı günü takip eden günden kanuni ödeme süresinin son gününe kadar (vade günü hariç) geçen gün sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
ÖRNEK - I: 1996 yılı Ekim dönemine ait 20.11.1996 vadeli gelir (stopaj) vergisinin 04.11.1996 tarihinde ödenmesi halinde, indirime konu gün sayısı; 05.11.1996 ila 19.11.1996 tarihleri dikkate alınarak 15 gün olarak hesaplanacaktır.
- Taksitler halinde ödenen vergilerde, birden fazla taksidin erken ödenmesi halinde süre, erken ödenen her bir taksit için 1/a'da açıklanan şekilde belirlenecektir.
- Vade günü tatile rastladığı takdirde sürenin hesabında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 18 inci maddesi nedeniyle uzayan süre dikkate alınacaktır.
ÖRNEK - II: 1996 yılı Eylül dönemine ait gelir (stopaj) vergisinin vade tarihi olan 20.10.1996 tarihinin Pazar gününe rastlaması nedeniyle ödeme süresinin son günü 21.10.1996 Pazartesi olacaktır. Bu verginin 03.10.1996 tarihinde ödenmesi halinde, indirime konu gün sayısı; 04.10.1996 Cuma günü ila 20.10.1996 Pazar günü dikkate alınarak 17 gün olarak hesaplanacaktır.
- İndirim Oranının Tespiti:
İndirime konu gün sayısı tespit edildikten sonra maddede öngörülen oran ile 96/8560 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yer alan oranlar dikkate alınarak, indirime esas alınacak oran belirlenecektir.
Anılan kararda; 1, 4, 7 aya kadar yapılacak erken ödemelere göre farklı oranlar belirlenmiştir.
Bu durumda, erken ödeme gününden vade gününe kadar geçen ay sayısı dikkate alınarak indirim oranı belirlenecektir.
Buna göre;
- Aylık beyanname ile beyan edilen vergilerin vade tarihinden önce ödenmesi halinde 1 aya kadar yapılacak erken ödemeler için Bakanlar Kurulunca belirlenen aylık % 5.3,
- Yıllık beyanname ile beyan edilen ve taksitler halinde ödenen gelir ve kurumlar vergilerinin;
- Her bir taksidin ait olduğu ödeme süresi içerisinde erken ödenmesi halinde 2/a'da belirtildiği şekilde aylık % 5.3,
- İkinci taksidin, birinci taksit ödeme süresi içerisinde erken ödenmesi halinde, ikinci taksit için 4 aya kadar yapılacak erken ödemelere ilişkin Bakanlar Kurulunca belirlenen aylık % 5,
- Üçüncü taksidin de birinci taksit ödeme süresi içerisinde erken ödenmesi halinde, üçüncü taksit için 7 aya kadar yapılacak erken ödemelere ilişkin Bakanlar Kurulunca belirlenen aylık % 4.7,
oranı uygulanacaktır.
- Taksitler halinde ödenen götürü gelir vergisinin;
- Her bir taksidin ait olduğu ödeme süresi içerisinde erken ödenmesi halinde, 2/a'da belirtildiği şekilde aylık % 5.3,
- Ağustos ayında ödenmesi gereken ikinci taksidin birinci taksit ödeme süresi içerisinde ödenmesi halinde Bakanlar Kurulunca 7 aya kadar yapılacak erken ödemeler için belirlenen aylık % 4.7,
- Kasım ayında ödenmesi gereken üçüncü taksidin birinci taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde bu taksit için maddede öngörülen aylık % 4,
oranı dikkate alınacaktır.
- 2/b ve 2/c'de belirtilen vergilerin ikinci ve üçüncü taksitlerinin, birinci taksit ödeme süresinden sonraki bir tarihte erken ödenmesi, ayrıca indirimden yararlanılacak vergilerin, yukarıda belirtilen ödeme süreleri dışında vergi mevzuatına göre belirlenen ödeme sürelerinin son gününden önce ödenmesi halinde indirim oranı, erken ödenen gün sayısına göre tespit edilecektir.
- İNDİRİM MİKTARININ HESAPLANMASI
- Erken Ödeme İndiriminden Yararlanılması:
İndirim miktarı; ödenmesi gereken verginin erken ödenen gün sayısı ve tespit edilen aylık oranın bir günlüğü ile çarpımı suretiyle bulunacaktır.
Bu miktar ödenmesi gereken vergiden çıkarılarak ödenecek (tahsil edilecek) vergi belirlenecektir.
Aylar itibariyle belirlenen indirim oranlarının bir günlüğü aşağıda gösterilmiştir.
|
Günlük Oran |
1 aya kadar yapılacak erken ödemeler için |
(5,3: 30=) 0.001767 |
4 aya kadar yapılacak erken ödemeler için |
(5: 30=) 0.001667 |
7 aya kadar yapılacak erken ödemeler için |
(4,7: 30=) 0.001567 |
7 ayı aşan süreler için yapılacak erken ödemelerde |
(4: 30=) 0.001334 |
Yapılan hesaplamalar sırasında indirim miktarında meydana gelen 1000 liranın altındaki tutarlar dikkate alınmayacaktır.
ÖRNEK - III: 31.10.1996 vadeli Kurumlar Vergisi III. taksit tutarı 3.000.000.000 TL.nın 01 Ekim 1996 tarihinde ödenmesi halinde, indirim miktarı ve ödenecek vergi aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
İndirim Miktarı |
= |
Taksit
Tutarı |
x |
Erken Ödenen
Gün Sayısı |
x |
Günlük İndirim
Oranı |
|
= |
3.000.000.000 |
x |
29 |
x |
0.001767 |
= |
153.729.000 TL. |
|
Ödenecek Vergi |
= |
Taksit Tutarı |
- |
İndirim Miktarı |
|
= |
3.000.000.000 |
- |
153.729.000 |
= |
2.846.271.000 TL. |
|
ÖRNEK - IV: 1996 Takvim Yılı ile ilgili olarak yıllık beyanname ile beyan edilen kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilen 1.800.000.000 TL. Kurumlar Vergisinin 01 Nisan 1997 tarihinde ödenmesi halinde, indirim ve ödenecek vergi aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
Vade Tarihi |
Tahakkuk
Eden Vergi |
|
İndirim Miktarı |
|
Ödenecek Vergi |
|
|
600.000.000 x 28 x 0.001767 |
|
I. Taksit |
|
30.04.1997 |
600.000.000 |
- |
29.685.000 |
= |
570.315.000 TL. |
|
|
|
600.000.000 x 120 x 0.001667 |
|
|
II. Taksit |
|
31.07.1997 |
600.000.000 |
- |
120.024.000 |
= |
479.976.000 TL. |
|
|
|
600.000.000 x 212 x 0.001567 |
|
III. Taksit |
|
31.10.1997 |
600.000.000 |
- |
199.322.000 |
= |
400.678.000 TL. |
TOPLAM |
1.800.000.000 |
- |
349.031.000 |
= |
1.450.969.000 TL. |
ÖRNEK - V: 1997 Takvim Yılı için götürü usulde tahakkuk ettirilen 35.700.000 TL. gelir vergisinin 22 Nisan 1997 tarihinde ödenmesi halinde, indirim ve ödenecek vergi miktarı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
Vade Tarihi |
Tahakkuk
Eden Vergi |
|
İndirim Miktarı |
|
Ödenecek Vergi |
|
|
11.900.000 x 7 x 0.001767 |
|
I. Taksit |
|
30.04.1997 |
11.900.000 |
- |
147.000 |
= |
11.753.000 TL. |
|
|
|
11.900.000 x 131 x 0.001567 |
|
II. Taksit |
|
31.08.1997
(01.09.1997) |
11.900.000 |
- |
2.442.000 |
= |
9.458.000 TL. |
|
|
|
11.900.000 x 222 x 0.001334 |
|
III. Taksit |
|
30.11.1997
(01.12.1997) |
11.900.000 |
- |
3.524.000 |
= |
8.376.000 TL. |
TOPLAM |
35.700.000 |
- |
6.113.000 |
= |
29.587.000 TL. |
- Kısmen Ödeme Yapılması Halinde Erken Ödeme İndiriminden Yararlanılması:
Yukarıdaki örnekler indirim miktarı hesaplandıktan sonra taksitlerden birinin veya üçünün tamamen ödendiğine ilişkindir.
Ancak, mükelleflerce ödenebilir hale gelen vergi borçlarına karşılık kısmen ödeme yapılması halinde de erken ödeme indiriminden yararlanılacaktır.
Bu takdirde, yapılan ödemenin tahakkuktaki karşılığı;
Yapılan Ödemenin Tahakkuktaki Karşılığı |
= |
100 x Ödenen Miktar
100 - (100 x Erken Ödenen Gün Sayısı x Günlük İndirim) Oranı |
formülü ile hesaplanacak, bulunacak bu miktardan ödenen kısmın çıkarılması yolu ile indirim miktarına ulaşılacaktır.
ÖRNEK - VI: 31.10.1996 vadeli Kurumlar Vergisi III. taksit tutarı olan 90.000.000 TL.'na karşılık 14.10.1996 tarihinde 40.000.000 TL. ödeme yapılması halinde indirim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
Yapılan Ödemenin Tahakkuktaki Karşılığı |
= |
100 x 40.000.000
100 - (100 x 16 x 0.001767) |
= |
41.163.000 TL. |
|
İndirim Miktarı |
= |
41.163.000 - 40.000.000 |
= |
1.163.000 TL. |
Kalan Vergi Borcu |
= |
90.000.000 - 41.163.000 |
= |
48.837.000 TL. |
olacaktır |
- DİĞER HUSUSLAR
- Erken ödeme indirimi, mükelleflerce vergi dairesine ya da Bakanlığımızca vergi tahsil anlaşması yapılan bankalara nakden veya çekle yapılan ödemelerde uygulanacaktır.
- Erken ödeme indirimi uygulamasında, verginin indirim düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden nakden veya çek tanzim edilerek ödenmesi esastır.
Verginin sehven indirim dikkate alınmadan ödenmesi halinde, vergi dairesince üzerinden indirimin hesaplandığı verginin vade tarihinden itibaren 30 gün içerisinde gerekli düzeltme yapılarak indirim miktarı için sırasıyla aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
- Ödenebilir hale gelmiş ancak vade tarihi geçmemiş indirim kapsamındaki vergi borçları için erken ödeme kabul edilir. Bu durumda erken ödeme tarihi, üzerinden indirim hesaplanan verginin vade tarihi olacaktır.
- İndirim kapsamında olan ve ödenebilir hale gelmiş bir vergi borcu bulunmadığı takdirde 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesine göre red ve iade edilir. Bu durumda mahsup ya da nakden iade işlemlerinde ayrıca indirim hesaplanmaz.
ÖRNEK - VII: 20.01.1997 vadeli 100.000.000 TL. Gelir (stopaj) Vergisinin 03.01.1997 tarihinde 100.000.000 TL. olarak ödenmesi halinde;
İndirim Miktarı |
= 100.000.000 x 16 x 0.001767 = 2.827.000 TL. olacaktır. |
Bu miktarın nakden iadesi 03.02.1997 tarihine kadar talep edilmemiştir.
Mükellefin 25.02.1997 vadeli 50.000.000 TL. Katma Değer Vergisi borcu olması halinde bu miktar bu borcuna karşılık erken ödeme kabul edilecek,
Yapılan Ödemenin Tahakkuktaki Karşılığı |
= |
100 x 2.827.000
100 - (100 x 35 x 0.001667) |
= |
3.002.000 TL. |
İndirim Miktarı |
= |
3.002.000 - 2.827.000 |
= |
175.000 TL. |
olarak hesaplanıp, 25.02.1997 tarihi itibariyle yapılacak mahsup sonucunda ödenmesi gereken Katma Değer Vergisi (50.000.000 - 3.002.000 ) = 46.998.000 TL. olarak bulunacaktır.
- Erken ödeme indirimi, ödenmesi gereken vergiye uygulandığından, ödenmesi gereken vergiden sehven fazla miktarda ödeme yapılmış olması halinde, fazla ödenen miktar erken ödeme sayılmayacağından ayrıca indirim konusu yapılmaz.
Tebliğ olunur.