Doğal Afetlerde Yapılacak Yardımların Düzenlenmesi ile Vergilerin Ödeme Sürelerinin Uzatılmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 576 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 23/9/1999 gün ve 23825 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Kararnamenin 2 inci maddesinde "Maliye Bakanlığı, 17/8/1999 tarihinde meydana gelen doğal afet nedeniyle, afet meydana gelen yerlerde mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında olup ödeme süresi afet tarihinden sonraya rastlayan her türlü vergi, resim, harç, fon ve paylar ile bunların fer'ileri ve cezalarının ödeme sürelerini uzatmaya yetkilidir: Maliye Bakanlığı bu yetkisini, iller, il merkezleri, ilçeler veya beldeler, depremden zarar gören mükellefler veya vergi türleri itibariyle farklı süreler tespit etmek suretiyle kullanabilir" hükmü yer almaktadır.
Bakanlığımıza tanınan bu yetkiye istinaden, ödeme süresi uzatımından yararlanacak mükellefler, ödeme süresi uzatılan vergiler ve uzatılan ödeme süresi aşağıda açıklandığı şekilde belirlenmiştir.
- Ödeme Süresi Uzatımından Yararlanacak Mükellefler
Ödeme süresi uzatımından, 17/08/1999 tarihinde meydana gelen depremden yoğun olarak etkilenen Kocaeli, Sakarya, Yalova İllerinin merkez ve İlçeleriyle Bolu İlinin Düzce, Gölyaka, Gümüşova, Cumayeri ve Çilimli İlçelerinde mükellefiyet kaydı bulunan tüm mükellefler ile İstanbul, Eskişehir ve Bursa illerinde mükellefiyet kaydı bulunanlardan depremde zarar gören mükellefler yararlanacaklardır.
- Ödeme Süresi Uzatılan Vergiler
Bu Tebliğ ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren; Bakanlığımız vergi daireleri ile malmüdürlüklerine ödenmesi gereken, vade tarihi 17/8/1999 ilâ 30/9/1999 tarihleri (bu tarihler dahil) arasına rastlayan, her türlü vergi; harç; fon ve paylar ile bunların fer'ileri ve cezalarının ödeme süresi uzatılmıştır.
- Uzatılan Ödeme Süresi
Yukarıda mükellef ve vergi türleri itibariyle kapsamı belirtilen amme alacaklarının ödeme süresi, vadelerinin bitim tarihinden itibaren bu yerlerde mücbir sebep halinin ortadan kalktığı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatılmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri uyarınca mücbir sebep halinin ortadan kalktığı tarih daha sonra belirlenerek duyurulacaktır:
Bu kapsamda olan mükelleflerin ödemeleri gereken vergileri ile ilgili olarak aşağıda verilen örnekleri dikkate almaları gerekmektedir.
Örnek 1:
Süpermarket işletmeciliği yapan Bay (A)'nın gelir vergisi yönünden Yalova Vergi Dairesinde mükellefiyet kaydı bulunmaktadır. Mükellefin 1998 yılına ilişkin olup 1999 yılında tahakkuk eden yıllık gelir vergisi üçüncü taksitinin ödeme süresi 30/9/1999 günü mesai bitiminde sona ermektedir. Bu mükellefin mücbir sebebin devam ettiği süre içinde yıllık gelir vergisi üçüncü taksitini, 30/9/1999 günü mesai saati bitimine kadar ödeme zorunluluğu bulunmayıp, bu vergisini mücbir sebep halinin ortadan kalkacağı tarihin mesai saati bitimine kadar ödeyebilecektir.
Örnek 2:
Kazancı basit usulde tespit edilen bir mükellefin yanında çalışan Bay (B), Kocaeli Alemdar Vergi Dairesinin diğer ücret yönünden gelir vergisi mükellefidir. Bu mükellefin elde ettiği diğer ücretlerin gelir vergisi ikinci taksitinin ödeme süresi 31/8/1999 günü mesai bitiminde sona ermektedir. Ancak anılan Kararname gereği vadesi 17/8/1999 tarihinden sonra olan vergilerin ödeme süresi mücbir sebep halinin ortadan kalktığı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatıldığından, bu mükellefin ödemesi gereken gelir vergisi ikinci taksitinin ödeme süresi de mücbir sebep halinin ortadan kalkacağı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatılmıştır.
Örnek 3:
Lokanta İşletmeciliği yapan Bay (C), İstanbul-Avcılar Vergi Dairesi'nin gelir vergisi mükellefidir. 17/8/1999 tarihinde meydana gelen depremde işyeri hasar görmüştür. Bu mükellefin Avcılar Vergi Dairesi'ne 30/9/1999 günü mesai saati bitimine kadar ödemesi gereken yıllık gelir vergisi üçüncü taksitinin ödeme süresi mücbir sebep halinin ortadan kalkacağı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatılmıştır.
Örnek 4:
Dayanıklı tüketim malları ticareti ile uğraşan Bay (D), Kocaeli-Gölcük Vergi Dairesinin gelir vergisi mükellefidir. Bu mükellefin, uzlaşma sonucu tahakkuk eden ve 14/9/1999 günü mesai bitimine kadar ödemesi gereken yıllık gelir vergisi, fon payı, kusur cezası ve gecikme faizi borcu bulunmaktadır. Borcun ödeme süresi 14/9/1999 tarihinden itibaren mücbir sebep halinin ortadan kalkacağı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatılmıştır.
Örnek 5:
Yıllık Gelir Vergisi yönünden Ankara Mithat paşa Vergi Dairesi mükellefi olan Bay (E)'nin; Yalova'da bulunan şubesi nedeniyle gelir vergisi tevkifatı açısından da Yalova Vergi:Dairesinde mükellefiyet kaydı bulunmaktadır.
Bu mükellefin Ankara-Mithat paşa Vergi Dairesi'ne ödemesi gereken vergilerinin ödeme süresinin uzatılması söz konusu değildir. Ancak, mükellefin vadesi 17/8/1999 ilâ 30/9/1999 tarihleri arasına rastlayan, Yalova Vergi Dairesine ödenmesi gereken ve bu Tebliğde belirlenen kapsama giren herhangi bir borcunun bulunması halinde bu borcunun ödeme süresi mücbir sebep halinin ortadan kalkacağı tarihin mesai bitimine kadar uzayacaktır.