Mülga 08.07.1948 tarihli ve 5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında kullandırılan ve Hazine alacağına dönüşen tohumluk kredileri
Bilindiği gibi, mülga 5254 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde, "Tohumluk kredisi borçlarını vadesinde ödemeyenlerin borçları Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasınca kendi usullerine göre bir yıl müddetle takip ve tahsil olunur. Bir yıl içinde ödenmeyen alacaklar gecikme zammı yerine vade tarihinden itibaren yalnız %6 faize tabi tutulmak kaydı ile 6183 sayılı Kanun hükümleri dahilinde takip ve tahsil edilmek üzere Maliye'ye devrolunur." hükmü yer almaktaydı.
Anılan Kanun hükümlerine göre T.C. Ziraat Bankası A.Ş.'nce üreticilere tohumluk kredisi kullandırılmıştır.
20.06.2001 tarihli ve 4684 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 1 inci maddesinin (b) bendi ile "5254 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi kapsamında ödenmeyen alacaklarla ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketince Maliye Bakanlığına devredilen senet bedellerinin takip ve tahsiline anılan Bakanlıkça 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dahilinde devam olunur. 2000 yılına ilişkin olarak tohumluk borçlarını vadesinde ödemeyenlerin borçları da Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dahilinde takip ve tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığına devrolunur." hükmüne yer verilmiş ve aynı Kanun ile 5254 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Söz konusu hükümler gereğince 27.04.2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil tarihine kadar geçen süre için yıllık %6 oranında faiz uygulanarak takip ve tahsili gerekmektedir.
5335 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi ile 5254 sayılı Kanun uyarınca yıllık faiz uygulanan alacaklarda bu faiz oranı (%6) esas alınarak bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanacak tutarın maddede öngörülen esaslar çerçevesinde ödenmesi gerektiği hükme bağlandığından, bu alacaklara vade tarihinden 27.04.2005 tarihine kadar geçen süre için yıllık %6 oranında basit faiz formülü ile faiz hesaplanacak ve alacak aslı ile toplanmak suretiyle madde hükmüne göre ödenecek tutar tespit edilecektir.
Madde ile ödenecek tutarın 3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3'e bölünerek her bir taksit tutarı hesaplanacaktır.
Madde hükmüne göre ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz tutarı toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu alacaklara ayrıca bir faiz veya gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup bu takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.
5254 sayılı Kanun kapsamında yıllık %6 oranında faize tabi tohumluk kredisi borçlarının asıllarının 27.04.2005 tarihinden önce tamamen ödenmiş olması ve alacağın faizden ibaret bulunması halinde bu tutar da madde hükmüne göre ödenebilecektir.
09.09.1997 tarihli ve 97/9975 sayılı ve 27.05.1998 tarihli ve 98/11130 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları kapsamında kullandırılan ve 07.03.2002 tarihli ve 2002/3893 sayılı ve 09.08.2004 tarihli ve 2004/7682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile Hazine alacağına dönüşen tohumluk kredileri
Bilindiği üzere, 97/9975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci maddesinde "Çiftçilerin tohumluk borçları, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne 30.09.1998 tarihine kadar faizsiz olarak ödenir. Ancak, bu tarihe kadar borcunu ödemeyen çiftçilerden, bu tarihten tahsil tarihine kadar geçen süre için aylık faiz tahakkuk ettirilerek, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde tahsil edilir. Tahsil edilen meblağ, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünce en geç bir ay içerisinde, aldığı krediye mahsuben T.C. Ziraat Bankası hesaplarına aktarılır." hükmü,
98/11130 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde "Çiftçiler, tohumluk borçlarını, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne 30.09.1999 tarihine kadar faizsiz öder. Ancak, bu tarihe kadar borcunu ödemeyen çiftçilerden bu tarihten tahsil tarihine kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde aylık faiz tahakkuk ettirilerek tahsil edilir. Tahsil edilen meblağ Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünce, en geç bir ay içerisinde aldığı krediye mahsuben T.C. Ziraat Bankası hesaplarına aktarılır." hükmü,
yer almaktadır.
Bu hükümler gereğince, çiftçilere ödenen tohumluk kredileri önce T.C. Ziraat Bankası A.Ş. kaynaklarından kullandırılmış, daha sonra Hazine tarafından kredi tutarları anılan Bankaya ödenerek alacaklar Hazine alacağına dönüştürülmüştür.
2002/3893 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 6 ncı maddesi ile T.C. Ziraat Bankası Anonim Şirketi, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketinin görev zararı alacaklarının tasfiye edilmesi hakkındaki 18.04.2001 tarihli 2001/2312 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci maddesinin son fıkrası "5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca dağıtılacak tohumlukların karşılığı olarak bu Karara ekli listelerde yer alan kararlar uyarınca kullandırılan ancak Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün üreticiden tahsil edemediği kredi alacakları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dahilinde tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığı'na devredilir." şeklinde değiştirilmiştir.
2004/7682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 4 üncü maddesi ile de yukarıda belirtilen Kararnameler kapsamında ödenen ve Hazine alacağına dönüşen kredilerden anılan Bankaya ödenmesi gereken bakiye borç tutarı da Hazine alacağına dönüştürülmüştür.
Söz konusu hükümler gereğince, 27.04.2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil tarihlerine kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı oranında aylık faiz uygulanarak takip ve tahsili gerekmekte olup, bu Kararnameler nedeniyle doğan kredi borçları da 5335 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi kapsamında ödenebilecektir.
5335 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi ile bu maddenin yürürlük tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine intikal ettirilmiş bulunan alacak asılları ile bu alacaklara ilişkin faiz ve gecikme zammı yerine, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık olarak T.C. Ziraat Bankası A.Ş.'nce tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı veya Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat endeksi ile üretim fiyat endeksinin aylık oranlarından düşük olanı esas alınarak hesaplanacak tutarın, maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara uygulanan gecikme zamları ile diğer fer'i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçileceği hükme bağlandığından, yukarıda belirtilen Bakanlar Kurulu Kararları kapsamında kullandırılan kredi alacakları da borçluların başvurusu üzerine madde hükmüne göre yapılandırılacaktır.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş.'nce tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı ile Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat endeksi ve üretim fiyat endeksinin tespit edilen aylık oranlarından ilgili aylar itibarıyla düşük olanı esas alınarak, anılan madde kapsamındaki borçların vade tarihleri de dikkate alınmak suretiyle Eylül/1998 ayından 5335 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen aylar itibarıyla madde hükmüne göre uygulanması gereken oranlar ekli Tabloda (EK:2) gösterilmiştir.
EK:2 No'lu Tabloda yer alan aylık oranlar esas alınarak faiz ve gecikme zammı yerine ödenecek fer'i alacak tutarı tespit edilecektir. Bu Tebliğde, EK:2 No'lu Tabloda yer alan aylık oranlar "5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı", bu oranlar esas alınarak hesaplanacak fer'i alacak tutarı ise "5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz tutarı" olarak adlandırılmıştır.
Madde hükmüne göre ilgili mevzuatta öngörülen faiz veya gecikme zammı yerine 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz alınacağından, bu tutarın hesaplanmasında ilgili mevzuatta öngörülen hesaplama metodu ve hesaplama süreleri değiştirilmeyecek, sadece aylık faiz veya gecikme zammı yerine 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranları kullanılacaktır.
Vade tarihlerinin ayın son günlerine rastladığı hallerde (30 eylül gibi) 381 Seri No'lu Tahsilat Genel Tebliğindeki açıklamalar çerçevesinde, gecikme zammı oranında hesaplanan faiz tutarı yerine, alacağın vade tarihinin rastladığı aya (eylül ayı) ait faiz oranından başlamak suretiyle 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz tutarı hesaplanacaktır.
Örnek - 1: 97/9975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan ve 30.09.1998 tarihinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilmek üzere vergi dairesine intikal ettirilen kredi tutarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı oranında hesaplanacak toplam faiz oranı %593,6'dır. Bu oran yerine 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
(6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak hesaplandığından, 01.04.2005 ila 27.04.2005 tarihlerine rastlayan süreye 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı da günlük olarak hesaplanacaktır.)
5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı, vade tarihinden 31 Mart 2005 tarihine kadar geçen süre için ekli tabloda yer alan aylık oranlar dikkate alınarak, %133,12 olarak hesaplanacaktır. Nisan/2005 ayı için aylık faiz oranı % 0,79 olup bir günlük faiz oranı ise (0,79/30=) %0,026 olarak bulunacaktır. 5335 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz tutarı hesaplanacağından, 27.04.2005 tarihi hariç olmak üzere Nisan/2005 ayında geçen 26 günlük süreye uygulanacak oran (0,026x26=) %0,68 olacaktır. Bu durumda, toplam faiz oranı (%133,12 + %0,68=) %133,8 olarak tespit edilecektir.
Örnek olaydaki faiz oranları dönemler itibarıyla aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
30.09.1998 - 31.12.1998 |
tarihleri arasındaki süre için uygulanacak oran |
% 15,32 |
01.01.1999 - 31.12.1999 |
% 26,63 |
01.01.2000 - 31.12.2000 |
% 23,42 |
01.01.2001 - 31.12.2001 |
% 42,36 |
01.01.2002 - 31.12.2002 |
% 24,31 |
01.01.2003 - 31.12.2003 |
% 14,48 |
01.01.2004 - 31.12.2004 |
% (-) 14,52 |
01.01.2005 - 31.03.2005 |
% 1,12 |
01.04.2005 - 26.04.2005 |
% 0,68 |
TOPLAM FAİZ ORANI |
% 133,8 |
5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen toplam faiz oranı ile alacak aslı çarpılmak suretiyle anılan Kararnameler gereğince ödenmesi gereken faiz yerine 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz tutarı hesaplanacaktır.
Bu faiz tutarı, alacak aslı ile toplanarak madde hükmüne göre ödenecek toplam tutar bulunacaktır.
Madde ile ödenecek tutarın 3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3’e bölünerek her bir taksit tutarı tespit edilecektir.
Madde hükmüne göre ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz tutarı toplamının, maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara gecikme zammı oranında uygulanan faizin tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz tutarı toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla borca ayrıca bir faiz veya gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup bu takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.
23.07.1999 tarihli ve 99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklarından üreticilere kullandırılan tohumluk kredileri
Bilindiği üzere, 99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde “Çiftçiler tohumluk borçlarını T.C. Ziraat Bankası’na 30.09.2000 tarihine kadar faizsiz olarak öder. Ancak bu tarihe kadar borcunu ödemeyen çiftçilerden, bu tarihten tahsil tarihine kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un belirlediği gecikme zammı oranında aylık faiz tahakkuk ettirilerek tahsilat yapılır.” hükmü yer almaktadır. Anılan Kararname kapsamında verilen tohumluk kredileri Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklarından ödenmiştir.
Söz konusu hüküm gereğince 27.04.2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil tarihlerine kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı oranında aylık faiz uygulanarak takip ve tahsili gerekmektedir.
5335 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi ile bu maddenin yürürlük tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine intikal ettirilmiş bulunan alacak asılları ile bu alacaklara ilişkin faiz ve gecikme zammı yerine, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık olarak T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nce tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı veya Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat endeksi ile üretim fiyat endeksinin aylık oranlarından düşük olanı esas alınarak hesaplanacak tutarın, maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara uygulanan gecikme zamları ile diğer fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçileceği hükme bağlandığından, 99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan kredi alacakları da madde hükmüne göre yapılandırılarak ödenebilecektir.
Bu durumda, 99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan ve Hazine alacağına dönüşen kredi alacakları da bu Tebliğin IV-2 bölümünde açıklanan esaslar çerçevesinde hesaplanarak madde hükmüne göre ödenecek tutar tespit edilecektir.
5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen toplam faiz oranı ile alacak aslı çarpılmak suretiyle anılan Kararname hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz yerine, 5335 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz tutarı hesaplanacaktır.
Bu faiz tutarı, alacak aslı ile toplanarak madde hükmüne göre ödenecek toplam tutar bulunacaktır.
Madde ile ödenecek tutarın 3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3’e bölünerek her bir taksit tutarı tespit edilecektir.
Madde hükmüne göre ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara uygulanan gecikme zammı oranındaki faizin tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla borca ayrıca bir faiz veya gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup, bu takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.